Σε λίγες ημέρες συμπληρώνονται 6 χρόνια από τον θάνατο του Μιχάλη Παπαγιαννάκη.
Η απουσία του στις σημερινές συνθήκες είναι ιδιαίτερη σημαντική. Λείπει από την αριστερά και την χώρα. Υπέρμαχος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, της ύπαρξης ενός υγιούς παραγωγικού μοντέλου, της αειφόρου ανάπτυξης με οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ισορροπία. Ήταν ένα άνθρωπος χωρίς ιδεοληψίες και μακριά από τις βεβαιότητες του παρελθόντος.

Η μόνη προεκλογική υπόσχεση (ή έστω διαπίστωση) που βγήκε αληθινή στις πρώτες εκατό ημέρες της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ ήταν εκείνη που κοσμούσε τις αφίσες του μεγαλύτερου εταίρου: «Η Ευρώπη αλλάζει. Η ελπίδα έρχεται». Βγήκε αληθινή έστω κατά 50%, διότι πραγματικά η Ευρώπη αλλάζει.

Μέσα στον ορυμαγδό των ημερών, η πληροφορία πέρασε, εντελώς αναπόφευκτα, απαρατήρητη από τα ελληνικά ΜΜΕ: στα τέλη Σεπτεμβρίου ολοκλήρωσε την υπερδεκαετή θητεία του ως Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής ο καθηγητής Νικηφόρος Διαμαντούρος. Από την 1η Οκτωβρίου τη θέση αυτή ανέλαβε η Εμιλι Ο’Ρίλι, ιρλανδή Συνήγορος του Πολίτη, η οποία εξελέγη Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια τον περασμένο Ιούλιο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Στο δρόμο για τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2014, σε πολλές χώρες της Ε. Ε. κυριαρχεί, για πρώτη φορά, έντονη ανησυχία από τη διαφαινόμενη διαμόρφωση ενός ισχυρού αντιευρωπαϊκού ρεύματος, το οποίο προβλέπεται να έχει και σημαντική αποτύπωση στη νέα σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι πολιτικές δυνάμεις του «αντί-», οι δυνάμεις εκείνες που αμφισβητούν ή και αντιπαλεύουν την κοινή ευρωπαϊκή πορεία, καταγράφουν αυξημένα ποσοστά στις δημοσκοπήσεις, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν ένα ετερόκλητο, μη συνασπισμένο και με διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες σύνολο.

Σε πολλές χώρες η δημόσια συζήτηση για την ισότητα των δύο φύλων επικεντρώνεται κυρίως στην πρόσβαση που έχουν οι γυναίκες σε ανώτατες θέσεις. Αυτό όμως αποτελεί μόνο μέρος του όλου θέματος. Το βασικό ερώτημα είναι αν οι γυναίκες έχουν ίδιες ευκαιρίες με τους άνδρες για να συμμετάσχουν στην αγορά εργασίας.

Οι σημερινές εκλογές στη Γερμανία θα καθορίσουν πολλά πράγματα για την Ευρώπη και την Ελλάδα τα επόμενα χρόνια για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί αυτή θα είναι η τελευταία θητεία της Μέρκελ στην καγκελαρία και οι αποφάσεις της θα βασίζονται πλέον σε σημαντικό βαθμό στην υστεροφημία που θέλει να οικοδομήσει και στον μελλοντικό ρόλο που θα διεκδικήσει να έχει στα ευρωπαϊκά πράγματα.

Πολύ συχνά τίθεται το ερώτημα πώς είναι δυνατό να λαμβάνονται τόσο λανθασμένες, τόσο κακές αποφάσεις από τα όργανα της Ενωσης (ΕΕ) αλλά και από την τρόικα (κατά τα δύο τρίτα θεσμός της ΕΕ και κατά το ένα τρίτο του ΔΝΤ), ιδιαίτερα για τη διαχείριση της κρίσης σε χώρες - μέλη αλλά και ευρύτερα.

« Η Ευρώπη συνεχίζει να αναζητά τον Ρούζβελτ της» (τον πρόεδρο που έβγαλε τις ΗΠΑ από την Μεγάλη Ύφεση) έγραφε την επομένη της Συνόδου Κορυφής του Ιουνίου, η ισπανική εφημερίδα «Ελ Παϊς», «αλλά η οικονομία και η πολιτική δείχνουν να ακολουθούν διαφορετικές κατευθύνσεις». Καθώς η οικονομία απαιτεί στήριξη του οικοδομήματος του ευρώ και βραχυπρόθεσμα μέτρα για την ενίσχυσή του, οι ευρωπαίοι ηγέτες δείχνουν ευχαριστημένοι με τις συμβιβαστικές λύσεις που προτείνονται και οι οποίες συνήθως στερούνται φιλοδοξιών.

Η έντονα φορτισμένη εγχώρια ατζέντα έχει εκ των πραγμάτων επισκιάσει αλλαγές, εξελίξεις, ανακατατάξεις που συντελούνται στο άμεσα γειτονικό μας περιβάλλον και μπορούν δυνητικά να επηρεάσουν τη χώρα. Οι αλλαγές/ ανακατατάξεις αφορούν την Τουρκία αλλά και τα Δυτικά Βαλκάνια και καλύπτουν πολλές διαστάσεις, ανάμεσά τους και τη σχέση των χωρών αυτών με την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ).

Θα κάναμε λάθος αν υποβαθμίζαμε την ευρωπαϊκή Σύνοδο για την απασχόληση των νέων που συγκάλεσε στο Βερολίνο η γερμανίδα Καγκελάριος σε απλό εγχείρημα προεκλογικής δημοσιότητας. Από μήνες είναι έκδηλη η ανησυχία της γερμανικής κυβέρνησης για την υψηλή και ανερχόμενη ανεργία των νέων. Και δικαιολογημένα. Ναι μεν στη Γερμανία οι στατιστικές καταγράφουν συγκρατημένα ποσοστά.

Εν μέσω των προσπαθειών για την υλοποίηση των υποχρεώσεων και των προαπαιτούμενων δράσεων για την εφαρμογή του μνημονίου, η χώρα μας προετοιμάζεται για να αναλάβει, μετά 10 έτη, από πρώτης Ιανουαρίου 2014 την Πέμπτη Προεδρία της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι από το 2003 λέγονταν ότι αυτή η Πέμπτη Προεδρία δεν θα υπάρξει, μια και ο θεσμός της κυλιόμενης εξαμηνιαίας Προεδρίας, θα αντικαθίστατο(!) από μια μόνιμη Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Η πρόσφατη ομιλία στην Αθήνα του Πρωθυπουργού του Λουξεμβούργου Ζαν Κλωντ Γιούνκερ αποτέλεσε μια καλή αφορμή να ξανασυζητήσουμε πολιτικά για το μέλλον της Ευρώπης. Με εύστοχο τρόπο επεσήμανε στο ακροατήριο του το πόσο μικρή τελικά είναι η Ευρώπη. Το μέγεθος της Ευρώπης υπαγορεύει και την κατά Γιούνκερ μια και μόνη οδό που έχει για να πρωταγωνιστήσει στον σύγχρονο κόσμο: «Μεγαλύτερη ευρωπαϊκή συνοχή και λιγότερος λαϊκισμός».