EastMed: ήττα κούφιου μεγαλοϊδεατισμού

Θόδωρος Τσίκας, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δημοσιευμένο: 2022-01-24

tsikasth2021

Εδώ και χρόνια, αρκετοί προειδοποιούσαμε ότι είναι ανέφικτη η κατασκευή του φαραωνικού αγωγού EastMed μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Ευτυχώς που υπάρχουν τα αρχεία του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου. Δεν είμαστε "Επιμηθείς". Δεν τα διαπιστώνουμε εκ των υστέρων.

1. Η κατασκευή του αγωγού θα ήταν πανάκριβη.

2. Έτσι κι αλλιώς ήταν τεχνικά εξαιρετικά δύσκολη, διότι επρόκειτο για τον μεγαλύτερο σε μήκος υποθαλάσσιο αγωγό στον πλανήτη, ιδιαιτέρως δε στα ιλιγγιώδη βάθη της Μεσογείου.

3. Τυχόν λειτουργία του θα ήταν οικολογικά επικίνδυνη, καθώς κανείς δεν μπορούσε να αποκλείσει ατυχήματα, σε περιοχές περιβαλλοντικά ευαίσθητες. Την ίδια στιγμή ο Τουρισμός είναι βασική πηγή εισοδήματος των γύρω χωρών και θα πληττόταν ανεπανόρθωτα αν καταστρεφόταν το θαλάσσιο περιβάλλον.

4. Το κέρδος του ήταν πλήρως αμφισβητούμενο, καθώς το φυσικό αέριο σε λίγα χρόνια θα είναι ανεπιθύμητο στην Ευρώπη. Η Ε.Ε. έχει αποφασίσει μετά το 2050 να μην χρησιμοποιεί ορυκτά καύσιμα, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Το έργο ανήκε σε μοντέλο ανάπτυξης που τείνει -ευτυχώς- να ξεπεραστεί.

5. Το βασικό πρόβλημα όμως ήταν ότι, το σχέδιο για τον αγωγό είχε ανομολόγητο στόχο να αποκλείσει την Τουρκία από τις ενεργειακές πηγές και συνεργασίες της Ανατολικής Μεσογείου. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι η Τουρκία έχει την μεγαλύτερη ηπειρωτική ακτογραμμή στην περιοχή. Κάτι τέτοιο δεν ήταν δυνατόν να γίνει αποδεκτό από την ίδια, αλλά και άλλους ισχυρούς παίκτες της περιοχής. Η χώρα στην οποία υποτίθεται ότι θα κατέληγε ο αγωγός, η Ιταλία, δεν είχε υπογράψει την σχετική συμφωνία !

Υποκατάστατο της επίλυσης διαφορών ;

Οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας το 2017 κατέρρευσαν με βασική ευθύνη της ελληνοκυπριακής ηγεσίας. Τότε η Τουρκία προειδοποίησε να μην προχωρήσουν έρευνες και γεωτρήσεις για υδρογονάνθρακες στα ανοιχτά της Κύπρου. Διότι αυτό θα σήμαινε ότι οι Ελληνοκύπριοι θα αποφάσιζαν μόνοι τους για τον ενεργειακό πλούτο της Κύπρου. Ενώ αν είχε βρεθεί λύση στο Κυπριακό, το ζήτημα θα ήταν αρμοδιότητα της νέας κυβέρνησης της Ομοσπονδιακής Κύπρου στην οποία θα συμμετείχαν και οι Τουρκοκύπριοι.

H ελληνοκυπριακή ηγεσία έπραξε ακριβώς το αντίθετο. Άρχισε τις υποθαλάσσιες έρευνες. Η συνέπεια ήταν να δώσει στην Τουρκία τη δυνατότητα να αμφισβητήσει εμπράκτως με πολεμικά πλοία την ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας να τις προχωρήσει. Έτσι άρχισε η ένταση στην θαλάσσια περιοχή στα ανοιχτά της Κύπρου.

Αργότερα, στην συμφωνία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ για τον EastMed, η Τουρκία απάντησε με την σύναψη του τουρκο-λιβυκού Συμφώνου. Και έστειλε το ερευνητικό πλοίο "Ορούτς Ρέϊς" σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο για να το "εφαρμόσει" επί του πεδίου.

Οι ηγεσίες Ελλάδας και Κύπρου προσπάθησαν να υποκαταστήσουν την επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών και του Κυπριακού, με τους τριμερείς "άξονες" Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου. Νόμιζαν ότι έτσι θα αποφύγουν προωθητικούς συμβιβασμούς και αμοιβαίες παραχωρήσεις, που απαιτούνται για την διευθέτηση κάθε διένεξης. Ή είχαν την αυταπάτη ότι θα ενδυναμώσουν την θέση τους τόσο, ώστε να επιβάλλουν μονομερώς στην Τουρκία τις θέσεις της δικής μας πλευράς στην επίλυση των προβλημάτων.

Με την υπογραφή για τον EastMed και την μεγάλη δημοσιότητα που έδωσαν, θέλησαν να δείξουν στο δικό τους κοινό ότι αναλαμβάνουν «πρωτοβουλίες», για να τις αξιοποιήσουν πολιτικά και επικοινωνιακά στο εσωτερικό των χωρών τους.

Αναγκαία η συνεργασία

Συνεπώς, η μη υλοποίηση του EastMed δεν είναι ήττα της Ελλάδας και της Κύπρου. Είναι ήττα ενός κούφιου -χωρίς πραγματική βάση και τεκμηρίωση- «μεγαλοϊδεατισμού», που αγνοεί τα διεθνή δεδομένα και τους συσχετισμούς δυνάμεων στην περιοχή μας. Ο αγωγός δεν ακυρώθηκε από το non paper του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών. Ήταν γνωστό ότι "ο βασιλιάς είναι γυμνός". Το non paper απλά το φώναξε.

Εξάλλου, δεν είναι μόνο οι ΗΠΑ που θεωρούν ότι είναι ανέφικτος και ασύμφορος ο αγωγός. Ήδη και η Ευρωπαϊκή Ένωση, με δηλώσεις αξιωματούχων της, δηλώνει ότι δεν θα εντάξει την κατασκευή του αγωγού στα χρηματοδοτούμενα έργα, καθώς αυτός είναι αντίθετος με την ενεργειακή πολιτική της.

Μάλιστα, πολύ πρόσφατα οι μεγάλες ενεργειακές εταιρείες, TOTAL, Exxon Mobil κ.α., δήλωσαν ότι αναστέλλουν τις έρευνες για υδρογονάνθρακες γύρω από την Κρήτη. Αυτό οφείλεται σε δύο λόγους: στο ότι τα ορυκτά καύσιμα δεν είναι επικερδή, αλλά και στο ότι δεν έχουν συμφωνηθεί οι οριοθετήσεις των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας και άλλων χωρών της περιοχής.

Ο δρόμος είναι ένας. Η επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών και του Κυπριακού μέσω απευθείας διαπραγματεύσεων, και προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για όσα δεν μπορέσουν να λυθούν στον πολιτικό διάλογο. Με ρεαλιστικές προσδοκίες. Με ειλικρινή και έμπρακτη αναγνώριση ότι όλες οι παράκτιες χώρες -άρα και η Τουρκία- έχουν νόμιμα συμφέροντα σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο. Με στόχο την εξεύρεση κοινά αποδεκτών λύσεων. Μέχρι τότε, θα ήταν καλό να συμφωνηθεί αποχή από κινήσεις που συμβάλλουν στην ένταση, όπως έρευνες, γεωτρήσεις και εξορύξεις έξω από τα χωρικά ύδατα Ελλάδας, Τουρκίας και Κύπρου.

Μόνο με ενεργειακή συνεργασία όλων των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου, περιλαμβανομένης της Τουρκίας, μπορούν να λυθούν τα θέματα αυτά. Η πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, για μια Διάσκεψη των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, για θέματα ασφάλειας, ενέργειας και ΑΟΖ, πρέπει να αξιοποιηθεί.

Θέματα επικαιρότητας: Διεθνή

Θόδωρος Τσίκας

Τι κληρονομεί διεθνώς στο 2024

Θόδωρος Τσίκας, 2024-01-10

1. Στη Μέση Ανατολή το κορυφαίο γεγονός Κορυφαίο γεγονός...

Περισσότερα

Απεργιακή αφύπνιση των συνδικάτων

Μπάμπης Μιχάλης, 2023-09-30

H εργατική τάξη των ΗΠΑ έχει βγει εδώ και μήνες στους δρόμους,...

Περισσότερα
Γιάννης Βούλγαρης

Νέες γέφυρες πάνω από παλαιά τείχη;

Γιάννης Βούλγαρης, 2023-09-02

Πότε τέλειωσε ο παλαιός διπολικός Κόσμος του 20ου αιώνα;...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Παραπαίοντας προς την ύφεση

Κώστας Καλλίτσης, 2022-05-01

Η διεθνής οικονομία βαίνει προς επιβράδυνση της μεγέθυνσής...

Περισσότερα

Γηραιοί εγκέφαλοι στον κόσμο που αλλάζει!

Νίκος Μαραντζίδης, 2022-04-30

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι τεμπέλικος. Προκειμένου να...

Περισσότερα

Από την Κριμαία …στα Νησιά του Σολομώντος

2022-04-19

Νησιά του Σολομώντος, Φίτζι, Παπουασία, Νέα Γουινέα, μέχρι...

Περισσότερα

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και οι γαλλικές προεδρικές εκλογές

Αλέκος Κρητικός, 2022-03-23

Οι προεδρικές εκλογές στη Γαλλία φαίνεται ότι θα επηρεάσουν...

Περισσότερα

Οπου ευημερούν ισχυροί ηγέτες συνήθως δυστυχούν οι άνθρωποι

Νίκος Μαραντζίδης, 2022-03-20

Μήπως ξέρετε ποια χώρα κατατάχθηκε πρώτη παγκοσμίως το...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Για να λυθούν  τα προβλήματα των πολιτών απαιτείται κυβερνητική αλλαγή

Για να λυθούν τα προβλήματα των πολιτών απαιτείται κυβερνητική αλλαγή

2025-01-18

...Η υποψηφιότητα της Λούκας Κατσέλη είναι η πιο κατάλληλη...

Κώστας Καλλίτσης

Το τραμπικό ρεύμα

Κώστας Καλλίτσης, 2025-01-26

Η ανάδειξη του Ντ. Τραμπ στην ηγεσία των ΗΠΑ προκαλεί αναταράξεις...

Γιάννης Βούλγαρης

Ένας Κόσμος Ολιγαρχών;

Γιάννης Βούλγαρης, 2025-01-26

De te fabula narratur. Για σένα μιλάει ο μύθος. Με αυτή τη ρήση ο Καρλ...

Χρήστος Ροζάκης

Ένας Χρόνος Ελληνικής Εξωτερικής πολιτικής

Χρήστος Ροζάκης, 2025-01-05

Το 2024 υπήρξε ένας έντονος χρόνος με γεωπολιτικές μεταβολές...

Κώστας Καλλίτσης

Να διασωθεί ό,τι απέμεινε

Κώστας Καλλίτσης, 2025-01-05

Το 2024 οι ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης μεγεθύνονταν...

Ξενοφών Κοντιάδης

Υπάρχει κίνδυνος να παραγραφούν αδικήματα Υπουργών για τα Τέμπη και ποιά η ευθύνη της κυβέρνησης;

Ξενοφών Κοντιάδης, 2025-02-06

Υπάρχει κίνδυνος να παραγραφούν αδικήματα υπουργών για...

Η βουβή οργή που δεν έπιασαν

Αλέξης Παπαχελάς, 2025-02-05

«Μα τι έγινε ξαφνικά με το θέμα των Τεμπών και ξαναβγήκε...

Όταν η μετακίνηση πληθυσμών και η εθνοκάθαρση προβάλλονται ως ”λύση”

Αντώνης Παπαγιαννίδης, 2025-02-05

Τα πιο ζωηρά και σκοτεινά όνειρα των υπερ-συντηρητικών...

Ουσιαστικές δεσμεύσεις και ηθικές υποχρεώσεις

Αλέξης Παπαχελάς, 2025-02-02

Μας θύμωσε το γεγονός ότι η Γαλλία σκέπτεται σοβαρά να πουλήσει...

Την εποχή των αυτοκρατοριών

Παύλος Τσίμας, 2025-01-24

Την ημέρα που ο Τραμπ έκοβε με το σπαθί την τούρτα (και το...

Σωτήρης Βαλντέν

Πού έχει δίκιο ο Αντώνης Σαμαράς

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-12-16

Ακούγοντας την τελευταία ομιλία του Αντώνη Σαμαρά (12/12),...

Θόδωρος Τσίκας

Ο ανεμοστρόβιλος Τραμπ

Θόδωρος Τσίκας, 2024-12-13

Ο «ανεμοστρόβιλος» Τραμπ-Μασκ με τις δηλώσεις που έγιναν...

×
×