Ένα χρόνο μετά τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, σε συνθήκες πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης, αλλά και με έντονα κρισιακά φαινόμενα στο πολιτικό και ηθικό επίπεδο, η κυβέρνηση της Ν.Δ. είναι ετοιμόρροπη, ενώ, ταυτόχρονα, οι πολίτες δεν δείχνουν να εμπιστεύονται ως αξιόπιστη λύση την αξιωματική αντιπολίτευση.
Το νέο στοιχείο στην πολιτική ζωή είναι η αξιοσημείωτη άνοδος του Συνασπισμού, που εκφράζεται κυρίως στις νεαρές ηλικίες και σε εισροές από το ΠΑΣΟΚ.
Υποστηρίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να αδιαφορήσει στην περίπτωση που δεν υπάρξει αυτοδυναμία και το ΠΑΣΟΚ είναι πρώτο κόμμα, λέγοντας ότι "εμείς πρέπει να ενδιαφερόμαστε για το πώς διευθύνεται η κοινωνία, πώς και από ποιους κυβερνιέται η χώρα". Αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ο ΣΥΡΙΖΑ να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου στην περίπτωση που ο Γ. Παπανδρέου προτείνει πακέτο προτάσεων για κοινή δράση, τονίζοντας ότι σήμερα δεν υπάρχουν περιθώρια κεντρικής πολιτικής συνεργασίας.
«Ανοίγονται δυνατότητες για λύσεις που θα βασίζονται σε συνεργασίες». Ετσι σχολιάζει ο Μιχ. Παπαγιαννάκης το ενδεχόμενο να μην υπάρχει αυτοδυναμία στις εκλογές. Ενώ στο ερώτημα τι θα πράξει ο ΣΥΡΙΖΑ, στη διάρκεια των διερευνητικών εντολών, αν το ΠΑΣΟΚ είναι πρώτο κόμμα, απαντά: «Δεν πρέπει να περιοριστούμε σε συζήτηση για το σχηματισμό κυβέρνησης, αλλά να προηγηθεί διαπραγμάτευση για τα συνολικά ζητήματα του πολιτικού συστήματος».
Μιχάλης Παπαγιαννάκης, Συνέντευξη στον Βασίλη Σκουρή, Ημερησία, Δημοσιευμένο: 2008-09-27
...Ένα κόμμα της Αριστεράς έχει πάντα και οφείλει να έχει την «διαμαρτυρία» ως συστατικό στοιχείο της πολιτικής του φυσιογνωμίας. Πρόβλημα τίθεται όταν και εάν συρρικνώνει όλη του την παρουσία και παρέμβαση στην μονοκαλλιέργεια της διαμαρτυρίας.
...Ο δικομματισμός δέχεται για την ώρα δημοσκοπικές απειλές, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ήδη «έφυγε», ώστε να μιλάμε για επιστροφή του! Ή ακόμη και για ενδεχόμενη ανακαίνισή του μέσα από κάποιον ασαφή «διπολισμό», ο οποίος θα μπορούσε απλώς να επαναφέρει τα ίδια περίπου χαρακτηριστικά ως προς το πολιτικό σύστημα και τη διακυβέρνηση της χώρας. Κυβερνήσεις συμμαχιών είναι κάτι διαφορετικό, εάν βεβαίως βασίζονται σε προγραμματικές και πολιτικές συγκλίσεις και συμφωνίες που θα προέκυπταν ανάμεσα σε αυτόνομες και διακριτές πολιτικές οντότητες.
Φώτης Κουβέλης, Συνέντευξη στον Θωμά Τσάτση, Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2008-09-27
Τα στοιχεία και οι προϋποθέσεις για κεντρική πολιτική συνεργασία δεν υπάρχουν σήμερα. Αυτό όμως δεν συνεπάγεται εφησυχασμό ή περιχαράκωση. Αντιθέτως, πρέπει να αποτελεί μια συνεχή, ανοιχτή πολιτική πρόκληση και πρόσκληση στους πολίτες που αντιτίθενται στον νεοφιλελευθερισμό και θεωρούν ότι τους αφορά η μεγάλη προσπάθεια της σύγκλισης του συνόλου των δυνάμεων του δημοκρατικού σοσιαλισμού και της οικολογίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, κρατώντας ανοιχτά τα μέτωπα της πολιτικής και ιδεολογικής διαπάλης και οριοθετώντας την αυτονομία του με τις δικές του προγραμματικές θέσεις, οφείλει να πείθει ότι εργάζεται για την πραγματοποίηση μιας τέτοιας ανοικτής και έντιμης πολιτικά πρότασης.
Πανηγυρίζουν οι οπαδοί του δικομματισμού επειδή τα δημοσκοπικά ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζονται να υποχωρούν από το ιλιγγιώδες 18% στο «γήινο»12%. Οι πιο αισιόδοξοι, μάλιστα, έβγαλαν το βολικό συμπέρασμα: «Ο ΣΥΡΙΖΑ θα συρρικνώνεται όλο και περισσότερο αφού δεν είναι σε θέση να προσφέρει εναλλακτική λύση διακυβέρνησης».
Ποιος θυμάται την 3η του Σεπτέμβρη; Σε αυτό το ρητορικό ερώτημα η απάντηση μοιάζει εκ πρώτης όψεως απλή: πολλοί τη θυμούνται, και πρώτη από όλους η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Διοργάνωσε μάλιστα και σχετική αναμνηστική εκδήλωση στην Αθήνα, ενώ στελέχη του κόμματος περιοδεύουν, με αυτή την ευκαιρία, σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας.
Η κατάρρευση του δικομματισμού ανοίγει το δρόμο σε μια νέα μεταπολίτευση και θέτει την Αριστερά μπροστά σε κρίσιμες επιλογές. Ποιο είναι λοιπόν το μέλλον της Αριστεράς; Ας ξεκινήσουμε με δυο διαπιστώσεις.
Τη λέξη "χορός" του τίτλου τη δανείστηκα από μια συνέντευξη του Γιάννη Ρίτσου, που είδε τα ρώσικα τανκς να... χορεύουν στους δρόμους της Πράγας!
Φέτος τον Αύγουστο κλείσανε 40 χρόνια από την ημέρα που τα ρώσικα τανκς εισέβαλαν στην τσεχοσλοβάκικη πρωτεύουσα και σ’ ολόκληρη τη χώρα φυσικά, καταλύσανε με τη βία το υφιστάμενο αριστερό καθεστώς που είχε εγκριθεί πρόσφατα από την Κεντρική Επιτροπή του Τσεχοσλοβάκικου Κομμουνιστικού Κόμματος και πράγμα πρωτάκουστο για τη σημερινή Ευρώπη, κουβάλησαν με τη βία στη Μόσχα την ηγεσία αυτής της χώρας
Σταθερά θεωρώ ότι η σύγκλιση και συνεργασία Κεντροαριστεράς και Αριστεράς αποτελεί αναγκαιότητα για μια εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης της χώρας.
Όμως οι όροι και οι προϋποθέσεις δεν υφίστανται σήμερα.
Το ζήτημα του εκλογικού νόμου, που θα ισχύσει για τελευταία φορά στις προσεχείς εκλογές, με τις 40 έδρες μπόνους στο πρώτο εκλογικό σχήμα- και συμμαχικό- είναι όντως μια πραγματικότητα. Είναι όμως σε τελευταία ανάλυση «τεχνικό». Δεν μπορεί να υποκαταστήσει πολιτικές και προγραμματικές συγκλίσεις που προαπαιτούνται και προηγούνται.
«Το ζήτημα της ενδεχόμενης συμμετοχής της αριστεράς σε κυβερνητικά σχήματα έχει απαντηθεί από την εποχή (μεσοπόλεμο) που επικράτησε σε αυτήν η αντίληψη για το "μαζικό κόμμα" σε σχέση με το "κόμμα επαγγελματιών επαναστατών".
*Το "μαζικό κόμμα", στα κοινοβουλευτικά συστήματα, εξ ορισμού μετέχει στους θεσμούς, στις εκλογές και στην κοινοβουλευτική διαδικασία. Εχει στόχους επηρεασμού της εξουσίας, ακόμη και συμμετοχής σε κυβερνήσεις ανάλογα με τη συγκυρία ή με προγραμματικές συμφωνίες.
