Γερμανία: Η Μέρκελ στην κρισάρα των διαδοχικών εκλογών

Κάκη Μπαλλή, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2011-02-20

Εδώ και ένα χρόνο, από τότε που βρέθηκε στην κορυφή της ευρωπαϊκής ατζέντας το ελληνικό πρόβλημα του χρέους -και στη συνέχεια άρχισαν να κλυδωνίζονται και άλλες χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης- απέκτησαν ασυνήθιστο ενδιαφέρον οι εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία. Καθώς όλοι στην Ευρώπη περίμεναν από την καγκελάριο Άγγελα Μέρκελ να πρωταγωνιστήσει στη λύση, άρχισαν να διερωτώνται γιατί κωλυσιεργεί, γιατί ανθίσταται, γιατί εν πάση περιπτώσει δεν στέκεται στο επίπεδο της δύναμης της χώρας της για να σώσει την παρτίδα. Λόγοι υπάρχουν πολλοί -ιδεολογικοί, γεωπολιτικοί, ιστορικοί- κι έχουν κατά καιρούς αναλυθεί σʼ αυτές τις σελίδες, ωστόσο ένας από τους σημαντικότερους είναι οι εσωτερικοί συσχετισμοί δυνάμεων στην ίδια τη Γερμανία. Αφενός εντός της κυβέρνησης συνασπισμού της Μέρκελ, αφετέρου εντός του συνόλου του πολιτικού συστήματος. Η Μέρκελ, όπως όλοι οι ομόλογοί της στην Ευρώπη και τον κόσμο, θέλει να παραμείνει στην εξουσία, γι’ αυτό και προσπαθεί να πείσει τους πολίτες της ότι κάνει το παν για να διασφαλίσει τα συμφέροντά τους εν μέσω της κρίσης. Με λίγα λόγια θέλει συνεχώς να στέλνει το μήνυμα ότι δεν σπαταλά τα χρήματα των Γερμανών φορολογούμενων για τα «κακά παιδιά» του Νότου, ότι αυτή είναι η ήρεμη και υπεύθυνη δύναμη που οδηγεί τη Γερμανία στο δρόμο της ευημερίας και που βάζει τις δικλίδες ασφαλείας ώστε να μην επικρατήσει στην Ε.Ε. το σπάταλο πνεύμα των χωρών του Νότου.

Συνεχείς εξετάσεις

Ανεξάρτητα από το αν η στάση της είναι ή δεν είναι παραγωγική -οι καθυστερήσεις της, για παράδειγμα, να συναινέσει στα «πακέτα διάσωσης», στην ενίσχυση των μηχανισμών στήριξης, στις αποφάσεις περί ευρωομολόγων κ.λπ. αποδεικνύονται καταστροφικές για τους εταίρους της- η Μέρκελ, λόγω της ιδιομορφίας του γερμανικού πολιτικού συστήματος είναι υποχρεωμένη να δίνει πολύ συχνά εξετάσεις στο εσωτερικό της χώρας.

Πέρσι, είχε γανιάσει τους ομολόγους της, περιμένοντας να περάσουν οι τοπικές εκλογές στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας πριν συναινέσει σε οτιδήποτε. Τις εκλογές αυτές το κόμμα της, οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) τις έχασαν και μαζί τους έχασε η κυβέρνηση Μέρκελ την άνετη πλειοψηφία που είχε στο Ομοσπονδιακό Συμβούλιο. Σημειώνεται ότι το όργανο αυτό αποτελείται από τους εκπροσώπους των τοπικών κυβερνήσεων -ανάλογα με το μέγεθος κάθε κρατιδίου- και έχει εκ του ομοσπονδιακού συντάγματος την εξουσία να συναποφασίζει για μια σειρά από σημαντικούς νόμους. Για να λειτουργήσει, δηλαδή, σχετικά εύκολα μια κυβέρνηση στη Γερμανία έχει ανάγκη την πλειοψηφία στο Ομοσπονδιακό Συμβούλιο.

Φέτος, τα πράγματα είναι ακόμη πιο πολύπλοκα στη Γερμανία, καθώς είναι μια «σούπερ εκλογική χρονιά». Επτά εκλογικές αναμετρήσεις είναι στο πρόγραμμα για τα κοινοβούλια του Αμβούργου, της Βρέμης, της Σαξονίας Άνχαλτ, της Βάδης Βυρτεμβέργης, της Ρηνανίας- Παλατινάτο, του Μεκλεμβούργου και του Βερολίνου. Επτά αναμετρήσεις που θα κρίνουν αφενός ποιος θα κυβερνήσει τα τοπικά κρατίδια και αφετέρου πώς θα διαμορφωθεί ο συσχετισμός στο Ομοσπονδιακό Συμβούλιο- άρα πόσο δύσκολη θα γίνει η λειτουργία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Η χαμένη μάχη του Αμβούργου

Ο εκλογικός μαραθώνιος του 2011 ξεκινά σήμερα από το Αμβούργο. Απόψε το βράδυ οι πολίτες του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας αλλά και τα κομματικά στρατηγεία στο Βερολίνο δεν περιμένουν την έκπληξη επί της ουσίας, αλλά μόνο επί της διαδικασίας. Νικητές θα αναδειχθούν σίγουρα οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD), καθώς η τελευταία δημοσκόπηση τους δίνει ένα 46%, έναντι ενός 25% για τους Χριστιανοδημοκράτες. Το μόνο ερώτημα είναι εάν το SPD θα καταφέρει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση ή θα χρειαστεί κυβερνητικό εταίρο.

Οι σημερινές εκλογές στο Αμβούργο προκηρύχτηκαν πρόωρα, όταν μετά την παραίτηση -για προσωπικούς λόγους- του δημοφιλούς Χριστιανοδημοκράτη δημάρχου Ολε φον Μπόιστ, τσάκισε η κυβέρνηση συνασπισμού μεταξύ CDU και Πρασίνων. Η κυβέρνηση αυτή ήταν ούτως ή άλλως ένα πείραμα, καθώς για πρώτη φορά στη Γερμανία συνεργάστηκαν σε τόσο υψηλό επίπεδο οι Πράσινοι με τη Δεξιά- και κρίνοντας εκ του αποτελέσματος απέτυχε. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι «θάβεται» για πάντα αυτή η εκδοχή της κυβερνητικής συνεργασίας, καθώς οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των κομμάτων στη Γερμανία έχουν πάψει από καιρό να είναι ορατές.

Μοναδικό σύνθημα τη «Διαφάνεια»

Ειδικά στο Αμβούργο είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ SPD και CDU, σε πολιτικό επίπεδο. Κάποτε οι Σοσιαλδημοκράτες ήταν οι εκπρόσωποι των «μικρών ανθρώπων», ενώ τους Χριστιανοδημοκράτες ψήφιζαν παραδοσιακά οι καθολικοί αστοί. Στο μεταξύ, CDU και SPD στο Αμβούργο παίρνουν το ίδιο ποσοστό ψήφων από τους εργάτες, τα δύο μεγάλα λαϊκά κόμματα, μαζί με τις διαφορές τους έχουν χάσει και την «ψυχή» τους. Η συγκυριακή τους διαφορά είναι η ηγεσία τους. Ο απερχόμενος κυβερνήτης- δήμαρχος που πήρε την σκυτάλη από τον φον Μπόιστ, ο Κρίστοφ Άλχαους έκανε αισθητή τη σύντομη παρουσία του στην εξουσία μόνο εξαιτίας κάποιων μικροσκανδάλων. Είναι άχρωμος, άγευστος και άοσμος, ενώ όχι απλά δεν κατάφερε να τα βρει με τους κυβερνητικούς του εταίρους, αλλά ούτε με τους βουλευτές του κόμματός του.

Θεωρείται, λοιπόν απίθανο να κερδίσει την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων -οι οποίοι παραδοσιακά σε τοπικό επίπεδο ενδιαφέρονται όχι μόνο για το κόμμα αλλά και για τα πρόσωπα. Ο υποψήφιος του SPD, αντίθετα, ο Όλαφ Σολτς είναι ένας έμπειρος τεχνικός της εξουσίας -στο παρελθόν, δεξί χέρι του καγκελαρίου Γκέρχαρντ Σρέντερ- αλλά παραδόξως δεν είναι φθαρμένος, καθώς δεν «έπαιζε» ποτέ σε τοπικό επίπεδο. Ο Σολτς κατεβαίνει στις εκλογές με σύνθημα «Διαφάνεια» και πέραν τούτου ουδέν και «έτρεξε» τον προεκλογικό αγώνα χωρίς να επιτρέψει στο κόμμα του να εμπλακεί. Απόψε το βράδυ θα είναι σίγουρα ο χαμογελαστός νικητής και στην περίπτωση που δεν κερδίσει την αυτοδυναμία οι Πράσινοι είναι πρόθυμοι να επιστρέψουν στην κυβέρνηση, αυτή τη φορά ως μικροί εταίροι των Σοσιαλδημοκρατών.

Ο κρίσιμος Μάρτης

Είτε έτσι είτε αλλιώς από τη Δευτέρα στο Ομοσπονδιακό Συμβούλιο η αντιπολίτευση θα έχει την πλειοψηφία- οριακή μεν, αλλά ικανή να φρενάρει σημαντικές νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης Μέρκελ. Βέβαια, για το μέλλον της Μέρκελ κρισιμότερη είναι η Κυριακή της 27ης Μαρτίου, οπότε και καλούνται στις κάλπες οι ψηφοφόροι της Ρηνανίας- Παλατινάτου και της Βάδης Βιρτεμβέργης. Στην πρώτη κυβερνά αυτοδύναμο το SPD, το οποίο θα δει μεν τη δύναμή του να συρρικνώνεται, πιθανότατα όμως θα καταφέρει να παραμείνει στην κυβέρνηση προσεταιριζόμενο τους Πράσινους. Η δεύτερη είναι από πάντα προπύργιο της Δεξιάς- και τώρα αναμένεται να γκρεμιστεί με πάταγο. Το ερώτημα είναι ποιος θα πάρει τη θέση της CDU στο κυβερνητικό μέγαρο της Στουτγάρδης. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις υπάρχει μία πιθανότητα η Στουτγάρδη να αποκτήσει τον πρώτο Πράσινο τοπικό πρωθυπουργό στη Γερμανία, καθώς το κόμμα των Οικολόγων προηγείται του SPD και τα δυο τους έχουν δεσμευτεί, εάν το αποτέλεσμα της κάλπης το επιτρέψει, να κυβερνήσουν μαζί. Είτε γίνει αυτή η ανατροπή είτε όχι, εάν οι Χριστιανοδημοκράτες χάσουν τη Βάδη Βιρτεμβέργη η κυβέρνηση Μέρκελ θα διαθέτει μόλις 25 από τις 69 ψήφους στο Ομοσπονδιακό Συμβούλιο και πρακτικά θα είναι υποχρεωμένη να συγκυβερνά με την αντιπολίτευση.

Αυτό ξυπνά παλιούς εφιάλτες στο κυβερνητικό Βερολίνο. Όταν τον Μάιο του 2005 η τότε κυβέρνηση Σρέντερ έχασε τις τοπικές εκλογές στο δικό της προπύργιο, συνειδητοποίησε πως δεν μπορούσε πλέον να συνεχίσει να κυβερνά στο Βερολίνο. Και προκήρυξε τις πρώτες πρόωρες ομοσπονδιακές εκλογές στην ιστορία της Γερμανίας. Θα επαναληφθεί η ιστορία;

Άρθρα/ Πολιτική

Νίκος Μπίστης

Γιά ένα νέο Μέτωπο Λογικής στην εεξωτερική πολιτική

Νίκος Μπίστης, 2024-12-02

Πριν μια βδομάδα η Εποχή είχε φιλοξενήσει άρθρο μου για...

Σωτήρης Βαλντέν

Όχι στο ”πατριωτικό Μέτωπο”

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-12-01

Κάθε μέρα που περνά, τα «ήρεμα νερά» στις ελληνοτουρκικές...

Δημήτρης Λιάκος

Σκέψεις, με αφορμή το βιβλίο της Άνγκελα Μέρκελ

Δημήτρης Λιάκος, 2024-12-01

Η έκδοση των απομνημονευμάτων της Άνγκ. Μέρκελ και οι αναφορές...

Στέργιος Καλπάκης

Αφετηρία μιας νέας εποχής ανάκαμψης

Στέργιος Καλπάκης, 2024-11-26

Μετά από όσα συνέβησαν τη χρονιά που πέρασε απαιτούνται...

Χρήστος Ροζάκης

Ανατρέχοντας στο παρελθόν των ελληνοτουρκικών

Χρήστος Ροζάκης, 2024-11-23

Οι ομάδες του «πατριωτικού μετώπου» έχουν οργιάσει με μια...

Αντώνης Λιάκος

Μπορεί να επιβιώσει η Αριστερά;

Αντώνης Λιάκος, 2024-11-24

Δεδομένων του κατακερματισμού, της απώλειας επιρροής και...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Συνέδριο καμπής…

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2024-11-07

Αύριο το απόγευμα ξεκινάει τις εργασίες του το Έκτακτο...

Σωτήρης Βαλντέν

Ελληνοτουρκικά: ο Μητσοτάκης, ο Σαμαράς και η αντιπολίτευση

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-10-29

Οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για αποκλιμάκωση και διάλογο...

Μαριλένα Κοππά

Κάποιες σκέψεις για τον ελληνοτουρκικό διάλογο

Μαριλένα Κοππά, 2024-10-26

Χρειάζεται αποφασιστικότητα, σχεδιασμός και εξαιρετικά...

Δειλά βήματα στο Κυπριακό

Κυριάκος Πιερίδης, 2024-10-20

Η «διευρυμένη συνάντηση» που προανήγγειλε ο Γκουτέρες...

Τα μίλια και η θάλασσα

Παύλος Τσίμας, 2024-10-19

Συμπληρώνονται, αυτές τις ημέρες, 51 χρόνια από τότε που...

Θόδωρος Τσίκας

Ελλάδ, Ισραήλ και κρίση στη Μέση Ανατολή

Θόδωρος Τσίκας, 2024-10-12

Στη χώρα μας ο δημόσιος διάλογος διεξάγεται μεταξύ δύο...

×
×