Σενάρια, μύθοι και πραγματικότητα
Π.Κ. Ιωακειμίδης, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2009-12-04
ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ημέρες έχουν ακουστεί διάφορα απίθανα καταστροφολογικά σενάρια για την οικονομία και τη θέση της χώρας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) και ειδικότερα στην ευρωζώνη στην οποία ανήκουν οι δεκαέξι χώρες- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) που έχουν υιοθετήσει το ενιαίο νόμισμα, ευρώ. Τα καταστροφολογι- κά σενάρια ελάχιστη βεβαίως έχουν σχέση με την πραγματικότητα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η πραγματικότητα δεν είναι εξαιρετικά δύσκολη έως ζοφερή για την Ελλάδα. Αλλά η θέση μιας χώρας στην ευρωζώνη καθορίζεται από συγκεκριμένες και λεπτομερείς ρυθμίσεις των Συνθηκών (κυρίως τα άρθρα 100-104 της Συνθήκης Ε.Ε./ Μάαστριχτ). Δεν καθορίζεται ούτε από αυθαίρετες και ενίοτε σκόπιμες εκτιμήσεις κάποιων οίκων αξιολόγησης ούτε από δηλώσεις ποικιλώνυμων αξιωματούχων ή την αρθρογραφία εφημερίδων, όσο σοβαρές κι αν είναι αυτές, αν και όλα αυτά μαζί επηρεάζουν βεβαίως τη διαμόρφωση κάποιου κλίματος. Σύμφωνα λοιπόν με τις ρυθμίσεις των Συνθηκών, η Ελλάδα ως μέλος της ευρωζώνης έχει συγκεκριμένες υποχρεώσεις τις οποίες τα τελευταία χρόνια δεν σεβάστηκε. Δεν σεβάστηκε π.χ. την υποχρέωση να κρατήσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού γύρω ή κάτω του 3% του ΑΕΠ και να μειώσει το δημόσιο χρέος προς το 60% του ΑΕΠ- όρια που ορίζει η Συνθήκη (και το Σύμφωνο Σταθερότητας). Και κυρίως δεν σεβάστηκε το «fair play»- να λέει δηλαδή την αλήθεια και να υποβάλλει ειλικρινή στοιχεία στα όργανα της Ένωσης. Από την άλλη μεριά, η Συνθήκη ρητά προβλέπει ότι μια χώρα «δεν διασώζεται» (no bail out) εάν φθάσει στο δημοσιονομικό χείλος της αβύσσου. Αλλά δεν λέει και τι ακριβώς γίνεται εάν κινδυνεύει όντως «να πέσει στην άβυσσο» και συμπαρασύρει ενδεχομένως μαζί της και άλλους. Στην περίπτωση αυτή δεν μπορεί, κατά την άποψή μου, παρά να λειτουργήσει η «αρχή της αλληλεγγύης» πάνω στην οποία στηρίζεται τελικά η συνοχή και αξιοπιστία της Ένωσης. Η χώρα δηλαδή «θα διασωθεί» τελικά από την Ένωση αλλά μέσα σ΄ ένα εξαιρετικά αυστηρό καθεστώς ρυθμίσεων, όρων, πειθαρχίας και επίβλεψης. Και αυτή είναι κατά κάποιον τρόπο η υποχρέωση της Ένωσης. Αυτά πέρα από τα σενάρια και τους μύθους...