Ο ελληνισμός, στο σύνολό του –και όχι μόνο ο Κυπριακός– βρίσκεται πια ενώπιον της ιστορίας. Έχει να πει ένα επώδυνο «ναι» ή ένα επικίνδυνο «όχι» στο σχέδιο Ανάν όπως αυτό διαμορφώθηκε την ώρα που αυτή η εφημερίδα κυκλοφορεί. Τυπικώς οι Κύπριοι αδελφοί μας θα ψηφίσουν για την επικύρωση του σχεδίου –θα αποφασίσουν αν μπορούν να ζήσουν μαζί με τους τουρκοκύπριους ή όχι– αλλά ουσιαστικά όλος ο ελληνισμός ο οποίος έχυσε αίμα και ιδρώτα για το κυπριακό πρόβλημα πολλές δεκαετίες τώρα έχει λόγο.

Η Ελλάδα και η Κύπρος ακολούθησε μετά την τουρκική εισβολή του 1974 μια αταλάντευτη γραμμή. Διεθνοποίησε το ζήτημα κι άφησε τη λύση του στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Ο ΟΗΕ –η συλλογική βούληση της ανθρωπότητας– απεφάνθη. Το σχέδιο Ανάν δεν είναι παρά προϊόν των δικών μας επιδιώξεων, προϊόν της πολιτικής που ακολουθήσαμε όλα αυτά τα χρόνια όταν επιζητούσαμε την παρέμβαση του ΟΗΕ. Μεθαύριο, στο Συμβούλιο Ασφαλείας θα υπάρξει και τυπική επικύρωση αυτής της βούλησης.

Ας μην απατόμεθα. Ομόφωνα το Συμβούλιο Ασφαλείας θα επικυρώσει το σχέδιο Ανάν. Η συλλογική έκφραση της ανθρωπότητας θα το συνυπογράψει. Μαζί μ’ αυτούς και η Ευρωπαϊκή Ένωση: ο Επίτροπος, αρμόδιος για θέματα διεύρυνσης το έκανε σαφές. Επεσήμανε «την ετοιμότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ε.Ε. να προσαρμόσουν (accomodate) τους όρους μιας λύσης διασφαλίζοντας ότι οι θεμελιώδεις αρχές στις οποίες βασίζεται η Ε.Ε. θα γίνονται σεβαστές.»

Αυτό που απομένει λοιπόν είναι η ετυμηγορία των λαών που ζουν στην μεγαλόνησο. Αυτοί –σύμφωνα με το σχέδιο– θα πουν το μεγάλο «ναι» ή το μεγάλο «όχι». Όλα δείχνουν ότι η διεθνοποίηση του προβλήματος που πετύχαμε τριάντα χρόνια τώρα λήγει άμα τη λήξει των δημοψηφισμάτων. Η διεθνής κοινότητα –δια του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών– πρότεινε μια λύση και εμείς (ο εντός ή εκτός της Κύπρου Ελληνισμός) καλούμαστε να την αποδεχθούμε ή όχι. Κάθε απάντηση θα είναι θεμιτή. Και το «ναι» και το «όχι» θα έχει κάποια οφέλη και κάποια ζημία. Τα οφέλη του «ναι» θα είναι απτά (π.χ. εδαφικό) η ζημία του «όχι» οιονεί. Αυτοί που υποστηρίζουν ότι το «όχι» θα έχει οφέλη μεταθέτουν αυτά τα οφέλη στο μέλλον. Ισχυρίζονται ότι στο μέλλον θα είμαστε σε καλύτερη διαπραγματευτική θέση και θα κερδίσουμε περισσότερα. Πιθανώς να έχουν δίκιο, μόνο που η ιστορία έχει πολλές ιστορίες ελπίδας «ότι στο μέλλον θα κερδίσουμε περισσότερα», ελπίδες που όχι απλώς διαψεύσθηκαν, αλλά γύρισαν μπούμερανγκ. Ας σκεφθούμε μόνο την ιστορία του σχεδίου Aτσεσον ή τα πολύ πρόσφατα γεγονότα. Εκείνοι που θέλουν να μεταθέσουν στο μέλλον τη λύση του Κυπριακού ισχυρίζονται κάποιοι ότι το νέο σχέδιο Ανάν είναι χειρότερο των προηγουμένων. Οι ίδιοι άνθρωποι που υποστηρίζουν ότι μόλις σε ένα μήνα τα πράγματα έγιναν πολύ χειρότερα για μας, θέλουν να μεταθέσουν τη λύση στο μακρινό μέλλον.

Το ερώτημα λοιπόν για τους Κύπριους αδελφούς μας –αλλά και για τον ελληνισμό στο σύνολό του– είναι απλό: αν το σχέδιο Ανάν σε ένα μήνα έγινε τρισχειρότερο, τι πρέπει να περιμένουμε σε ένα χρόνο. Σε δέκα χρόνια; Η ώρα λοιπόν έφτασε κι ας μην παραμυθιαζόμαστε όπως κάναμε 30 χρόνια τώρα. Έφτασε η μεγάλη στιγμή για το «ναι» ή «όχι». Το τελικό «ναι» ή όχι».