Αρθογράφος: Π.Κ. Ιωακειμίδης - Σελίδα: 1
H πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία μετά από καιρό του έλληνα Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερτογάν είναι μια αξιοσημείωτη εξέλιξη στο μέτρο που μπορεί να σπάσει τον φαύλο κύκλο της συνεχούς έντασης. Ενα πρώτο καλό βήμα (που είχαμε προτείνει από τη θέση αυτή πολλές φορές). Ομορες χώρες δεν μπορεί παρά να είναι σε σταθερή επικοινωνία (οι δύο ηγέτες είχαν να μιλήσουν εδώ και έξι μήνες. Αδιανόητα πράγματα ακόμη και για την υποσαχαρική Αφρική!). Αρκεί να υπάρξει τώρα και το κατάλληλο follow-up από τις δύο πλευρές σε πράξεις και λόγια. Αυτό συνεπάγεται, μεταξύ άλλων, ότι θα πρέπει πρώτα απʼ όλα να σταματήσει η «αμετροέπεια του λόγου» και από τις δύο πλευρές.
Και εν μέσω πανδημίας και με κλειστά τα σύνορα, η Ευρώπη (Ευρωπαϊκή Ενωση - ΕΕ) ανακάλυψε ότι τελικά έχει ανάγκη τους μετανάστες. Το ίδιο ανακάλυψε και η Ελλάδα. Η Γερμανία διαπίστωσε ότι δεν μπορεί να συλλέξει τα περίφημα (και εξόχως γευστικά) άσπρα σπαράγγια της γιατί οι πολωνοί κυρίως εργάτες έχουν παγιδευτεί στην πατρίδα τους. Η Ελλάδα ότι τα φρούτα μπορεί να σαπίσουν στο έδαφος καθώς πολλοί εργάτες από την Αλβανία έχουν επίσης αποκλεισθεί στη χώρα τους λόγω κλειστών συνόρων εξαιτίας της πανδημικής κρίσης. Και το Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ) ανακάλυψε ότι χάρη στους μετανάστες μπορεί να λειτουργήσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS). Ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον ευχαρίστησε δημόσια δύο νοσοκόμες που του έσωσαν τη ζωή όταν ήταν στο νοσοκομείο, η μία από τη Νέα Ζηλανδία και η δεύτερη από την Πορτογαλία. Στην Ελλάδα μετανάστες και πρόσφυγες είχαν παρουσιαστεί και με αφορμή την έκρυθμη κατάσταση στον Εβρο ως η περίπου μεγάλη απειλή για τη χώρα.
Η πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας για το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας - ΕΚΤ του 2015 (PSPP) έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων νομικού και πολιτικού περιεχομένου. Η απόφαση αυτή ανοίγει τον δρόμο ή μάλλον την όρεξη για νέες προσφυγές και για το νέο πρόγραμμα της ΕΚΤ (PEPP). Οπως ανοίγει την όρεξη και Πολωνίας και Ουγγαρίας να εκμεταλλευθούν τη κατάσταση. Από μια πολιτική άποψη, η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου μπορεί αναλυτικά να διακριθεί σε δύο σκέλη: (α) σʼ αυτό που αναφέρεται και αμφισβητεί νομιμότητα Απόφασης του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ECJ) και (β) στο σκέλος που αμφισβητείται η νομιμότητα των πράξεων της ΕΚΤ. Το δεύτερο ακολουθεί το πρώτο.
Το γεγονός ότι ο εκβιασμός που επιχείρησε ο Ερντογάν απέναντι στην Ευρώπη με το άνοιγμα των συνόρων (Εβρος) για πρόσφυγες και μετανάστες δεν πέρασε – και δεν έπρεπε να περάσει – είναι σημαντικό. Ελλάδα και Ευρώπη αντέδρασαν λίγο-πολύ σωστά στον εκβιασμό αυτόν (αν και η αναστολή ασύλου και κλειστά σύνορα σε μια ανοιχτή Ευρώπη – Σένγκεν δεν είναι και το πλέον ευπρόσδεκτο μέτρο παρά μόνο ως προσωρινή λύση ανάγκης που το επιτρέπει και το δίκαιο της ΕΕ). Ο Ερντογάν επιχείρησε να χρησιμοποιήσει ως όπλα (weaponize) απελπισμένους πρόσφυγες και μετανάστες για να πετύχει πολιτικούς στόχους και να βγει από την περιπέτειά του στη Συρία. Αλλά θα πρέπει να αναγνωρισθεί ότι τη δυνατότητα στον Ερντογάν να εκβιάζει με τον τρόπο αυτό του την έδωσε η ίδια η Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) και γι’ αυτό οι ευθύνες της για την κατάσταση που επικρατεί στα εξωτερικά της σύνορα (σύνορα Ελλάδας – Τουρκίας) είναι τεράστιες.
Η επιστολή του υπουργού Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών M. Πομπέο προς τον έλληνα Πρωθυπουργό με την ευκαιρία της ανανέωσης της αμυντικής συμφωνίας είναι οπωσδήποτε χρήσιμη και καλώς εστάλη. Αλλά δεν συνιστά ούτε αμερικανική δέσμευση για κάτι συγκεκριμένο, ούτε βεβαίως εγγυήσεις για την Ελλάδα σε περίπτωση που δεχθεί ένοπλη επίθεση. Και επιπλέον δεν έχει καμιά σχεδόν σχέση με την επιστολή που ο (τότε) υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Χ. Κίσινγκερ απέστειλε προς τον έλληνα υπουργό Εξωτερικών Δ. Μπίτσιο στις 10 Απριλίου 1976 (με την ευκαιρία και πάλι της αναθεώρησης των αμυντικών συμφωνιών Ελλάδας - ΗΠΑ). Η σύγκριση μάλιστα των δύο επιστολών πιστοποιεί το πόσο δραματικά άλλαξε η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών προς το χειρότερο σε ό,τι αφορά αυτή τη συγκεκριμένη πτυχή μεταξύ 1976 και σήμερα.
Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (διάσκεψη κορυφής ΕΕ) της περασμένης εβδομάδας για το διαβόητο μνημόνιο-συμφωνία Τουρκίας - Λιβύης είναι πολλαπλώς σημαντικά (αν και θα μπορούσαν να είναι και ακόμη ισχυρότερα). Δείχνουν ότι η Ελλάδα δεν είναι και τόσο μόνη όπως προσπαθούν να μας πείσουν ένας οιονεί λόχος αποστράτων (στρατηγοί, ναύαρχοι πτέραρχοι) και ορισμένοι άλλοι αναλυτές. Και δεν θα είμαστε μόνοι και σε περίπτωση εάν, ο μη γένοιτο, τα πράγματα ξεφύγουν από τον έλεγχο και κλιμακωθούν σε κάτι χειρότερο, σε θερμή σύγκρουση. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όχι μόνο καταδίκασε την έκνομη συμπεριφορά Τουρκίας και Λιβύης, αλλά κήρυξε και το διαβόητο μνημόνιο ως παράνομο, μη σύννομο με το Δίκαιο της Θάλασσας.
Π.Κ. Ιωακειμίδης
Η Τουρκία κλιμακώνει επικίνδυνα, στα όρια της σύγκρουσης, τη συμπεριφορά της στην περιοχή (Αν. Μεσόγειο, Αιγαίο) με ενέργειες που παραβιάζουν βάναυσα το Διεθνές Δίκαιο (ειδικότερα τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας – 1982) αλλά και τη γεωγραφία και την κοινή λογική. Οπως λ.χ. το διαβόητο μνημόνιο για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, χωρών που δεν έχουν θαλάσσια σύνορα μεταξύ τους, καθώς ούτε παρακείμενες ούτε απέναντι χώρες (adjacent or opposite) είναι για να κάνουν οριοθέτηση όπως ορίζει το Δίκαιο της Θάλασσας. Αλλά και η προσπάθεια να οικειοποιηθεί πλήρως την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) μεταξύ 28ου και 32ου μεσημβρινού, μεταξύ δηλαδή της Ρόδου και των ανατολικών ακτών της Κύπρου, αγνοώντας το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου, κ.λπ. Ολα αυτά είναι απεριφράστως καταδικαστέα. Η Τουρκία παρανομεί. Συμφωνούμε σε αυτό. Και ότι πρέπει να υπερασπιστούμε την κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα με σθεναρό τρόπο επίσης συμφωνούμε.
Η διάσκεψη κορυφής του ΝΑΤΟ στο Λονδίνο για να γιορτάσει τα εβδομήντα χρόνια από την ίδρυση της συμμαχίας ανέδειξε περισσότερο τις πολλαπλές διαιρέσεις και τα προβλήματα παρά την ενότητα του χώρου. Ολοι εναντίον όλων. ΗΠΑ, Γαλλία, Τουρκία, Γερμανία, Βαλτικές χώρες και βέβαια Ελλάδα, κ.ά. με αποκλίνουσες απόψεις και βαθιές αντιθέσεις. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Εμ. Μακρόν (στην πολυσυζητημένη συνέντευξή του στον «Economist»), ο οποίος περιέγραψε το ΝΑΤΟ ως «εγκεφαλικά νεκρό» (brain-dead) ανέδειξαν το πρόβλημα, έστω και λίγο άγαρμπα. Αλλά οι δηλώσεις αυτές, παρά τις αντιδράσεις που προκάλεσαν και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, τάραξαν τα νερά.
Η τριμερής συνάντηση για το Κυπριακό στο Βερολίνο ( Αντ. Γκουτέρες ΓΓ ΟΗΕ, προέδρος Ν. Αναστασιάδη, τουρκοκύπριος ηγέτης Μ. Ακιντζί) κατέληξε σε ορισμένα αποτελέσματα για το πλαίσιο αναφορας που επιτέπουν να ανοίξει η διαδικασία-διάλογος για την οριστική διευθέτηση του ζητήματος που παραμένει άλυτο εδώ και σαρανταπέντε περίπου χρόνια.
Π.Κ. Ιωακειμίδης, www.metarithmisi.gr, 08/11/2019
Το προσφυγικό – μεταναστευτικό γίνεται μη διαχειρίσιμο πρόβλημα σύμφωνα με τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη Αλλά πόσο δυναμικά αξιοποιούμε πράγματι την Ευρωπαική Ένωση ( ΕΕ)- όχι μόνο με καταγγελίες και επιστολές- αλλά με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του . Μαγικές λύσεις βέβαια δεν υπάρχουν ιδιαίτερα από τη στιγμή που η Ένωση, παρά τις προσπάθειες των Οργάνων της έχει αποτύχει να διαμορφώσει γνήσια κοινή μεταναστευτική πολιτική με μεταξύ άλλων ένα νέο ενιαίο σύστημα απονομής ασύλου.
Το μπλοκάρισμα (βέτο) της Γαλλίας στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία μπορεί να είναι εξόχως άστοχο έως επικίνδυνο για την Ευρώπη όσο και για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, δεν αποτελεί όμως και τόσο έκπληξη. Είναι εκδήλωση - σύμπτωμα της αρνητικής παραδοσιακής γαλλικής στάσης απέναντι στη διεύρυνση της Ενωσης. Αποτελεί όμως - και τούτο είναι ιδιαίτερα σημαντικό - την πρώτη αφανή, παράπλευρη συνέπεια του Brexit: την αποχώρηση της Βρετανίας από τις διαδικασίες και επιρροή της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Οφείλουμε να προσπαθούμε, χωρίς βέβαια να εμφανιζόμαστε αφελείς, αλλά ψύχραιμοι μαθητές του Ελευθέριου Βενιζέλου και του Κεμάλ Ατατούρκ, οι οποίοι παρά τις τραυματικές εμπειρίες κατάφεραν να φτάσουν σε υποδειγματική για την εποχή ελληνοτουρκική φιλία.
Έχω μερικές φορές την εντύπωση ότι δεν θέλουμε να κατανοήσουμε ότι η Τουρκία, είτε μας αρέσει είτε όχι, θα είναι εσαεί δίπλα μας. Θα συνορεύουμε. Ούτε εμείς πρόκειται να μετακομίσουμε κάπου ανάμεσα στο Βέλγιο και στο Λουξεμβούργο (αφήστε που μια τέτοια μετακόμιση δεν θα ήταν και τόσο επιθυμητή), ούτε η Τουρκία κάπου στην Υποσαχάροα Αφρική, αρκετά μακριά μας.
Σύνολο καταγραφών: 211
