Τρομοκρατία: υπόθεση πολύ ελληνική

Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που παράγει ακόμη τρομοκρατία. Και τι τρομοκρατία! Πλουμιστή, φαντεζί, αλλά και με έναν αέρα οικειότητας, κάπως σαν την εκδηλωτική και ατακτούλα ζωντοχήρα της διπλανής πόρτας. Εν ενί λόγω γνήσια ελληνική - άλλη μια απόδειξη για τη μοναδικότητα και το ανεπανάληπτο της εθνικής φυσιογνωμίας μας. Θα πρότεινα να την κατοχυρώσουμε διεθνώς ως ελληνική ευρεσιτεχνία, όπως τη φέτα, αν δεν ήταν αδύνατο να υπάρξουν απομιμήσεις της. Τόσο αναπόσπαστη είναι από τη γη που τη γέννησε και τη θρέφει.

Πρώτα πρώτα, η ελληνική τρομοκρατία, όπως όλα τα πράγματα στην Ελλάδα, είναι κυρίως οικογενειακή υπόθεση. Κοτζάμ 17 Νοέμβρη, λόγου χάρη, στελεχωνόταν με αδέλφια, κουνιάδους, μπατζανάκηδες και δεν συμμαζεύεται. Εναλλακτικά, η καθ’ ημάς τρομοκρατία μπορεί να είναι και ζήτημα καφενοπαρέας, μόνο που αυτή η βερσιόν, αν και επίσης γνήσια ελληνική, δεν μοιάζει προς το παρόν εξίσου πετυχημένη οργανωτικά. Είναι όμως σχετικά αρτιφανής και ίσως έχει λαμπρό μέλλον.

Δεύτερον, οι δικοί μας τρομοκράτες είναι έξω καρδιά παιδιά και δεν χάνουν το παροιμιώδες ελληνικό κέφι ούτε στης φυλακής τα σίδερα. Δεν είναι σαν εκείνους τους καταθλιπτικούς Γερμανούς της RAF, που μαράζωναν και αυτοκτονούσαν στα λευκά κελιά. Οι δικοί μας ξέρουν να το ρίχνουν έξω «με τον τρόπο των Ελλήνων» στα ανοιχτά κελιά τους, με ουζάκι, κρασάκι και μεζεκλίκια, με μπαγλαμαδάκι και διπλοπενιά, με όμορφη κουβεντούλα, όπου πέφτουν και κάποιες ιδέες για επιχειρησιακά σχέδια, ενώ ανανεώνονται και διευρύνονται οι ιδεολογικοί προβληματισμοί τους.

Σε αυτούς τους προβληματισμούς θα περάσουμε τώρα και θα φανεί εδώ σε όλο της το μεγαλείο η ιστορική πρωτοτυπία και μοναδικότητα της ελληνικής τρομοκρατίας. Στην Ευρώπη, οι τρομοκρατικές οργανώσεις ήταν δύο ειδών: εκείνες που φύτρωσαν σε μεγάλες καπιταλιστικές χώρες και επιδίωκαν την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος (η RAF στη Γερμανία, οι Ερυθρές Ταξιαρχίες στην Ιταλία) και εκείνες που διεκδικούσαν την εθνική απελευθέρωση εδαφών απορροφημένων από άλλο κράτος (ο IRA στη Βόρεια Ιρλανδία, η ΕΤΑ στην Ισπανία). Αλλά η δική μας τρομοκρατία πέτυχε τον απίστευτο άθλο να συνεχίζει σαράντα χρόνια τώρα έναν αγώνα για την ανατροπή ενός ανύπαρκτου καπιταλισμού και συγχρόνως για την εθνική απελευθέρωση από έναν εξίσου ανύπαρκτο ξένο ζυγό.

Πώς το κατόρθωσε αυτό; Εδώ έγκειται η ιδιοφυής διορατικότητά της. Διέγνωσε την εθνική ψυχολογία με μια ακρίβεια και έναν ρεαλισμό που έλειψαν παντελώς από τους τρομοκράτες των άλλων χωρών. Διότι για εμάς τους Ελληνες οι χειρότεροι εχθροί είναι οι φανταστικοί. Είναι οι ξένοι επικυρίαρχοι, που φαλκιδεύουν αδιάκοπα τα εθνικά μας δίκαια αφήνοντάς μας να μεγαλώνουμε κάθε τόσο την έκταση της χώρας μας, είναι οι ευρωπαίοι καπιταλιστές, που μας δέχτηκαν στην παρέα τους μόνο και μόνο για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους κατακτώντας την τεράστια αγορά μας, είναι οι έλληνες μεγαλοβιομήχανοι, κι ας μην υπάρχουν έλληνες μεγαλοβιομήχανοι εδώ και δεκαετίες. Αυτά όλα τα κατάλαβαν οι τρομοκράτες μας πολύ καλύτερα από τους πολιτικούς μας, ακόμη και από εκείνους τους τάχα μου ριζοσπάστες της Αριστεράς. Γι’ αυτό και μπόρεσαν να αγγίξουν τις πιο ευαίσθητες χορδές της λαϊκής ψυχής. Δεν είναι, συνεπώς, απορίας άξιον ότι ο εγχώριος τρομοκράτης είναι για τους περισσότερους Ελληνες, όπως δείχνει και η αντιμετώπισή του από τα ΜΜΕ, μια πολύ οικεία, αν όχι συμπαθής φιγούρα, ακόμη και όταν οι πράξεις του προκαλούν ένα κάποιο μούδιασμα (το οποίο επισήμως δηλώνεται ως αποτροπιασμός).

Η ελληνική τρομοκρατία διαθέτει και ένα άλλο θαυμαστό γνώρισμα: την ιδεολογική ευελιξία της. Μολονότι έχει ως θεωρητική βάση της τον μαρξισμό, αλλά και με κάτι τις από Μπακούνιν (ή τον Μπακούνιν με κάτι τις από Μαρξ, στις νεότερες εκδοχές της), δεν τον ερμηνεύει καθόλου με τη δογματική ακαμψία των παλαιάς κοπής κομμουνιστών. Ας πάρουμε για παράδειγμα τις ταξικές αναλύσεις της. Οταν μιλάει εκεί για καπιταλιστές, διευρύνει την έννοια έτσι ώστε να περιλαμβάνει όλους τους «φραγκάτους», σύμφωνα με τον περίφημο όρο που χρησιμοποιούσε ο Χριστόδουλος Ξηρός για να στρατολογεί καινούργια μέλη. Οι Πυρήνες της Φωτιάς προχώρησαν ακόμη περισσότερο: κήρυξαν πόλεμο εναντίον όλων των ηλίθιων και εξανδραποδισμένων μικροαστών. Εδώ βέβαια θα μπορούσε κανείς να παρατηρήσει ότι έτσι κινδυνεύουν να βρεθούν ακάλυπτοι, σαν τον λαγό που μασουλούσε τη φτέρη που τον έκρυβε από τους κυνηγούς. Αλλά ο κίνδυνος είναι μόνο θεωρητικός, γιατί κανένας Ελληνας δεν θεωρεί τον εαυτό του μικροαστό, πόσω μάλλον ηλίθιο και εξανδραποδισμένο.

Ολα τα παραπάνω εξηγούν την αντοχή της δικής μας τρομοκρατίας. Στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες οι τρομοκρατικές οργανώσεις τερμάτισαν τη δράση τους, γιατί αναγνώρισαν τελικά ότι η στρατηγική τους απέτυχε. Αλλά σ’ εμάς καμιά τέτοια στρατηγική δεν μπορεί να αποτύχει, γιατί απλούστατα δεν υπάρχει - να άλλη μια απόδειξη για το πόσο βαθιά ριζωμένη είναι η καθ’ ημάς τρομοκρατία στα ελληνικά πολιτικά ήθη και εν γένει στην κουλτούρα μας. Ενας συγκεκριμένος, πραγματικός εχθρός ή νικιέται ή σε νικάει κάποια στιγμή. Αλλά ένας εχθρός που υπάρχει μόνο στη φαντασία σου μένει πάντα άβρεχτος από τη ροή των γεγονότων και μπορείς να του αλλάζεις μορφή κατά βούληση. Μπορείς, για παράδειγμα, να βαφτίζεις καπιταλιστές τους κρατικοδίαιτους εργολάβους ή να αντικαθιστάς, στη θέση των μισητών επικυρίαρχων, τους Αμερικανούς με τους διεθνείς τοκογλύφους, που μας υποχρέωναν να παίρνουμε δάνεια για να περνάμε μπέικα, ώστε να μας έχουν στο χέρι. Anything goes, που λένε και οι Αγγλοσάξονες. Το σημαντικό είναι να επαναστατείς, οι λόγοι και οι σκοποί θα έρθουν κατόπιν ή και δεν χρειάζεται καν να έρθουν. Και φτάνουμε έτσι σε άλλη μια πρωτοτυπία της ελληνικής τρομοκρατίας: να γίνονται τώρα τρομοκράτες και οι μπούληδες που βγήκαν από τα θερμοκήπια των βορείων προαστίων.

Αν τώρα κάποιος οδηγηθεί από όλα αυτά στον συλλογισμό ότι η ελληνική τρομοκρατία δεν είναι σοβαρή, άρα δεν είναι επικίνδυνη, θα κάνει μέγα λάθος (μεταξύ μας, το έχουν κάνει πολλοί και το έχουμε πληρώσει όλοι). Η πείρα, ειδικά από την ελληνική πολιτική ζωή, διδάσκει ότι οι ασόβαροι είναι πολύ πιο επικίνδυνοι από τους σοβαρούς. Και είναι παγκοίνως γνωστό πως όταν παίζουν πολεμικά παιχνίδια οι ανήλικοι, που συγχέουν τη φαντασία με την πραγματικότητα, η κατάληξη είναι συχνά φονική.