Ποια είναι η Deutsche Telekom
Κάκη Μπαλλή, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2008-05-11
Η Deutsche Telekom είναι το μεγαλύτερο τηλεπικοινωνιακό "μαγαζί" της γηραιάς ηπείρου με σχεδόν 250.000 εργαζόμενους σε όλο τον κόσμο και κύκλο εργασιών το 2007 γύρω στα 62 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα μισά λεφτά του ο γερμανικός ΟΤΕ τα βγάζει εκτός συνόρων, καθώς ελέγχει είτε 100% είτε πλειοψηφικά 34 εταιρείες σταθερής ή κινητής τηλεφωνίας ή τηλεπικοινωνιακών συστημάτων στην Ευρώπη -από τη Βρετανία μέχρι τη Ρωσία κι από την Ισπανία μέχρι την Τουρκία- 6 στην Αμερική, 5 στην Ασία και μία στη Νότια Αφρική.
Από τον Νοέμβριο του 2006 μεγάλο αφεντικό της Deutsche Telekom είναι ο Ρενέ Όμπερμαν, ένας 45άρης αυτοδημιούργητος μάνατζερ, που μοιάζει ακόμη νεότερος με το παιδικό του πρόσωπο, πίσω από το οποίο κρύβεται μια ατσάλινη αποφασιστικότητα, όταν πρόκειται για την κερδοφορία της Deutsche Telekom. Κι επειδή αυτή η κερδοφορία επιμένει να μην αυξάνεται πάνω από τα 19 δισεκατομμύρια ευρώ -κρατώντας καθηλωμένη και την τιμή της μετοχής της DT στα χρηματιστήρια της Φρανκφούρτης και της Νέας Υόρκης- ο Όμπερμαν έχει δρομολογήσει μια άνευ προηγουμένου εσωτερική μεταρρύθμιση στην Deutsche Telekom, κόντρα στις αντιστάσεις των συνδικάτων. Πέρσι και παρά τις απεργιακές κινητοποιήσεις που κράτησαν εβδομάδες η DT έδωσε σε υπεργολάβους πολλές από τις εταιρείες της που φρόντιζαν για το σέρβις των συνδρομητών, στέλνοντας εκεί 50.000 εργαζόμενους, για τους οποίους έκτοτε δεν ισχύει η εταιρική σύμβαση εργασίας της DT- άρα δουλεύουν περισσότερες ώρες για λιγότερα λεφτά. Επιπλέον, μέχρι το τέλος του 2008 ο Όμπερμαν έχει δεσμευτεί στους μετόχους του να ξεφορτωθεί άλλους 32.000 εργαζόμενους -αριθμός που δεν κρίνεται "ικανοποιητικός" και μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω.
Αφεντικό του Όμπερμαν είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος της Deutsche Telekom, το γερμανικό κράτος, που ελέγχει άμεσα το 14,83% των μετοχών και έμμεσα άλλο ένα 16,87% μέσω της κρατικής τράπεζας επενδύσεων KfW. Μεγαλομέτοχος είναι και η αμερικανική επενδυτική εταιρεία Blackstone -που διαχειρίζεται αρκετά κεφάλαια υψηλού ρίσκου, και πιέζει για περισσότερα κέρδη, άρα περισσότερες απολύσεις, γεγονός που έχει εξαγριώσει πολλούς Γερμανούς πολίτες. Ωστόσο, η συντριπτική πλειοψηφία των μετοχών της Deutsche Telekom το 63,91% είναι διασπαρμένες είτε στα χαρτοφυλάκια θεσμικών επενδυτών είτε σε εκατομμύρια χέρια μικροεπενδυτών.
Η μετοχή και η επεκτατική πολιτική
Μπορεί ο τζίρος και η κερδοφορία της DT να είναι αξιοπρεπέστατα, αλλά η τιμή της μετοχής της δεν λέει να συνέλθει. Γι’ αυτό και ο Ρενέ Όμπερμαν -που έχει δεσμευτεί να βελτιώσει την πορεία της μετοχής μέχρι το 2009- ακολουθεί μια έντονα επεκτατική πολιτική. Προσπαθεί -με την ενθάρρυνση, αν όχι την πίεση, της γερμανικής κυβέρνησης- να εξαγοράσει είτε εταιρείες σε περιοχές που έχουν ακόμη περιθώρια ανάπτυξης (π.χ. Βαλκάνια) είτε ισχυρούς ανταγωνιστές στις κορεσμένες τηλεπικοινωνιακά αγορές όπου ήδη δραστηριοποιείται. Η θυγατρική της DT, Τ-Mobile αγόρασε πέρσι έναντι 2,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων την αμερικανική Suncom Wireless και δείχνει τώρα ενδιαφέρον να αγοράσει και το νούμερο 3 της κινητής τηλεφωνίας στις ΗΠΑ, την Sprint Nextel- αν και η εξαγορά αυτή μπορεί να αποδειχθεί τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά πολύ δύσκολη. Επιπλέον "ψώνισε" το φθινόπωρο την ολλανδική Orange, έναντι 1,3 δισ. ευρώ και ως γνωστόν είναι έτοιμη να πάρει τον ΟΤΕ- με τις πολλά υποσχόμενες θυγατρικές του στη Σερβία, τη Ρουμανία, την Αλβανία και την πρώην γιουγκοσλαβική δημοκρατία Μακεδονίας. Ο επεκτατισμός της DT πυροδοτεί παντού αντιδράσεις.
Μόλις πριν από δύο μήνες Κροάτες συνδικαλιστές στη θυγατρική της Hrvatski Telekom διαδήλωσαν έξω από το στρατηγείο της εταιρείας στη Βόννη -διαμαρτυρόμενοι για τη μείωση των πραγματικών αμοιβών και για τη χειροτέρευση των συνθηκών εργασίας. Όταν μάλιστα τις προάλλες ο Γερμανός πρόεδρος Χορστ Κέλερ επισκέφθηκε το Ζάγκρεμπ οι Κροάτες συνδικαλιστές του κατήγγειλαν τη συμπεριφορά της DT ως "αποικιοκρατική".
Η DT και η δικαιοσύνη
Ήταν το σωτήριο έτος 1999. Οι πιο αγαπητοί ηθοποιοί της Γερμανίας διαφήμιζαν καθημερινά από την τηλεόραση τη "λαϊκή" μετοχή της τότε κρατικής Deutsche Telekom. Φανταστείτε, τηρουμένων των αναλογιών, τον Αντώνη Καφετζόπουλο, να βγαίνει κάθε μέρα στο γυαλί και να λέει σε νέους και γέρους πόσο σίγουρη επένδυση είναι αυτή η μετοχή - ιδανικό συμπλήρωμα για το εισόδημα στα γεράματά σας.
Το αποτέλεσμα ήταν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι να σπεύσουν να αγοράσουν το μαγικό χαρτάκι - σίγουροι ότι επένδυαν σε κάτι τόσο σίγουρο όσο ο χρυσός. Οι πιο "ψαγμένοι" έκαναν τον κόπο να διαβάσουν και το Ενημερωτικό Δελτίο της DT, όπου καταγράφονταν αναλυτικά τα μελλοντικά σχέδια της εταιρείας και βεβαίως τα περιουσιακά της στοιχεία- εν προκειμένω μερικές δεκάδες χιλιάδες ακίνητα, πέραν του τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού. Και πεισμένοι για τη σταθερότητα -και τις "καβάντζες"- της εταιρείας έβαλαν ένα μέρος από τις οικονομίες τους στη "λαϊκή" μετοχή, που κόστιζε τότε περί τα 67 ευρώ εκάστη.
Ένα χρόνο μετά την τρίτη δόση της δημόσιας εγγραφής, τον Ιούνιο του 2000 κι αφού είχε σκάσει η "φούσκα" της Νέας Οικονομίας σε όλα τα χρηματιστήρια του κόσμου, η "λαϊκή" μετοχή άξιζε μόλις 8,42 ευρώ, ενώ σήμερα, οκτώ χρόνια αργότερα, κυμαίνεται γύρω στα 11. Οι μικροεπενδυτές εάν πουλήσουν θα χάσουν το 90% της τοποθέτησής τους. Σας θυμίζει τίποτε αυτό;
Η συντριπτική πλειοψηφία των μικροεπενδυτών συγχύστηκε, θύμωσε, γκρίνιαξε και προσπάθησε τελικά να ξεχάσει το πάθημα. Περίπου 17.000 άτομα, όμως, αποφάσισαν να ζητήσουν το δίκιο τους. Και απευθύνθηκαν στα δικαστήρια με τη συνδρομή 800 δικηγορικών γραφείων. Στις αρχές Απριλίου στο εφετείο της Φρανκφούρτης η μεγαλύτερη δίκη στη νομική ιστορία της Γερμανίας- και της Ευρώπης. Μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες γίνονται συλλογικές προσφυγές.
Παραπάνω από ένα εκατομμύριο σελίδες αποτελούν τη δικογραφία και οι εφέτες στη Φρανκφούρτη καλούνται να αποφασίσουν εάν πρέπει πράγματι η DT να αποζημιώσει τους μικροεπενδυτές- εάν δηλαδή τους ξεγέλασε. Εφόσον η απόφαση είναι καταδικαστική για τον γερμανικό ΟΤΕ, τα αστικά δικαστήρια θα πρέπει να ασχοληθούν με τον κάθε μικροεπενδυτή ξεχωριστά -και να αποφανθούν πόσα χρήματα θα πρέπει να του καταβληθούν. Υπολογίζεται ότι σε αυτή την περίπτωση η DT θα πρέπει να πληρώσει 80 με 90 εκατομμύρια ευρώ σε αποζημιώσεις.
Οι μηνυτές στηρίζουν την καταγγελία τους ότι ξεγελάστηκαν στο εξής: Η Deutsche Telekom, υποστηρίζουν, στο Ενημερωτικό της Δελτίο αφενός αποσιώπησε ένα μείζον επιχειρηματικό σχέδιο- την εξαγορά της αμερικανικής εταιρείας τηλεφωνίας Voice Stream που κατέληξε σε καταστροφή- αφετέρου υπερεκτίμησε την αξία των ακινήτων της. Συνειδητά και επίτηδες.
Για την Voice Stream η DT πλήρωσε 34 δισεκατομμύρια ευρώ -ποσό δεκαπλάσιο από αυτό που σκοπεύει να δώσει για τον έλεγχο του δικού μας ΟΤΕ. Το deal αποδείχθηκε καταστροφικό για τους Γερμανούς στις αρχές του αιώνα μας, καθώς έμπλεξαν στη "φούσκα" της Νέας Οικονομίας και είδαν την τιμή της μετοχής τους να κατρακυλάει κι επιστροφή να μην έχει.
Το θέμα είναι εάν οι μηνυτές θα καταφέρουν να πείσουν το δικαστήριο για την ορθότητα των καταγγελιών τους. Σημειώνεται, πάντως, ότι σε μια ανάλογη προσφυγή που έγινε από Αμερικανούς μικροεπενδυτές ενάντια στην DT, η διοίκηση της εταιρείας για να μη μπλέξει με τα "επικίνδυνα" αμερικανικά δικαστήρια προχώρησε το 2005 σε εξωδικαστικό συμβιβασμό και πλήρωσε 120 εκατομμύρια δολάρια σε αποζημιώσεις. Εάν οι μικροεπενδυτές νικήσουν -η δίκη υπολογίζεται να κρατήσει πολύ καιρό- τότε ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για πολλές εισηγμένες εταιρείες που δεν είναι καθ’ όλα τυπικές στη σύνταξη του Ενημερωτικού τους Δελτίου. Όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά πανευρωπαϊκά.
Από τον Νοέμβριο του 2006 μεγάλο αφεντικό της Deutsche Telekom είναι ο Ρενέ Όμπερμαν, ένας 45άρης αυτοδημιούργητος μάνατζερ, που μοιάζει ακόμη νεότερος με το παιδικό του πρόσωπο, πίσω από το οποίο κρύβεται μια ατσάλινη αποφασιστικότητα, όταν πρόκειται για την κερδοφορία της Deutsche Telekom. Κι επειδή αυτή η κερδοφορία επιμένει να μην αυξάνεται πάνω από τα 19 δισεκατομμύρια ευρώ -κρατώντας καθηλωμένη και την τιμή της μετοχής της DT στα χρηματιστήρια της Φρανκφούρτης και της Νέας Υόρκης- ο Όμπερμαν έχει δρομολογήσει μια άνευ προηγουμένου εσωτερική μεταρρύθμιση στην Deutsche Telekom, κόντρα στις αντιστάσεις των συνδικάτων. Πέρσι και παρά τις απεργιακές κινητοποιήσεις που κράτησαν εβδομάδες η DT έδωσε σε υπεργολάβους πολλές από τις εταιρείες της που φρόντιζαν για το σέρβις των συνδρομητών, στέλνοντας εκεί 50.000 εργαζόμενους, για τους οποίους έκτοτε δεν ισχύει η εταιρική σύμβαση εργασίας της DT- άρα δουλεύουν περισσότερες ώρες για λιγότερα λεφτά. Επιπλέον, μέχρι το τέλος του 2008 ο Όμπερμαν έχει δεσμευτεί στους μετόχους του να ξεφορτωθεί άλλους 32.000 εργαζόμενους -αριθμός που δεν κρίνεται "ικανοποιητικός" και μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω.
Αφεντικό του Όμπερμαν είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος της Deutsche Telekom, το γερμανικό κράτος, που ελέγχει άμεσα το 14,83% των μετοχών και έμμεσα άλλο ένα 16,87% μέσω της κρατικής τράπεζας επενδύσεων KfW. Μεγαλομέτοχος είναι και η αμερικανική επενδυτική εταιρεία Blackstone -που διαχειρίζεται αρκετά κεφάλαια υψηλού ρίσκου, και πιέζει για περισσότερα κέρδη, άρα περισσότερες απολύσεις, γεγονός που έχει εξαγριώσει πολλούς Γερμανούς πολίτες. Ωστόσο, η συντριπτική πλειοψηφία των μετοχών της Deutsche Telekom το 63,91% είναι διασπαρμένες είτε στα χαρτοφυλάκια θεσμικών επενδυτών είτε σε εκατομμύρια χέρια μικροεπενδυτών.
Η μετοχή και η επεκτατική πολιτική
Μπορεί ο τζίρος και η κερδοφορία της DT να είναι αξιοπρεπέστατα, αλλά η τιμή της μετοχής της δεν λέει να συνέλθει. Γι’ αυτό και ο Ρενέ Όμπερμαν -που έχει δεσμευτεί να βελτιώσει την πορεία της μετοχής μέχρι το 2009- ακολουθεί μια έντονα επεκτατική πολιτική. Προσπαθεί -με την ενθάρρυνση, αν όχι την πίεση, της γερμανικής κυβέρνησης- να εξαγοράσει είτε εταιρείες σε περιοχές που έχουν ακόμη περιθώρια ανάπτυξης (π.χ. Βαλκάνια) είτε ισχυρούς ανταγωνιστές στις κορεσμένες τηλεπικοινωνιακά αγορές όπου ήδη δραστηριοποιείται. Η θυγατρική της DT, Τ-Mobile αγόρασε πέρσι έναντι 2,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων την αμερικανική Suncom Wireless και δείχνει τώρα ενδιαφέρον να αγοράσει και το νούμερο 3 της κινητής τηλεφωνίας στις ΗΠΑ, την Sprint Nextel- αν και η εξαγορά αυτή μπορεί να αποδειχθεί τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά πολύ δύσκολη. Επιπλέον "ψώνισε" το φθινόπωρο την ολλανδική Orange, έναντι 1,3 δισ. ευρώ και ως γνωστόν είναι έτοιμη να πάρει τον ΟΤΕ- με τις πολλά υποσχόμενες θυγατρικές του στη Σερβία, τη Ρουμανία, την Αλβανία και την πρώην γιουγκοσλαβική δημοκρατία Μακεδονίας. Ο επεκτατισμός της DT πυροδοτεί παντού αντιδράσεις.
Μόλις πριν από δύο μήνες Κροάτες συνδικαλιστές στη θυγατρική της Hrvatski Telekom διαδήλωσαν έξω από το στρατηγείο της εταιρείας στη Βόννη -διαμαρτυρόμενοι για τη μείωση των πραγματικών αμοιβών και για τη χειροτέρευση των συνθηκών εργασίας. Όταν μάλιστα τις προάλλες ο Γερμανός πρόεδρος Χορστ Κέλερ επισκέφθηκε το Ζάγκρεμπ οι Κροάτες συνδικαλιστές του κατήγγειλαν τη συμπεριφορά της DT ως "αποικιοκρατική".
Η DT και η δικαιοσύνη
Ήταν το σωτήριο έτος 1999. Οι πιο αγαπητοί ηθοποιοί της Γερμανίας διαφήμιζαν καθημερινά από την τηλεόραση τη "λαϊκή" μετοχή της τότε κρατικής Deutsche Telekom. Φανταστείτε, τηρουμένων των αναλογιών, τον Αντώνη Καφετζόπουλο, να βγαίνει κάθε μέρα στο γυαλί και να λέει σε νέους και γέρους πόσο σίγουρη επένδυση είναι αυτή η μετοχή - ιδανικό συμπλήρωμα για το εισόδημα στα γεράματά σας.
Το αποτέλεσμα ήταν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι να σπεύσουν να αγοράσουν το μαγικό χαρτάκι - σίγουροι ότι επένδυαν σε κάτι τόσο σίγουρο όσο ο χρυσός. Οι πιο "ψαγμένοι" έκαναν τον κόπο να διαβάσουν και το Ενημερωτικό Δελτίο της DT, όπου καταγράφονταν αναλυτικά τα μελλοντικά σχέδια της εταιρείας και βεβαίως τα περιουσιακά της στοιχεία- εν προκειμένω μερικές δεκάδες χιλιάδες ακίνητα, πέραν του τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού. Και πεισμένοι για τη σταθερότητα -και τις "καβάντζες"- της εταιρείας έβαλαν ένα μέρος από τις οικονομίες τους στη "λαϊκή" μετοχή, που κόστιζε τότε περί τα 67 ευρώ εκάστη.
Ένα χρόνο μετά την τρίτη δόση της δημόσιας εγγραφής, τον Ιούνιο του 2000 κι αφού είχε σκάσει η "φούσκα" της Νέας Οικονομίας σε όλα τα χρηματιστήρια του κόσμου, η "λαϊκή" μετοχή άξιζε μόλις 8,42 ευρώ, ενώ σήμερα, οκτώ χρόνια αργότερα, κυμαίνεται γύρω στα 11. Οι μικροεπενδυτές εάν πουλήσουν θα χάσουν το 90% της τοποθέτησής τους. Σας θυμίζει τίποτε αυτό;
Η συντριπτική πλειοψηφία των μικροεπενδυτών συγχύστηκε, θύμωσε, γκρίνιαξε και προσπάθησε τελικά να ξεχάσει το πάθημα. Περίπου 17.000 άτομα, όμως, αποφάσισαν να ζητήσουν το δίκιο τους. Και απευθύνθηκαν στα δικαστήρια με τη συνδρομή 800 δικηγορικών γραφείων. Στις αρχές Απριλίου στο εφετείο της Φρανκφούρτης η μεγαλύτερη δίκη στη νομική ιστορία της Γερμανίας- και της Ευρώπης. Μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες γίνονται συλλογικές προσφυγές.
Παραπάνω από ένα εκατομμύριο σελίδες αποτελούν τη δικογραφία και οι εφέτες στη Φρανκφούρτη καλούνται να αποφασίσουν εάν πρέπει πράγματι η DT να αποζημιώσει τους μικροεπενδυτές- εάν δηλαδή τους ξεγέλασε. Εφόσον η απόφαση είναι καταδικαστική για τον γερμανικό ΟΤΕ, τα αστικά δικαστήρια θα πρέπει να ασχοληθούν με τον κάθε μικροεπενδυτή ξεχωριστά -και να αποφανθούν πόσα χρήματα θα πρέπει να του καταβληθούν. Υπολογίζεται ότι σε αυτή την περίπτωση η DT θα πρέπει να πληρώσει 80 με 90 εκατομμύρια ευρώ σε αποζημιώσεις.
Οι μηνυτές στηρίζουν την καταγγελία τους ότι ξεγελάστηκαν στο εξής: Η Deutsche Telekom, υποστηρίζουν, στο Ενημερωτικό της Δελτίο αφενός αποσιώπησε ένα μείζον επιχειρηματικό σχέδιο- την εξαγορά της αμερικανικής εταιρείας τηλεφωνίας Voice Stream που κατέληξε σε καταστροφή- αφετέρου υπερεκτίμησε την αξία των ακινήτων της. Συνειδητά και επίτηδες.
Για την Voice Stream η DT πλήρωσε 34 δισεκατομμύρια ευρώ -ποσό δεκαπλάσιο από αυτό που σκοπεύει να δώσει για τον έλεγχο του δικού μας ΟΤΕ. Το deal αποδείχθηκε καταστροφικό για τους Γερμανούς στις αρχές του αιώνα μας, καθώς έμπλεξαν στη "φούσκα" της Νέας Οικονομίας και είδαν την τιμή της μετοχής τους να κατρακυλάει κι επιστροφή να μην έχει.
Το θέμα είναι εάν οι μηνυτές θα καταφέρουν να πείσουν το δικαστήριο για την ορθότητα των καταγγελιών τους. Σημειώνεται, πάντως, ότι σε μια ανάλογη προσφυγή που έγινε από Αμερικανούς μικροεπενδυτές ενάντια στην DT, η διοίκηση της εταιρείας για να μη μπλέξει με τα "επικίνδυνα" αμερικανικά δικαστήρια προχώρησε το 2005 σε εξωδικαστικό συμβιβασμό και πλήρωσε 120 εκατομμύρια δολάρια σε αποζημιώσεις. Εάν οι μικροεπενδυτές νικήσουν -η δίκη υπολογίζεται να κρατήσει πολύ καιρό- τότε ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για πολλές εισηγμένες εταιρείες που δεν είναι καθ’ όλα τυπικές στη σύνταξη του Ενημερωτικού τους Δελτίου. Όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά πανευρωπαϊκά.