Με εθνικιστικές τάσεις που εμφανίζονται σήμερα σε όλο τον κόσμο, η Ευρώπη μπορεί και πρέπει να βρεθεί στην πρώτη γραμμή των ζητημάτων που έχουν μεγαλύτερη σημασία. Από την προώθηση του εμπορίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έως τον μετριασμό των ασθενειών και της κλιματικής αλλαγής, η Ευρώπη μπορεί να αποτελέσει παγκόσμιο παράδειγμα μέσω της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ποια κράτη δεν κινδυνεύουν να φτάσουν στο σημείο να μην μπορούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους; Αυτά που όχι μόνο εκδίδουν δικό τους νόμισμα (δεν αρκεί αυτό…) αλλά έχουν και τη δυνατότητα να δανείζονται σε αυτό, που δεν υπόσχονται να αποπληρώσουν σε χρυσό ή σε ξένο νόμισμα τα δάνεια που έχουν συνάψει κι αποφεύγουν να δανειστούν σε άλλο νόμισμα πλην του δικού τους.

Ηχηρή παρέμβαση για τη στάση που πρέπει να τηρήσει η ΕΕ έναντι της «απαράδεκτης» τουρκικής προκλητικότητας επιχειρεί ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ μέσω της συνέντευξής του στα «ΝΕΑ». Ο τέως πρόεδρος της Κομισιόν κάνει λόγο για την ανάγκη επιβολής κυρώσεων εφόσον ο Ερντογάν δεν αλλάξει συμπεριφορά, ενώ τονίζει ότι θα πρέπει η ΕΕ να δείξει ξεκάθαρα ότι τα προβλήματα που προκαλεί η Τουρκία σε Ελλάδα και Κύπρο είναι ευρωπαϊκά. Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ μίλησε ακόμη για το Μεταναστευτικό, την κυβέρνηση Μητσοτάκη, τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, το Brexit.

Η απόφαση της Ε.Ε. για τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι οικονομικές συνέπειες της κρίσης πανδημίας είναι ένα σημαντικό βήμα. Οι καθυστερήσεις όμως στην εξειδίκευση των στοιχείων του και οι αντικρουόμενες δηλώσεις σημαντικών παραγόντων της ευρωπαϊκής πολιτικής δημιουργούν παρανοήσεις για το τι πραγματικά είναι και τι δεν είναι το Ταμείο Ανάκαμψης.

Αθήνα και Λισαβόνα, δυο πόλεις ισοδύναμες ως προς τον πληθυσμό τους, πρωτεύουσες χωρών στις οποίες ο τουρισμός αποτελεί πολύ σημαντική οικονομική συνιστώσα του ΑΕΠ με ποσοστό που κυμαίνεται λίγο πιο κάτω από το 10%.

Αυτή η συμφωνία είναι μια καλή συμφωνία για την Ε.Ε. και την Ισπανία και αποτελεί οξυγόνο για το ευρωπαϊκό σχέδιο, αλλά υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος για να προχωρήσουμε σε μια ΕΕ που θα εγγυάται ένα θεσμικό και κυβερνητικό πλαίσιο το οποίο θα ενισχύει τις δημοκρατικές διαδικασίες, καθώς και μια μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης για την αποφυγή της πιθανής επιστροφής της δημοσιονομικής λιτότητας.

Η Ευρώπη πήρε μεγάλες, ιστορικές αποφάσεις σε μια διάσκεψη κορυφής που κράτησε τέσσερις ολόκληρες μέρες. Ο μαραθώνιος των συσκέψεων που δοκιμάζουν συχνά τις αντοχές των συμμετεχόντων ήταν αυτήν τη φορά πιο εξαντλητικός από ποτέ άλλοτε. Σε μια Ενωση 27 χωρών, όπου όλες οι μεγάλες αποφάσεις παίρνονται με ομοφωνία και κάθε πρωθυπουργός, καγκελάριος ή πρόεδρος είναι υπόλογος στο δικό του Κοινοβούλιο και την κοινή γνώμη, το περίεργο δεν είναι ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται με τόση δυσκολία και καθυστέρηση, αλλά απλώς και μόνον ότι παίρνονται αν και όχι πάντα.

Την περασμένη Πέμπτη υπερψηφίστηκε, στην Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η γνωμοδότησή μου αναφορικά με το πλαίσιο χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Επειτα από σκληρές διαπραγματεύσεις, καταφέραμε να συνασπίσουμε τις προοδευτικές φωνές και να παρουσιάσουμε ένα φιλόδοξο κείμενο που θέτει ένα νέο πλαίσιο όσον αφορά τις βιώσιμες επενδύσεις που απαιτούνται σε βάθος δεκαετίας.

Η διαπραγμάτευση για το πακέτο της «Ευρώπης της Νέας Γενιάς» - το Ταμείο Ανάκαμψης και νέος πολυετής προϋπολογισμός (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο/ΠΔΠ, 2021-2027) της ΕΕ αποδείχτηκε τελικά πολύ πιο δύσκολη άσκηση απʼ ό,τι περίμεναν πάρα πολλοί. Οι τεράστιες συνέπειες της πανδημίας δεν οδήγησαν στις συγκλίσεις απόψεων που θα έκαναν τη διαπραγμάτευση πιο εύκολη. Το ερώτημα είναι γιατί τόσες δυσκολίες; Γιατί κατά κανόνα οι διαπραγματεύσεις γύρω από χρήματα στην Ενωση είναι πάντοτε βασανιστικές, πολύ περισσότερο τώρα που τα «χρήματα είναι πάρα πολλά», 1,850 τρισ. ευρώ. Αλλά και για τρεις άλλους κύριους λόγους:

Η απόφαση για το εκάστοτε Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την επόμενη επταετία, είναι πάντοτε σημαντική και η σχετική διαπραγμάτευση ιδιαίτερα δύσκολη. Αυτή τη φορά η απόφαση έχει κυριολεκτικά ιστορική σημασία. Υστερα από μία δεκαετία μεγάλων κρίσεων που αντιμετωπίστηκαν - όταν αντιμετωπίστηκαν - με ημίμετρα αμφισβητούμενης διάρκειας, η επικείμενη απόφαση αποτελεί τομή στα ευρωπαϊκά πράγματα για πολλούς λόγους. 

Μαζί για την ανάκαμψη της Ευρώπης» (Together for Europeʼs recovery / Tous ensemble pour relancer Europe) - αυτός είναι ο τίτλος που επιλέξαμε για τη γερμανική προεδρία, η οποία ξεκίνησε πριν από λίγες ημέρες. Οι καιροί που διανύουμε δεν είναι συνηθισμένοι: ο κόσμος βιώνει την πρώτη παγκόσμια κρίση υγείας του 21ου αιώνα. Μόνο στην Ευρώπη περισσότεροι από 140.000 πολίτες έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας του ιού ή έχοντας τον ιό· οι οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της πανδημίας επηρεάζουν τον καθένα μας.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση αντιμετωπίζει την πιο βαθιά ύφεση στην ιστορία της και οι αποφάσεις των Ευρωπαίων ηγετών θα έχουν πραγματικές συνέπειες για τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων και για το μέλλον της ίδιας της Ευρώπης, οι οποίες είναι αλληλένδετες.