Τελικά το παρελθόν είναι επίμονο. Αλλιώς πώς να εξηγήσεις τον θόρυβο που ξεσηκώθηκε από δύο «εκδρομές» στον Γράμμο; Η πρώτη αφορά την αρχικώς προαναγγελθείσα συμμετοχή του υφυπουργού Εθνικής Αμυνας Αλκ. Στεφανή ως εκπροσώπου του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης σε επετειακό μνημόσυνο της Ενωσης Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού «υπέρ πεσόντων του Ελληνικού Στρατού». Η δεύτερη σχετίζεται με το κάμπινγκ που οργάνωσε στον Γράμμο η Νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ.

Οταν το 1985 ο Ανδρέας Παπανδρέου επέλεγε να αφαιρέσει αρμοδιότητες από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ενισχύοντας την ήδη πανίσχυρη πρωθυπουργική εξουσία, άνοιγε έναν κύκλο προεδρικών εκλογών όπου το συμβολικό στοιχείο θα αποκτούσε προτεραιότητα. Ταυτόχρονα, η προεδρική εκλογή θα σηματοδοτούσε από εδώ και στο εξής στρατηγικές πόλωσης ή συναίνεσης συνδεδεμένες άμεσα με εξελίξεις στο πεδίο του κομματικού ανταγωνισμού.

Τους τελευταίους μήνες, η πολιτική ζωή χαρακτηρίζεται από έναν διαφορετικό τόνο από αυτόν που είχαμε συνηθίσει αρκετά χρόνια τώρα. Η οξεία αντιπαράθεση μεταξύ των κομμάτων έχει εμφανώς περιοριστεί.

Ακόμη κι αν δεν σημειώνονται συχνά συμφωνίες, οι αντιθέσεις που καταγράφονται δεν είναι τις περισσότερες φορές δομικές, αλλά εστιάζονται σε ζητήματα αποτελεσματικότητας, χρηστής διαχείρισης και τήρησης του νόμου. Οι φόβοι κάποιων πως ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση δεν θα άφηνε τη Νέα Δημοκρατία να κυβερνήσει, αποδεικνύονται αβάσιμοι.

Το 2004 πέρασα μερικές καλοκαιρινές μέρες σε μια αίθουσα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, διορθώνοντας γραπτά υποψηφίων για τη Σχολή. Στην ίδια αίθουσα διόρθωνε κι ένας φίλος, εξαιρετικός ιστορικός. Μία από εκείνες τις μέρες, σηκώθηκε νευρικά και μου έδειξε ένα γραπτό. Διάβασα: «Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, που άρχισε την 28η Οκτωβρίου 1940...». Γέλασα! Αυτός δεν γελούσε. Δεν επιτρέπεται πτυχιούχος ιστορικού τμήματος (οι υποψήφιοι για την ΕΣΔΔ είναι πτυχιούχοι πανεπιστημίου) να γράφει τέτοια σαχλαμάρα, σχολίασε.

Α​​πό τη στιγμή της υπογραφής του τρίτου μνημονίου το καλοκαίρι που μας πέρασε, δεν είναι μόνο η κυβέρνηση που βρίσκεται υπό πίεση, αλλά και, ψυχολογικά τουλάχιστον, οι ψηφοφόροι της. Στις παρέες, οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ γίνονται αντικείμενο πειραγμάτων από αυτούς των κομμάτων της αντιπολίτευσης και ιδιαιτέρως αυτούς του «Ναι» του δημοψηφίσματος, που αισθάνονται πως παίρνουν μια γλυκόπικρη εκδίκηση.

Τις τελευταίες ημέρες, βλέπω την ανησυχία στα πρόσωπα πολλών οπαδών του ΣΥΡΙΖΑ και πραγματικά τους κατανοώ. Η χώρα οδηγήθηκε, χωρίς λόγο, σε πρόωρες εκλογές επειδή η τότε αξιωματική αντιπολίτευση δήλωνε έτοιμη για την πραγματοποίηση του άλματος στον ουρανό.