Δυστυχώς ή ευτυχώς —ευτυχώς, λέμε πολλοί— η δημοκρατία είναι μια «συνήθεια» ριζωμένη στην καθημερινότητα. Από τον παλιό «γαλατά που χτυπάει την πόρτα τα ξημερώματα» ως τη βραδινή «καληνύχτα» των δημοσιογράφων της ΕΡΤ, η δημοκρατία λειτουργεί κυρίως μέσα από σύμβολα που επιβεβαιώνουν καθημερινά τη συνέχεια ενός πολιτεύματος που κερδήθηκε με σκληρούς αγώνες. Η πρόσφατη «κρίση της ΕΡΤ» επιβεβαίωσε με τον πιο εύγλωττο τρόπο αυτή την πολιτισμική συνθήκη. Οι πολίτες προσέλαβαν το «μαύρο σήμα» ως πρόβλημα δημοκρατίας και πολιτισμού και όχι ως δυναμική αντιμετώπιση εξυγίανσης ενός θεσμού με πολλά συσσωρευμένα προβλήματα κακοδιοίκησης, σκανδάλων και πελατειακών σχέσεων. Όλα αυτά ήταν υπαρκτά και γνωστά∙ για αυτό το λόγο, άλλωστε, η ΕΡΤ είχε ήδη απαξιωθεί στις προτιμήσεις των πολιτών, παρ’ όλες τις φιλότιμες προσπάθειες και τις πολύ αξιόλογες εξαιρέσεις των στελεχών, των υπαλλήλων και ορισμένων διοικήσεων. Στην πρόσφατη «κρίση της ΕΡΤ», πάντως, όλοι κατάλαβαν πως, «σε τελευταία ανάλυση», το πρόβλημα δεν ήταν η κ. Σαλαγκούδη αλλά η ίδια η έννοια της «δημόσιας τηλεόρασης».Ας μείνουμε όμως στα πολιτικά χαρακτηριστικά της «κρίσης της ΕΡΤ», ιδιαίτερα σε εκείνα που σχετίζονται με την ίδια τη λειτουργία της συγκυβέρνησης. Η ΝΔ με μια πρωτόγνωρη κίνηση αυταρχισμού αποφάσισε να δοκιμάσει τα όρια της συγκυβέρνησης, να οδηγήσει σε πολιτική ταπείνωση τους άλλους δύο κυβερνητικούς εταίρους, να ευτελίσει την έννοια της μεταρρύθμισης και να παίξει στα ζάρια την τύχη της χώρας με το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών. Το αποτέλεσμα το ξέρουμε όλοι : διεθνής κατακραυγή, επιστροφή στην αναξιοπιστία, βουβή δημοκρατία. Μπροστά στην πόλωση που δημιουργήθηκε με τα εμπρηστικά «γαλάζια» ανακοινωθέντα και διαγγέλματα, η απόφαση του ΣΤΕ έδωσε λύση για μια «φυγή προς τα εμπρός». Δεν χρειάζεται να είναι κανείς συνταγματολόγος για να διαπιστώσει πως η απόφαση του ΣΤΕ επιτρέπει: α) και την άμεση επαναλειτουργία του «σήματος» και β) την αναδιάρθρωση της ΕΡΤ με έναν διάδοχο φορέα στο πλαίσιο ενός «εθνικού ραδιοτηλεοπτικού δικτύου». Ως προς το μεν πρώτο σκέλος, όλοι καταλαβαίνουμε πως το «σήμα» δεν είναι μια απλώς μια «ψηφιακή φωνή» αλλά προϋποθέτει ένα υποκείμενο (τους εργαζόμενους της ΕΡΤ), και ως προς το δεύτερο σκέλος, όλοι καταλαβαίνουμε πως η αναδιάρθρωση δεν μπορεί να γίνει χωρίς ένα νέο θεσμικό πλαίσιο, που θα συνυπολογίζει τις δανειακές μας υποχρεώσεις (βλ. δημοσιονομικές περικοπές και μείωση προσωπικού) αλλά και την κοινή βούληση της τρικομματικής για ένα μακροπρόθεσμο στρατηγικό ανασχεδιασμό της δημόσιας τηλεόρασης. Άρα : άμεσο «άνοιγμα», μεταβατικό σχήμα, νέα ανεξάρτητη εποπτική αρχή, νέα διοίκηση, απογραφή και αξιολόγηση προγραμμάτων και εργαζομένων, και επανεκκίνηση του νέου φορέα.Μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, με αποκλειστική ευθύνη της ΝΔ, όχι μόνο δεν έχει ανασταλεί το «μαύρο φόντο» αλλά συνεχίζεται η γραφική, αφελής και επικίνδυνη επίδειξη δύναμης από τη ΝΔ. Η απόφαση του ΣΤΕ, που συντάσσεται ακριβώς με όσα διεκδικεί η ΔΗΜΑΡ, («άνοιγμα» της ΕΡΤ και εξυγίανση με διαρθρωτικές αλλαγές) παρέχει ισχυρή και ασφαλή νομιμοποιητική βάση όχι μόνο για την αναστολή της βουβής δημοκρατίας αλλά και για μια έντιμη πολιτική συνεννόηση των τριών εταίρων. Ωστόσο, το δεύτερο σκέλος έχει ως προϋπόθεση το πρώτο. Ο διάλογος μπορεί να υπάρξει μόνο μετά το άνοιγμα της ΕΡΤ. Γιατί όσο η ΝΔ επιμένει στον «ξαφνικό θάνατο» της ΕΡΤ, χωρίς να σέβεται την ίδια την απόφαση του ΣΤΕ, το πρόβλημα δεν θα αφορά πλέον την παθογένεια της ΕΡΤ αλλά το αν ο κύριος εταίρος της συγκυβέρνησης αναγνωρίζει (και συμμορφώνεται με) το κράτος δικαίου.Πολλοί φίλοι και συνοδοιπόροι, πολλοί άνθρωποι των γραμμάτων και του πολιτισμού αναρωτιούνται τις τελευταίες μέρες για το «τι κάνει» η ΔΗΜΑΡ μέσα σε αυτή την κρίση. Η απάντηση είναι απλή. Η δημοκρατία δεν είναι απλώς μια «κόκκινη γραμμή» στη διαπραγμάτευση — είναι η μόνη γραμμή που επιτρέπει σε αυτή τη δοκιμαζόμενη κοινωνία να «συλλογάται ελεύθερα» για τον εαυτό της. Κι επειδή για μας, η μεταρρύθμιση δεν μπορεί παρά να είναι μια δημοκρατική μεταρρύθμιση, η «γαλάζια παράγκα» της ενημέρωσης δεν μπορεί να είναι η λύση αλλά ο θλιβερός προάγγελος του παρακμιακού διπολισμού των εκλογών. Και σε αυτή την περίπτωση, η επιλογή του χάους θα έχει ονοματεπώνυμο.