Ένα χρόνο πριν, η προοπτική μιας δυναμικής διαπραγμάτευσης που γεννούσε η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δημιούργησε ένα ευρύ ρεύμα στήριξης της προσπάθειας που υπερέβαινε τα εκλογικά ποσοστά των δύο κομμάτων.
Σήμερα, παρά τη βίαιη προσαρμογή στην πραγματικότητα της διακυβέρνησης, η θέση της χώρας μας στον κόσμο παραμένει σε αμφισβήτηση. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει ισχυρές αντιδράσεις από τις κοινωνικές ομάδες που θίγονται από την πολιτική της, ενώ ανησυχία προκαλεί η επανεμφάνιση αντιδραστικών στοιχείων που νομίζαμε ότι σκόρπησαν με την υποχώρηση των «κινημάτων της πλατείας» και την αποκάλυψη της εγκληματικής δράσης της Χρυσής Αυγής.

Η ισχνή πλειοψηφία που κέρδισε στις εκλογές της Πορτογαλίας το δεξιό «Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα» του πρώην πρωθυπουργού Κοέλιο δεν του επέτρεψε να σχηματίσει κυβέρνηση που να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, ενώ έδωσε τη δυνατότητα στο Σοσιαλιστικό Κόμμα που ήρθε δεύτερο, να συνεργαστεί με το ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα «Μπλόκο της Αριστεράς» και τη συμμαχία του Κομμουνιστικού Κόμματος Πορτογαλίας με τους Πράσινους και να σχηματίσει μια πλειοψηφική συμμαχία της κεντροαριστεράς.

Η οικονομική κρίση μας θέτει καθημερινά ως κοινωνία μπροστά σ’ ένα δίλημμα για τη στάση μας απέναντι στις εξελίξεις της παγκοσμιοποίησης. Από τη μία, έχουμε να επιλέξουμε τη συμμετοχή σε μια ανοιχτή κοινωνία και να διεκδικήσουμε τη βελτίωση της ζωής μας μέσα σ’ ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον δυσμενών συσχετισμών αλλά και ελευθερίας κι απ’ την άλλη να θεωρήσουμε ότι όσα κακά μας συμβαίνουν οφείλονται σε αυτήν ακριβώς τη συμμετοχή και ν’ αναζητήσουμε την πολυπόθητη ανάκαμψη στις παραδόσεις μιας κλειστής κι ενδεχομένως συντηρητικής κοινωνίας.

Την πενταετία της κρίσης τα κόμματα του πρώην δικομματισμού δεν ήρθαν σε ουσιαστική ρήξη με το ευρύ δίκτυο διαπλοκής και πελατειακών σχέσεων που οικοδόμησαν. Η απροθυμία τους για δίκαιες περικοπές δαπανών και μεταρρυθμίσεις εκσυγχρονισμού του κράτους και βιώσιμης ανάπτυξης είχε ως αποτέλεσμα να σηκώσουν το βάρος της προσαρμογής τα πιο αδύναμα κι απροστάτευτα στρώματα της κοινωνίας. Χαμηλόμισθοι και χαμηλοσυνταξιούχοι, στον ιδιωτικό τομέα οι περισσότεροι, οι νέοι και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Πριν τις εκλογές του Ιανουαρίου αρκετοί εκτός του ΣΥΡΙΖΑ ταχθήκαμε υπέρ του αιτήματος για πολιτική αλλαγή. Οι προβλέψεις μας όμως για τη ωρίμανση του στον κορμό μιας προοδευτικής διακυβέρνησης αποδείχθηκαν απλοϊκές, όσο ακριβώς είναι σήμερα και οι αναλύσεις για την μεταρρυθμιστική του μετάλλαξη μετά την συμφωνία. Προτού λοιπόν καταλήξουμε στο εύκολο συμπέρασμα της μεταρρυθμιστικής στροφής του ΣΥΡΙΖΑ, οφείλουμε να απαντήσουμε σε ένα ερώτημα.

Μήπως δεν είναι δίκαιος ο αγώνας των διαδηλωτών κατά της λιτότητας και υπέρ μίας Ευρώπης δημοκρατίας και αλληλεγγύης; Βεβαίως και είναι. Από την άλλη όμως δεν είναι δικαιολογημένη η ανησυχία των πολιτών για την παραμονή της χώρας μας στην ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση και η διεκδίκησή τους μέσω του κινήματος «Μένουμε Ευρώπη»; Στο σημείο που βρίσκεται η διαπραγμάτευση, το σενάριο της ρήξης κερδίζει πόντους και ο φόβος για το Grexit είναι δικαιολογημένος.

Η διεξαγωγή ωστόσο των δύο συγκεντρώσεων δημιουργεί ορισμένους προβληματισμούς.