«Στην καρδιά της πράσινης μετάβασης είναι η έννοια της ενεργειακής δημοκρατίας»

Κλιματική κρίση και πράσινη μετάβαση, κοινωνικές ανισότητες, κρίση δημοκρατίας και δικαιωμάτων, βιώσιμη ανάπτυξη και ανάκαμψη. Αυτές είναι οι τέσσερις κρίσιμες προκλήσεις για την ελληνική κοινωνία, στις οποίες επιχειρεί να δώσει προοδευτικές απαντήσεις το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. που θα εγκριθεί από την προγραμματική συνδιάσκεψη του κόμματος τον ερχόμενο Απρίλιο.

Η παγκόσμια οικονομία βρέθηκε στη δίνη δύο διαδοχικών κρίσεων. Της κρίσης του 2008 και της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης της πανδημίας. Ενδιάμεσα κλιμακώθηκε η κλιματική κρίση, οδηγώντας στη μεγαλύτερη διεθνή συμφωνία για το κλίμα, τη Συμφωνία του Παρισιού, με την Ευρώπη να δεσμεύεται στη συνέχεια για την «πράσινη μετάβαση». Η περίοδος οικονομικής ανόδου πριν από το 2008 (στάσιμοι μισθοί, αποδυνάμωση κοινωνικού κράτους) και οι πολιτικές διαχείρισης της κρίσης (οι πολιτικές λιτότητας και η διάσωση των τραπεζών με δημόσιο χρήμα) ανέδειξαν ως μείζον πολιτικό διακύβευμα της εποχής τις ανισότητες, τη διεύρυνση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων.

Η διαχείριση τόσο της υγειονομικής όσο και της οικονομικής κρίσης από την κυβέρνηση της Ν.Δ. δεν κατάφερε να αμβλύνει τις επιπτώσεις αυτής της διπλής κρίσης στην κοινωνία. Αντιθέτως, εντείνει την υγειονομική ανασφάλεια, τις ανισότητες, τα φαινόμενα οικονομικού και κοινωνικού αποκλεισμού σημαντικών ομάδων του πληθυσμού και ειδικά τους εργαζόμενους, τους επαγγελματίες, τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

Στις σύγχρονες κοινοβουλευτικές δημοκρατίες η εναλλαγή των κομμάτων στη διακυβέρνηση γίνεται ομαλά. Ο κανόνας σε γενικές γραμμές εφαρμόστηκε και στην Ελλάδα από το 1974 και μετά. Με εξαίρεση τις εκλογές του 2000 που η Νέα Δημοκρατία αμφισβήτησε το εκλογικό αποτέλεσμα (ήταν οριακό), στις άλλες εκλογικές αναμετρήσεις δεν εμφανίστηκαν παρατράγουδα. Με εξαίρεση επίσης τις εκλογές του Γενάρη του 2015 που ο Αντ. Σαμαράς αρνήθηκε να παραδώσει στον Αλ. Τσίπρα το μέγαρο Μαξίμου, σε όλες τις άλλες περιπτώσεις τηρήθηκαν οι συμβολισμοί που συνδέονται με την εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία. Στο παρασκήνιο όμως είχαμε ενδιαφέρουσες διεργασίες.

Στην επέτειο των έξι χρόνων από τις εκλογές του 2015 και την «πρώτη φορά Αριστερά», ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόμμα σε βαθιά ιδεολογικο-πολιτική αναζήτηση. Βρίσκει ακόμη μπροστά του το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο, μαζί με τις εσωτερικές του ταλαντεύσεις και αντιφάσεις.

Η καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου οδήγησε σε ένα ντόμινο αποκαλύψεων και καταγγελιών για σεξουαλικές κακοποιήσεις στους χώρους του αθλητισμού, της εκπαίδευσης, αλλά και της πολιτικής. Τι πρέπει να γίνει για να σπάσει και άλλο αυτό το «απόστημα» για την κοινωνία μας;

Η συγκλονιστική καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου οφείλει να μας αφυπνίσει με στόχο να σπάσει η σιωπή και για μια κοινωνία που δεν θα ανέχεται την σεξουαλική κακοποίηση. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η έμφυλη βία έχει τα θεμέλιά της στην αντιστροφή της ευθύνης και στη σιωπή του θύματος.

Ο Κώστας Ελευθερίου είναι καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στα ερευνητικά ενδιαφέροντά του περιλαμβάνονται η θεωρία των κομμάτων, η μελέτη του ελληνικού κομματικού συστήματος και η πολιτική των κομμάτων της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Κατόπιν αυτών η συζήτηση μαζί του για τα εσωκομματικά του ΣΥΡΙΖΑ, και όχι μόνο, είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Υπάρχει μια διάχυτη άποψη, πως ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία δεν καρπώνεται την όποια φθορά της κυβέρνησης. Αλήθεια, τι φταίει; Δεν πείθει;

H αλήθεια είναι ότι μαζί με το διάχυτο αίσθημα ανασφάλειας και φόβου, η αποδοχή της κυβερνητικής πολιτικής στην Υγεία και στην Οικονομία έχει μειωθεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες. Ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία είναι λογικό μετά από μία ήττα να περάσει μία περίοδο αναστοχασμού, η οποία όμως δεν μπορεί να κρατά πολύ όταν κοινωνία αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα. Σε συνθήκες υγειονομικής και οικονομικής ανασφάλειας, οι πολίτες προσπαθούν να επιβιώσουν και δεν ενδιαφέρονται για εκλογές. Μόλις όμως η πανδημία, ξεπεραστεί οι πολίτες θα κάνουν “τον πολιτικό λογαριασμό”, θα χρεώσουν στη ΝΔ τα εγκληματικά λάθη και θα πιστώσουν σε εμάς την υπεύθυνη στάση.

«Με δεδομένο ότι οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με την απλή αναλογική, είναι εφικτό και πρέπει να προκύψει μια προοδευτική κυβέρνηση συνεργασίας με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, που εκ των πραγμάτων αποτελεί τον κυρίαρχο πόλο του ευρύτερου προοδευτικού χώρου» δηλώνει μεταξύ άλλων στην «ΜτΚ» ο αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Στέργιος Καλπάκης.

Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι ο πρόσφατος ανασχηματισμός της κυβέρνησης είναι «προεκλογικός»;

Το γεγονός ότι έγιναν οριακές αλλαγές σε λίγους τομείς με στόχο να μην διαταραχθούν οι ισορροπίες εντός της Ν.Δ. Το ογκώδες σχήμα των 59 υπουργών δείχνει ότι περισσότερο ενδιαφέρουν τον κ. Μητσοτάκη οι εσωκομματικές διευθετήσεις παρά τα προβλήματα της χώρας. Η διατήρηση επίσης όσων Υπουργών απέτυχαν με την πανδημία δείχνει ότι ο κ. Μητσοτάκης θέλει να διατηρήσει μία πλαστή εικόνα ότι η κυβέρνηση τα πηγαίνει καλά.

“Η νέα χρονιά βρίσκει την Ελλάδα στην καρδιά της φονικής πανδημίας και μπροστά σε μια ακόμη οικονομική κρίση. Το 2021 είναι ένα κομβικό έτος για τη μάχη με τον κορωνοϊό, καθώς ξεκίνησαν οι πρώτοι εμβολιασμοί, αλλά και για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας με την εκταμίευση των πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης.

Οσοι παρακολούθησαν τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό έγιναν μάρτυρες της επιτηδευμένης θριαμβολογίας των υπουργών και των βουλευτών της Ν.Δ.

Έναν προϋπολογισμό που οδηγεί μεθοδευμένα τα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην πτώχευση, που μειώνει τις δαπάνες για την Υγεία ενώ η πανδημία επελαύνει, που κόβει στο μισό το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΠΔΕ για τις υποδομές ενώ τα δημόσια έργα θα μπορούσαν να αντιστρέψουν την οικονομική καταστροφή.