Yπεροχή Δικαίου E.E. ή Συντάγματος;

ΦΕΤΟΣ συμπληρώνονται είκοσι πέντε χρόνια από την προσχώρηση της χώρας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα/Ένωση. Είμαστε συνεπώς «ενήλικο» μέλος της λέσχης. Δεν προκύπτει όμως, μετά τις τελευταίες πράξεις και δηλώσεις μας, ότι συμπεριφερόμαστε αναγκαίως και ως «ώριμο» μέλος. Έτσι, με είκοσι πέντε χρόνια καθυστέρηση, ανοίξαμε συζήτηση για το κοινοτικό δίκαιο/κεκτημένο με την επίκληση εντελώς καινοφανών και μάλλον ζημιογόνων για τη χώρα θεωριών. H θεμελιακή αρχή πάνω στην οποία οικοδομείται το ενωσιακό/κοινοτικό σύστημα είναι «η υπεροχή του κοινοτικού δικαίου» έναντι του εθνικού, περιλαμβανομένου και του Συντάγματος (καθώς και η αρχή της «άμεσης εφαρμογής»). Χώρες όπως η Γαλλία και Ιρλανδία οδηγήθηκαν σε τροποποίηση του Συντάγματός τους προκειμένου να επικυρώσουν και εφαρμόσουν συνθήκες της Ένωσης (πρωτογενές δίκαιο). Το ΔΕΚ (Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων) έχει ξεκαθαρίσει, από τη δεκαετία του 1960, το θέμα και εμπεδώσει με τη νομολογία του την αρχή της υπεροχής (παρά κάποιες αιρετικές απόψεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας).

Πρόσφατα, η αρχή της «υπεροχής» πέρασε στο Ευρωπαϊκό Σύνταγμα με την ομόθυμη ελληνική υποστήριξη. Σχετικό άρθρο προβλέπει ότι «το Σύνταγμα και οι κανόνες δικαίου που θεσπίζονται από τα όργανα της Ένωσης στο πλαίσιο της άσκησης των αρμοδιοτήτων που της ανατίθενται υπερέχουν έναντι του δικαίου των κρατών-μελών». Είναι η πρώτη φορά που η αρχή της υπεροχής ενσωματώνεται σε συνταγματικό κείμενο της Ένωσης (μέχρι σήμερα υπάρχει ως νομολογία του ΔΕΚ). Επομένως, η αρχή ενισχύεται. H Ελλάδα, ως μεσαίου μεγέθους χώρα της Ένωσης, έχει ισχυρούς λόγους να μην αμφισβητεί με κανέναν τρόπο, αντιθέτως να στηρίζει με συνέπεια την υπεροχή του κοινοτικού δικαίου. Ορισμένες ευρωσκεπτιστικές χώρες-μέλη και κυρίως η Βρετανία (τείνουν να) αμφισβητούν την αρχή, αν και την εφαρμόζουν σχολαστικά. H Ελλάδα δεν μπορεί από τη μια μεριά να διατείνεται ότι θέλει την ομοσπονδιακή Ένωση και από την άλλη να προβάλλει επιχειρήματα για υπεροχή του εθνικού δικαίου/Συντάγματος. Πρόκειται για κραυγαλέα αντίφαση. Και είναι εύκολο να συμπεράνει κάποιος το πόσο καίρια μπορούν να πληγούν τα ελληνικά συμφέροντα από την αμφισβήτηση της υπεροχής του κοινοτικού δικαίου /κεκτημένου...