Κάποιος είχε πει ότι «τίποτε δεν είναι πιο επικίνδυνο από μια ιδέα, αν είναι η μόνη που έχουμε». Η ιδέα που διαλαλεί (μαζί με τις κρέμες κατά της τριχόπτωσης) ο κ. Κυριάκος Βελόπουλος, και την πιπιλάνε διάφοροι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, είναι να μεταφερθούν πρόσφυγες και μετανάστες σε ερημονήσια, τα οποία, όπως είπε και ο βουλευτής της Ν.Δ. κ. Κωνσταντίνος Μπογδάνος, «είναι πάρα πολλά» (Kontra 23.11.2019).

H πρόταση αντιμετωπίστηκε με τους γνωστούς κλαυθμούς και οδυρμούς του στυλ ότι «η μισή Ελλάδα μαρτύρησε σε αυτά τα ξερονήσια» ή –σε ακόμη πιο υπερβολικό τόνο– «θα χτίσουμε Γκουαντάναμο στην Ευρώπη;» (Κώστας Αρβανίτης στο Ευρωκοινοβούλιο, 21.11.2019).

Ο μεγάλος Αμερικανός δοκιμιογράφος Χένρι Λούις Μένκεν είχε γράψει «για κάθε πρόβλημα υπάρχει μία λύση, η οποία είναι απλή καθαρή και λάθος». Και το λάθος στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι οι θλιβερές αναμνήσεις που στοιχειώνουν τον δημόσιο διάλογο, αλλά το γεγονός ότι η προτεινόμενη λύση δεν έχει στόχο τη βέλτιστη κατάσταση για τη χώρα, αλλά την παροδική ικανοποίηση τοπικών κοινωνιών που –δικαίως ή αδίκως– ανησυχούν για την έξαρση του προσφυγικού/μεταναστευτικού.

Για να το πούμε αλλιώς, η συγκεκριμένη «λύση» μπορεί να είναι καλή για την Αυστραλία, τα ερημονήσια της οποίας δεν διεκδικούνται από κανέναν, αλλά μπορεί μακροπροθέσμως να αποδειχθεί καταστροφική με δεδομένες τις «γκρίζες ζώνες» τις οποίες απειλεί η Τουρκία. Θεωρούν κάποιοι –ειδικώς αυτοί που ανησυχούν τόσο πολύ για την Ελλάδα– ότι πρέπει να υπάρχουν τμήματα της ελληνικής επικράτειας με αμιγώς αλλοεθνή πληθυσμό; Είναι καλύτερο για τη χώρα να δημιουργηθούν νησιά-γκέτο που, εκτός από τη διεθνή κατακραυγή, μπορεί να δημιουργήσουν εθνικά προβλήματα στη χώρα; Δεν είναι προτιμότερη η ενσωμάτωση όσων δικαιούνται άσυλο;

Εχει ένα δίκιο ο κ. Μπογδάνος να λέει ότι «δεν μπορεί μια ζωή να μας κατατρύχουν ορισμένα ταμπού ή κάποιου είδους μετεμφυλιακά ή μεταδικτατορικά κόμπλεξ», αλλά το ίδιο και πολύ περισσότερο ισχύει και για τα «ταμπού» και «κόμπλεξ» της τουρκοκρατίας, σαν το επιχείρημα που έφερε ο δήμαρχος Ανατολικής Σάμου ότι «δεν υπάρχει περίπτωση στο νησί, που δεν είχε τζαμί, να αποδεχθούμε μουσουλμανικό χωριό».

Στη μεγάλη πρόκληση του προσφυγικού/μεταναστευτικού πρέπει να συζητήσουμε με νηφαλιότητα όλες τις πιθανές λύσεις για το καλύτερο της χώρας. Οχι με γνώμονα τη δημοφιλή πρακτική του «νίμπι»· nimby: not in my back yard, ήτοι οπουδήποτε αλλού και «όχι στην πίσω αυλή μου». Οι πολιτικές ηγεσίες έχουν την υποχρέωση να εξηγούν διαρκώς την πολυπλοκότητα του προβλήματος, να επισημαίνουν το διεθνές δίκαιο –το οποίο ως μικρή χώρα ορθώς επισημαίνουμε με κάθε ευκαιρία και για κάθε απειλή– και μέσα από τον διάλογο θα βρούμε άκρη.