Χρειαζόμαστε κοινό ευρώ, όχι ενιαίο νόμισμα
Πατρίκ Λε Ιαρίκ, Συνέντευξη στην Ελένη Τσερεζόλε, Κυριακάτικη Αυγή, Δημοσιευμένο: 2010-04-25
Ο Πατρίκ Λε Ιαρίκ, αντιπρόεδρος της ευρωομάδας της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς - εξελέγη τον περασμένο Ιούνιο για πρώτη φορά ευρωβουλευτής με το Αριστερό Μέτωπο - μίλησε στην "Αυγή της Κυριακής". για την κρίση στην Ελλάδα που απειλεί και την Ευρωζώνη, προτείνοντας και τη λύση του "κοινού νομίσματος".
* Ποια η πρόταση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς που έρχεται σε αντίθεση με εκείνη του ευρωπαϊκού κατεστημένου;
Καταρχήν η υπόθεση της κρίσης της Ελλάδας δείχνει έλλειψη ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Πρέπει λοιπόν ο πρόεδρος της Κομισιόν, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να αναλάβουν πρωτοβουλίες οικονομικής, χρηματοπιστωτικής αλληλεγγύης έναντι της Ελλάδας. Δεύτερον, δεν είναι φυσιολογικό η Ελλάδα να παραδίδεται σήμερα στα χέρια χρηματοοικονομικών θεσμών και του ΔΝΤ! Θα μπορούσαμε να διαθέτουμε ένα εργαλείο για να απορροφήσουμε το χρέος του ελληνικού κράτους και των ελληνικών κοινωνικών θεσμών, με την ενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ωστόσο οι ευρωσυνθήκες απαγορεύουν σήμερα στην ΕΚΤ να κάνει ό,τι έκανε η αμερικανική κεντρική τράπεζα, η FED, δηλαδή να εξαγοράσει το σύνολο του χρέους της Ελλάδας και να ξαναδανείσει στην Ελλάδα με πάρα πολύ χαμηλό τόκο, περίπου της τάξης του 0.5% ή 1%. Η ΕΚΤ θα μπορούσε να είναι το εργαλείο για την επίδειξη αυτής της αλληλεγγύης προς την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό, όμως αυτό δεν γίνεται σήμερα. Την ίδια στιγμή λοιπόν, χρηματοοικονομικοί θεσμοί, τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, κυρίως γαλλικές, δανείζουν στην Ελλάδα με επιτόκιο άνω του 7%. Με άλλα λόγια ο τραπεζικός τομέας που μας έφερε στη σημερινή κρίση, που χρηματοδοτήθηκε από τους δημόσιους θεσμούς, βγάζει σήμερα χρήματα σε βάρος των λαών, κυρίως του ελληνικού λαού, μέσω προκλητικών επιτοκίων, που θυμίζουν απολύτως τις χειρότερες μεθόδους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου!
* Πράγματι υπάρχει η αίσθηση ότι ορισμένες δυνάμεις εντός της Ε.Ε. σπρώχνουν την Ελλάδα προς τον γκρεμό της χρεωκοπίας…
Πράγματι, η γερμανική ηγεσία το κάνει ανοικτά. Η γαλλική ηγεσία δεν το πράττει ανοικτά αλλά παρασκηνιακά ενεργεί με τρόπο που να χρησιμοποιεί την παρούσα κατάσταση για να ενισχύσει το γαλλικό κεφάλαιο. Πρόκειται λοιπόν για ζητήματα έναντι των οποίων πρέπει όλοι μας να δείξουμε αλληλεγγύη, όλοι οι λαοί, όλες οι προοδευτικές δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καταγγείλουν αυτούς τους απαράδεκτους μηχανισμούς.
* Ωστόσο αν χρεωκοπήσει η Ελλάδα απειλείται ολόκληρη η Ευρωζώνη…
Απολύτως. Η Ευρωζώνη θα αποσταθεροποιεί αλλά δεν θα αφεθεί η Ελλάδα να χρεωκοπήσει. Θα τεθεί σε μια μόνιμη κατάσταση παροχής οξυγόνου με τρόπο ώστε οι χρηματοπιστωτικές αγορές να συνεχίσουν να λειτουργούν, να συνεχίσει να λειτουργεί η Ευρωζώνη. Όμως ο μεγάλος χαμένος θα είναι ο ελληνικός λαός, οι Έλληνες εργαζόμενοι!
* Την Πέμπτη ήταν πράγματι ημέρα μεγάλης κινητοποίησης των εργαζομένων κατά της επερχόμενης επέμβασης στη χώρα του ΔΝΤ. Η επέμβαση αυτή δεν θα σημάνει και τη σαφή αποτυχία μιας ευρωπολιτικής που βασίζεται στις νεοφιλελεύθερες επιλογές;
Έχετε δίκιο. Η είσοδος του ΔΝΤ σε μια ήπειρο όπως η ευρωπαϊκή, με 500 εκατομμύρια κατοίκους, που αποτελεί οικονομική δύναμη, αποδεικνύει ότι οι υφιστάμενες συνθήκες, εκείνη του Μάαστριχτ και μετά αυτή της Λισσαβώνας, δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες. Ο φιλελευθερισμός και ο καπιταλισμός οδηγούν σε χρεωκοπία. Επιπλέον σήμερα υπάρχει η βούληση εφαρμογής σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες των «συνταγών», των δομικών σχεδίων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Και πράγματι αυτό σηματοδοτεί μια μεγάλη αποτυχία, αλλά έτσι περνά ακόμη περισσότερο η ευρωπαϊκή ήπειρος στα χέρια των μεγάλων διεθνών χρηματοπιστωτικών θεσμών. Και αυτό δεν πρέπει να επιτρέψουμε να γίνει, πρέπει να το καταγγείλουμε. Ο κόσμος που διαδηλώνει στην Ελλάδα έχει απολύτως δίκιο και τους στηρίζω πλήρως.
* Ποιες θα είναι οι πιο άμεσες συνέπειες της επέμβασης του ΔΝΤ;
Τις συνέπειες τις υφίστασθε ήδη εν μέρει. Πρόκειται για σχέδιο δομικής προσαρμογής όπως εφαρμόζεται στις υπανάπτυκτες χώρες. Δηλαδή μείωση μισθών, αύξηση της φορολόγησης των νοικοκυριών, κυρίως έμμεση φορολόγηση μέσω του ΦΠΑ, καταστροφή κοινωνικών κεκτημένων (συντάξεις, χρόνος εργασίας), θα παρατηρηθεί επίσης αύξηση της ανεργίας καθώς και κλείσιμο μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Αν δεν ληφθούν άλλα μέτρα αλληλεγγύης και απόρριψης του ΔΝΤ, κατευθυνόμαστε προς μεγάλες αναταράξεις. Δεν θέλω να καθησυχάσω τον ελληνικό λαό. Δυστυχώς ό,τι υφίσταται σήμερα ο ελληνικός λαός, αν δεν υπάρξει κινητοποίηση υπέρ του, θα συμβεί αύριο στους Ισπανούς, στους Πορτογάλους, τους Ιταλούς αλλά και εν μέρει και στους Γάλλους. Ήδη λαμβάνονται μέτρα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με τους ίδιους στόχους. Ιδιωτικοποιούνται όλο και περισσότερο δημόσια αγαθά των πολιτών και η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών έχει ξεκινήσει παντού.
* Αυτή η κρίση στην Ελλάδα αιφνιδίασε ακόμη και την Αριστερά: ακούγεται η άποψη για αποχώρηση της Αθήνας από την ευρωζώνη, προκειμένου να γίνει δυνατή υποτίμηση του νομίσματος που θα έβγαζε τη χώρα από την κρίση. Ποια η άποψή σας;
Εγώ θα έλεγα το εξής. Οικοδομούμε μαζί μια ήπειρο και θα πρότεινα τη μετατροπή του ευρώ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Θα πρότεινα να κάναμε το ευρώ όχι ενιαίο νόμισμα αλλά κοινό νόμισμα. Η διαφορά είναι ότι έτσι θα μπορούμε να έχουμε νομισματικές, εμπορικές συναλλαγές μεταξύ μας αλλά με τη δυνατότητα να κάνουμε αυτό που λέτε, δηλαδή να «παίξουμε» με το νόμισμα και το εξωτερικό μας έλλειμμα μέσω ανατιμήσεων ή υποτιμήσεων, σε συνάρτηση με την πραγματική κατάσταση της οικονομίας μιας χώρας. Το γεγονός ότι έχουμε ενιαίο νόμισμα μας εμποδίζει να κάνουμε κάτι τέτοιο. Εμείς από την αρχή υποστηρίζαμε όχι ένα σύστημα ενιαίου νομίσματος, γιατί δεν υπάρχουν οι ανάλογες προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο, αλλά ένα κοινό ευρώ που θα επιτρέπει σε κάθε χώρα να προσαρμόσει την οικονομία της στο στάδιο ανάπτυξης ή δυσκολίας στο οποίο βρίσκεται.
* Είναι αυτό ρεαλιστικό;
Πιστεύω ότι έχει έλθει η ώρα ξαναθέσουμε το θέμα ενός κοινού ευρώ κι όχι ενιαίου νομίσματος, το οποίο διαχειρίζεται μια ανεξέλεγκτη Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Γιατί μεταρρύθμιση χρειάζεται και η ΕΚΤ. Δεν είναι φυσιολογικό η ΕΚΤ να δίνει χρήματα για την επαναχρηματοδότηση του τραπεζικού τομέα με επιτόκια της τάξης του 1% και σήμερα να μην επαναχρηματοδοτεί το χρέος των κρατών! Πρέπει να αλλάξουμε το καταστατικό της. Πρέπει να ωφεληθούμε από την όλη σημερινή συζήτηση για να θέσουμε όλα τα θέματα στο τραπέζι και να αλλάξουμε την άποψή μας για την ευρωοικοδόμηση. Πρόκειται για πολύ σημαντικό πολιτικό διάλογο.
* Υπάρχουν και οι απόψεις να σταματήσει η χώρα να πληρώνει το χρέος της και να το επαναδιαπραγματευτεί…
Χωρίς να μπορώ να μπω σε λεπτομέρειες πιστεύω ότι πρέπει κάποια στιγμή να αναληφθούν πρωτοβουλίες σχετικά με το πάγωμα του χρέους, αναδιαρθρώνοντάς το χρονικά σε μεγάλο βάθος χρόνου, να «μηδενιστεί το κοντέρ» κατά κάποιο τρόπο, να λειτουργήσει η οικονομία, να ισοσκελιστεί ο προϋπολογισμός χωρίς όμως να πληγούν τα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα των εργαζομένων.
* Σε ό,τι αφορά την ευρωομάδα της Ενωτικής Αριστεράς, υπάρχουν σκέψεις για κοινή δράση με τη σοσιαλιστική ομάδα στην ευρωβουλή, όχι μόνο για την ελληνική κρίση αλλά ευρύτερα για τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές;
Μεταξύ της ευρωομάδας μας, της σοσιαλιστικής ομάδας, των Πρασίνων ακόμη και της ομάδας του κ. Βερχόφσταντ, νομίζω ότι μπορούμε να βρούμε μια ελάχιστη σύγκλιση, έστω κι αν δεν συμφωνούμε με τους τελικούς στόχους. Μια σύγκλιση λοιπόν προκειμένου να ελαφρύνουμε τα προβλήματα του ελληνικού λαού και να δώσουμε διεξόδους στην κρίση.
* Ποια η πρόταση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς που έρχεται σε αντίθεση με εκείνη του ευρωπαϊκού κατεστημένου;
Καταρχήν η υπόθεση της κρίσης της Ελλάδας δείχνει έλλειψη ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Πρέπει λοιπόν ο πρόεδρος της Κομισιόν, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να αναλάβουν πρωτοβουλίες οικονομικής, χρηματοπιστωτικής αλληλεγγύης έναντι της Ελλάδας. Δεύτερον, δεν είναι φυσιολογικό η Ελλάδα να παραδίδεται σήμερα στα χέρια χρηματοοικονομικών θεσμών και του ΔΝΤ! Θα μπορούσαμε να διαθέτουμε ένα εργαλείο για να απορροφήσουμε το χρέος του ελληνικού κράτους και των ελληνικών κοινωνικών θεσμών, με την ενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ωστόσο οι ευρωσυνθήκες απαγορεύουν σήμερα στην ΕΚΤ να κάνει ό,τι έκανε η αμερικανική κεντρική τράπεζα, η FED, δηλαδή να εξαγοράσει το σύνολο του χρέους της Ελλάδας και να ξαναδανείσει στην Ελλάδα με πάρα πολύ χαμηλό τόκο, περίπου της τάξης του 0.5% ή 1%. Η ΕΚΤ θα μπορούσε να είναι το εργαλείο για την επίδειξη αυτής της αλληλεγγύης προς την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό, όμως αυτό δεν γίνεται σήμερα. Την ίδια στιγμή λοιπόν, χρηματοοικονομικοί θεσμοί, τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, κυρίως γαλλικές, δανείζουν στην Ελλάδα με επιτόκιο άνω του 7%. Με άλλα λόγια ο τραπεζικός τομέας που μας έφερε στη σημερινή κρίση, που χρηματοδοτήθηκε από τους δημόσιους θεσμούς, βγάζει σήμερα χρήματα σε βάρος των λαών, κυρίως του ελληνικού λαού, μέσω προκλητικών επιτοκίων, που θυμίζουν απολύτως τις χειρότερες μεθόδους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου!
* Πράγματι υπάρχει η αίσθηση ότι ορισμένες δυνάμεις εντός της Ε.Ε. σπρώχνουν την Ελλάδα προς τον γκρεμό της χρεωκοπίας…
Πράγματι, η γερμανική ηγεσία το κάνει ανοικτά. Η γαλλική ηγεσία δεν το πράττει ανοικτά αλλά παρασκηνιακά ενεργεί με τρόπο που να χρησιμοποιεί την παρούσα κατάσταση για να ενισχύσει το γαλλικό κεφάλαιο. Πρόκειται λοιπόν για ζητήματα έναντι των οποίων πρέπει όλοι μας να δείξουμε αλληλεγγύη, όλοι οι λαοί, όλες οι προοδευτικές δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καταγγείλουν αυτούς τους απαράδεκτους μηχανισμούς.
* Ωστόσο αν χρεωκοπήσει η Ελλάδα απειλείται ολόκληρη η Ευρωζώνη…
Απολύτως. Η Ευρωζώνη θα αποσταθεροποιεί αλλά δεν θα αφεθεί η Ελλάδα να χρεωκοπήσει. Θα τεθεί σε μια μόνιμη κατάσταση παροχής οξυγόνου με τρόπο ώστε οι χρηματοπιστωτικές αγορές να συνεχίσουν να λειτουργούν, να συνεχίσει να λειτουργεί η Ευρωζώνη. Όμως ο μεγάλος χαμένος θα είναι ο ελληνικός λαός, οι Έλληνες εργαζόμενοι!
* Την Πέμπτη ήταν πράγματι ημέρα μεγάλης κινητοποίησης των εργαζομένων κατά της επερχόμενης επέμβασης στη χώρα του ΔΝΤ. Η επέμβαση αυτή δεν θα σημάνει και τη σαφή αποτυχία μιας ευρωπολιτικής που βασίζεται στις νεοφιλελεύθερες επιλογές;
Έχετε δίκιο. Η είσοδος του ΔΝΤ σε μια ήπειρο όπως η ευρωπαϊκή, με 500 εκατομμύρια κατοίκους, που αποτελεί οικονομική δύναμη, αποδεικνύει ότι οι υφιστάμενες συνθήκες, εκείνη του Μάαστριχτ και μετά αυτή της Λισσαβώνας, δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες. Ο φιλελευθερισμός και ο καπιταλισμός οδηγούν σε χρεωκοπία. Επιπλέον σήμερα υπάρχει η βούληση εφαρμογής σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες των «συνταγών», των δομικών σχεδίων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Και πράγματι αυτό σηματοδοτεί μια μεγάλη αποτυχία, αλλά έτσι περνά ακόμη περισσότερο η ευρωπαϊκή ήπειρος στα χέρια των μεγάλων διεθνών χρηματοπιστωτικών θεσμών. Και αυτό δεν πρέπει να επιτρέψουμε να γίνει, πρέπει να το καταγγείλουμε. Ο κόσμος που διαδηλώνει στην Ελλάδα έχει απολύτως δίκιο και τους στηρίζω πλήρως.
* Ποιες θα είναι οι πιο άμεσες συνέπειες της επέμβασης του ΔΝΤ;
Τις συνέπειες τις υφίστασθε ήδη εν μέρει. Πρόκειται για σχέδιο δομικής προσαρμογής όπως εφαρμόζεται στις υπανάπτυκτες χώρες. Δηλαδή μείωση μισθών, αύξηση της φορολόγησης των νοικοκυριών, κυρίως έμμεση φορολόγηση μέσω του ΦΠΑ, καταστροφή κοινωνικών κεκτημένων (συντάξεις, χρόνος εργασίας), θα παρατηρηθεί επίσης αύξηση της ανεργίας καθώς και κλείσιμο μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Αν δεν ληφθούν άλλα μέτρα αλληλεγγύης και απόρριψης του ΔΝΤ, κατευθυνόμαστε προς μεγάλες αναταράξεις. Δεν θέλω να καθησυχάσω τον ελληνικό λαό. Δυστυχώς ό,τι υφίσταται σήμερα ο ελληνικός λαός, αν δεν υπάρξει κινητοποίηση υπέρ του, θα συμβεί αύριο στους Ισπανούς, στους Πορτογάλους, τους Ιταλούς αλλά και εν μέρει και στους Γάλλους. Ήδη λαμβάνονται μέτρα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με τους ίδιους στόχους. Ιδιωτικοποιούνται όλο και περισσότερο δημόσια αγαθά των πολιτών και η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών έχει ξεκινήσει παντού.
* Αυτή η κρίση στην Ελλάδα αιφνιδίασε ακόμη και την Αριστερά: ακούγεται η άποψη για αποχώρηση της Αθήνας από την ευρωζώνη, προκειμένου να γίνει δυνατή υποτίμηση του νομίσματος που θα έβγαζε τη χώρα από την κρίση. Ποια η άποψή σας;
Εγώ θα έλεγα το εξής. Οικοδομούμε μαζί μια ήπειρο και θα πρότεινα τη μετατροπή του ευρώ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Θα πρότεινα να κάναμε το ευρώ όχι ενιαίο νόμισμα αλλά κοινό νόμισμα. Η διαφορά είναι ότι έτσι θα μπορούμε να έχουμε νομισματικές, εμπορικές συναλλαγές μεταξύ μας αλλά με τη δυνατότητα να κάνουμε αυτό που λέτε, δηλαδή να «παίξουμε» με το νόμισμα και το εξωτερικό μας έλλειμμα μέσω ανατιμήσεων ή υποτιμήσεων, σε συνάρτηση με την πραγματική κατάσταση της οικονομίας μιας χώρας. Το γεγονός ότι έχουμε ενιαίο νόμισμα μας εμποδίζει να κάνουμε κάτι τέτοιο. Εμείς από την αρχή υποστηρίζαμε όχι ένα σύστημα ενιαίου νομίσματος, γιατί δεν υπάρχουν οι ανάλογες προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο, αλλά ένα κοινό ευρώ που θα επιτρέπει σε κάθε χώρα να προσαρμόσει την οικονομία της στο στάδιο ανάπτυξης ή δυσκολίας στο οποίο βρίσκεται.
* Είναι αυτό ρεαλιστικό;
Πιστεύω ότι έχει έλθει η ώρα ξαναθέσουμε το θέμα ενός κοινού ευρώ κι όχι ενιαίου νομίσματος, το οποίο διαχειρίζεται μια ανεξέλεγκτη Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Γιατί μεταρρύθμιση χρειάζεται και η ΕΚΤ. Δεν είναι φυσιολογικό η ΕΚΤ να δίνει χρήματα για την επαναχρηματοδότηση του τραπεζικού τομέα με επιτόκια της τάξης του 1% και σήμερα να μην επαναχρηματοδοτεί το χρέος των κρατών! Πρέπει να αλλάξουμε το καταστατικό της. Πρέπει να ωφεληθούμε από την όλη σημερινή συζήτηση για να θέσουμε όλα τα θέματα στο τραπέζι και να αλλάξουμε την άποψή μας για την ευρωοικοδόμηση. Πρόκειται για πολύ σημαντικό πολιτικό διάλογο.
* Υπάρχουν και οι απόψεις να σταματήσει η χώρα να πληρώνει το χρέος της και να το επαναδιαπραγματευτεί…
Χωρίς να μπορώ να μπω σε λεπτομέρειες πιστεύω ότι πρέπει κάποια στιγμή να αναληφθούν πρωτοβουλίες σχετικά με το πάγωμα του χρέους, αναδιαρθρώνοντάς το χρονικά σε μεγάλο βάθος χρόνου, να «μηδενιστεί το κοντέρ» κατά κάποιο τρόπο, να λειτουργήσει η οικονομία, να ισοσκελιστεί ο προϋπολογισμός χωρίς όμως να πληγούν τα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα των εργαζομένων.
* Σε ό,τι αφορά την ευρωομάδα της Ενωτικής Αριστεράς, υπάρχουν σκέψεις για κοινή δράση με τη σοσιαλιστική ομάδα στην ευρωβουλή, όχι μόνο για την ελληνική κρίση αλλά ευρύτερα για τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές;
Μεταξύ της ευρωομάδας μας, της σοσιαλιστικής ομάδας, των Πρασίνων ακόμη και της ομάδας του κ. Βερχόφσταντ, νομίζω ότι μπορούμε να βρούμε μια ελάχιστη σύγκλιση, έστω κι αν δεν συμφωνούμε με τους τελικούς στόχους. Μια σύγκλιση λοιπόν προκειμένου να ελαφρύνουμε τα προβλήματα του ελληνικού λαού και να δώσουμε διεξόδους στην κρίση.