Ουκρανία, Γεωργία, ΠΓΔΜ προσγειώθηκαν στη νέα πραγματικότητα

Τρεις χώρες, Η Ουκρανία, η Γεωργία και η ΠΓΔΜ προσγειώθηκαν χθες απότομα στην πραγματικότητα: Δεν αρκεί η απόλυτη ταύτιση με τις ΗΠΑ για να πετύχουν την αποδοχή της ένταξής τους στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε από τους Ευρωπαίους εταίρους. Και στις τρεις αυτές χώρες οι πολιτικές ηγεσίες που έχουν επενδύσει στον άκρατο φιλοαμερικανισμό αργά ή γρήγορα θα αναγκασθούν να παραχωρήσουν τη θέση τους σε πιο πραγματιστές.

Δίχως αμφιβολία το «όχι» που εισέπραξαν το Κίεβο και η Τιφλίδα διαφέρει από αυτό που εισέπραξαν τα Σκόπια: Παρ όλα αυτά, υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής, που δεν είναι άλλος από την επιμονή της Ουάσιγκτον να αγνοήσει τις αντιδράσεις των εταίρων της και να φέρει τις περιπτώσεις των τριών χωρών στη Σύνοδο Κορυφής χωρίς καν να αναζητήσει συμβιβασμούς και εγγυήσεις που θα απομάκρυναν την ευρωπαϊκή εναντίωση.

Βέτο στην Ουκρανία και τη Γεωργία, με την Μέρκελ να πρωτοστατεί, βέτο στην αποστολή επιπλέον στρατευμάτων στο Αφγανιστάν και βέτο από την Ελλάδα στα Σκόπια: Αθροιστικά είναι φανερό ότι η Σύνοδος Κορυφής υπήρξε ένα πρωτοφανές διπλωματικό φιάσκο για τον Μπους.

Το μήνυμα προς την Ουκρανία και την Γεωργία είναι σαφές: Η έξοδός τους από το σημερινό γεωπολιτικό κενό και η αβεβαιότητα είναι συνάρτηση μιας εξισορροπημένης προσέγγισής τους τόσο με την Ε.Ε. όσο και με τη Ρωσία, όπου θα διαδραματίζουν τον ρόλο της γέφυρας ανάμεσα σε δύο στενά αλληλοεξαρτώμενες πλευρές. Είναι σαφές ότι η πλειοδοσία Μπους υπέρ της ένταξής τους στο ΝΑΤΟ ήταν επιταγή χωρίς αντίκρισμα με δεδομένη την εναντίωση πολλών ευρωπαϊκών χωρών.

Σε ό,τι αφορά τα Σκόπια θα είναι η αρχή της κατάρρευσης της βαλκανικής εκδοχής του μύθου της αμερικανικής παντοδυναμίας: Όταν τον Ιούνιο του 1993 δύο αμερικανικά τάγματα έφθασαν στην ΠΓΔΜ, η ηγεσία της χώρας είδε να λύνονται δια μαγείας όλα τα προβλήματα ασφαλείας και όταν τον Νοέμβριο του 2004 η Ουάσιγκτον αναγνώρισε τη γειτονική μας χώρα με τη συνταγματική της ονομασία κυριάρχησε η εντύπωση ότι το θέμα έκλεισε με μόνη εκκρεμότητα την προσαρμογή της Αθήνας στην αμερικανική απόφαση.

Η μέχρι τώρα απόλυτη σύμπλευση με την Ουάσιγκτον, του Κιέβου, της Τιφλίδας και των Σκοπίων επεδείνωσε αντί να βελτιώσει την ασφάλειά τους:

-Σε ό,τι αφορά την ΠΓΔΜ η περιχαράκωση στην αδιαλλαξία σε ό,τι αφορά την εκκρεμότητα της ονομασίας με την Αθήνα στερεί από τη χώρα αυτή όχι μόνον την πρόσκληση για έναρξη διαπραγματεύσεων με το ΝΑΤΟ, αλλά τη δυνατότητα στενής πολιτικής συνεργασίας με τη μόνη γειτονική χώρα που δεν τρέφει αλυτρωτικές σε βάρος της βλέψεις.

-Σε ό,τι αφορά την Ουκρανία, είναι σαφές ότι υπάρχει έντονος αναβρασμός στις ανατολικές επαρχίες και στην Κριμαία με την προοπτική έναρξης σχέσεων με την Ατλαντική Συμμαχία να προκαλεί αποσταθεροποίηση.

-Στην περίπτωση της Γεωργίας προστίθεται ένταση στα ήδη ανοικτά αποσχιστικά μέτωπα της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας.

Ειδικότερα ως προς την ΠΓΔΜ ο φιλοαμερικανισμός της έχει ρίζες στο παρελθόν της Ενιαίας Γιουγκοσλαβίας: Μετά τη ρήξη Τίτο-Στάλιν το 1948 το Βελιγράδι είχε προνομιακή μεταχείριση από τις ΗΠΑ μέχρι και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου το 1989. Την ψευδαίσθηση του προνομιακού περιφερειακού συμμάχου των ΗΠΑ στην περιοχή είχε και ο Μιλόσεβιτς μέχρι τις αρχές του 1992 και μετά τη συμφωνία του Ντέιτον το 1995 μέχρι και την πρώτη διάσκεψη του Ραμπουγιέ για το Κοσσυφοπέδιο το φθινόπωρο του 1998.

Μένει να δούμε πώς θα εξελιχθούν οι σχέσεις ΗΠΑ - «Παλαιάς Ευρώπης» - έτσι είχε αποκαλέσει ο Ράμσφελντ το 2003 την Ε.Ε. των 15 -μετά το Βουκουρέστι: Πόσο θα επηρεασθούν από την έκβαση της συνάντησης κορυφής Μπους - Πούτιν στο Σότσι τη Δευτέρα αλλά και από την τελική κατάληξη της διαπραγμάτευσης για την επιστροφή της Γαλλίας στο Στρατιωτικό Σκέλος του ΝΑΤΟ.