H ήττα του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. στις πρόσφατες εκλογές δεν ήταν κεραυνός σε ένα αίθριο διεθνές περιβάλλον.

Ζούμε εν μέσω πολλαπλών κρίσεων οικουμενικής εμβέλειας: κλιματική κρίση, οικολογικές καταστροφές, ραγδαία διόγκωση των προσφυγικών-μεταναστευτικών ρευμάτων, επιδείνωση της γεωπολιτικής συνθήκης με τη ρωσική εισβολή και τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την ακραία αύξηση των ανισοτήτων και την πειθαρχική εξουσία που ασκούν οι αγορές χρήματος στις εθνικές κυβερνήσεις συγκροτούν ένα εκρηκτικό μείγμα αντιθέσεων που έχει προκαλέσει ο νεοφιλελευθερισμός.

Αυτές οι αντιθέσεις στην παρούσα φάση ενισχύουν το δεξιό άκρο του πολιτικού φάσματος.

Η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους στέφθηκε από επιτυχίες σε πολλές εκφάνσεις. Πρώτα, η μεγάλη επιτυχία της άρσης των επιφυλάξεων της Τουρκίας σχετικά με την ένταξη της Σουηδίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, η οποία επιτεύχθηκε μάλιστα τις παραμονές της συνόδου, με τις άοκνες προσπάθειες του γενικού γραμματέα του Οργανισμού. Δεύτερον, σε σχέση με τα Ελληνοτουρκικά επιτεύχθηκε η πολυαναμενόμενη προσέγγιση των δύο χωρών, μετά τη συνάντηση των Κυριάκου Μητσοτάκη και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Σε μια εποχή που σε παγκόσμιο επίπεδο καταγράφεται υπέρβαση των παγκόσμιων ορίων εξαιτίας του παραγωγικού και καταναλωτικού προτύπου που εξαντλεί τους πόρους και παράγει απόβλητα που δεν μπορεί να απορροφήσει το περιβάλλον, άνοιξε στην Ελλάδα η συζήτηση για τη Φέρουσα Ικανότητα, ειδικά των νησιών. Οχι τυχαία, αφού εδώ και κάποια χρόνια καταγράφονται σοβαρές αντιρρήσεις για την αλόγιστη οικιστική επέκταση, την υποβάθμιση της βιοποικιλότητας

και του τοπίου, την εξάντληση των υδάτινων πόρων, τα απορρίμματα.

Στη δεκαετία του 1960, αυτήν που στον δυτικό κόσμο οδήγησε στον Μάη του 1968, στην Άνοιξη της Πράγας, στο κίνημα κατά του πολέμου του Βιετνάμ, καθώς και σε νέου τύπου κοινωνικά κινήματα, που διεκδίκησαν όχι μόνον «το ψωμί, αλλά και τα τριαντάφυλλα», εγγράφεται και η εμφάνιση ριζοσπαστικών φεμινισμών, φεμινιστικής θεωρίας και γυναικείων κινημάτων, που δεν αρκούνται, αφενός, στις ισχύουσες καταξιωμένες ερμηνείες του κόσμου, όπως, για παράδειγμα, ο μαρξισμός, και, αφετέρου, στα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα που είχαν κερδηθεί για τις γυναίκες από προηγούμενα κινήματα.

Ο Γιάννης Δραγασάκης, ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς, του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και πρώην αντιπρόεδρος και υπουργός της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ μιλά στην ΑΥΓΗ της Κυριακής για την επόμενη ημέρα του κόμματος, για την εμβληματική παρουσία και προσωπικότητα του Αλέξη Τσίπρα, ενώ θέτει σε πρώτο πλάνο τις αναγκαίες αλλαγές που πρέπει να προχωρήσουν στη λειτουργία, στη φυσιογνωμία και στην παρέμβαση του κόμματος στην κοινωνία.

Σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο ευρέως συζητείται ότι η ακρίβεια είναι «πληθωρισμός κερδών», ότι δηλαδή, πλέον, προκαλείται κατά κύριο λόγο από την άνοδο των κερδών.

Το βεβαιώνουν εγνωσμένου κύρους οικονομολόγοι πολυεθνικών τραπεζών, της UBS και άλλων, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Φίλιπ Λέιν, η ίδια η Κριστίν Λαγκάρντ. Ακόμη και το ΔΝΤ καταλήγει στη διαπίστωση ότι από τις αρχές του 2022 ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη οφείλεται κατά 45% στην αύξηση των κερδών, κατά 40% στις τιμές των εισαγωγών και μόνο κατά 25% στην αύξηση των μισθών.

Καθώς ο εκλογικός κύκλος τελείωσε και στις δύο χώρες, Ελλάδα και Τουρκία προσπαθούν να επανεκκινήσουν τις διμερείς σχέσεις τους. Οι πειρασμοί για ακραία και εθνικιστική ρητορική, που είναι μεγάλοι κατά τις προεκλογικές περιόδους, τώρα πλέον μειώνονται.

Από την άλλη, το γεγονός ότι και οι δύο κυβερνήσεις έχουν νωπή λαϊκή εντολή, τους επιτρέπει να κάνουν κινήσεις πιο τολμηρές, πέραν του συνηθισμένου. Αν λάβουμε υπόψη ότι και η Κυπριακή Δημοκρατία έχει πρόσφατα εκλεγμένο Πρόεδρο, από τις εκλογές του Φεβρουαρίου, βλέπουμε με σαφήνεια το εύρος των δυνατοτήτων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία βρίσκεται σε μια νέα εποχή. Ένας ιστορικός κύκλος έκλεισε με ένα διπλό σοκ, την βαριά ήττα στις εκλογές και την απόφαση του Αλέξη Τσίπρα να μην θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για την ηγεσία του κόμματος. Η νέα περίοδος είναι γεμάτη από μεγάλες προκλήσεις και έχουμε ιστορική ευθύνη να ανταποκριθούμε σε αυτές συλλογικά και συντεταγμένα.

Ο Ελύτης έγραψε κάποτε ότι ο Σολωμός είναι «ένας από τους πέντε ή δέκα μεγαλύτερους ποιητές σ’ όλο τον κόσμο και σ’ όλους τους αιώνες». Τι μας λέει αυτή η δήλωση για τον ίδιο κι όχι τον Σολωμό;

Κατ’ αρχάς, δικαίωμά του να τον αποτιμήσει με τα δικά του κριτήρια, αλλά πώς μπορεί να τον συγκρίνει με όλους τους ποιητές από κτήσεως κόσμου, τους οποίους σίγουρα ο Ελύτης δεν είχε διαβάσει; Γιατί δεν αρκέστηκε στο να πει ότι ο Σολωμός ήταν όντως ένας πολύ μεγάλος ποιητής; Εξήγηση υπάρχει: ένα βασικό χαρακτηριστικό του δημόσιου λόγου στην Ελλάδα είναι η υπερβολή.

O αποκλεισμός από το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ κάθε πιθανότητας συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ για τις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτωβρίου, μπορεί κάλλιστα να εκληφθεί και ως προάγγελος μιας γενικευμένης στάσης του απέναντι σε κάθε προοπτική προσέγγισης και συνεννόησης που θα μπορούσε να δρομολογήσει σταδιακά μια σύμπλευση και συμπόρευση των δύο κομμάτων.

Η αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα είναι πράξη αυτοσεβασμού. Και δίκαιη πράξη απέναντι σε μια μακρά πορεία που, παρά τις ισχυρές αρνητικές πλευρές της, συνδέθηκε με μια μεγάλη συλλογική προσδοκία και με επιτεύγματα, όπως η ρύθμιση του χρέους και η συνθήκη των Πρεσπών, που επηρεάζουν θετικά τη χώρα στη μέση και, ίσως, στη μακρά διάρκεια.

Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν είναι γνωστοί οι υποψήφιοι που θα διεκδικήσουν την ηγεσία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αν ήταν, το κείμενο αυτό δεν θα γραφόταν. Στόχος είναι να περιγραφεί το στρατηγικό πεδίο εντός του οποίου η νέα ηγεσία θα κληθεί να δράσει.

Οι πρόσφατες δηλώσεις του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας αρκετά νωρίτερα από τα τέλη του έτους που ήταν το consensus, ήταν κάτι περισσότερο από μήνυμα αισιοδοξίας. Ο Γ. Στουρνάρας έβαλε έναν πήχυ για τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης: Θα ανακτήσουμε επενδυτική βαθμίδα στα τέλη Αυγούστου, είπε, εφόσον οι διεθνείς οίκοι πεισθούν από τις προγραμματικές δηλώσεις ότι υπάρχει βούληση να επιτευχθεί πραγματική σύγκλιση χωρίς μακροοικονομικές ανισορροπίες.