Τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια και το ΤΧΣ

Κώστας Καλλίτσης, Η Καθημερινή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2016-07-10

Σε ποιον ανήκει μια επιχείρηση όταν ο δανεισμός της υπερβαίνει την αξία της; Στην Ελλάδα θεωρείται αυτονόητο ότι ανήκει στους μετόχους της. Δεν είναι αυτονόητο σε όλο τον κόσμο. Αντιθέτως, σε χώρες του ανεπτυγμένου καπιταλισμού (Αγγλία, ΗΠΑ κ.ά.) δίδεται διαφορετική απάντηση: Οταν το ύψος των δανείων μιας επιχείρησης υπερβαίνει το ύψος της δικής της αξίας, ο μέτοχος παύει να είναι ο άρχων της. Είτε συνεργάζεται με τις τράπεζες και κάνει ό,τι πρέπει για να επανέλθει η επιχείρηση σε υγιή πορεία, είτε οδηγείται στη δικαιοσύνη, που με ταχύτατες διαδικασίες τον πετά έξω από την επιχείρηση και την αναθέτει στις τράπεζες.

Σε άλλες χώρες, όταν μιλούν για επιχειρηματικότητα εννοούν επιχειρηματικότητα. Στην Ελλάδα, ενίοτε, νοείται ως «ευκαιρία για νταραβέρι». Γι’ αυτό οι ντουλάπες έχουν γεμίσει σκελετούς. Και τώρα, όταν η πιστωτική αφθονία έχει μετατραπεί σε πιστωτική ασφυξία και εξέλιπαν λεφτά για ρυθμίσεις επί ρυθμίσεων που έκρυβαν το πρόβλημα, οι ντουλάπες ανοίγουν και βγαίνουν έξω, ένας ένας, οι σκελετοί δήθεν ισχυρών επιχειρήσεων. Δεν μιλώ για τις πτωχεύσεις γενικώς – συμβαίνουν παντού. Αναφέρομαι σε μια ελληνική παθογένεια. Δύο παραδείγματα:

Βοά η αγορά ότι μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα κτίστηκαν στα σαθρά θεμέλια μιας πρωταρχικής υπερτιμολόγησης, που χρηματοδοτήθηκε με δημόσιο δανεισμό και μετατράπηκε σε ιδιωτικό πλούτο. Αυτό το προπατορικό αμάρτημα ήταν, αρκετές φορές, η αιτία που ξενοδοχεία με υψηλή πληρότητα και ακριβές τιμές, έγραφαν συνεχείς ζημίες, ενώ θα έπρεπε να είχαν κέρδη. Δεν είχαν, γιατί τα τσάκιζε το βάρος εξυπηρέτησης του υπερδανεισμού, που καλυπτόταν με νέα δάνεια – μέχρι την έλευση του μοιραίου...

Πώς, πάλι, ένας κατεξοχήν εξωστρεφής και κερδοφόρος κλάδος, αυτός των ιχθυοκαλλιεργειών, βούλιαξε σχεδόν αύτανδρος; Γιατί διέγραψε τροχιά διάττοντος αστέρος; Με ποιον μαγικό τρόπο τα κέρδη του χωνεύονταν σε συνεχείς, βαριά ζημιογόνες χρήσεις; Υπήρχαν προμηθεύτριες εταιρείες που κέρδιζαν αυτά που έχαναν οι μητρικές; Σε ποιους ανήκαν αυτές οι προμηθεύτριες; Και με ποια κριτήρια δάνειζαν οι τράπεζες; Πόσο πραγματικά (ή εικονικά...) ήταν, π.χ., τα αποθέματα ψαριών που δέχονταν ως εγγύηση για να συνεχίζεται η δανειοδότηση; Και ποιος τα ήλεγχε;

Η ελληνική παθογένεια λέγεται λεηλασία των επιχειρήσεων. Εκεί είναι ο πυρήνας του προβλήματος των επιχειρηματικών «κόκκινων» δανείων, που ροκανίζουν τα κεφάλαια των τραπεζών. Ο ελληνικός λαός έχει δανειστεί και τις έχει κεφαλαιοποιήσει τρεις φορές, με 60 δισ. ευρώ. Και το πιο παράδοξο: Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που είχε οριστεί να προστατεύει τα συμφέροντα του Ελληνα φορολογουμένου, ποτέ δεν είχε την εξουσία να το πράξει.

Το ΤΧΣ άρχισε να λειτουργεί το 2011. Μετά το PSI, έβαλε στις τράπεζες 24 δισ. ευρώ, αλλά απαγορεύθηκε να έχει δικαίωμα στη διοίκησή τους. Με την παγκόσμια πατέντα του «10%», τρόικα και τότε συγκυβέρνηση, άφησαν τη διοίκησή τους σε ιδιώτες – δεν εμπιστεύονταν το «κακό» κράτος. Το δράμα ολοκληρώθηκε με την τελευταία κεφαλαιοποίηση, το φθινόπωρο, πέρυσι. Το ΤΧΣ, θεσμικά ανήμπορο να αντιδράσει, αντί να βάλει 5 δισ. επιπλέον και να πάρει τις τράπεζες ή, έστω, να βάλει όσα απαιτούνταν για να διατηρήσει το μερίδιό του σε αυτές, είδε τη συμμετοχή του να εξατμίζεται. Ο φορολογούμενος δεν θα πάρει, ποτέ, τα λεφτά του πίσω.

Αλλά το ΤΧΣ δεν έχει εξουσίες ούτε για τα «κόκκινα» δάνεια. Η πρόταση του προέδρου του, Γ. Μιχελή, ο υπεύθυνος της «bad bank» κάθε τράπεζας να λογοδοτεί και στη διοίκηση της τράπεζας αλλά και στη διοίκηση του ΤΧΣ, ώστε να μπορεί να παρεμβαίνει, απορρίφθηκε από την τρόικα χωρίς εξηγήσεις.

Το ΤΧΣ δεν επιτρέπεται, καν, να παρακολουθεί τις συνεδριάσεις των αρμόδιων (credit) επιτροπών των τραπεζών για τα «κόκκινα» δάνεια –τις παρακολουθεί μόνο η Κομισιόν, με αντιπροσώπους της κάποιες ιδιωτικές εταιρείες, που (ω, του θαύματος!) τα βρίσκουν όλα καλά καμωμένα και, απλά, συνυπογράφουν. Κι αν τύχει (που δεν έχει τύχει...) το ΤΧΣ να ενημερωθεί για κάποιο «κόκκινο» δάνειο, οφείλει να ελέγξει αν τηρήθηκαν οι προβλεπόμενες τυπικές διαδικασίες μόνο, δεν έχει δικαίωμα να μπει στην ουσία. Κάποιος μέτοχος του 10% ή του 2% μπορεί να κάνει την τράπεζα άνω κάτω. Το ΤΧΣ «οφείλει» να μην ενοχλεί.

Προ ημερών, η τρόικα διέταξε την 3μελή εκτελεστική επιτροπή του ΤΧΣ να «παραιτηθεί». Χωρίς αιτιολόγηση. «Διατυπώνεις γνώμη κι αυτό δεν είναι καλό» είπε σε έναν. «Είσαι πολύ καλός αλλά θέλω να αλλάξουμε σελίδα» είπε σε άλλον. Οι αρμοδιότητες του ΤΧΣ δεν αλλάζουν – παραμένουν αδιόρατες. Αν κάποιοι ξένοι αλλάξουν τη σελίδα, υπέρ τίνος, θα φανεί. Είμαι απαισιόδοξος. Και απορώ με τις ελληνικές αρχές που φέρονται σαν να συμφωνούν με κέντρα της τρόικας που διαπνέονται από την αντίληψη ότι «κάθε Ελληνας είναι ανάξιος ή απατεώνας» και «κάθε ξένος, άξιος και έντιμος»...

Θέματα επικαιρότητας: Οικονομική κρίση

Δημήτρης Λιάκος

Σκέψεις, με αφορμή το βιβλίο της Άνγκελα Μέρκελ

Δημήτρης Λιάκος, 2024-12-01

Η έκδοση των απομνημονευμάτων της Άνγκ. Μέρκελ και οι αναφορές...

Περισσότερα
Φίλιππος Σαχινίδης

Προοδευτικές προτάσεις για την οικονομία σε συνθήκες permcrisis

Φίλιππος Σαχινίδης, 2022-11-21

H λέξη της χρονιάς για το 2022 σύμφωνα με το λεξικό Collins είναι...

Περισσότερα
Θανάσης Θεοχαρόπουλος

Η αδιέξοδη οικονομική πολιτική θα φέρει λουκέτα και ανεργία

Θανάσης Θεοχαρόπουλος, 2021-02-02

Η πανδημία του Covid19 άλλαξε ριζικά τα δεδομένα παγκοσμίως...

Περισσότερα
Γιάννης Βούλγαρης

Τι μαθαίνουμε από την τριπλή κρίση;

Γιάννης Βούλγαρης, 2020-09-12

Λίγες ήταν ευτυχώς οι φορές που η μεταπολιτευτική Ελλάδα...

Περισσότερα

Εικόνα δύσβατης πορείας

Αντώνης Παπαγιαννίδης, 2020-06-25

Είναι αλήθεια πως στην Ελληνική πραγματικότητα συχνά υπάρχει...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Από τη χαμένη 10ετία, μην πάμε στη χαμένη γενιά

Κώστας Καλλίτσης, 2020-05-10

Η καταιγίδα έχει όνομα, λέγεται ανεργία. Και θα είναι σφοδρή....

Περισσότερα
Αντώνης Λιάκος

Πλοήγηση μέσω κρίσεων

Αντώνης Λιάκος, 2020-05-03

Η τωρινή κρίση της πανδημίας, και η οικονομική που σέρνει...

Περισσότερα

Μειώστε τους φόρους στους μισθωτούς

Αντώνης Καρακούσης, 2019-10-20

Η μακρόχρονη κρίση και το πλήθος των μέτρων, μνημονιακών...

Περισσότερα

Άρθρα

Σωκράτης Φάμελλος

Πολύ λίγα και πολύ αργά κύριε Μητσοτάκη....

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-04-26

Οι εσπευσμένες ανακοινώσεις του κ. Μητσοτάκη, για τη διάθεση...

Γιώργος Σιακαντάρης

Ο Πάπας της νεωτερικότητας

Γιώργος Σιακαντάρης, 2025-04-22

Ο Πάπας Φραγκίσκος άφησε την επίγεια πόλη ίσως για την ουράνια,...

Δημήτρης Λιάκος

Η αντιμετώπιση της δημογραφικής πρόκλησης

Δημήτρης Λιάκος, 2025-05-07

Ο πληθυσμός της χώρας αναμένεται να μειωθεί έως το 2050 κατά...

Σταμάτης Μαλέλης

Τι φταίει στην Κεντροαριστερά

Σταμάτης Μαλέλης, 2025-05-06

...Εάν τα βασικά κόμματα της Κεντροαριστεράς δεν εκσυγχρονιστούν...

Κώστας Καλλίτσης

Ο προπομπός

Κώστας Καλλίτσης, 2025-05-04

Η πολιτική ζωή σήμερα έχει δύο χαρακτηριστικά που ίσως...

Κώστας Ζαχαριάδης*

Γιατί η Αριστερά αγάπησε τον Πάπα;

Κώστας Ζαχαριάδης*, 2025-04-28

Τον Πάπα Φραγκίσκο δεν τον θρηνούν µόνο οι καθολικοί χριστιανοί...

Κώστας Καλλίτσης

Μειώσεις φόρων;

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-27

...Δεν χρειάζονται γενικά μειώσεις φόρων –και τί θα γίνει,...

Οι περιστάσεις

Τάσος Παππάς, 2025-04-22

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος μιλώντας στο ΜEGA...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Οι προοδευτικές δυνάμεις σε κοινό ψηφοδέλτιο

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2025-04-20

…Ας σκεφτούμε και την προοπτική για την πρόοδο της χώρας,...

Κώστας Καλλίτσης

Αδύναμη κυβέρνηση

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-19

Διάχυτη είναι η πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά....

Κώστας Καλλίτσης

Δασμοί, συνέπειες και αντιδράσεις

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-13

Τα τύμπανα του δασμολογικού πολέμου δεν φαίνεται να σιγούν...

Διαφάνεια Ποτέμκιν

Πάσχος Μανδραβέλης, 2025-04-10

Θεσμοί υπάρχουν», που θα ‘λεγε και ο Γιώργος Παπανδρέου,...

×
×