Διπλή ανάγνωση της συνόδου
Κώστας Κάρης, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2011-12-11
Οι προσδοκίες για γρήγορη λύση - και για την Ελλάδα - από τη σύνοδο κορυφής δεν επιβεβαιώνονται. Δύο τα βέτο, το ανοικτό της Αγγλίας και το κρυφό της Γερμανίας. Η Αγγλία θέλει την ελευθερία της δικής της νομισματικής πολιτικής, γνωστό όλα τα χρόνια, και γι’ αυτό η αντιπαράθεση μαζί της μόνον επικοινωνιακό εύρημα είναι. Η Γερμανία απορρίπτει κάθε βραχυχρόνια στήριξη αν δεν πάρει το αντάλλαγμα της επιβολής της σκληρής και ενιαίας δημοσιονομικής πολιτικής στις χώρες του ευρώ, γι αυτό και απορρίπτει το ευρωομόλογο και άλλα μέτρα τώρα. Προς τον στόχο της αυτόν αξιοποιεί και τις εξόφθαλμα επικίνδυνες απαιτήσεις των χρηματαγορών. Είναι μια επιλογή ρίσκου και κόστους όπως γνωρίζουμε ήδη - αυτή όμως είναι η αχίλλειος πτέρνα του σχεδίου.
ΟΛΑ ΔΕΙΧΝΟΥΝ προς την απαισιόδοξη προοπτική, ειδικότερα για την Ελλάδα. Δυσκολίες για τη συμφωνία μείωσης του ελληνικού χρέους, νέοι εκβιασμοί για αύξηση των επιτοκίων. Ευρω-ταλαντεύσεις και συγκρούσεις ενόψει της νέας συμφωνίας για το όριο - έλλειμμα 0,5%! Επιδείνωση εσωτερική με ένταση της ύφεσης και κατάρρευση των δημοσίων εσόδων. Όλα συνηγορούν προς αυτή την προοπτική. Πώς θα τα βγάλουμε πέρα ή για την ακρίβεια πώς θα τα βγάλουν πέρα οι πολλοί - γιατί ορισμένοι δεν έχουν πρόβλημα, συνεχίζουν να μην πληρώνουν, αν και έχουν πολλά, πάρα πολλά... και άλλοι να εξαντλούν τα περιθώρια του Δημοσίου.
ΑΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΟΥΜΕ και την αισιόδοξη προσέγγιση. Να εφαρμοστεί δηλαδή ένα μείγμα - που λέει και ο Αντ. Σαμαράς- κινήσεων στο ευρωπαϊκό και στο εσωτερικό πεδίο που να ανοίγουν διέξοδο. Μια διέξοδο, βέβαια, με ρεαλισμό. Που σημαίνει να προστατευθεί η χώρα από τον κίνδυνο αποτυχίας των παρακινδυνευμένων σχεδίων και σχεδιασμών των ηγεσιών της Ευρωζώνης.
Βραχυχρόνια - μόνον βραχυχρόνια - αυτό σημαίνει να μπορεί το Δημόσιο να πληρώνει τις μη δανειακές υποχρεώσεις του με τα δικά του έσοδα. Είναι στοιχειώδης πράξη κοινωνικής και πολιτικής αυτοπροστασίας. Που απαιτεί φορολογική επανάσταση - ναι, όσο κι αν ακούγεται τετριμμένη διατύπωση - στις επιλογές και στις υπηρεσίες του Δημοσίου. Και μείωση δαπανών - όχι αύξηση, όπως γίνεται όλο τον χρόνο, παρά το κόψιμο των μισθών. Υπάρχει κάτι διαφορετικό να κάνει η χώρα για να προστατευθεί; Και αυτό δεν αρκεί για μια διέξοδο. Η διαχείριση του χρέους με τον καλύτερο τρόπο ώστε να μην τα πνίξει όλα είναι στοιχειώδης απαίτηση. Άνθρωποι έμπειροι και έντιμοι απαιτούνται. Υπάρχουν.
ΚΑΙ ΑΥΤΑ αν γίνουν σωστά, η Ελλάδα δεν μπορεί σήμερα με τους δικούς της πόρους να χρηματοδοτήσει μια αναπτυξιακή πορεία - εκτός αν αναπτυξιακή πορεία εννοούμε να πάμε πίσω στο 2000 και να ξαναρχίσουμε. Όταν δανειζόταν φθηνό χρήμα, το μοίρασε αναποτελεσματικά και άδικα και ξεπέρασε το όριο του διαχειρίσιμου δημόσιου δανεισμού. Εάν το κυρίαρχο ευρωπαϊκό μοντέλο δεν διευκολύνει τον δημόσιο δανεισμό, εάν δεν μπορεί να αυξηθεί η κυκλοφορία του χρήματος, μόνον η εισροή κεφαλαίων από ιδιωτικούς δρόμους μπορεί να χρηματοδοτήσει την οικονομία.
Η ΕΠΙΛΟΓΗ της Γερμανίας, της Γαλλίας και των άλλων χωρών του ευρώ για τη νέα συνθήκη έχει διπλό χαρακτήρα. Υπερβολική έως εξωπραγματική με το όριο του 0,5%, είναι όμως και ένα βήμα προς ενιαία δημοσιονομική πολιτική. Η σύναψη της νέας συμφωνίας θα περάσει μέσα από διαπραγμάτευση, με πιο ενδιαφέροντα συσχετισμό από ό,τι στο σύνολο της Ε.Ε. Η Ελλάδα θα ωφεληθεί αν αξιοποιήσει στο επόμενο διάστημα κάθε ευκαιρία που θα δοθεί ώστε το βήμα αυτό να είναι πιο ευρύ, να περιλαμβάνει ευρύτερα κοινωνικά κριτήρια και στόχους - απασχόληση, μείωση φτώχειας, προστασία του επενδυτικού ρόλου του Δημοσίου. Και να διεκδικήσει επαρκείς πόρους επενδυτικούς.
Η ΤΑΚΤΙΚΗ της μετάθεσης των προβλημάτων αλλού δεν θα σώσει τη χώρα. Ας μην χανόμαστε στο ζύγι της (απ)αισιοδοξίας. Ας στραφούμε στη πράξη. Οι ηγεσίες - κυβέρνηση, κόμματα, της οικονομίας, συνδικάτα - καλούνται να πρωτοστατήσουν όχι στην επίρριψη ευθυνών, αλλά σε μια ασφαλή πορεία της χώρας, των πολιτών και της κοινωνικής της συνοχής.