Απεργιακή αφύπνιση των συνδικάτων

H εργατική τάξη των ΗΠΑ έχει βγει εδώ και μήνες στους δρόμους, παλεύοντας ενάντια στην απληστία των επιχειρηματικών ελίτ για καλύτερους μισθούς και μια αξιοπρεπή ζωή. Δεν είναι μόνο οι χιλιάδες σεναριογράφοι του Χόλιγουντ που απέργησαν επί σχεδόν πέντε μήνες και νίκησαν τελικά, εξαναγκάζοντας νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα τα στούντιο σε αποδοχή του μεγαλύτερου μέρους των αιτημάτων τους. Δεν είναι μόνο οι εργάτες των «τριών μεγάλων» της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας που διεκδικούν αυξήσεις 40% συνεχίζοντας για τρίτη εβδομάδα την απεργία τους, την οποία έσπευσαν να στηρίξουν με την παρουσία τους τις τελευταίες ημέρες στο Ντιτρόιτ τόσο ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν όσο και ο Ρεπουμπλικανός προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ.

Πάνω από 350.000 εργαζόμενοι έχουν προχωρήσει σε απεργία σε όλες τις ΗΠΑ φέτος διεκδικώντας υψηλότερους μισθούς, βελτιωμένες παροχές, καλύτερες συνθήκες εργασίας και συμβάσεις που να αντικατοπτρίζουν τα αυξανόμενα κέρδη των εργοδοτών τους. Μόνο το καλοκαίρι που πέρασε εκδηλώθηκαν περί τις 113 απεργίες ενώ μόνο λόγω αυτών τον περασμένο μήνα χάθηκαν συνολικά 4,1 εκατ. ημέρες εργασίας, οι περισσότερες σε επίπεδο μηνός από το 2000.

Εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι ακόμη βρίσκονται σήμερα σε κινητοποιήσεις ή πρόκειται να προχωρήσουν σύντομα. Μεταξύ αυτών οι περίπου 160.000 ηθοποιοί, κασκαντέρ, παρουσιαστές, ινφλουένσερ και μοντέλα -μέλη του συνδικάτου Sag-Aftra που απεργούν από τον περασμένο Ιούλιο για μια δικαιότερη συλλογική σύμβαση από τα στούντιο. Πάνω από 26.000 αεροσυνοδοί τής American Airlines μέλη του συνδικάτου APFA που ετοιμάζονται να κατέβουν σε απεργία, καθώς η σύμβαση που τους προτείνει η διοίκηση κρίνεται ανεπαρκής. Περισσότεροι από 6.500 συνάδελφοί τους της Alaska Airlines, που εκπροσωπούνται από το Association of Flight Attendants-CWA, απειλούν επίσης με απεργία διεκδικώντας σημαντικές αυξήσεις μισθών. Οι αεροσυνοδοί εργάζονται με την ίδια σύμβαση από το 2014. Οι αεροσυνοδοί των Southwest και United Airlines αγωνίζονται επίσης για νέες συμβάσεις.

Την ίδια στιγμή η μεγαλύτερη απεργία στον ιδιωτικό τομέα της Υγείας στην ιστορία των ΗΠΑ είναι προ των πυλών. Περισσότεροι από 75.000 εργαζόμενοι σε έναν από τους μεγαλύτερους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης της χώρας, την Kaiser Permanente, ενδέχεται να προχωρήσουν σε απεργία από την ερχόμενη Τετάρτη αν δεν υπάρξει συμφωνία με την εργοδοσία, καθώς η συλλογική σύμβαση εργασίας τους λήγει σήμερα. Δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι -συμπεριλαμβανομένων νοσοκόμων, τεχνικών εργαστηρίων, φαρμακοποιών και γιατρών θεραπευτών- απαιτούν από την εταιρεία μια νέα σύμβαση που θα αντιμετωπίζει την υποστελέχωση και τις ανεπαρκείς αποδοχές τους. Η Kaiser Permanente είχε καθαρά έσοδα περίπου 3,3 δισ. δολαρίων στο α’ εξάμηνο του 2023.

Ακόμα περισσότεροι από 50.000 υπάλληλοι των ξενοδοχείων και των καζίνων του Λας Βέγκας, μεταξύ των οποίων και μπάρμαν, μάγειρες, σερβιτόροι, καμαριέρες, αχθοφόροι, εξουσιοδότησαν το συνδικάτο τους την περασμένη Τρίτη να προχωρήσει σε απεργία ανά πάσα στιγμή. Η απεργία -αν υλοποιηθεί- θα μπορούσε να επηρεάσει 22 θέρετρα καζίνου του Strip.

Στην περίπτωση των εργατών της αυτοκινητοβιομηχανίας το συνδικάτο τους UAW ακολουθεί νέα στρατηγική κλιμάκωσης του αγώνα, κηρύσσοντας σταδιακά απεργίες στα εργοστάσια των εταιρειών. Ετσι μέχρι χθες μόλις 18.300 από τα 150.000 μέλη του UAW ήταν σε απεργία. Πρόθεση του συνδικάτου η πρόκληση αυξανόμενου πόνου στις καλοπληρωμένες διοικήσεις των τριών αυτοκινητοβιομηχανιών (Ford, General Motors και Stellantis) έως ότου υποχωρήσουν. Τα κέρδη των «Big 3» εκτοξεύτηκαν κατά 92% από το 2013 έως το 2022 στα 250 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ φέτος αναμένονται πάνω από 32 δισ. δολάρια. Στην ίδια περίοδο οι αμοιβές των διευθύνοντων συμβούλων τους αυξήθηκαν κατά 40%, ενώ οι εταιρείες δαπάνησαν σχεδόν 66 δισ. δολάρια για μερίσματα και εξαγορές μετοχών.

Από την άλλη πλευρά οι παραχωρήσεις των εργαζομένων μετά την κρίση στην αυτοκινητοβιομηχανία το 2008 δεν αποκαταστάθηκαν ποτέ. Οι αποδοχές τους δεν προσαρμόστηκαν ποτέ στον τρέχοντα πληθωρισμό. Αποτέλεσμα είναι οι πραγματικοί τους μισθοί να έχουν μειωθεί από το 2008 κατά 19,3% και το χάσμα που τους χωρίζει από τις αποδοχές των διευθύνοντων συμβούλων των εταιρειών (CEOs) να εκτοξευτεί. Ο διευθύνων σύμβουλος της Ford κέρδισε πέρσι 281 φορές περισσότερα από τον μέσο εργαζόμενο της εταιρείας του, ενώ ο ομόλογός τους της General Motors 362 φορές περισσότερο. Οι εν λόγω κύριοι δεν είναι τα μοναδικά αφεντικά που αβγατίζουν ακραία τον πλούτο τους, στερώντας πολύτιμους πόρους επιβίωσης από τους υπόλοιπους εργαζόμενους των εταιρειών τους.

Ανάλυση του Economic Policy Institute έδειξε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι οι CEOs των 350 μεγαλύτερων εισηγμένων εταιρειών των ΗΠΑ εισέπραξαν πέρσι κατά μέσο όρο 344 φορές περισσότερα χρήματα από τον μέσο εργαζόμενο. Μεταξύ 1978 και 2022 οι «350» αύξησαν τις αποδοχές τους κατά 1.209%, ενώ οι εργαζόμενοι μόλις κατά 15%.

Το χάσμα αυτό αναδεικνύει την τεράστια μετατόπιση στην αναδιανομή των εισοδημάτων και του πλούτου στις ΗΠΑ. Παρότι ο συνολικός πλούτος των ΗΠΑ είναι πολύ μεγαλύτερος σήμερα απ’ ό,τι πριν από τέσσερις δεκαετίες, η κατανομή του είναι πολύ πιο άνιση. Η κορυφή εκρήγνυται, ενώ το κατώτατο 50% των εργαζομένων βυθίζεται. Και αυτή η αλλαγή δεν συνέβη λόγω των λεγόμενων «ουδέτερων δυνάμεων της αγοράς». Συνέβη εξαιτίας των πολιτικών αποφάσεων που πάρθηκαν στις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες από τις αμερικανικές κυβερνήσεις.

Η μείωση των φόρων στις μεγάλες εταιρείες και τους πλούσιους, η απορρύθμιση της Wall Street, η απελευθέρωση του διεθνούς εμπορίου, η ενίσχυση των αντεργατικών πολιτικών, ο πόλεμος στον συνδικαλισμό, οι πρακτικές εξυγίανσης εταιρειών με μαζικές απολύσεις και ραγδαία μείωση κόστους από ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, οι μεγα-συγχωνεύσεις εταιρειών και η ανεξέλεγκτη δημιουργία μονοπωλίων, η ενθάρρυνση εταιρειών για επαναγορά μετοχών αντί επανεπενδύσεις των κερδών τους, η σκανδαλώδης εύνοια σε μεγάλες τράπεζες, φαρμακευτικές, αμυντικές βιομηχανίες και άλλες εταιρείες του ιδιωτικού τομέα ήταν μερικές μόνο από τις πολιτικές αποφάσεις των κυβερνήσεων που οδήγησαν σε αυτό το χάσμα. Αποφάσεις που ελήφθησαν υστέρα από την πίεση των εύπορων ελίτ και των εταιρειών της Wall Street, οι οποίες είναι και οι βασικοί χρηματοδότες των δύο κομμάτων που εναλλάσσονται στη διακυβέρνηση της υπερδύναμης.