Μετά την επέλαση του «νέου»
Πάσχος Μανδραβέλης, Η Καθημερινή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2016-08-21
Είναι πολλά τα κρίματα του «παλαιού» –όπως συνηθίζουμε να λέμε– πολιτικού συστήματος και είναι δικαιολογημένη –εν μέρει– η οργή των πολιτών. Λέμε «εν μέρει», διότι πραγματικά ευθύνονται για όλα «αυτοί που μας έφεραν μέχρις εδώ». Και για τα κακά, αλλά και για τα καλά. Μην ξεχνάμε ότι το «μέχρις εδώ» είναι η ουσιαστική χρεοκοπία της χώρας, αλλά και το γεγονός ότι δεν χρεοκοπήσαμε με όρους Βενεζουέλας, δηλαδή με ουρές και στρατό στα σούπερ μάρκετ. Το «παλαιό» πολιτικό σύστημα μας έβαλε εκόντες άκοντες στο κλαμπ των ισχυρών της Ευρώπης και η Ελλάδα δεν έζησε τα πολλαπλά και υπέρτερα δεινά και της τυπικής χρεοκοπίας. Το «μέχρις εδώ» είναι η παραγωγική καχεξία, αλλά και το γεγονός ότι, παρά την κρίση, η Ελλάδα ακόμη συγκαταλέγεται στις πιο ευημερούσες χώρες του πλανήτη. Και το «μέχρις εδώ» είναι τα 42 χρόνια αδιάλειπτης –παρά τα μύρια προβλήματα– λειτουργίας της Δημοκρατίας, κάτι που είναι πρωτοφανές στην 190χρονη ιστορία του ελληνικού κράτους.
Τα παραπάνω δεν επιχειρούν να αθωώσουν κανένα και, φυσικά, το «μέχρις εδώ» θα μπορούσε να είναι πολύ καλύτερο. Ετσι, θα αποφεύγαμε την ουσιαστική χρεοκοπία και τα συμπαρομαρτούντα μνημόνια. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, το «παλαιό πολιτικό σύστημα» να ορθώσει μεγαλύτερα φράγματα στο πελατειακό κράτος και περισσότερους «κόφτες» στις δημόσιες σπατάλες· θα μπορούσε να φτιάξει διαυγέστερους θεσμούς για να έχουμε μικρότερη διαφθορά και διαπλοκή· θα μπορούσε να χτίσει την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης για να μην χρησιμοποιείται στους πολιτικούς σχεδιασμούς· θα είχαμε από νωρίς στατιστικά στοιχεία, σαν τα σημερινά της ΕΛΣΤΑΤ, για να είμαστε –αν μη τι άλλο– προϊδεασμένοι για αυτά που έρχονται. Θα μπορούσαν να γίνουν πολλά ακόμη και, επειδή δεν έγιναν, είναι δικαιολογημένη (εν μέρει) η οργή των πολιτών.
Ομως, όπως απέδειξαν οι τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις, αυτή η οργή δεν είναι παραγωγική. Το επίπεδο της Βουλής χρόνο με τον χρόνο χειροτερεύει και η τελευταία κυβέρνηση είναι η χείριστη της Μεταπολίτευσης. Φωνάζαμε «έξω οι κλέφτες» από τη Βουλή και βάλαμε μέσα τους μαχαιροβγάλτες. Οργιζόμασταν με τους παλιούς κακούς υπουργούς και τώρα έχουμε χειρότερους. Γελούσαμε με τον υφυπουργό που δεν ήξερε την «κα Κρούγμαν» και τώρα έχουμε πρωθυπουργό που δεν μπορεί να ξεχωρίσει τη Λέσβο από τη Μυτιλήνη. Ολες οι παθογένειες της Μεταπολίτευσης διογκώνονται, αλλά καμία αρετή της. Η Δημοκρατία, που ήταν η κορωνίδα της, τώρα διαβρώνεται με πανηγυράκια στο περιστύλιο της Βουλής, διαβλητούς διαγωνισμούς για τα ραδιοτηλεοπτικά και δημοψηφίσματα με τα ερωτήματα στα αγγλικά. Υπουργοί πουλούν ψευτονταηλίκια στα social media· οι μισοί προωθούν τις αποκρατικοποιήσεις και οι υπόλοιποι στέλνουν την αρχαιολογία· στήνουν ανερυθρίαστοι τη νέα διαπλοκή· γκρεμίζουν όσα θετικά με πέρασε μετά κόπων και βασάνων οι καλύτεροι του «παλαιού» κομματικού συστήματος.
Το ζήτημα είναι πως αυτό το «παλαιό» κομματικό σύστημα, είτε γιατί κατανόησε τα αδιέξοδα του παλαιού συστήματος, είτε (και αυτό είναι το πιθανότερο) ένιωθε την οργή των πολιτών, άλλαζε ρότα στη χώρα.
Μπορεί να οργιζόμασταν διότι δεν έκαναν πολλά από αυτά που χρειαζόταν εγκαίρως και δεν είχαν την αποφασιστικότητα που η κρίση επέβαλλε, αλλά τουλάχιστον έδειξαν ότι προσπαθούν. Δεν ανέμιζαν την τύφλα τους σαν σημαία του «γενναίου νέου κόσμου». Είχαν την ευπρέπεια να δεχθούν τα λάθη τους, ακόμη και αν για μικροπολιτικούς λόγους προσπαθούσαν να τα συντηρήσουν.
Τούτοι εδώ πάνε την Ελλάδα πίσω. Δεν είναι πως δεν διορθώνουν όσα μας χρεοκόπησαν. Είναι πως τα αναπαράγουν και μάλιστα μεγεθυμένα.
Τα παραπάνω δεν επιχειρούν να αθωώσουν κανένα και, φυσικά, το «μέχρις εδώ» θα μπορούσε να είναι πολύ καλύτερο. Ετσι, θα αποφεύγαμε την ουσιαστική χρεοκοπία και τα συμπαρομαρτούντα μνημόνια. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, το «παλαιό πολιτικό σύστημα» να ορθώσει μεγαλύτερα φράγματα στο πελατειακό κράτος και περισσότερους «κόφτες» στις δημόσιες σπατάλες· θα μπορούσε να φτιάξει διαυγέστερους θεσμούς για να έχουμε μικρότερη διαφθορά και διαπλοκή· θα μπορούσε να χτίσει την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης για να μην χρησιμοποιείται στους πολιτικούς σχεδιασμούς· θα είχαμε από νωρίς στατιστικά στοιχεία, σαν τα σημερινά της ΕΛΣΤΑΤ, για να είμαστε –αν μη τι άλλο– προϊδεασμένοι για αυτά που έρχονται. Θα μπορούσαν να γίνουν πολλά ακόμη και, επειδή δεν έγιναν, είναι δικαιολογημένη (εν μέρει) η οργή των πολιτών.
Ομως, όπως απέδειξαν οι τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις, αυτή η οργή δεν είναι παραγωγική. Το επίπεδο της Βουλής χρόνο με τον χρόνο χειροτερεύει και η τελευταία κυβέρνηση είναι η χείριστη της Μεταπολίτευσης. Φωνάζαμε «έξω οι κλέφτες» από τη Βουλή και βάλαμε μέσα τους μαχαιροβγάλτες. Οργιζόμασταν με τους παλιούς κακούς υπουργούς και τώρα έχουμε χειρότερους. Γελούσαμε με τον υφυπουργό που δεν ήξερε την «κα Κρούγμαν» και τώρα έχουμε πρωθυπουργό που δεν μπορεί να ξεχωρίσει τη Λέσβο από τη Μυτιλήνη. Ολες οι παθογένειες της Μεταπολίτευσης διογκώνονται, αλλά καμία αρετή της. Η Δημοκρατία, που ήταν η κορωνίδα της, τώρα διαβρώνεται με πανηγυράκια στο περιστύλιο της Βουλής, διαβλητούς διαγωνισμούς για τα ραδιοτηλεοπτικά και δημοψηφίσματα με τα ερωτήματα στα αγγλικά. Υπουργοί πουλούν ψευτονταηλίκια στα social media· οι μισοί προωθούν τις αποκρατικοποιήσεις και οι υπόλοιποι στέλνουν την αρχαιολογία· στήνουν ανερυθρίαστοι τη νέα διαπλοκή· γκρεμίζουν όσα θετικά με πέρασε μετά κόπων και βασάνων οι καλύτεροι του «παλαιού» κομματικού συστήματος.
Το ζήτημα είναι πως αυτό το «παλαιό» κομματικό σύστημα, είτε γιατί κατανόησε τα αδιέξοδα του παλαιού συστήματος, είτε (και αυτό είναι το πιθανότερο) ένιωθε την οργή των πολιτών, άλλαζε ρότα στη χώρα.
Μπορεί να οργιζόμασταν διότι δεν έκαναν πολλά από αυτά που χρειαζόταν εγκαίρως και δεν είχαν την αποφασιστικότητα που η κρίση επέβαλλε, αλλά τουλάχιστον έδειξαν ότι προσπαθούν. Δεν ανέμιζαν την τύφλα τους σαν σημαία του «γενναίου νέου κόσμου». Είχαν την ευπρέπεια να δεχθούν τα λάθη τους, ακόμη και αν για μικροπολιτικούς λόγους προσπαθούσαν να τα συντηρήσουν.
Τούτοι εδώ πάνε την Ελλάδα πίσω. Δεν είναι πως δεν διορθώνουν όσα μας χρεοκόπησαν. Είναι πως τα αναπαράγουν και μάλιστα μεγεθυμένα.