Η Αριστερά του «μέσου» πολίτη

Με πρόφαση τις καταστροφικές πυρκαγιές, διάφοροι φωστήρες ενός αργοπορημένου αμερικανισμού ρίχνουν την ιδέα: να υπάρξει υποχρεωτική ασφάλιση των ακινήτων

Πολύ συχνά ο βίαιος, δογματικός πολιτικός λόγος μεταμφιέζεται σε ήπιο, μάλλον ηπιόμορφο, που πατάει σε στερεότυπα, είναι ένας λόγος με ξερό νόημα και ποιότητες. Για παράδειγμα «πρέπει όλοι να κάνουμε το καθήκον μας σύμφωνα με τις αξίες μιας ευνομούμενης Πολιτείας».

Η φράση, απολύτως αυτονόητη, στην πραγματικότητα εκπίπτει στη λεγόμενη «κορεκτίλα», την πολιτικά ορθή κοινοτοπία, κυρίως όμως αντιστοιχεί σε μια απολύτως άνομη πραγματικότητα. Η χώρα μας δομείται, διοικείται από αυτοσχεδιασμούς παλατιανών, από πιέσεις ατομικών ή και μικρο-ομαδικών συμφερόντων, από ένα μεταπρατικό σύστημα (τάχα) οικονομίας και αξιών. Έτσι ακριβώς ρυθμίζεται.

Στο αχανές πεδίο από ρυθμίσεις, υποσημειώσεις, ψιλά γράμματα και αναθεωρήσεις, που συμβατικά ονομάζεται πολιτική, διοικητική, νομοθετική, κανονιστική παραγωγή, υπάρχει ένας στρόβιλος διαρκών ανατροπών που καθιστά στο τέλος αβίωτη αυτή τη χώρα.

Παράδειγμα της απίστευτης στρέβλωσης: Όταν το πολιτικό σύστημα έσπρωξε (απολύτως ενσυνείδητα) τον κόσμο από την αποταμίευση στη χρεοκοπία, τόσο με το σκάνδαλο του χρηματιστηρίου όσο και με το σκάνδαλο της φούσκας των ακινήτων και της μαζικής δανειοληψίας, ουσιαστικά έστηνε παγίδες χρέους και μαζικής φτωχοποίησης. Και ο κόσμος, ο πολίτης, έπεσε μέσα.

Τρέχει ο κόσμος αλλόφρων και άσχετος στο χρηματιστήριο χάνοντας περιουσίες. Από τη χρηματιστηριακή κατάρρευση του 2000 τρέχει, επίσης αλλόφρων, στην τρελή αγορά γης και ακινήτων, η ζήτηση εκτινάσσει τις τιμές, δανείζεται για να προλάβει (το διαμέρισμα - κελεπούρι) και μπαίνει σε μια τρύπα προσωπικού και οικογενειακού χρέους, καταστρέφοντας και τους υλικούς και τους ψυχικούς όρους της υπόλοιπης ζωής του, κληροδοτώντας χρέος, αντί αποταμιευμένης μικρής ή μεγάλης περιουσίας.

Αφού κουτσά - στραβά αγοράζει και κάπως αποπληρώνει, στη συνέχεια με τη χρεοκοπία της χώρας καταρρέει το εισόδημά του και του έρχεται και ο φόρος ακινήτων. Με βάση παλιές αγοραίες αξίες, μπαίνει ένα ανελαστικό «ενοίκιο» στο ιδιόκτητο ακίνητο. Του έλεγαν «αντί να πληρώνεις ενοίκιο, θα πληρώνεις τη δόση του δανείου και θα σου μείνει και το σπίτι». Τώρα πληρώνει και δόση και «ενοίκιο», αφού το ακίνητο φορολογείται ως εισόδημα. Ενώ απλώς απαιτεί εισόδημα για να συντηρηθεί και να κατοικηθεί. Ας αφήσουμε τις διάφορες «περαιώσεις», «τακτοποιήσεις», «ενεργειακά πιστοποιητικά» κ.λπ. που γαντζώνονται πάνω στην, υποτίθεται, ιερή ιδιοκτησία.

Με πρόφαση τις καταστροφικές πυρκαγιές, διάφοροι φωστήρες ενός αργοπορημένου αμερικανισμού ρίχνουν την ιδέα: να υπάρξει υποχρεωτική ασφάλιση των ακινήτων. Μα ο ΕΝΦΙΑ δεν είναι μορφή ασφάλισης; Και μάλιστα ακριβής; Που σημαίνει, δεν αγοράζει ο πολίτης την προστασία της Πολιτείας; Πρέπει να αγοράσει ακόμα μία προστασία; Μια ασφαλιστική βεβαίωση ιδιωτικής εταιρείας (στην οποία δεν οφείλει ούτε την αποταμίευσή του ούτε τον κόπο του ούτε το οικογενειακό εισόδημα, ώστε να την κάνει συνεταίρο).

Η «κρίση είναι ευκαιρία». Γνωστός ο τυχοδιωκτικός και αδίστακτος συστημικός χαρακτήρας. Κάθε κρίση παράγει ευκαιρίες πλουτισμού για μερικούς και φτωχοποίησης για άλλους. Αν κάνουμε μια αναδρομή στις επάλληλες, πολύμορφες και ανανεούμενες κρίσεις, θα δούμε αυτή τη σταθερά. Συμφέροντα μεταπρατικά και παρασιτικά καταστρέφουν την παραγωγική οικονομία.

Οικονομική, εργασιακή, υγειονομική, περιβαλλοντική, κοινωνική, δημογραφική κρίση διαμορφώνουν μια οικονομία κρίσης. Μια οικονομία που θεμελιώνεται στην κρίση και συγχρόνως την ελκύει. Μια οικονομία που δημιουργεί κρίση και δημιουργείται από την κρίση σε μια απίστευτη αμοιβαιότητα. Η οικονομική οργάνωση που ενέχει την κρίση ως συστατικό, πολλαπλασιαστικό της μέγεθος δεν είναι οργάνωση, αλλά παρακολούθημα ενός κρισιακού υπερ-συστήματος. Τάξη είναι η κρίση, η διαταραχή και καταστροφή όχι μόνο μεγεθών της οικονομίας, αλλά και καταστροφή του πολιτιστικού αποταμιεύματος.

Αυτό το πεδίο κριτικής στα εφαρμοζόμενα οικονομικά και θεσμικά μοντέλα, που δεν παράγουν, αλλά νεκρώνουν ζώνες της οικονομίας, χρηματοδοτώντας απλές πολιτικές εργολαβίες, είναι, κατά τη γνώμη μου, ένα από τα πιο σοβαρά πεδία πολιτικής δράσης της ελληνικής Αριστεράς.