Η εγκατάλειψη του EastMed από τις ΗΠΑ σηματοδοτεί την ολική στροφή της αμερικανικής διπλωματίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι δύο κυβερνήσεις σε Λευκωσία και Αθήνα αντέδρασαν ως να ήταν αιφνιδιασμός, αλλά η αλήθεια είναι άλλη: γνώριζαν από πρώτο χέρι – από τον περασμένο μήνα – την ξεκάθαρη θέση των ΗΠΑ και απλώς σιωπούσαν, αποκλίνοντας διαρκώς από την πραγματικότητα και εμπαίζοντας την κοινή γνώμη.

Σε υπερδιέγερση βρίσκεται το καθεστώς Ερντογάν, σε μια προσπάθεια αν όχι εξομάλυνσης τουλάχιστον σταθεροποίησης των σχέσεων της Τουρκίας με μια σειρά από χώρες με τις οποίες είχε έλθει σε αντιπαράθεση.

Πρώτη κατηγορία, το Ισραήλ και η Αρμενία. Χωρίς να κρατήσει αποστάσεις από την Χαμάς και το Αζερμπαϊτζάν, η Άγκυρα επενδύει κυρίως στα πανίσχυρα λόμπι που διαθέτουν οι δύο χώρες με τις ΗΠΑ.

Μερικοί αξιοσέβαστοι οικονομολόγοι μιλούν σαν η οικονομία των ΗΠΑ να αντιμετωπίζει σοβαρό πληθωριστικό πρόβλημα. Ωστόσο, η τρέχουσα άνοδος των τιμών είναι πολύ πιθανό να οφείλεται στην ανάκαμψη μετά την πανδημία. Τα τελευταία τρία χρόνια, η τεχνολογική πρόοδος παρείχε περίπου μία ποσοστιαία μονάδα εγγυημένης αύξησης των πραγματικών μισθών στις ΗΠΑ κάθε χρόνο. Ωστόσο, οι πραγματικοί μισθοί είναι επί του παρόντος 4% κάτω από την αξία τους. Σας φαίνεται αυτό σαν αγορά εργασίας «υψηλής πίεσης»;

Για ακόμα μία φορά και σε αυτή τη σύνοδο φιλόδοξες εξαγγελίες έγιναν και από τον χρηματοπιστωτικό τομέα

Στις τρεις πρώτες μέρες των εργασιών της Συνόδου για το Κλίμα (COP26) στη Γλασκώβη και με παρουσία αρχηγών κρατών έγιναν κάποιες σημαντικές εξαγγελίες.

Δύο εξηγήσεις έχουν διατυπωθεί για την ήττα των Δημοκρατικών αυτή την εβδομάδα στη Βιρτζίνια. Η μία έχει να κάνει με την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν: ξεκινώντας από την εξωτερική πολιτική, οι ψηφοφόροι τιμώρησαν τον πρόεδρο Μπάιντεν για την οικονομία, τους φόρους, τη μετανάστευση, ακόμη και τη διαχείριση της πανδημίας. Αν είναι έτσι τα πράγματα, ο Μπάιντεν έχει καιρό να ανακάμψει.

Να λοιπόν που το Αφγανιστάν δεν είναι απλώς μια γεωπολιτική κουκκίδα στο χάρτη, αλλά πλέον έγινε ένα ορόσημο. Ολοι οι αναλυτές που αναζητούν τη μεγάλη εικόνα αντιλαμβάνονται πως το ορόσημο τούτο κλείνει τη σελίδα μιας ολόκληρης εποχής. Και ανοίγει μια νέα. Αυτή φυσικά παραμένει αχνή.

Η αύξηση του φόρου εισοδήματος των αμερικανικών εταιρειών βρέθηκε στο επίκεντρο των δημοσίων δαπανών των ΗΠΑ που εγκρίθηκαν από το Κογκρέσο πρόσφατα, κατόπιν προτάσεων του προέδρου Μπάιντεν. Στόχο της αύξησης αποτελεί η μείωση του δημόσιου ελλείμματος. Βέβαια ο ισοσκελισμός των δημοσίων δαπανών μέσω φόρων είναι εντελώς άστοχος, όμως δεν είναι θέμα αυτού του άρθρου.

Eπιδιώκοντας να ανανεώσει την εικόνα της φιλελεύθερης δημοκρατίας σε μια εποχή αυξανόμενου αυταρχισμού, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν αναγνωρίζει ότι το πρώτο βήμα είναι η Δύση να έχει το δικό της σπίτι σε τάξη. Για την Ευρώπη, αυτό σημαίνει τελικά ότι ξεπερνάμε τα μακροχρόνια πολιτικά εμπόδια στη βαθύτερη οικονομική ολοκλήρωση.

Η «επιστροφή των ΗΠΑ», η «ανασύνταξη της Δύσης», με αυτές τις επιγραμματικές εκφράσεις συνόψισαν τα διεθνή ΜΜΕ τις πρόσφατες συναντήσεις των G7, του ΝΑΤΟ, του Μπάιντεν με τον Πούτιν. Δύσκολο να υποτιμήσει κανείς τους συμβολισμούς και την ουσία αυτών των εξελίξεων, όσο και αν είναι ακόμα επισφαλείς και ακαταστάλακτες. Είναι άλλωστε πολύ πρόσφατη η ανάμνηση της Αμερικής του Τραμπ με την εθνική περιχαράκωση και τις επιλεκτικές εξωτερικές επεμβάσεις, τον εθνολαϊκισμό και την εχθρότητα προς την Ευρώπη.

Δύο συζητήσεις έχουν ανοίξει εξαιτίας της νέας οικονομικής πολιτικής του Μπάιντεν. Μία για τον πληθωρισμό, ιδιαίτερα μετά το 5% του Μαΐου – η μεγαλύτερη αύξησή του εδώ και 13 χρόνια. Κάποιοι ανησυχούν γιατί από τότε που ξέσπασε η πανδημία το αμερικανικό κράτος έχει διαθέσει σχεδόν 6 τρισ. δολ. για να στηρίξει νοικοκυριά, κοινωνικές δομές και επιχειρήσεις.

Οι εξελίξεις στις ΗΠΑ δείχνουν τον δρόμο για το πώς μπορούν να παγκοσμιοποιηθούν οι θεσμοί της πολιτικής και της Δημοκρατίας. Κι εδώ ο ρόλος μιας νέας σοσιαλδημοκρατίας μετά την παλιά θα είναι κομβικός.

Στη δεκαετία του 1980 ο Ρέιγκαν και η Θάτσερ, υπό την πνευματική καθοδήγηση της Σχολής του Σικάγου, και με την επίκληση της εξέλιξης των νέων τεχνολογιών ανέπτυξαν τη θεωρία του trickle down economics.

Η ομιλία του Προέδρου Μπάιντεν για τις πρώτες 100 μέρες της
προεδρίας του επιβεβαίωσε αυτό που δεν ήταν τόσο ξεκάθαρο στην προεκλογική του εκστρατεία και έγινε σαφές από τα πρώτα μέτρα στήριξης της οικονομίας της υπουργού Τζάνετ Γιέλεν. Οι ΗΠΑ πέρα από τομές στην κλιματική αλλαγή και στην αντιμετώπιση της πανδημίας έχουν ξεκινήσει τεράστιας κλίμακας επεκτατική παρέμβαση που σκοπό έχει όχι απλά την επαναφορά της πραγματικής οικονομίας στα προ Covid επίπεδα αλλά τη μετατόπιση της σε ένα νέο επίπεδο σε συνάφεια με τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις αμερικανικές κοινωνικές προτεραιότητες .