Η θεματική μας είναι «Η Ελλάδα και ο καταιγισμός των νέων προκλήσεων: Αναζητώντας πλαίσιο αναφοράς». Η άποψή μου είναι ότι αυτό το πλαίσιο αναφοράς δεν χρειάζεται αναζήτηση. Λίγο ή πολύ το γνωρίζουμε όλοι μας, ανεξαρτήτως αν σε πολλές περιπτώσεις δεν θέλουμε να το παραδεχθούμε. Το πλαίσιο αυτό υφίσταται και επιδρά πάνω μας κάθε στιγμή.

’Δεν έχει καμία πρωτοτυπία να επιδιώκει κανείς με έναν ανασχηματισμό την ανακοπή μιας

αρνητικής συνθήκης και την διαμόρφωση μιας στιγμής νέας αφετηρίας. Είναι συνηθισμένο

οι άνθρωποι της εξουσίας να πιστεύουν ότι αυτό που χάθηκε μπορεί να ανακτηθεί και ο

χρόνος που έφυγε να κυλήσει από την αρχή. Κάθε σχετική φαντασία θα συναντηθεί με την

ματαιότητά της.

Η πολιτική κριση της δυσπιστίας όλων προς όλους οδυνηρά θα ανοίξει έναν δρόμο λύσεων.

Κινητοποιήσεις, αντιπαράθεση στη Βουλή, άγονη αντιπαράθεση στα μικρά και μεγάλα μέτωπα. Είναι δύσκολο να αποδοθεί η συνθήκη. Τη συναντάς στο δρόμο, τη βιώνεις στην καθημερινή ζωή, την ακούς να φωνάζει στους τόπους της δημόσιας σύγκρουσης. Είναι άρνηση, απόρριψη, τυφλή εναντίωση.

Ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών σε απρόσμενα, διεγερτικά και ενίοτε φιλοσοφικά μονοπάτια.

Μια συζήτηση για την ιστορικό στίγμα της τρέχουσας, μεταβατικής θα τολμούσαμε να πούμε, περιόδου δεν μπορεί παρά να προκαλεί ενδιαφέρον. Πόσω μάλλον όταν ο συνδαιτημόνας είναι ένας από τους σημαντικότερους και πλέον οξύονες ιστορικούς της χώρας. Ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και με δεκάδες βιβλία και επιστημονικά άρθρα στο ενεργητικό του, ο Αντώνης Λιάκος έστρεψε αργά αλλά σταθερά τη συνέντευξη που ακολουθεί σε απρόσμενα, διεγερτικά και ενίοτε φιλοσοφικά μονοπάτια, σχολιάζοντας μια σειρά από ζητήματα της διεθνούς όσο και εσωτερικού ενδιαφέροντος.

Το ότι το κομματικό μας σύστημα εμφανίζει «ασυμμετρία» όπως λέγεται δεν σημαίνει ότι ο σχηματισμός ενός «εναλλακτικού πόλου» διακυβέρνησης θα προκύψει αυτομάτως ως αναγκαιότητα. Όπως έδειξε η διαδικασία εκλογής προέδρου του ΠΑΣΟΚ, δεν υπάρχει ήδη μια κοινωνική ζήτηση έτοιμη να επενδυθεί σε οτιδήποτε τής προσφέρεται. Ούτε η φθορά της κυβέρνησης προδικάζει ότι το ιδιότυπο πολιτικό τοπίο του κυρίαρχου κόμματος και των κατακερματισμένων αντιπολιτεύσεων θα τελειώσει στις επόμενες εκλογές

Εμείς οι παλιότεροι, ως εραστές της γραμμικής αφήγησης και των πειθαρχημένων συνόλων χορού και γυμναστικής, «φάγαμε μια φρίκη» (κατά πως λένε οι νεότεροι) παρακολουθώντας την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι. Ισως να καταλάβαμε πώς ένιωθαν οι γονείς μας, όταν μας έβλεπαν να λικνιζόμαστε ατέχνως κρατώντας μια φανταστική ηλεκτρική κιθάρα. Ισως πάλι να απεχθανόμαστε τον νέο ρυθμικό ήχο, λιγότερο απ’ όσο ενοχλούσε τους πατεράδες μας ο «θόρυβος» της ροκ. Μήπως να κοιταχτούμε στον καθρέφτη μπας και γίναμε οι γονείς μας, τους οποίους κάποτε περιφρονούσαμε διότι απαξίωναν τις νέες τάσεις;

...Δεν έχω τίποτε εναντίον των ιδιωτικών πανεπιστημίων, αδυνατώ όμως να καταλάβω πως θα βελτιωθεί το επίπεδο της Ανώτατης Παιδείας με την είσοδο ξένων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Στην ουσία πρόκειται για μία προσπάθεια να αποφευχθεί η κατά μέτωπο αντιμετώπιση του προβλήματος της Ανώτατης Παιδείας, η οποία θα εξακολουθεί να πορεύεται χωρίς στρατηγική και απαιτήσεις, επιδεινώνοντας τους δείκτες κοινωνικής δικαιοσύνης.

Ένας ακμαίος πολιτισμός αντιλαμβάνεται έγκαιρα τα προβλήματά του και βρίσκει τις λύσεις τους. Ενας παρακμασμένος τ’ αντιλαμβάνεται, αλλά δεν μπορεί να τα λύσει. Ενας καθυστερημένος ούτε τα λύνει ούτε τα αντιλαμβάνεται. Στην Ελλάδα σχεδόν όλοι μιλούν σαν ν’ ανήκουν στην πρώτη περίπτωση, σκέφτονται σαν ν’ ανήκουν στη δεύτερη και συμπεριφέρονται σαν ν’ ανήκουν στην τρίτη». Αυτόν τον αφορισμό χρησιμοποιεί ο κριτικός Δημοσθένης Κούρτοβικ στο περίφημο «Αντιλεξικό νεοελληνικής χρηστομάθειας» (εκδόσεις Τραμάκια) για να δείξει τη «δηθενιά» και την υποκρισία όχι μόνο των κυβερνώντων, αλλά και και ημών των υπολοίπων οι οποίοι βαυκαλιζόμαστε ότι είμαστε προβληματισμένοι.

Αρθρο του Μάρκο Ρεβέλι που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα La Stampa

Το βιβλίο του Νορμπέρτο Μπόμπιο «Δεξιά και Αριστερά» κοντεύει να συμπληρώσει τα τριάντα χρόνια. Η νέα έκδοσή του είναι πράγματι η «έκδοση της τριακονταετίας» αυτού του πολύτιμου έργου, που έχει σπάσει όλα τα εκδοτικά ρεκόρ: μεταφρασμένο σε 27 γλώσσες, πούλησε 10.000 αντίτυπα στην πρώτη μέρα της έκδοσής του, 100.000 στον πρώτο μήνα και 300.000 στον πρώτο χρόνο, συνεχίζοντας έπειτα να κατακτάει αναγνώστες επί όλα τα 29 μεταγενέστερα χρόνια και παραμένοντας όλο και πιο επίκαιρο ακόμα και σήμερα.

Ο Ελύτης έγραψε κάποτε ότι ο Σολωμός είναι «ένας από τους πέντε ή δέκα μεγαλύτερους ποιητές σ’ όλο τον κόσμο και σ’ όλους τους αιώνες». Τι μας λέει αυτή η δήλωση για τον ίδιο κι όχι τον Σολωμό;

Κατ’ αρχάς, δικαίωμά του να τον αποτιμήσει με τα δικά του κριτήρια, αλλά πώς μπορεί να τον συγκρίνει με όλους τους ποιητές από κτήσεως κόσμου, τους οποίους σίγουρα ο Ελύτης δεν είχε διαβάσει; Γιατί δεν αρκέστηκε στο να πει ότι ο Σολωμός ήταν όντως ένας πολύ μεγάλος ποιητής; Εξήγηση υπάρχει: ένα βασικό χαρακτηριστικό του δημόσιου λόγου στην Ελλάδα είναι η υπερβολή.

Υπάρχει τα τελευταία χρόνια διάχυτη σε κύκλους της Κεντροαριστεράς η αντίληψη πως η σοσιαλδημοκρατία δεν είναι τίποτα περισσότερο από ήπιος καπιταλισμός μέσω ρυθμισμένης αγοράς με περισσότερη ή λιγότερη κοινωνική πολιτική.

Τέτοιες απόψεις ενδημούν κυρίως σε νεότερους που ήρθαν σε επαφή με τον χώρο μετά το ξέσπασμα της κρίσης, χωρίς εμπειρία της ιστορικής πορείας του φορέα της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας, αλλά και σε παλαιότερους - κάποιους τέως οπαδούς της σχεδιασμένης οικονομίας, κάποιους πεπεισμένους ότι από την κεντρο-αριστερά πρέπει να αφαιρεθεί το δεύτερο συνθετικό.

Υπάρχει μια υπόθεση που έχει γαγγραινιάσει εκεί στη Θεσσαλονίκη, αλλά δυστυχώς την παρακολουθούμε όλοι από απόσταση, σαν να μη μας αφορά. Πρόκειται για την υπόθεση Χρυσοχόου. Ποιος ήταν αυτός; Ενας στρατηγός που ήταν στρατιωτικός διοικητής Θεσσαλονίκης επί Κατοχής.

Ναι μεν τη διοικούσε τη Θεσσαλονίκη ο γερμανικός στρατός, αλλά υπήρχαν και σκιώδεις και οι παλιές κρατικές δομές.