Παράδειγμα προς μίμηση στα εργασιακά η Ισπανία

Η κυβέρνηση συνασπισμού λειτουργεί καλά. Αποτελούμε ένα ισχυρό αντίβαρο στα αριστερά των Σοσιαλδημοκρατών και αυτό αποδίδει, ίσως όχι όσο θα θέλαμε, αλλά περισσότερο από ό,τι αν το PSOE κυβερνούσε μόνο του.

Η Μαρία-Εουχένια Ροντρίγκεθ Παλόπ, ευρωβουλευτής με τους Podemos, μέλος της Ομάδας της Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, αναλύει στην «Εφ.Συν.» τις πολιτικές της κυβέρνησης Σοσιαλιστών - Αριστεράς στην Ισπανία και εξηγεί γιατί η χώρα της Ιβηρικής αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση στα εργασιακά.

• Πώς πάει η συνεργασία μέχρι στιγμής μεταξύ του κόμματός σας, των Podemos, και των Σοσιαλιστών του Πέδρο Σάντσεθ; Πώς λειτουργεί το μοντέλο, ποια ήταν τα δύσκολα σημεία αυτής της συμμαχίας;

Η κυβέρνηση συνασπισμού λειτουργεί καλά. Είναι φυσιολογικό να υπάρχουν εντάσεις σε κάποια θέματα, αλλά ακολουθούμε μια διαπραγματευτική λογική η οποία είχε ατροφήσει έπειτα από 40 χρόνια δικομματισμού. Πριν σχηματίσουμε κυβέρνηση, υπογράψαμε μια συμφωνία που είχε ως αποτέλεσμα μια σειρά μέτρων: αύξηση του κατώτατου μισθού, μεταρρύθμιση της εργασίας, πολιτικές ισότητας... Αυτές οι δεσμεύσεις καθοδηγούν το έργο μας.

Οταν τελειώσει το νομοθετικό έργο, οι πολίτες θα μπορούν να πηγαίνουν σε αυτό το κείμενο της συμφωνίας που έχουμε συνάψει και θα μπορούν να ελέγχουν τι έχει εκπληρωθεί, τι δεν έχει εκπληρωθεί και για ποιους λόγους. Υπήρξαν πολλές συζητήσεις σχετικά με τα υπέρ και τα κατά της διακυβέρνησης συνασπισμού με το Ισπανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE), αλλά ύστερα από δύο χρόνια είναι ξεκάθαρο ότι συμμετέχοντας στο υπουργικό συμβούλιο, είναι ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι θα εκπληρωθεί αυτό που συμφωνήθηκε. Εχουμε σημαντικές διαφορές στην εξωτερική πολιτική, τη φορολογία και τη στέγαση, αλλά δεν μπορούμε να αφήσουμε τις τεράστιες προόδους που σημειώνουμε στα εργασιακά δικαιώματα ή στην ισότητα των φύλων να τις επηρεάσουν.

• Πιστεύετε ότι αξίζει τον κόπο το ισπανικό μοντέλο συνεργασίας Σοσιαλιστών - Αριστεράς να χρησιμεύσει ως παράδειγμα για άλλες χώρες της Ευρώπης;

Κάθε χώρα είναι διαφορετική, αλλά αυτό που είναι σαφές είναι ότι, όταν οι Σοσιαλδημοκράτες δεν έχουν ισχυρό αντίβαρο στα αριστερά τους, απομακρύνονται από την υπεράσπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων και κλίνουν προς ένα υποτιθέμενο «πολιτικό κέντρο» που περιλαμβάνει τις λογικές της αγοράς. Αυτό όχι μόνο αφήνει εκατομμύρια ευάλωτους ανθρώπους στο περιθώριο, αλλά καταλήγει να τους επιβαρύνει επειδή τους καθιστά αόρατους από τα μετριοπαθή δεξιά και φιλελεύθερα κόμματα.

Στην Ισπανία αυτό το αντίβαρο λειτουργεί, ίσως όχι όσο θα θέλαμε, αλλά περισσότερο από ό,τι αν οι Σοσιαλιστές κυβερνούσαν μόνοι τους. Η εκλογή της Συντηρητικής Roberta Metsola ως προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, για παράδειγμα, ήταν μια συμφωνία μεταξύ των Ευρωομάδων του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), των Σοσιαλιστών (S&D) και των Φιλελευθέρων (Renew) και είχε την υποστήριξη της Ακροδεξιάς (ECR). Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι οι Σοσιαλιστές επέλεξαν αυτόν τον «μεγάλο συνασπισμό», αντί να υποστηρίξουν την υποψηφιότητα των Πρασίνων ή της Αριστεράς, ομάδες με τις οποίες, θεωρητικά, μοιράζονται μια προοδευτική πολιτική ατζέντα. Η Ακροδεξιά αναπτύσσεται σε ολόκληρη την Ευρώπη και η συμμαχία μεταξύ κοινωνικά και περιβαλλοντικά ευαίσθητων ως προς την ισότητα πολιτικών δυνάμεων φαίνεται πολύ σημαντική για τη δημιουργία εναλλακτικών λύσεων που θα αποδεικνύεται ότι λειτουργούν στην πράξη.

• Ποιες είναι οι πολιτικές που εφαρμόζει η ισπανική κυβέρνηση στις εργασιακές σχέσεις; Ποιος είναι ο κατώτατος μισθός και ποια μέτρα λαμβάνονται για την προστασία των εργαζομένων, ιδίως των επισφαλών εργαζομένων;

Πιστεύω ότι, επί του παρόντος, η Ισπανία αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση στα εργασιακά, όπως αποδεικνύεται από την έγκριση του νόμου-οδηγού για τη ρύθμιση σε όσους δουλεύουν σε πλατφόρμες, τις διαδοχικές αυξήσεις του κατώτατου μισθού (το 2022 πρέπει να φτάσει τα 1.000 € /μήνα σε 14 μισθούς), τα σχέδια για τη διαφάνεια των μισθών και την ισότητα στις εταιρείες, τη ρύθμιση της τηλεργασίας... Μια εργασιακή μεταρρύθμιση βρίσκεται επίσης σε εξέλιξη που μπορεί να αλλάξει την αγορά εργασίας μας, δίνοντας μόνιμη λύση στην αβεβαιότητα και την προσωρινότητα, δύο προβλήματα που αντιμετωπίζουμε εδώ και δεκαετίες.

• Είστε μέλος της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Είναι αρκετό αυτό που κάνει η Ευρωπαϊκή Ενωση στον τομέα της ενίσχυσης της θέσης των εργαζομένων στα κράτη-μέλη;

Δεν είναι αρκετό, αλλά πιστεύω ότι έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος στον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων μετά την πανδημία. Η αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας, το πρόγραμμα SURE, η πρόταση οδηγίας για την εργασία στις πλατφόρμες, η πρόοδος όσον αφορά τον ευρωπαϊκό κατώτατο μισθό και η μισθολογική διαφάνεια είναι ένα δείγμα. Αυτή τη στιγμή έχουμε μια πιο κοινωνική Ευρώπη που έχει ξεπεράσει τα στενά όρια της νομισματικής ένωσης.

• Σε σχέση με την πανδημία, πιστεύετε ότι η Ευρώπη υιοθέτησε τις σωστές πολιτικές για την ενίσχυση των συστημάτων δημόσιας υγείας; Στη χώρα σας, ποια είναι η κατάσταση και πώς εξελίσσεται το πρόγραμμα εμβολιασμού του πληθυσμού;

Οσον αφορά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας, αρχικά η Ε.Ε. είχε μια ασυντόνιστη αντίδραση, με ορισμένες κυβερνήσεις και πολιτικές δυνάμεις να διστάζουν να συνεργαστούν, αλλά πιστεύω ότι στο τέλος πέτυχαμε μια κοινή απάντηση η οποία, αν και καθυστερημένη και ελλιπής, ήταν σημαντική. Οσον αφορά την ενίσχυση των συστημάτων δημόσιας υγείας, η κατάσταση παραμένει άνιση στην Ευρώπη. Στην Ισπανία υποφέραμε από τις επιπτώσεις της διάλυσης της δημόσιας υγείας κατά την τελευταία δεκαετία, άμεση συνέπεια των πολιτικών λιτότητας της προηγούμενης κρίσης.

Οσο για το σχέδιο εμβολιασμού, η χώρα μας προπορεύεται (80% πλήρως εμβολιασμένοι), ο πληθυσμός έχει δώσει παράδειγμα ευθύνης και αλληλεγγύης προς τους πιο ευάλωτους και οι αρνητές είναι πολύ περιθωριοποιημένοι στην κοινωνία. Θα ήθελα με την ευκαιρία να υπενθυμίσω ότι στην Αριστερά ανέκαθεν υπερασπιζόμαστε την απελευθέρωση της πατέντας για εμβόλια, ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την ψήφισε το 2021 και ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να εκπληρώσει αυτή την εντολή.

• Τέλος, όσον αφορά την οικονομία, ποια είναι η θέση σας σχετικά με τη δυνατότητα επιστροφής σε πολιτικές αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας και τι θα σημαίνει αυτό για το πολιτικό σύστημα και τις ευρωπαϊκές κοινωνίες που πλήττονται από την πολλαπλή υγειονομική κρίση και τις συνέπειές της;

Το Σύμφωνο Σταθερότητας ήταν ένα καρκίνωμα για την Ευρώπη στην προηγούμενη κρίση και ελπίζω ότι θα καταργηθεί το συντομότερο δυνατόν. Εξαθλίωσε την εργατική τάξη και ευνόησε το φορολογικό και κοινωνικό ντάμπινγκ ορισμένων μεγάλων επιχειρήσεων και ορισμένων κυβερνήσεων. Δίχασε και διαίρεσε. Ελπίζω ότι πήραμε το μάθημά μας.

Αν η πανδημία μάς δίδαξε κάτι, είναι ότι τα κράτη, από μόνα τους, δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τα παγκόσμια προβλήματα, είτε πρόκειται για την πανδημία, την ανισότητα ή την κλιματική κρίση. Εχουμε ένα κοινό πεπρωμένο και δεν έχουμε την πολυτέλεια να το διαμορφώσουμε μόνοι μας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αυτό που προτείνει η ακροδεξιά, το κλείσιμο των συνόρων και ο άγριος ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών, είναι κάτι εντελώς αυτοκτονικό.