Τελικά το 2ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ διεξήχθη όπως ακριβώς είχε προβλεφθεί. Δοξαστικό, επιβεβαιωτικό, επικυρωτικό. Ηταν εκπληκτικό. Από τους χιλιάδες συνέδρους δεν βρέθηκε ούτε ένας να ασκήσει κριτική και να διαφοροποιηθεί. Ούτε ένας δεν αμφέβαλλε για την ορθότητα των αναλύσεων του κόμματος για την κρίση, ούτε ένας δεν αναρωτήθηκε για τους στόχους και τους τρόπους της τρέχουσας διακυβέρνησης

Η πολυπράγμων παρέα που μας κυβερνά δεν διοργανώνει μόνο συνέδρια. Και συντάγματα φτιάχνει...

Από τα πολλά χαριτωμένα που άφησε πίσω του το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ξεχωρίζει, κατά τη γνώμη μου, ως μνημείο θράσους, αμετροέπειας αλλά και… σουρεαλισμού, η φράση του πρωθυπουργού: «Το δημοψήφισμα του Ιουλίου θα μείνει χαραγμένο στη μνήμη μας σαν η μεγαλύτερη (sic) στιγμή της σύγχρονης ιστορίας και των αγώνων του λαού μας».

Με αφορμή το πρόσφατο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, διάφορα στελέχη της Ανανεωτικής Αριστεράς αλλά και της Κεντροαριστεράς προσέγγισαν το κυβερνητικό κόμμα δηλώνοντας την κριτική συμπόρευση τους, ενόψει της δικής του διαδικασίας μετεξέλιξης. Προφανώς είναι και νόμιμες και θεμιτές οι πολιτικές επιλογές όλων των φίλων και συμπολιτών, που στηρίζουν τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου. Η πολιτική κινητικότητα εξασφαλίζει την απαραίτητη ποικιλία στην κίνηση των ιδεών. Οι εκτιμήσεις των όψιμων φίλων του ΣΥΡΙΖΑ θα κριθούν άλλωστε και αυτές πολιτικά, όταν αποτυπωθούν στις κάλπες οι εκλογικές επιλογές της κοινωνίας.

Πολλά θα μπορούσε να πει κάποιος για ένα συνέδριο, έπειτα από τρία ταραγμένα χρόνια, επειδή όμως οι διαφωνίες όσων αποχωρήσαμε είναι πάρα πολλές και δεδομένες πια, θα επικεντρωθώ στο τι απαντήσεις έδωσε το συνέδριο σε όσους επέλεξαν να μείνουν και να εφαρμόσουν το νέο Μνημόνιο, σε όσους στήριξαν τον ΣΥΡΙΖΑ τον Σεπτέμβρη πιστεύοντας σε μια πιο φιλολαϊκή διαχείρισή του

Σήμερα λήγει το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ. Κάνουν μια προσπάθεια να πείσουν για το πόσο αριστεροί είναι ακόμη. Μάλλον αυτό που θα έπρεπε να κάνουν είναι εντατικά μαθήματα εφαρμοσμένου νεοφιλελευθερισμού, γιατί πολλά ξέρουν απ’ αυτόν, αλλά όχι όλα, όπως η χαμηλή φορολογία και ο flat tax. Θα τα μάθουν και αυτά, πού θα πάει.

Σε πρόσφατο άρθρο μου στο «Βήμα» (25.9.2016) αναφέρθηκα στις υποκειμενικές προϋποθέσεις που κάνουν «θελκτικές» στα μεσαία στρώματα τις πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού. Στο ίδιο φύλλο υπήρξε μια διεισδυτική ανάλυση του Αντώνη Καρακούση σχετικά με τις αντικειμενικές προϋποθέσεις για την πρώτη φορά εφαρμογή στη χώρα μας νεοφιλελεύθερων πολιτικών με αριστερό πρόσημο.

Σέβομαι, αν και διαφωνώ πλήρως, τις επιλογές παλιών φίλων και συντρόφων/ισσών να συμπορευτούν ή και να ενταχθούν στον ΣΥΡΙΖΑ, που κυβερνάει με ένα νέο μνημόνιο επί 20 μήνες τη χώρα.

Για την ιδεολογικοπολιτική βάση που καταφεύγουν για να δικαιολογήσουν, σε τελευταία ανάλυση, την επιλογή τους θα ήθελα να υπογραμμίσω.

Η θέση: «Υπάρχουν σήμερα δύο μεγάλοι πόλοι: ΑΡΙΣΤΕΡΑ - ΔΕΞΙΑ. Σε αυτούς ξεκάθαρα θα πρέπει να πάρουμε θέση. Και τι κάναμε τόσα χρόνια; Είμαστε με την αριστερά. Ό,τι άλλο κάναμε, συγκροτήσαμε, επιχειρήσαμε πολιτικά η… ζωή έδειξε ότι δεν ήταν… σωστό. Αφού… δεν τελεσφόρησε».

Από το τελευταίο συνέδριο πολιτικού κόμματος στην Ελλαδα που είχε καθηλώσει μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης έχουν περάσει 20 χρόνια. Ηταν το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ του 1996, στο οποίο κρινόταν η πρωθυπουργία. Και, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων, η χώρα απέφυγε τότε μεγάλο διεθνές κάζο με την ήττα του Ακη Τσοχαζόπουλου.

Όταν ένας αποδεδειγμένα σοβαρός κοινωνικός επιστήμονας αντιμετωπίζει την πολιτική επικαιρότητα με αφελή σκέψη, δύο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν: Είτε κάτι σημαντικό έχασε από την επιστημονική επάρκειά του, είτε βρίσκεται σε αμηχανία επειδή δεν θέλει να ομολογήσει μια αυθαίρετα υποκειμενική προτίμηση που ξέρει ότι δεν στηρίζεται σε γερά τεκμηριωμένες βάσεις.

...Η ανασυγκρότηση του δημοκρατικού σοσιαλισμού και η συμπόρευση προοδευτικών, αριστερών, σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων γίνεται όμως μόνο στη βάση συλλογικών διαδικασιών και αποφάσεων και όχι με την λογική των ατομικών προσχωρήσεων. Το ίδιο εξάλλου ορθώς θεωρούσε παλαιότερα και ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου, ότι με τις ατομικές προσχωρήσεις στο κυρίαρχο τότε ΠΑΣΟΚ δεν επηρεάζονται αποφασιστικά οι πολιτικές και δεν οικοδομούνται στέρεες συμμαχίες. Εμείς σταθερά θεωρούμε ότι πρέπει αυτές οι διαδικασίες να γίνονται με συλλογικούς όρους στη βάση συγκεκριμένης προγραμματικής ατζέντας. Αλλιώς το αποτέλεσμα είναι αρνητικό για την κοινωνία.

ο επικείμενο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα έχει καμία απολύτως σχέση με τα συνέδρια του χώρου που γνωρίζαμε. Ως ένα βαθμό είναι λογικό εφόσον μιλάμε πια για ένα κυβερνητικό κόμμα. Δεν θα έχει δηλαδή ορατό τον ρόλο των τάσεων όπως τις είχαμε συνηθίσει στις εποχές ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ,ούτε τον πολιτικό προβληματισμό μιας κινηματικής Αριστεράς. Δεν θα έχει όμως ούτε τον αναστοχασμό ενός μαζικού και αποτελεσματικού κόμματος ικανού να συζητά με όρους κοινωνίας και στρατηγικού σχεδιασμού.

Όλα δείχνουν ότι στο πλαίσιο της γενικότερης μετάλλαξης θα περιοριστεί σε ένα παιχνίδι ισορροπιών και αναδιανομής ρόλων με μοναδικό παρανομαστή ΟΧΙ τον κόσμο των ιδεών αλλά την διαχείριση και την "λατρεία" της εξουσίας.

Παρ’ ότι επί ενάμιση χρόνο ζούμε καταστάσεις απολύτως πρωτότυπες, πολλά από αυτά που έχουν συμβεί ήταν προβλέψιμα, αν όχι ως βέβαιες εξελίξεις, τουλάχιστον ως πιθανές εκδοχές του μέλλοντος

Πρώτον: Είναι διάχυτη η άποψη ότι η επώδυνη κατάληξη της πρώτης αριστερής διακυβέρνησης οφείλεται στο γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε εγκαίρως επεξεργασθεί ένα εναλλακτικό σχέδιο, ένα Plan B. Θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω: Αυτό που κατά τη γνώμη μου έλειψε, δεν ήταν το Plan B, αλλά κυρίως το Plan A.

Όταν κάποιος συμμετέχει από καιρό σε ένα κόμμα, έχει συνήθως την άνεση να ανήκει στην πλειοψηφία ή στην μειοψηφία του κόμματος (αυτό ισχύει για τα περισσότερα κόμματα που δεν είναι μονολιθικά). Όταν όμως αποφασίζει να ενταχθεί κάποια στιγμή σε ένα κόμμα, σχεδόν πάντα, έλκεται από την πλειοψηφούσα άποψη του κόμματος στο οποίο προτίθεται να ενταχθεί. Πολύ δύσκολα αποφασίζει να ενταχθεί σε ένα κόμμα με του οποίου την κυρίαρχη άποψη διαφωνεί αλλά τον συγκινεί μία μειοψηφούσα τάση σε αυτό. Αυτό ισχύει πολύ περισσότερο για έναν που προέρχεται από ένα άλλο κόμμα και μετακινείται, και κάπως λιγότερο για κάποιον που εντάσσεται για πρώτη φορά σε κόμμα.