Ένα τρίγωνο αντεστραμμένο...
Γιώργος Καπόπουλος, Ημερησία, Δημοσιευμένο: 2008-12-11
Τον Δεκέμβριο του 1978 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ ανακοίνωνε τη σύναψη πλήρων διπλωματικών σχέσεων με την Κίνα ολοκληρώνοντας μια πορεία που είχε αρχίσει με την επίσκεψη Νίξον στο Πεκίνο στις αρχές του 1972.
Βασικό κίνητρο της προσέγγισης με την Κίνα του Μάο - για τους Κίσινγκερ και Μπρεζίνσκι συμβούλους Εθνικής Ασφαλείας του Νίξον και του Κάρτερ αντίστοιχα - ήταν η εκμετάλλευση της Σινοσοβιετικής Αντιπαλότητας, με στόχο καλύτερους συσχετισμούς στη διμερή σχέση των ΗΠΑ με την ΕΣΣΔ.
Σήμερα τριάντα χρόνια μετά και λίγο πριν από την αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο οι διμερείς σχέσεις Ουάσιγκτον-Πεκίνου θα ορίσουν σε μεγάλο βαθμό και την αντοχή των ΗΠΑ στις αναταράξεις της Παγκόσμιας Ύφεσης, αλλά και τη δυνατότητα της Κίνας να μη γνωρίσει σημαντική συρρίκνωση της οικονομικής της ανάπτυξης.
Με άλλα λόγια για την κυβέρνηση Ομπάμα προέχει η εξεύρεση ενός συνολικού Μόντους Βιβέντι με την Κίνα, που να κλειδώνει τον συντονισμό των δύο πλευρών για την αντιμετώπιση της Ύφεσης και ταυτόχρονα να διασφαλίζει ότι δεν θα υπάρξουν διαταραχές από τα ανοικτά μέτωπα της Ταϊβάν ή της Βόρειας Κορέας ή ακόμη περισσότερο λόγω μη ελέγξιμων εξελίξεων στο Θιβέτ ή στο Σιγκιάγκ.
Η αυτονόητη προτεραιότητα για έναν διμερή συνολικό συμβιβασμό με την Κίνα αποτελεί αυτή καθεαυτή ένα ακόμη κίνητρο για μια παρόμοια πρωτοβουλία απέναντι στην Μόσχα: Με δεδομένο ότι η Ρωσία παραμένει ισότιμη πυρηνική υπερδύναμη με τις ΗΠΑ και ασκεί επιρροή στην πρώην ΕΣΣΔ αλλά και την Ευρώπη συνολικά, μια πλήρης εξομάλυνση των ρωσοαμερικανικών σχέσεων εξισορροπεί τη μονομερή εξάρτηση της Ουάσιγκτον από τη διμερή σχέση με το Πεκίνο.
Με άλλα λόγια, πρόκειται για την αντιστροφή των προτεραιοτήτων του τριγώνου Hνωμένων Πολιτειών - ΕΣΣΔ - Κίνα του 1972:
- Τότε η Κίνα υπανάπτυκτη και βαριά τραυματισμένη από την οικονομική και κοινωνική αποσταθεροποίηση της Πολιτιστικής Επανάστασης είδε την προσέγγιση με τις ΗΠΑ σαν παράγοντα συνολικής σταθεροποίησης, ενώ η Μόσχα εισέπραξε το αμερικανικό άνοιγμα σαν μια σοβαρότατη παρενόχληση.
-Σήμερα η Ρωσία με την ραγδαία πτώση της τιμής του Πετρελαίου να αποσταθεροποιεί την αυτοπεποίθησή της, θα δει μια ενδεχόμενη συνολική εξομάλυνση με τις ΗΠΑ σαν την εγγύηση της πλήρους ένταξής της στα σχήματα συνεργασίας και ολοκλήρωσης της Δύσης, σαν εγγύηση για οριστική αποφυγή απομόνωσης ή ακόμη χειρότερο εχθρικής περικύκλωσης.
Με δεδομένο το κλείσιμο του μετώπου αντιπαράθεσης ΗΠΑ - Ρωσίας, η Μόσχα θα δώσει προτεραιότητα στην κατοχύρωση των ζωτικών της συμφερόντων στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, εκεί όπου οι στοχεύσεις της είναι ευθέως ανταγωνιστικές των προτεραιοτήτων του Πεκίνου.
Η αντιστροφή του Τριγώνου Ισορροπιών που συνέλαβε ο Κίσινγκερ παρουσιάζει αισθητές διαφορές με τη δεκαετία του ’70. Η κυριότερη είναι ότι το ειδικό Βάρος της Μετακομμουνιστικής Ρωσίας έχει πολύ πιο εξισορροπημένη σχέση με την αναδυόμενη κινεζική ισχύ, από ό,τι οι συσχετισμοί της Κίνας του Μάο με την ΕΣΣΔ του Μπρέζνιεφ.
Η Παγκόσμια Ύφεση παγιώνει την αλληλεξάρτηση Hνωμένων Πολιτειών-Κίνας και επιβάλλει ως υποχρεωτική κίνηση εξισορρόπησης την εξομάλυνση των σχέσεων Ουάσιγκτον -Μόσχας.
Βασικό κίνητρο της προσέγγισης με την Κίνα του Μάο - για τους Κίσινγκερ και Μπρεζίνσκι συμβούλους Εθνικής Ασφαλείας του Νίξον και του Κάρτερ αντίστοιχα - ήταν η εκμετάλλευση της Σινοσοβιετικής Αντιπαλότητας, με στόχο καλύτερους συσχετισμούς στη διμερή σχέση των ΗΠΑ με την ΕΣΣΔ.
Σήμερα τριάντα χρόνια μετά και λίγο πριν από την αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο οι διμερείς σχέσεις Ουάσιγκτον-Πεκίνου θα ορίσουν σε μεγάλο βαθμό και την αντοχή των ΗΠΑ στις αναταράξεις της Παγκόσμιας Ύφεσης, αλλά και τη δυνατότητα της Κίνας να μη γνωρίσει σημαντική συρρίκνωση της οικονομικής της ανάπτυξης.
Με άλλα λόγια για την κυβέρνηση Ομπάμα προέχει η εξεύρεση ενός συνολικού Μόντους Βιβέντι με την Κίνα, που να κλειδώνει τον συντονισμό των δύο πλευρών για την αντιμετώπιση της Ύφεσης και ταυτόχρονα να διασφαλίζει ότι δεν θα υπάρξουν διαταραχές από τα ανοικτά μέτωπα της Ταϊβάν ή της Βόρειας Κορέας ή ακόμη περισσότερο λόγω μη ελέγξιμων εξελίξεων στο Θιβέτ ή στο Σιγκιάγκ.
Η αυτονόητη προτεραιότητα για έναν διμερή συνολικό συμβιβασμό με την Κίνα αποτελεί αυτή καθεαυτή ένα ακόμη κίνητρο για μια παρόμοια πρωτοβουλία απέναντι στην Μόσχα: Με δεδομένο ότι η Ρωσία παραμένει ισότιμη πυρηνική υπερδύναμη με τις ΗΠΑ και ασκεί επιρροή στην πρώην ΕΣΣΔ αλλά και την Ευρώπη συνολικά, μια πλήρης εξομάλυνση των ρωσοαμερικανικών σχέσεων εξισορροπεί τη μονομερή εξάρτηση της Ουάσιγκτον από τη διμερή σχέση με το Πεκίνο.
Με άλλα λόγια, πρόκειται για την αντιστροφή των προτεραιοτήτων του τριγώνου Hνωμένων Πολιτειών - ΕΣΣΔ - Κίνα του 1972:
- Τότε η Κίνα υπανάπτυκτη και βαριά τραυματισμένη από την οικονομική και κοινωνική αποσταθεροποίηση της Πολιτιστικής Επανάστασης είδε την προσέγγιση με τις ΗΠΑ σαν παράγοντα συνολικής σταθεροποίησης, ενώ η Μόσχα εισέπραξε το αμερικανικό άνοιγμα σαν μια σοβαρότατη παρενόχληση.
-Σήμερα η Ρωσία με την ραγδαία πτώση της τιμής του Πετρελαίου να αποσταθεροποιεί την αυτοπεποίθησή της, θα δει μια ενδεχόμενη συνολική εξομάλυνση με τις ΗΠΑ σαν την εγγύηση της πλήρους ένταξής της στα σχήματα συνεργασίας και ολοκλήρωσης της Δύσης, σαν εγγύηση για οριστική αποφυγή απομόνωσης ή ακόμη χειρότερο εχθρικής περικύκλωσης.
Με δεδομένο το κλείσιμο του μετώπου αντιπαράθεσης ΗΠΑ - Ρωσίας, η Μόσχα θα δώσει προτεραιότητα στην κατοχύρωση των ζωτικών της συμφερόντων στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, εκεί όπου οι στοχεύσεις της είναι ευθέως ανταγωνιστικές των προτεραιοτήτων του Πεκίνου.
Η αντιστροφή του Τριγώνου Ισορροπιών που συνέλαβε ο Κίσινγκερ παρουσιάζει αισθητές διαφορές με τη δεκαετία του ’70. Η κυριότερη είναι ότι το ειδικό Βάρος της Μετακομμουνιστικής Ρωσίας έχει πολύ πιο εξισορροπημένη σχέση με την αναδυόμενη κινεζική ισχύ, από ό,τι οι συσχετισμοί της Κίνας του Μάο με την ΕΣΣΔ του Μπρέζνιεφ.
Η Παγκόσμια Ύφεση παγιώνει την αλληλεξάρτηση Hνωμένων Πολιτειών-Κίνας και επιβάλλει ως υποχρεωτική κίνηση εξισορρόπησης την εξομάλυνση των σχέσεων Ουάσιγκτον -Μόσχας.
