Η Αριστερά και το Πανεπιστήμιο
Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δημοσιευμένο: 2021-03-20

Το πολύμηνο κλείσιμο των σχολείων αφήνει τρομακτικές πληγές στο σώμα μιας ολόκληρης μαθητικής γενιάς. Και δυστυχώς με τον χρόνο θα ανακαλύπτουμε συνεχώς και νέες. Η απάντηση λοιπόν δεν μπορεί να είναι η αυτάρεσκη απόδοση ευσήμων του υπουργείου Παιδείας στον εαυτό του, επειδή «όλα πάνε καλά στην τηλεκπαίδευση»
Οι συνέπειες που έχει το κλείσιμο των σχολείων και η αντικατάσταση της εκ του σύνεγγυς διδασκαλίας με την εξ αποστάσεως (καταχρηστικά ονομάστηκε τηλεκπαίδευση) καταγράφονται και αποτιμώνται πλέον σε διεθνές επίπεδο.
Ψηφίσθηκε τελικά από τη Βουλή ο νόμος που προβλέπει τη δυνατότητα μόνιμης παρουσίας αστυνομικών στα ΑΕΙ. Στην ιστορία των ελληνικών πανεπιστημίων δεν νομίζω ότι είχε ποτέ προβλεφθεί νομοθετικά τέτοια μόνιμη αστυνομική παρουσία σʼ αυτά. Τουλάχιστον στη μεταπολεμική περίοδο, δηλαδή στα τελευταία 75 χρόνια, τούτο δεν είχε συμβεί. Στην Ευρώπη επίσης δεν υπάρχει μόνιμη εγκατάσταση αστυνομίας στα πανεπιστήμια. Δεν αμφισβητείται ότι στα ΑΕΙ σημειώνονται συχνά φαινόμενα βίας ούτε ότι τα φαινόμενα αυτά δεν έχουν ως τώρα αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά. Επομένως είναι σωστή η πρωτοβουλία του νομοθέτη να λάβει κάποια μέτρα. Ηταν όμως αναγκαίο προς τούτο, τα μέτρα αυτά να είναι η (καινοφανής στην ιστορία μας και στην Ευρώπη) εγκατάσταση της Αστυνομίας στα πανεπιστήμια;
Ακόμη και σήμερα ένα παιδί φανατικό για γράμματα, ασφυκτιώντας μέσα στην αποπνικτική πολιτική, ηθική, κοινωνική συνθήκη διεθνώς, βρίσκει, αν καθοδηγηθεί από φωτισμένους δασκάλους και οικείους, καταφύγιο στα μεγάλα κείμενα, κυρίως της ποίησής μας
Αυτές τις εποχές του εγκλεισμού επιστρέφει κανείς στις μεγάλες αγάπες της νιότης, τότε που η αγωνία για την ύπαρξη, τη διαδρομή του βίου που ανοιγόταν ως μια σκοτεινή στοά που έπρεπε να διασχίσεις, ήταν οι καθημερινές έγνοιες και οι μόνιμες απορίες σχετικά με το πώς και πού και γιατί έπρεπε να επιλέξεις τούτο ή το άλλο, σκοτεινό πάντα, διάσελο ή τούνελ.
Το Σαββατοκύριακο είχα την τύχη να δω δύο έγκριτους αρθρογράφους στην «Καθημερινή» ευπρεπώς να με «περιλαβαίνουν» για τις αρνητικές θέσεις που έχω εκφράσει σχετικά με το μέτρο της εγκατάστασης της Ελληνικής Αστυνομίας στα πανεπιστήμιά μας.
Τις τελευταίες εβδομάδες τα πανεπιστήμια βρίσκονται σε αναβρασμό. Ο λόγος είναι ο νόμος που αυτές τις μέρες συζητείται στη Βουλή και μεταξύ άλλων προβλέπει την ίδρυση πανεπιστημιακής αστυνομίας. Παρά τη συστηματική δυσφήμηση των πανεπιστημίων ως χώρων ανομίας, καθηγητές και φοιτητές δεν περνούν τον χρόνο τους στο πανεπιστήμιο παίζοντας «κλεφτοπόλεμο». Τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι χώροι διδασκαλίας και έρευνας, προαγωγής της επιστήμης και του διαλόγου σε συνθήκες ακαδημαϊκής ελευθερίας. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οφείλονται στην υποχρηματοδότηση και όχι στην ανομία και γι’ αυτό έχουν πολλούς λόγους να αντιδρούν στη δημιουργία πανεπιστημιακής αστυνομίας.
Απέτυχε η κυβέρνηση στη διαχείριση της πανδημίας; Δεν το πιστεύω. Γιατί το ζήτημά της δεν είναι να διαχειριστεί την πανδημία αλλά να την χρησιμοποιήσει ως χρυσή ευκαιρία για να εφαρμόσει το πρόγραμμά της. Όπως τώρα, με κλειστά τα πανεπιστήμια, με lockdown στην κοινωνία, με τρομοκρατημένο κοινό, παρά την ομόφωνη αντίδραση πρυτάνεων και συγκλήτων, περιφρονώντας το αυτοδιοίκητο φυτεύει την αστυνομία στα πανεπιστήμια. Δεν είμαι από αυτούς που θα έλεγαν όλα καλά με την ασφάλεια των πανεπιστημίων, βασικά των κεντρικών. Αλλά η θεραπεία δεν είναι ο ακρωτηριασμός της αυτονομίας, αλλά η ενίσχυσή της.
Σχολεία χωρίς βιβλιοθήκες σημαίνει αφυδατωμένη και σχολαστική εκπαίδευση. Ο πολιτισμός χωρίς ένα δίκτυο από πολιτισμικές κυψέλες, που αναπτύσσονται στις τοπικές βιβλιοθήκες σε όλη τη χώρα, σημαίνει φωτισμένη βιτρίνα χωρίς περιεχόμενο. Μπορεί ο κόσμος να περνά από τον έντυπο στον διαδικτυακό λόγο, αλλά κάθε εποχή χτίζεται ακουμπώντας πάνω στην προηγούμενη, αλλιώς πέφτει στο κενό χάνοντας και το επόμενο τρένο.
Είναι γνωστό ότι η εν εξελίξει νομοθετική πρωτοβουλία για τη φύλαξη των πανεπιστημίων δεν υπήρξε κεραυνός εν αιθρία. Φρόντισαν πρόσφατα οι γνωστοί «μπαχαλάκηδες» να μας υπενθυμίσουν, με τις ανεκδιήγητες αθλιότητές τους σε βάρος του πρύτανη του Οικονομικού Πανεπιστημίου, ότι σοβεί ένα σοβαρότατο πρόβλημα προστασίας των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας. Το ερώτημα λοιπόν, με βάση αυτά τα δεδομένα, δεν είναι το αν χρειάζονται μέτρα φύλαξης -αυτό μόνο κάποιοι αθεράπευτα ιδεοληπτικοί το αμφισβητούν - αλλά το ποια θα είναι αυτά τα μέτρα.
Είναι πολλά τα προβλήματα στην Παιδεία και δεν έχουν όλα την ίδια αιτία ή τους ίδιους «ενόχους». Για την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, ωστόσο, όλα όσα συμβαίνουν στον χώρο δεν συνδέονται με καμία δική της ευθύνη.
Δεν φταίει για τη συντριπτική αποδοκιμασία της επιβολής της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας στην ανάδειξη των αιρετών εκπροσώπων των εκπαιδευτικών στα Υπηρεσιακά Συμβούλια. Φταίνε οι εκπαιδευτικοί που δεν καταλαβαίνουν από τηλε-δημοκρατία.