Η ύφεση, o φτηνός δανεισμός και οι αυταπάτες

Κώστας Καλλίτσης, Η Καθημερινή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2019-08-11

Η εβδομάδα άνοιξε με ισχυρές αναταράξεις στις αγορές και συνεχίστηκε με εντεινόμενες ανησυχίες. Αφορμή/αιτία για τις αναταράξεις, η επιθετικότητα των ΗΠΑ εναντίον της Κίνας. Μετά τις απειλές Τραμπ (την Πέμπτη, 1.8.19) ότι από την 1η Σεπτεμβρίου θα επιβάλει δασμούς 10% σε εισαγωγές αξίας 300 δισ. δολ. από την Κίνα (ενώ ήδη της έχει επιβάλει δασμούς 25% σε εισαγωγές αξίας 250 δισ. δολ.), το κινεζικό νόμισμα υποτιμήθηκε βίαια, ξεπερνώντας την αναλογία γουάν-δολάριο 7:1 για πρώτη φορά έπειτα από 11 χρόνια (2008). Η αμερικανική απάντηση ήταν η καταγγελία της Κίνας ως χώρας που χειραγωγεί το νόμισμά της.

Η καταγγελία (τελευταία φορά είχε διατυπωθεί το 1994) δεν έχει συνέπειες για την Κίνα – θα αποκτήσει αν προοιωνίζεται μια νέα αύξηση των δασμών στις εξαγωγές της προς ΗΠΑ. Ούτε φαίνεται να έχει βάση. Μόλις πριν από 25 ημέρες το ΔΝΤ ανακοίνωσε ότι η ισοτιμία του κινεζικού νομίσματος βρίσκεται σε αρμονία με τα θεμελιώδη δεδομένα της κινεζικής οικονομίας – αντιθέτως, το ΔΝΤ έκρινε το δολάριο υπερτιμημένο κατά 6-12%. Τροφοδοτεί όμως μια ένταση που όχι δύσκολα μπορεί να εξελιχθεί σε εμπορικό/νομισματικό πόλεμο ΗΠΑ - Κίνας (που είναι κάτοχος τίτλων του αμερικανικού δημοσίου αξίας μεγαλύτερης από 1 τρισ. δολάρια) με δυσθεώρητες επιπτώσεις, απρόβλεπτη ένταση και διάρκεια – ίσως έως τις επόμενες αμερικανικές προεδρικές εκλογές.

Μέσα σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητες, οι εμπορικές εντάσεις συναγωνίζονται την αδυναμία της παγκόσμιας οικονομίας, σε μία διελκυστίνδα που επιτείνει υφεσιακά φαινόμενα. Εξ ου και η μεγάλη ευαισθησία των διεθνών αγορών, όπως αυτή αποτυπώθηκε στην πτώση των χρηματιστηρίων τις πρώτες ημέρες της εβδομάδας και, παράλληλα, στην άνοδο των τιμών και στη μείωση των αποδόσεων των ομολόγων. Τα κεφάλαια σπεύδουν στα ασφαλή λιμάνια των ομολόγων (εν μέρει και στον χρυσό, που η τιμή του κάνει ρεκόρ 6ετίας…) διότι εκτιμούν ότι ο κίνδυνος μιας ύφεσης μεγαλώνει. Αυτός είναι ο λόγος που ώθησε τις τελευταίες εβδομάδες την κεντρική τράπεζα Αυστραλίας, τη FED και, την Τετάρτη, της Νέας Ζηλανδίας, Ινδίας και της Ταϊλάνδης να κάνουν επιθετικές μειώσεις επιτοκίων. Και ωθεί την ΕΚΤ σε δεύτερο γύρο ποσοτικής χαλάρωσης. Μια νέα ύφεση (μένει να φανεί αν θα είναι ήπια ή σκληρή) είναι στο κατώφλι του κόσμου. Αυτό λέει η αγορά ομολόγων, η μείωση των αποδόσεών τους.

Η μείωση του κόστους δανεισμού, λοιπόν, έχει δύο πλευρές που αυτονόητα πρέπει να συνεκτιμώνται: Οταν ο δανεισμός, με την έκδοση εντόκων και κυρίως ομολόγων, φτηναίνει, υπάρχουν ευεργετικές συνέπειες για όσους είναι υπερδανεισμένοι, διότι μειώνεται το κόστος εξυπηρέτησης των δανείων τους. Αλλά ας μην καλλιεργούνται αυταπάτες. Οταν ο δανεισμός καθίσταται φτηνός επειδή προεξοφλείται ή εξελίσσεται ύφεση, η κατάσταση εγκυμονεί κινδύνους και δυσμενείς συνέπειες, ειδικά εις βάρος όσων είναι βαριά υπερδανεισμένοι, (α) γιατί αν δεν παράγουν νέο πλούτο δεν θα μπορούν να αποπληρώνουν τα δάνειά τους και η ύφεση δεν τους βοηθά και (β) γιατί αύριο, σε συνθήκες ύφεσης, οι όροι δανεισμού για την εξυπηρέτηση παλαιών δανείων ίσως επιδεινωθούν πολύ και απότομα. Η πολιτική είναι χρήσιμη όταν προνοεί.

Άρθρα/ Οικονομία-Εργασία

Κώστας Καλλίτσης

Μειώσεις φόρων;

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-27

...Δεν χρειάζονται γενικά μειώσεις φόρων –και τί θα γίνει,...

Κώστας Καλλίτσης

Δασμοί, συνέπειες και αντιδράσεις

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-13

Τα τύμπανα του δασμολογικού πολέμου δεν φαίνεται να σιγούν...

Κώστας Καλλίτσης

Το άμεσο κόστος των δασμών

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-06

Είναι συζητήσιμο αν η περασμένη Τετάρτη, 2 Απριλίου, όταν...

Ποιός λέει ψέμματα; Η EUROSTAT ή ο Μητσοτάκης;

Νικόλ Λειβαδάρη, 2025-03-31

Την ίδια μέρα που ανακοινώθηκε η αύξηση του κατώτατου μισθού...

Κώστας Καλλίτσης

Παραίτηση από τη ρήτρα διαφυγής

Κώστας Καλλίτσης, 2025-03-30

Ηκυβέρνηση δείχνει ότι αδημονεί να εκμεταλλευθεί τη ρήτρα...

Κώστας Καλλίτσης

Ηρεμία στην αγορά κεφαλαίου

Κώστας Καλλίτσης, 2025-03-23

Σε προηγούμενες εποχές, ακόμα και πριν λίγα χρόνια, αν σημειώνονταν...

Η άδικη ”προτασιολογία”

Πάσχος Μανδαρβέλης, 2025-03-09

Είναι άδικος ο ψόγος του πρωθυπουργού (τον οποίο παπαγαλίζουν...

Κώστας Καλλίτσης

Πικρή γεύση

Κώστας Καλλίτσης, 2025-02-23

Η Ελλάδα έχει εισπράξει τα μισά από τα 36 δισ. ευρώ που της...

Κώστας Καλλίτσης

Περί σταθερότητας

Κώστας Καλλίτσης, 2025-02-16

Τέλη 2024, πριν μερικές εβδομάδες δηλαδή, φαινόταν ότι η χώρα...

Οι 16 (επενδύσεις) που έγιναν 4 και κατέληξαν σε 1

Δημήτρης Καμπουράκης, 2025-01-24

Έτυχε μήπως να κάνετε προσφάτως καμιά βόλτα στις περίφημες...

Κώστας Καλλίτσης

Πιο λαϊκιστής πεθαίνεις;..

Κώστας Καλλίτσης, 2025-01-19

Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) υποτίθεται...

Κώστας Καλλίτσης

Με τους πραματευτάδες;..

Κώστας Καλλίτσης, 2024-12-15

Οι ρυθμοί οικονομικής μεγέθυνσης ξεθυμαίνουν όσο πλησιάζει...

×
×