Στην αρχή ήταν η εξέγερση στην πλατεία Ταξίμ που πυροδότησε μια γενικευμένη αποσταθεροποίηση στην Τουρκία που δεν ανέτρεψε τον Ερντογάν, αλλά επί του παρόντος φαίνεται να έχει βραχυκυκλώσει τα σχέδιά του για μετάβαση το 2014 σε μια ενισχυμένη γαλλικού τύπου Προεδρία.

Στη συνέχεια, οι περιφερειακές εξελίξεις, η ανατροπή του Μόρσι στην Αίγυπτο και η αντεπίθεση Ασαντ στη Συρία: Ο περιφερειακός ρόλος της Αγκυρας συρρικνώνεται δραματικά, ενώ περιπλέκεται το Κουρδικό με την αναβάθμιση του ρόλου του δεύτερου de facto Ανεξάρτητου Κουρδιστάν που έχει δημιουργηθεί στη Βορειοανατολική Συρία. Η εποχή όπου ο Νταβούτογλου εμφανιζόταν στις διεθνείς διαβουλεύσεις για το μέλλον της Συρίας ως ισότιμος του Γάλλου ομολόγου του Φαμπιούς και της τότε επικεφαλής του ΣτΕιτ Ντιπάρτμεντ Χ. Κλίντον έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.

Σαν να μην έφθαναν όλα τα παραπάνω όλοι οι αριθμοί και οι δείκτες της Οικονομίας της Τουρκίας μας προειδοποιούν ότι πλησιάζει το τέλος της χαλαρής πολιτικής που βασιζόταν στον εύκολο δανεισμό και στην κατανάλωση αλλά και στους ασφαλείς ρυθμούς ανάπτυξης.

Τα όσα είπε στην προχθεσινή συνέντευξη Τύπου ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας Εντέμ Μπατσί ( βλέπε «Η» της 31 Ιουλίου σελ. 8) είναι πολιτικό σήμα κινδύνου για τον Ερντογάν: Τα μέτρα σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής για τους επόμενους μήνες που εισηγείται ο Μπατσί, σε συνδυασμό με την τραυματική μνήμη της σκληρής καταστολής των διαδηλώσεων αλλά και της αίσθησης περιφερειακής απομόνωσης είναι ένας εκρηκτικός συνδυασμός για τον ισχυρό άνδρα της χώρας που αντιμετωπίζει σειρά εκλογικών αναμετρήσεων για το 2014:

Δημοτικές και περιφερειακές εκλογές.

Δημοψήφισμα για την έγκριση των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων με κύριο στόχο προεδρικές υπερεξουσίες.

Ενδεχόμενες πρόωρες βουλευτικές εκλογές.

Απευθείας εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας με καθολική ψηφοφορία για πρώτη φορά στην Ιστορία της χώρας.

Η ανάπτυξη της χώρας στην οποία σε μεγάλο βαθμό στήριξε την πολιτική του κυριαρχία ο Ερντογάν βασίστηκε στη σκληρή εξυγίανση που επέβαλε στην περίοδο 1999-2002 ο τότε τσάρος της οικονομίας Κεμάλ Ντερβίς με υψηλό πολιτικό κόστος, που οδήγησε στην εξαφάνιση τριών πολιτικών κομμάτων, του κόμματος της Δημοκρατικής Αριστεράς του Ετσεβίτ, της Μητέρας Πατρίδας που είχε ιδρύσει ο Οζάλ και του Ορθού Δρόμου που είχε ιδρύσει ο Ντεμιρέλ.

Στην παραπάνω εικόνα υπάρχει ένα πολιτικό παράδοξο πρώτου μεγέθους: Την ώρα που η συγκυρία γίνεται σε ακραίο βαθμό αρνητική για τον Ερντογάν σε όλα τα μέτωπα, δεν προβάλλει στον ορίζοντα καμιά αξιόπιστη εναλλακτική λύση κυβερνητικής διαχείρισης.

Τι θα κάνει ο Ερντογάν; Θα παραμείνει βραχυκυκλωμένος να παρατηρεί μια συγκυρία που συνεχώς θα χειροτερεύει ή θα αντεπιτεθεί ή καλύτερα θα επιτεθεί προληπτικά με πρόωρη προσφυγή στις κάλπες το φθινόπωρο;

Η μέχρι τώρα αντίδραση του Ερντογάν στην ανατροπή Μόρσι στην Αίγυπτο μας προειδοποιεί ότι θα επιχειρήσει να αλλάξει την Πολιτική Ατζέντα, να εμφανισθεί ως πολιορκημένος από εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς που θέλουν να τερματίσουν μια φιλολαϊκή οικονομική πολιτική και ταυτόχρονα να εμποδίσουν την αλληλεγγύη της Αγκυρας προς τον Αραβομουσουλμανικό Κόσμο.

Οι διαδηλώσεις προαναγγέλλουν παρέμβαση του Στρατού και εκτροπή ή με άλλα λόγια, τα γεγονότα στην Αίγυπτο εξυπηρετούν επικοινωνιακά τον Ερντογάν.

Αν όμως η αδράνεια συνεπάγεται τη βέβαιη φθορά, η αντεπίθεση και κυρίως μια ανοικτή σύγκρουση με τον κεντρικό τραπεζίτη μπορεί να λειτουργήσει ως επιταχυντής της επιδείνωσης μιας ήδη καταγεγραμμένης ως ανησυχητικής οικονομικής συγκυρίας.

Εξυγίανση και ανάπτυξη

Η ανάπτυξη της χώρας στην οποία σε μεγάλο βαθμό στήριξε την πολιτική του κυριαρχία ο Ερντογάν βασίσθηκε στη σκληρή εξυγίανση που επέβαλε στην περίοδο 1999-2002 ο τότε τσάρος της οικονομίας Κεμάλ Ντερβίς με υψηλό πολιτικό κόστος, που οδήγησε στην εξαφάνιση τριών πολιτικών κομμάτων, του κόμματος της Δημοκρατικής Αριστεράς του Ετσεβίτ, της Μητέρας Πατρίδας που είχε ιδρύσει ο Οζάλ και του Ορθού Δρόμου που είχε ιδρύσει ο Ντεμιρέλ.