Τις πταίει για την κρίση;
Παύλος Τσίμας, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2013-07-06
Και ποιος φταίει για το κακό που μας βρήκε;
Οι πιο βολικοί αποδιοπομπαίοι τράγοι ήταν, από αιώνες, οι ξένοι. Στην περίπτωσή μας, οι εξαθλιωμένοι ξένοι μετανάστες που μας παίρνουν τάχα τις δουλειές, τα παγκάκια στις πλατείες και τις καλές θέσεις στα ντραφτ του ΝΒΑ. Είναι το παραμύθι της Χρυσής Αυγής - και πουλάει.
Ακόμη βολικότεροι από τους ξένους που βλέπουμε είναι οι ξένοι που δεν βλέπουμε. Οι μυστηριώδεις ξένοι, με σκοτεινή ισχύ και σκοτεινότερα σχέδια, που συνωμότησαν σε δυσώνυμες λέσχες τη χρεοκοπία μας για να βάλουν στο χέρι τον ορυκτό μας πλούτο - ο οποίος αποτελείται, όπως διαπίστωσε ιδίοις όμμασι θαλασσοπόρος αρχηγός ελληνικού κόμματος, από κρυμμένους στον βυθό των θαλασσών, πλην πολύ πιο θρεπτικούς από τα πετρέλαια, υδατάνθρακες.
Αλλά υπάρχουν κι άλλοι υποψήφιοι για τον ρόλο του αποδιοπομπαίου. Οι 300 της Βουλής που «τα έφαγαν» (310 δισ. χρέος έχουμε - αντιστοιχεί 1 δισ. στον καθένα τους, πού το έφαγαν;). Οι δημοσιογράφοι. Ο Μανιτάκης (τελευταίας εσοδείας μαύρο πρόβατο). Και αίφνης, από το βήμα ενός κομματικού συνεδρίου, προσετέθη (για την ακρίβεια, επανήλθε) ένας ακόμη υποψήφιος ολετήρ του έθνους - ο Ανδρέας Παπανδρέου. Αυτός μας κατέστρεψε, είπε ο Μάκης Βορίδης.
Ετσι κι αλλιώς, οι πεθαμένοι ήταν πάντα ένας επίσης βολικός στόχος του κυνηγιού των μαγισσών, οι οποίοι θα άρουν τις αμαρτίες μας. Αλλά και αυτή η έμπνευση δεν έμεινε αναπάντητη. Και γιατί να φταίει ο Ανδρέας; απάντησε στον Βορίδη ο Πάγκαλος. Και ποιος να φταίει; Να φταίει ο Καραμανλής ο μικρός, ο ολίγιστος. Ο οποίος άκουσε τον ψόγο σιωπηλός, καθώς έχει επιβάλει στον εαυτό του πειθαρχία ανάλογη εκείνης που όρισε στους μοναχούς ο Θεόφιλος Αλεξανδρείας και εφάρμοσαν οι Βενεδικτίνοι - την πειθαρχία της σιωπής με τη μάταιη ελπίδα της συγχώρεσης.
Πίσω από τις θεωρίες συνωμοσίας και την αναζήτηση αποδιοπομπαίων τράγων κρύβονταν ανέκαθεν, από τότε που έκαιγαν τους Εβραίους ή τις μαίες στη μεσαιωνική Ευρώπη, ως υπεύθυνους της πανώλους και των άλλων επιδημιών πολιτικές σκοπιμότητες. Και στην περίπτωση ειδικά του «κατά Ανδρέα βορίδειου Φιλιππικού», οι σκοπιμότητες είναι προφανείς.
Στην αυλή των νεοδημοκρατών πριγκίπων, βλέπουν σαν όνειρο να επαναλαμβάνεται, τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, η δεκαετία του 1950 του προηγούμενου αιώνα. Οταν η βενιζελική παράταξη και κυρίως οι πιο προοδευτικές, φιλελεύθερες, ακόμη και εαμικές συνιστώσες της εξουθενώθηκαν στη μετεμφυλιακή πόλωση, πλήρωσαν το άγος της συνεργασίας με τη λαϊκή Δεξιά το 1947 και καταδικάστηκαν σε ρόλο περιθωριακού κομπάρσου στην πολιτική σκηνή. Ενας μεγάλος εθνικόφρων συναγερμός επέβαλε τότε και για μια δεκαετία την απόλυτη, ολοκληρωτική κυριαρχία του.
Και τώρα, όσοι ονειρεύονται μια επανάληψη του έργου σπεύδουν να λάβουν θέση στην κούρσα, όπου η ευρύτερη Δεξιά θα συσπειρωθεί, η ευρύτερη Αριστερά θα καταδικαστεί ως υπεύθυνη των αμαρτιών μας, η μυθοποιημένη ιδεολογική της ηγεμονία θα μπει στο ίντεξ των επικίνδυνων και υπαίτιων για τη συμφορά μας ιδεών. Και το μόνο που μένει να κριθεί είναι ποιος θα παίξει τον ρόλο του νέου Παπάγου του 1953 και ποιος τον ρόλο του νέου Καραμανλή (του ορίτζιναλ, του ’56).
Για το καλό μας, λοιπόν, καθώς από την έκβαση αυτής της μάχης θα κριθεί το πρόσωπο, η μοίρα και η θέση στον κόσμο της μετά την κρίση Ελλάδας, είναι ανάγκη να συμβούν δύο πράγματα. Πρώτον, οι δυνάμεις του ορθού λόγου να αντιτάξουν, επιτέλους, στη λαϊκίστικη λαίλαπα μια ουσιαστική, αυτοκριτική συζήτηση για τις αιτίες της κρίσης, που να απαντάει στα πραγματικά ερωτήματα. Στο πώς και γιατί διαμορφώθηκε αυτό το ακραία παρασιτικό μοντέλο ελληνικού καπιταλισμού - κάνοντας την Ελλάδα τη μοναδική στην Ευρώπη περίπτωση χώρας όπου το χρέος για τα νοικοκυριά και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις ήταν χαμηλότερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου, ενώ για το Δημόσιο έσπαγε όλα τα ρεκόρ. Πώς και γιατί εξελιχθήκαμε σε μια χώρα δίχως Δημόσια Διοίκηση. Και πώς οδηγηθήκαμε στον εκτροχιασμό στα χρόνια 2007-2010.
Και δεύτερον: ο χώρος της μεταρρυθμιστικής προοδευτικής Κεντροαριστεράς (ελλείψει καλύτερου όρου), του δημοκρατικού σοσιαλισμού ή όπως αλλιώς τον βαφτίσουμε να βρει τη φώτιση και την αυτοπεποίθηση ώστε να ανασυγκροτηθεί. Αποτελεσματικότερα και ταχύτερα απ’ ό,τι τη δεκαετία του ’50.
Οι πιο βολικοί αποδιοπομπαίοι τράγοι ήταν, από αιώνες, οι ξένοι. Στην περίπτωσή μας, οι εξαθλιωμένοι ξένοι μετανάστες που μας παίρνουν τάχα τις δουλειές, τα παγκάκια στις πλατείες και τις καλές θέσεις στα ντραφτ του ΝΒΑ. Είναι το παραμύθι της Χρυσής Αυγής - και πουλάει.
Ακόμη βολικότεροι από τους ξένους που βλέπουμε είναι οι ξένοι που δεν βλέπουμε. Οι μυστηριώδεις ξένοι, με σκοτεινή ισχύ και σκοτεινότερα σχέδια, που συνωμότησαν σε δυσώνυμες λέσχες τη χρεοκοπία μας για να βάλουν στο χέρι τον ορυκτό μας πλούτο - ο οποίος αποτελείται, όπως διαπίστωσε ιδίοις όμμασι θαλασσοπόρος αρχηγός ελληνικού κόμματος, από κρυμμένους στον βυθό των θαλασσών, πλην πολύ πιο θρεπτικούς από τα πετρέλαια, υδατάνθρακες.
Αλλά υπάρχουν κι άλλοι υποψήφιοι για τον ρόλο του αποδιοπομπαίου. Οι 300 της Βουλής που «τα έφαγαν» (310 δισ. χρέος έχουμε - αντιστοιχεί 1 δισ. στον καθένα τους, πού το έφαγαν;). Οι δημοσιογράφοι. Ο Μανιτάκης (τελευταίας εσοδείας μαύρο πρόβατο). Και αίφνης, από το βήμα ενός κομματικού συνεδρίου, προσετέθη (για την ακρίβεια, επανήλθε) ένας ακόμη υποψήφιος ολετήρ του έθνους - ο Ανδρέας Παπανδρέου. Αυτός μας κατέστρεψε, είπε ο Μάκης Βορίδης.
Ετσι κι αλλιώς, οι πεθαμένοι ήταν πάντα ένας επίσης βολικός στόχος του κυνηγιού των μαγισσών, οι οποίοι θα άρουν τις αμαρτίες μας. Αλλά και αυτή η έμπνευση δεν έμεινε αναπάντητη. Και γιατί να φταίει ο Ανδρέας; απάντησε στον Βορίδη ο Πάγκαλος. Και ποιος να φταίει; Να φταίει ο Καραμανλής ο μικρός, ο ολίγιστος. Ο οποίος άκουσε τον ψόγο σιωπηλός, καθώς έχει επιβάλει στον εαυτό του πειθαρχία ανάλογη εκείνης που όρισε στους μοναχούς ο Θεόφιλος Αλεξανδρείας και εφάρμοσαν οι Βενεδικτίνοι - την πειθαρχία της σιωπής με τη μάταιη ελπίδα της συγχώρεσης.
Πίσω από τις θεωρίες συνωμοσίας και την αναζήτηση αποδιοπομπαίων τράγων κρύβονταν ανέκαθεν, από τότε που έκαιγαν τους Εβραίους ή τις μαίες στη μεσαιωνική Ευρώπη, ως υπεύθυνους της πανώλους και των άλλων επιδημιών πολιτικές σκοπιμότητες. Και στην περίπτωση ειδικά του «κατά Ανδρέα βορίδειου Φιλιππικού», οι σκοπιμότητες είναι προφανείς.
Στην αυλή των νεοδημοκρατών πριγκίπων, βλέπουν σαν όνειρο να επαναλαμβάνεται, τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, η δεκαετία του 1950 του προηγούμενου αιώνα. Οταν η βενιζελική παράταξη και κυρίως οι πιο προοδευτικές, φιλελεύθερες, ακόμη και εαμικές συνιστώσες της εξουθενώθηκαν στη μετεμφυλιακή πόλωση, πλήρωσαν το άγος της συνεργασίας με τη λαϊκή Δεξιά το 1947 και καταδικάστηκαν σε ρόλο περιθωριακού κομπάρσου στην πολιτική σκηνή. Ενας μεγάλος εθνικόφρων συναγερμός επέβαλε τότε και για μια δεκαετία την απόλυτη, ολοκληρωτική κυριαρχία του.
Και τώρα, όσοι ονειρεύονται μια επανάληψη του έργου σπεύδουν να λάβουν θέση στην κούρσα, όπου η ευρύτερη Δεξιά θα συσπειρωθεί, η ευρύτερη Αριστερά θα καταδικαστεί ως υπεύθυνη των αμαρτιών μας, η μυθοποιημένη ιδεολογική της ηγεμονία θα μπει στο ίντεξ των επικίνδυνων και υπαίτιων για τη συμφορά μας ιδεών. Και το μόνο που μένει να κριθεί είναι ποιος θα παίξει τον ρόλο του νέου Παπάγου του 1953 και ποιος τον ρόλο του νέου Καραμανλή (του ορίτζιναλ, του ’56).
Για το καλό μας, λοιπόν, καθώς από την έκβαση αυτής της μάχης θα κριθεί το πρόσωπο, η μοίρα και η θέση στον κόσμο της μετά την κρίση Ελλάδας, είναι ανάγκη να συμβούν δύο πράγματα. Πρώτον, οι δυνάμεις του ορθού λόγου να αντιτάξουν, επιτέλους, στη λαϊκίστικη λαίλαπα μια ουσιαστική, αυτοκριτική συζήτηση για τις αιτίες της κρίσης, που να απαντάει στα πραγματικά ερωτήματα. Στο πώς και γιατί διαμορφώθηκε αυτό το ακραία παρασιτικό μοντέλο ελληνικού καπιταλισμού - κάνοντας την Ελλάδα τη μοναδική στην Ευρώπη περίπτωση χώρας όπου το χρέος για τα νοικοκυριά και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις ήταν χαμηλότερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου, ενώ για το Δημόσιο έσπαγε όλα τα ρεκόρ. Πώς και γιατί εξελιχθήκαμε σε μια χώρα δίχως Δημόσια Διοίκηση. Και πώς οδηγηθήκαμε στον εκτροχιασμό στα χρόνια 2007-2010.
Και δεύτερον: ο χώρος της μεταρρυθμιστικής προοδευτικής Κεντροαριστεράς (ελλείψει καλύτερου όρου), του δημοκρατικού σοσιαλισμού ή όπως αλλιώς τον βαφτίσουμε να βρει τη φώτιση και την αυτοπεποίθηση ώστε να ανασυγκροτηθεί. Αποτελεσματικότερα και ταχύτερα απ’ ό,τι τη δεκαετία του ’50.
