Κυπριακό και δολάρια...
Μακάριος Δρουσιώτης, Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2004-10-30
Εδώ και λίγο καιρό ο πρόεδρος της Κύπρου Τάσσος Παπαδόπουλος, σε δημόσιες δηλώσεις του, αναφέρεται σε χρηματοδοτήσεις από τις ΗΠΑ, με σκοπό τον επηρεασμό της κοινής γνώμης υπέρ του σχεδίου Ανάν. Η συζήτηση αυτή αναζωπυρώθηκε τις τελευταίες ημέρες με αφορμή τη δημοσιοποίηση μιας έκθεσης αξιολόγησης της αμερικανικής βοήθειας προς την Κύπρο, που δίνεται μέσω της Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης των Ηνωμένων Πολιτειών (Agency for International Development - USAID). Η έκθεση αφορά τα 60 εκατομμύρια δολάρια που η USAID παραχώρησε στην Κύπρο τα τελευταία έξι χρόνια, μέσω της UNOPS, η οποία είναι ένας οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών που χρηματοδοτεί το «Δικοινοτικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Κύπρου».
Τα στοιχεία της έκθεσης αυτής αλλοιώθηκαν ολοκληρωτικά και δημιουργήθηκε απ’ όλα τα τηλεοπτικά κανάλια και τον φιλοκυβερνητικό Τύπο η λανθασμένη εντύπωση ότι οι ΗΠΑ δαπάνησαν δεκάδες εκατομμύρια λίρες και εξαγόρασαν άτομα για να επηρεάσουν την κοινή γνώμη. Ενα μικρό παράδειγμα: Για τους σκοπούς της έρευνας, που έγινε από τον ιδιωτικό οργανισμό «Nathan Associates», υποβλήθηκαν ερωτηματολόγια σε 86 άτομα, εκ των οποίων τα 59 έχουν άμεση σχέση με το «Δικοινοτικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα». Οι υπόλοιποι 27 είναι κοινωνικοί παράγοντες, που ονομάστηκαν «οπίνιον λίτερς». Οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τα προγράμματα και τους ζητήθηκε η γνώμη τους για το έργο της UNOPS, καθώς και για τα μελλοντικά προγράμματα που κατά τη γνώμη τους θα έπρεπε να γίνουν, στην περίπτωση που γινόταν αποδεκτό το σχέδιο Ανάν.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και άτομα που τοποθετήθηκαν ανοιχτά ενάντια στο σχέδιο Ανάν. Στην έκθεση που είναι δημοσιευμένη στο Διαδίκτυο, έχουν επισυναφθεί ως παραρτήματα τα ονόματα των «οπίνιον λίτερς» και το ερωτηματολόγιο που απάντησαν. Από τον κατάλογο αυτό, απομονώθηκαν όσοι στήριξαν το «ναι» και χρίσθηκαν, εντελώς αυθαίρετα, συνεργάτες των Αμερικανών, οι οποίοι είχαν εκπαιδευτεί για να επηρεάσουν την κοινή γνώμη υπέρ του σχεδίου Ανάν! Παρ’ όλο που πέρασαν τέσσερις μέρες από αυτή την αλχημεία, ο μέσος Κύπριος θεωρεί σήμερα τους λεγόμενους «οπίνιον λίτερς» καταδότες.
Το ζήτημα προσέλαβε διαστάσεις υστερίας και εξελίχθηκε σε κυνήγι μαγισσών από τα κανάλια και τις εφημερίδες, που δημοσίευαν παντελώς αναληθείς πληροφορίες για «πακτωλούς εκατομμυρίων» που μοίρασαν οι Αμερικανοί στην Κύπρο. Στην πραγματικότητα τα 40 από τα 60 εκατομμύρια δαπανήθηκαν σε έργα ανάπτυξης, τα 10 εκατομμύρια σε δικοινοτικά προγράμματα με τη συνεργασία μη κυβερνητικών οργανώσεων και τα άλλα δέκα σε λειτουργικά και διοικητικά έξοδα. Από τα 10 εκατομμύρια που δόθηκαν μέσω μη κυβερνητικών οργανώσεων, ένα ελάχιστο ποσό διατέθηκε σε προγράμματα που είχαν άμεση πολιτική υφή. Χρηματοδοτήθηκαν προγράμματα από την κυπριακή κουζίνα μέχρι τα κυπριακά γαϊδούρια. Τα ποσά που δαπανήθηκαν και σχετίζονταν με το σχέδιο Ανάν ανέρχονται σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια, για μετάφραση του σχεδίου, προβολή του στο Διαδίκτυο και εκτύπωση ενημερωτικού υλικού. Επίσης, μερικές χιλιάδες δολάρια δαπανήθηκαν για την επιχορήγηση συζητήσεων και αξιοποιήθηκαν κυρίως για αυτόματη μετάφραση, όταν το ακροατήριο ήταν μεικτό. Μια τέτοια εκδήλωση έγινε στο «Λήδρα Πάλας» με ομιλητή τον τότε υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Παπανδρέου. Σε όλες τις περιπτώσεις ανακοινωνόταν ότι χορηγός των εκδηλώσεων ήταν η UNOPS.
Κοντολογίς, τα στοιχεία που έχουν δημοσιευτεί και προκάλεσαν αυτόν τον παροξυσμό, αφορούν μερικές δεκάδες χιλιάδες δολάρια. Το ζήτημα θα μπορούσε να αποδοθεί στην πολιτική ανωριμότητα των Κυπρίων και στην ανεπάρκεια των ΜΜΕ. Δυστυχώς, τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά. Η σχετική έκθεση που έδωσε την αφορμή της συζήτησης, στάλθηκε σε συγκεκριμένα μέσα ενημέρωσης από το Προεδρικό. Ο κ. Παπαδόπουλος δήλωσε ότι την είχε στην κατοχή του εδώ και δύο μήνες. Συνεπώς, έπρεπε να γνωρίζει, τουλάχιστον, ότι υπάρχει στοιχείο υπερβολής στα όσα λέγονται. Αντί ο πρόεδρος να παρέμβει για να χαμηλώσουν οι τόνοι, έριξε λάδι στη φωτιά, κάνοντας δηλώσεις που οδήγησαν σε περαιτέρω όξυνση. Μεταξύ άλλων είπε πως «δεν είναι αυτοί που αποκαλύπτουν, είναι αυτοί που τα παίρνουν που πρέπει να εξηγήσουν».
Εν κατακλείδι, τα πράγματα στην Κύπρο δεν πάνε καθόλου καλά. Ανεξαρτήτως των πολιτικών θέσεων, της αποδοχής ή όχι του σχεδίου Ανάν, η κατάσταση στο εσωτερικό διολισθαίνει προς επικίνδυνους δρόμους. Προηγήθηκε η ανοιχτή εκστρατεία εναντίον αυτών που υποστήριξαν το σχέδιο, οι οποίοι κατηγορήθηκαν ως εθνικοί μειοδότες. Τώρα, βρισκόμαστε στο στάδιο των «πουλημένων» στους Αμερικανούς. Εάν δεν αναχαιτιστεί αυτή η κατάσταση, το επόμενο στάδιο θα είναι οι εκτελέσεις. Η Ιστορία μας, που είναι γεμάτη με τέτοια προηγούμενα, κινδυνεύει να βρικολακιάσει. Αν και το ζήτημα είναι εσωτερικό της Κύπρου, αφορά και την Ελλάδα. Διότι είτε το επιδιώξει είτε όχι, κάποια μέρα θα βρεθεί μπλεγμένη. Οπως έχει συμβεί κι άλλες φορές στο παρελθόν...
Τα στοιχεία της έκθεσης αυτής αλλοιώθηκαν ολοκληρωτικά και δημιουργήθηκε απ’ όλα τα τηλεοπτικά κανάλια και τον φιλοκυβερνητικό Τύπο η λανθασμένη εντύπωση ότι οι ΗΠΑ δαπάνησαν δεκάδες εκατομμύρια λίρες και εξαγόρασαν άτομα για να επηρεάσουν την κοινή γνώμη. Ενα μικρό παράδειγμα: Για τους σκοπούς της έρευνας, που έγινε από τον ιδιωτικό οργανισμό «Nathan Associates», υποβλήθηκαν ερωτηματολόγια σε 86 άτομα, εκ των οποίων τα 59 έχουν άμεση σχέση με το «Δικοινοτικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα». Οι υπόλοιποι 27 είναι κοινωνικοί παράγοντες, που ονομάστηκαν «οπίνιον λίτερς». Οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τα προγράμματα και τους ζητήθηκε η γνώμη τους για το έργο της UNOPS, καθώς και για τα μελλοντικά προγράμματα που κατά τη γνώμη τους θα έπρεπε να γίνουν, στην περίπτωση που γινόταν αποδεκτό το σχέδιο Ανάν.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και άτομα που τοποθετήθηκαν ανοιχτά ενάντια στο σχέδιο Ανάν. Στην έκθεση που είναι δημοσιευμένη στο Διαδίκτυο, έχουν επισυναφθεί ως παραρτήματα τα ονόματα των «οπίνιον λίτερς» και το ερωτηματολόγιο που απάντησαν. Από τον κατάλογο αυτό, απομονώθηκαν όσοι στήριξαν το «ναι» και χρίσθηκαν, εντελώς αυθαίρετα, συνεργάτες των Αμερικανών, οι οποίοι είχαν εκπαιδευτεί για να επηρεάσουν την κοινή γνώμη υπέρ του σχεδίου Ανάν! Παρ’ όλο που πέρασαν τέσσερις μέρες από αυτή την αλχημεία, ο μέσος Κύπριος θεωρεί σήμερα τους λεγόμενους «οπίνιον λίτερς» καταδότες.
Το ζήτημα προσέλαβε διαστάσεις υστερίας και εξελίχθηκε σε κυνήγι μαγισσών από τα κανάλια και τις εφημερίδες, που δημοσίευαν παντελώς αναληθείς πληροφορίες για «πακτωλούς εκατομμυρίων» που μοίρασαν οι Αμερικανοί στην Κύπρο. Στην πραγματικότητα τα 40 από τα 60 εκατομμύρια δαπανήθηκαν σε έργα ανάπτυξης, τα 10 εκατομμύρια σε δικοινοτικά προγράμματα με τη συνεργασία μη κυβερνητικών οργανώσεων και τα άλλα δέκα σε λειτουργικά και διοικητικά έξοδα. Από τα 10 εκατομμύρια που δόθηκαν μέσω μη κυβερνητικών οργανώσεων, ένα ελάχιστο ποσό διατέθηκε σε προγράμματα που είχαν άμεση πολιτική υφή. Χρηματοδοτήθηκαν προγράμματα από την κυπριακή κουζίνα μέχρι τα κυπριακά γαϊδούρια. Τα ποσά που δαπανήθηκαν και σχετίζονταν με το σχέδιο Ανάν ανέρχονται σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια, για μετάφραση του σχεδίου, προβολή του στο Διαδίκτυο και εκτύπωση ενημερωτικού υλικού. Επίσης, μερικές χιλιάδες δολάρια δαπανήθηκαν για την επιχορήγηση συζητήσεων και αξιοποιήθηκαν κυρίως για αυτόματη μετάφραση, όταν το ακροατήριο ήταν μεικτό. Μια τέτοια εκδήλωση έγινε στο «Λήδρα Πάλας» με ομιλητή τον τότε υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Παπανδρέου. Σε όλες τις περιπτώσεις ανακοινωνόταν ότι χορηγός των εκδηλώσεων ήταν η UNOPS.
Κοντολογίς, τα στοιχεία που έχουν δημοσιευτεί και προκάλεσαν αυτόν τον παροξυσμό, αφορούν μερικές δεκάδες χιλιάδες δολάρια. Το ζήτημα θα μπορούσε να αποδοθεί στην πολιτική ανωριμότητα των Κυπρίων και στην ανεπάρκεια των ΜΜΕ. Δυστυχώς, τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά. Η σχετική έκθεση που έδωσε την αφορμή της συζήτησης, στάλθηκε σε συγκεκριμένα μέσα ενημέρωσης από το Προεδρικό. Ο κ. Παπαδόπουλος δήλωσε ότι την είχε στην κατοχή του εδώ και δύο μήνες. Συνεπώς, έπρεπε να γνωρίζει, τουλάχιστον, ότι υπάρχει στοιχείο υπερβολής στα όσα λέγονται. Αντί ο πρόεδρος να παρέμβει για να χαμηλώσουν οι τόνοι, έριξε λάδι στη φωτιά, κάνοντας δηλώσεις που οδήγησαν σε περαιτέρω όξυνση. Μεταξύ άλλων είπε πως «δεν είναι αυτοί που αποκαλύπτουν, είναι αυτοί που τα παίρνουν που πρέπει να εξηγήσουν».
Εν κατακλείδι, τα πράγματα στην Κύπρο δεν πάνε καθόλου καλά. Ανεξαρτήτως των πολιτικών θέσεων, της αποδοχής ή όχι του σχεδίου Ανάν, η κατάσταση στο εσωτερικό διολισθαίνει προς επικίνδυνους δρόμους. Προηγήθηκε η ανοιχτή εκστρατεία εναντίον αυτών που υποστήριξαν το σχέδιο, οι οποίοι κατηγορήθηκαν ως εθνικοί μειοδότες. Τώρα, βρισκόμαστε στο στάδιο των «πουλημένων» στους Αμερικανούς. Εάν δεν αναχαιτιστεί αυτή η κατάσταση, το επόμενο στάδιο θα είναι οι εκτελέσεις. Η Ιστορία μας, που είναι γεμάτη με τέτοια προηγούμενα, κινδυνεύει να βρικολακιάσει. Αν και το ζήτημα είναι εσωτερικό της Κύπρου, αφορά και την Ελλάδα. Διότι είτε το επιδιώξει είτε όχι, κάποια μέρα θα βρεθεί μπλεγμένη. Οπως έχει συμβεί κι άλλες φορές στο παρελθόν...
