Το σενάριο μιας επιθετικής κίνησης της Τουρκίας στο Αιγαίο, για να εξαναγκαστεί η Ελλάδα να πιέσει την Κύπρο προκειμένου να ανασταλεί η επιχείρηση των γεωτρήσεων, είναι γνωστό και έχει δει το φως της δημοσιότητας. Είναι και βάσιμο;
Η τουρκική κυβέρνηση σε τούτη τη φάση αναπτύσσει μια διπλωματία πολυδιάστατη: καταρχάς οικοδομεί μια επίθεση φιλίας στις χώρες της αραβικής άνοιξης, επίσης έχει θέσει "υπό την αιγίδα" της την Παλαιστίνη, έχει συγκρουστεί με το καθεστώς Άσαντ και έχει ψυχραθεί με το Ιράν, έχει παγώσει τις σχέσεις της με την Αρμενία, βρίσκεται σε ψυχροπολεμικές συνθήκες με το Ισραήλ και ρίχνει γέφυρες με τις ΗΠΑ εγκαθιστώντας δύο ΝΑΤΟϊκά ραντάρ στα εδάφη της.

Πολλοί Ελληνες που ταξιδεύουν αυτές τις µέρες στην Κωνσταντινούπολη νιώθουν όπως ένιωσε ο Θόδωρος Πάγκαλος και όπωςτο είπε στην πολύκροτη εν Πόλει οµιλία του. Νιώθουν, δηλαδή, πως αφήνουν πίσω τους µια χώρα που βουλιάζει στην απαισιοδοξία και φθάνουν σε µια χώρα που αποπνέει αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση – υπερβολική αυτοπεποίθηση κατά τη γνώµη µου, αλλά αυτό είναι µια άλλη συζήτηση...

Οι πληροφορίες βοούν - ένα μεγάλο κοίτασμα φυσικού αερίου, λένε, υπάρχει στο θαλάσσιο υπέδαφος του Ισραήλ, που έχει ερευνηθεί και θεωρείται ιδιαίτερης αξίας. Η εξόρυξή του, λένε επίσης, θα αρχίσει σύντομα και η αιφνίδια θέρμη στις ελληνο-ισραηλινές σχέσεις αποδίδεται ακριβώς στην πρόταση του Ισραήλ να συνεργαστεί με την Ελλάδα στη μεταφορά του φυσικού αερίου, μέσω αγωγού, στη Δυτική Ευρώπη. Είναι έτσι;

Tελικά, ελληνικά και τουρκικά κόμματα, MME, ελληνική και τουρκική κοινή γνώμη δεν διαφέρουν τόσο όσο ορισμένοι νομίζουν. Mε εξαίρεση την αξιολόγηση του κινδύνου, όπου μόνο 2% των Tούρκων -σε πείσμα του κ. Kαρατζαφέρη και του Θεσσαλονίκης Άνθιμου- θεωρούν ότι απειλούνται από την Eλλάδα, στα άλλα αντιδρούν πανομοιότυπα.

Η προχθεσινή επίσκεψη του Γ. Παπανδρέου στην Τουρκία στο επίπεδο του μηνύματος ήταν η πιο «πολιτική» επαφή που είχε ο Έλληνας πρωθυπουργός με τον Τούρκο ομόλογό του. Ας δούμε γιατί: Καταρχάς, διότι μίλησε σε μια γλώσσα απλή και καθαρή απευθυνόμενος στο σκληρό κατεστημένο - που παραδοσιακά είναι η τουρκική διπλωματία. Επίσης, διότι έθεσε την ανάλυσή του στο πλαίσιο ενός (κατά βάση απλού) διλήμματος: «θέλουμε ένα μέλλον ειρήνης ή σύγκρουσης;» είπε.

Υπάρχουν τέσσερις πιθανοί τρόποι διαχείρισης του κεντρικού ζητήματος της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής:

(Α) Υιοθέτηση μιας πιο δυναμικής πολιτικής από την Ελλάδα, απάντηση σε είδος στις διάφορες προκλήσεις της Αγκυρας, θεωρώντας ότι η μέχρι τώρα «υποχωρητική» στάση ενθάρρυνε τον αντίπαλο να κλιμακώσει τις διεκδικήσεις του. Μια τέτοια πολιτική προϋποθέτει και αύξηση των αμυντικών δαπανών.

Την περασμένη βδομάδα στην Τουρκία έλαβε χώρα μια κίνηση πρωτοφανής, «ιστορική» χαρακτηρίσθηκε από τα τουρκικά ΜΜΕ - εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά νόμος του 1950 και με κοινή απόφαση των υπουργών Εσωτερικών και Δικαιοσύνης αποστρατεύθηκαν ο στρατηγός της στρατοχωροφυλακής Χ. Χελβάτσιογλου, ο ναύαρχος Α. Γκαβρέμογλου και ο στρατηγός Γκυρμπούζ Κάγια. Ο λόγος της αποστράτευσης βρίσκεται στην εμπλοκή τους στο σχέδιο «Βαριοπούλα», που στόχευε στην ανατροπή της κυβέρνησης μέσω (μεταξύ άλλων) και μιας προβοκάτσιας στα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Ο Γεράσιμος Γεωργάτος, Μέλος της Ε.Ε της Δημοκρατικής Αριστεράς και υπεύθυνος για την ευρωπαϊκή και εξωτερική πολιτική δήλωσε:

"Παρά τα χαμόγελα και τις προσεκτικές διατυπώσεις των δύο ηγετών, κκ Παπανδρέου και Ερντογάν και των αντίστοιχων ΥΠΕΞ, η ουσιαστική βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων έχει ακόμα πολύ δρόμο να διανύσει. Και αυτό εξαρτάται κυρίως από την πρόοδο που θα σημειώσει η Τουρκία όχι μόνο στα θέματα εκδημοκρατισμού, αλλά και στην άρση του casus belli και στις διευθετήσεις για την υφαλοκρηπίδα, τον εναέριο χώρο και το κυπριακό, χωρίς εκπτώσεις στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και με σεβασμό στις αποφάσεις του ΟΗΕ. Οι δύο χώρες οφείλουν να αξιοποιήσουν τη συμμετοχή τους στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ προκειμένου να μειώσουν και όχι να αυξήσουν αμοιβαία τους εξοπλισμούς, όπως διαφαίνεται από τις συζητήσεις για το νέο αμυντικό δόγμα της συμμαχίας και την αναδιάταξη της νατοϊκής πυραυλικής αμυντικής ομπρέλας. Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να εμμείνει σταθερά σε μια τέτοια κατεύθυνση, για να εμμείνει και στην υποστήριξη της τουρκικής ένταξης στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. "

Η Τουρκία, και μαζί της και ο Ταγίπ Ερντογάν, έχουν αλλάξει παρά πολύ τα τελευταία χρόνια. Κατ’ αρχήν νιώθει κανείς έντονα μια αίσθηση αυτοπεποίθησης, που δεν συναντούσε παρά μόνο την εποχή Οζάλ. Τούρκοι επιχειρηματίες που ανοίγονται στη Ρωσία, την Κίνα, και βεβαίως τα Βαλκάνια, μιλούν σαν να εκπροσωπούν μια μεγάλη αναδυόμενη δύναμη.

ΕΔΩ ΚΑΙ σχεδόν δεκαετίες η Ελλάδα βρίσκεται µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε µια διαδικασία ανεύρεσης λύσεων στα προβλήµατα µε την Τουρκία. Στα χρόνια αυτά σηµειώθηκε πρόοδος στους τοµείς «χαµηλής πολιτικής» και στην ατµόσφαιρα που επικρατεί ανάµεσα στις δύο χώρες. Στα µεγάλα θέµατα όµως, τα θέµατα «υψηλής πολιτικής», δεν έχει σηµειωθεί αξιοσηµείωτη πρόοδος.

Ο Δημήτρης Ιωαννίδης πρέπει να πέθανε με την απορία πώς είναι δυνατόν να θεωρείται προδότης αφού με το πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου το 1974 προσπάθησε να επιβάλει διά των όπλων την Ενωση, ομόθυμο αίτημα του ελληνικού λαού και των κομμάτων του από το 1955 τουλάχιστον, όταν άρχισε ο αγώνας της ΕΟΚΑ.

Από τότε που ανέλαβε υπουργός Εξωτερικών στην Τουρκία ο Αχµέτ Νταβούτογλου (τον Μάιο του 2009), η Τουρκία έχει παρουσιάσει εντυπωσιακή κινητικότητα στην εξωτερική της πολιτική, κατ’ αρχάς σε σχέση µε τους γείτονές της προς τον Νότο και προς Ανατολάς αλλά και ακόµη και στην υποΣαχάρια Αφρική και τη Λατινική Αµερική.