Οι Ρομά στο στόχαστρο, σε όλη την Ευρώπη

* Σχέδιο διάλυσης 600 καταυλισμών Ρομά

* Ήδη έχουν απελαθεί 214 Ρομά τον τελευταίο μήνα και 850 από την αρχή του έτους

* Στόχος η απέλαση όλων των ρουμανικής και βουλγαρικής καταγωγής Ρομά από τη Γαλλία

Eνα νέο κεφάλαιο ντροπής γράφεται τούτες τις ημέρες στην ατέρμονη ιστορία διωγμών των ευρωπαίων Ρομά. Η συντηρητική γαλλική κυβέρνηση Σαρκοζί με μια συντεταγμένη επιχείρηση εκκαθάρισης των, ρουμανικής και βουλγαρικής καταγωγής, Ρομά που διαμένουν εντός της γαλλικής επικράτειας, εξαπέλυσε ένα πογκρόμ που προκαλεί θύελλα αντιδράσεων από τη γαλλική αντιπολίτευση και διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις ως την Εκκλησία, τον Πάπα και εσωκομματικούς «φίλους».

Στα τέλη Ιουλίου, η γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε δρακόντεια μέτρα κατά των Ρομά. Τα μέτρα ελήφθησαν μετά τη δολοφονία ενός Ρομά από αστυνομικό και τις συμπλοκές που ακολούθησαν στο Σεντ Ετιέν. Η γαλλική κυβέρνηση χαρακτήρισε τους καταυλισμούς των Ρομά «εστίες εγκληματικότητας» και ανακοίνωσε το σχέδιο διάλυσης 600 καταυλισμών εντός των επόμενων μηνών και την απέλαση όσων διαμένουν σ’ αυτούς. Παρά τη διεθνή κατακραυγή η γαλλική αστυνομία προχώρησε άμεσα στην εφαρμογή της «σκληρής γραμμής» Σαρκοζί, διαλύοντας του πρώτους καταυλισμούς στα μέσα Αυγούστου και απελαύνοντας με τσάρτερ και προορισμό το Βουκουρέστι και την Τιμισοάρα 75 και 139 Ρομά στις 19, 20 και 26 Αυγούστου. Σύμφωνα με τον πρώην σοσιαλιστή υπουργό Μετανάστευσης, Ερίκ Μπεσόν, μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου θα έχουν απελαθεί περί τους 370 Ρομά, ενώ ο αριθμός των απελαθέντων από την αρχή του έτους μέχρι τα τέλη Αυγούστου ανέρχεται στους 850.

Κυβέρνηση σε κλοιό σκανδάλων

Η νέα πολιτική ασφαλείας του Σαρκοζί, που στοχοποιεί και στιγματίζει βάναυσα τη μειονότητα των Ρομά, έχει στόχο, όπως εκτιμά το σύνολο των αναλυτών, να αλλάξει την ατζέντα της εσωτερικής δημόσιας συζήτησης και να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από τα σκάνδαλα που το τελευταίο διάστημα κλυδωνίζουν και υπονομεύουν τη γαλλική κυβέρνηση.

Στην αρχή ήταν η αποκάλυψη των παράνομων χρηματοδοτήσεων της προεκλογικής καμπάνιας του Σαρκοζί. Σύμφωνα με τις καταγγελίες της λογίστριάς της, η Λιλιάν Μπετανκούρ, βασική μέτοχος και κληρονόμος της L’ Oreal, κατέβαλε το Μάρτιο του 2007 το ποσό των 150.000 ευρώ στον υπουργό Εργασίας Ερίκ Βερτ για τη χρηματοδότηση της προεκλογικής καμπάνιας του Σαρκοζί. Αμέσως μετά, στο φως της δημοσιότητας ήρθε ένα νέο σκάνδαλο με εμπλεκόμενο και πάλι τον Ερίκ Βερτ, ο οποίος φέρεται να έκανε ψευδή δήλωση εισοδήματος το 2008, προκειμένου να πάρει δάνειο από την τράπεζα Credit Agricole για την προεκλογική του εκστρατεία για την δημαρχία του Σαντιγί. Μέσα σ’ αυτό το ασφυκτικό κλίμα για την κυβέρνησή του, ο Σαρκοζί κατασκεύασε σε χρόνο ρεκόρ έναν αποδιοπομπαίο τράγο, τους ρουμάνους και βούλγαρους Ρομά, μεταστρέφοντας το ενδιαφέρον στο νέο σκληρό δόγμα ασφαλείας, το οποίο δυστυχώς η γαλλική κοινή γνώμη φαίνεται από σχετικές δημοσκοπήσεις να επικροτεί.

«Ξένος» ίσον

«φορέας παραβατικότητας»

Ο Σαρκοζί απλουστεύοντας, ταυτίζει την εγκληματικότητα με τους ξένους (Ρομά), επιδεικνύοντας δε σιδηρά πυγμή, διαλύει τις «εστίες εγκληματικότητας», ήτοι τους καταυλισμούς των Ρομά και διώχνει τους «φορείς παραβατικότητας» από τη χώρα. Αυτό είναι το τρικ. Ο γάλλος πρόεδρος, κυνικά και χοντροκομμένα, καταδικάζει συλλήβδην μιαν ολόκληρη μειονότητα, φορτώνοντάς της τη συλλογική ευθύνη για την γαλλική εγκληματικότητα. Εντελώς ανεύθυνα, ο Σαρκοζί διεγείρει ξενοφοβικά σύνδρομα και ρατσιστικές αντιλήψεις της γαλλικής κοινής γνώμης. Και δεν είναι μόνο αυτό: Καταλύει τις ευρωπαϊκές συνθήκες και απελαύνει μαζικά υπηκόους ευρωπαϊκής χώρας καθιστώντας τους πολίτες β’ κατηγορίας χωρίς δικαιώματα (ελεύθερη εγκατάσταση και ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων εντός της Ε.Ε).

«Ανεξίτηλο στίγμα ντροπής στην γαλλική σημαία», αναφέρει σε άρθρο του στη Le Monde, ο πρώην πρωθυπουργός Ντε Βιλπέν. «Γελοιοποίηση των αρχών της Ε.Ε» χαρακτηρίζει τις πρακτικές Σαρκοζί ο φιλελεύθερος πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου, Γκι Φερχόφσταντ. Ακόμη και το Βατικανό κάνει λόγο για ρατσιστικές ενέργειες της γαλλικής κυβέρνησης, ενώ ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ υπενθύμισε ότι οι «καθολικοί έχουν το καθήκον να υποδέχονται ανθρώπους όλων των καταγωγών».

Έξαρση αντιτσιγγανισμού

σε όλη την Ευρώπη

Η δυσάρεστη, όμως, έκπληξη είναι ότι οι επιθέσεις εναντίον των Ρομά στη Γαλλία δεν αποτελούν παρά την κορυφή του παγόβουνου μιας αδιάλειπτης αλυσίδας διωγμών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Η Δανία απελαύνει 23 Ρομά για παραπτώματα που τιμωρούνται με χρηματικό πρόστιμο (π.χ. παράνομη κατασκήνωση), γεγονός που ήδη προκάλεσε τη (χλιαρή) αντίδραση της Κομισιόν. Τον Ιούλιο, εξάλλου, 700 Ρομά στο Βέλγιο διώχθηκαν από τη Φλάνδρα και παραμένουν μέχρι σήμερα στη Βαλονία με άδεια διαμονής περιορισμένης χρονικής ισχύος. Η Γερμανία σκοπεύει τα επόμενα χρόνια να «επαναπροωθήσει» στο Κόσοβο 12000 Ρομά, ενώ η Βρετανία εκπονεί νόμο, σύμφωνα με τον οποίο θα κηρύσσονται παράνομοι όσοι Ρομά δεν μπορούν να αποδείξουν ότι διαθέτουν μόνιμη κατοικία. Από τη Σουηδία απελάθηκαν το 2010 πενήντα Ρομά με την κατηγορία της επαιτείας, πρακτική η οποία δεν απαγορεύεται στη χώρα. Και η πρωτοπόρος στις διώξεις των Ρομά, Ιταλία, μέσω του υπουργού Εσωτερικών, Ρομπέρτο Μαρόνι της Λέγκα Νορντ, θα προτείνει στις 6 Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο των εργασιών του προγραμματισμένου Συμβουλίου Υπουργών Εσωτερικών της Ε.Ε, ένα σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο θα είναι δυνατή η απέλαση πολιτών της Ε.Ε. από κοινοτική χώρα όταν κάποιος/α α) δεν διαθέτει μόνιμη κατοικία β) δεν έχει επαρκές εισόδημα γ) δεν σέβεται το σύνταγμα και τα πολιτιστικά πρότυπα της χώρας που τον/τη «φιλοξενεί» δ) επιβαρύνει με την παρουσία του το κοινωνικό κράτος. Στις παραπάνω προτάσεις του Μαρόνι «φωτογραφίζονται» δίχως άλλο οι Ρομά, οι οποίοι τελούν από το 2008 στην Ιταλία υπό διωγμό.

Αν αναλογιστεί κανείς τις απάνθρωπες συνθήκες ζωής των Ρομά στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης, συμπληρώνεται το ψηφιδωτό της ντροπής και της αδικίας σε βάρος της μεγαλύτερης εθνοτικής μειονότητας της Ευρώπης, η οποία κατά τη Διεθνή Αμνηστία φτάνει τα 16 εκατομμύρια ανθρώπους. Οι διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις επικρίνουν την Ευρωπαϊκή Ένωση για ολιγωρία και αδιαφορία, καθώς δεν λαμβάνει μέτρα κατά των κυβερνήσεων που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις συνθήκες της Ε.Ε, όπως τη Συνθήκη της Λισαβόνας, η οποία καθιστά υπεύθυνη την Ε.Ε για την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις 27 κοινοτικές χώρες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατηγορείται επίσης για την αποτυχία της να αντιμετωπίσει τα γενεσιουργά αίτια που ωθούν τους Ρομά να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να αναζητήσουν σε ξένη πατρίδα καλύτερη τύχη: τη φτώχεια, την πείνα, την άνιση μεταχείριση, το ρατσισμό, την έλλειψη προοπτικής, τον αποκλεισμό από την αγορά εργασίας, την αδυναμία πρόσβασης στις δημόσιες υπηρεσίες, στο κράτος πρόνοιας, στην εκπαίδευση κ.ά.

Θα σπάσει ο φαύλος κύκλος;

Με αφορμή τα γεγονότα στη Γαλλία, οι Ρομά έρχονται και πάλι, με αρνητικό πρόσημο, στο προσκήνιο, συνοδευόμενοι από την αποτυχία ή την άρνηση της Ευρώπης και των κυβερνήσεών της να ανταποκριθούν στο ιστορικό και ανθρωπιστικό χρέος απέναντί τους. «Το μόνο που λείπει είναι οι φούρνοι των ναζί» φωνάζει ο Αλεξιάν Σαντίνο Σπινέλι, ιταλός μουσικός, πανεπιστημιακός καθηγητής και Ρομά. Έτσι, συνεχίζεται η αέναη επανάληψη του ιδίου φαύλου κύκλου που καταδικάζει τους Ρομά στην ανέχεια, ένας κύκλος που μπορεί να σπάσει μόνο με τη συνειδητοποίηση των ιδίων και την έμπρακτη καθημερινή αλληλεγγύη των πολιτών.

Απόστολος Στραγαλινός