Mέχρι το 2030 υπολογίζεται πως θα πεθάνουν εξήντα εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών σε ολόκληρο τον κόσμο. Όσος είναι δηλαδή όλος ο πληθυσμός της Ιταλίας! Οι τρομακτικές αυτές ανθρώπινες απώλειες σε έξι μόνο χώρες: Ινδία, Νιγηρία, Λ. Δ. Κονγκό, Αιθιοπία, Κίνα, Νίγηρας. Οι θάνατοι αυτοί οφείλονται κυρίως στον υποσιτισμό. Πνευμονία, διάρροια, ελονοσία, έμπολα. Ασθένειες όλες προ πολλού ιάσιμες. Τώρα, με αφορμή την πανδημία και την τεράστια οικονομική ύφεση που την ακολουθεί, υπολογίζεται πως εκατόν τριάντα εκατομμύρια άνθρωποι, επιπλέον των άλλων τόσων που ήδη υπάρχουν, θα οδηγηθούν σε συνθήκες υποσιτισμού.
Φρίκη! Αβυσσαλέες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες προστέθηκαν στις ήδη προϋπάρχουσες, από τον Μάρτιο κι εδώ. Ανάμεσα σε χώρες κι ανάμεσα σε ανθρώπους. Προφανώς, η κρίση δεν κατανέμεται ισομερώς. Αντίθετα. Οι σύγχρονες νέες πολιτικές και οικονομικές αυτοκρατορίες, όπως αυτές των Amazon, Google, Facebook, Zoom κ.λπ., αποκόμισαν τεράστια οικονομικά υπερκέρδη, αλλά και δραματική αυξανόμενη επιρροή στην παγκόσμια συλλογική και πολιτική θεώρηση των εξελίξεων. Οι πλουσιότεροι, ένα 10%, άνθρωποι του πλανήτη έγιναν ακόμα πλουσιότεροι. Ο κύκλος του χρήματος τους προσθέτει πλούτο, δεν τους αφαιρεί. Υπερβάλλουσες αποταμιεύσεις πλουσίων και επαναγορές χρηματιστηριακών προϊόντων πάσης μορφής. Τοξικά και μη. Οροσειρές κεφαλαίων που δεν αξιοποιούνται σε δαπάνες παραγωγικών επενδύσεων, σε νέες θέσεις εργασίας. Την ίδια στιγμή το δημόσιο χρέος και τα ελλείμματα μεγεθύνονται σε πολλαπλάσιες χώρες. Τα χρέη εργαζομένων, μικρομεσαίων, επιχειρηματιών και ελεύθερων επαγγελματιών συσσωρεύονται σε ουρανοξύστες νέου ιδιωτικού χρέους, που με τη σειρά τους απειλούν να πνίξουν τις φτωχότερες χώρες και λαούς. Είναι εντελώς ξεκάθαρο πως οι οικονομικές κρίσεις κάθε μορφής που ξεσπούν σε παγκόσμιο ή και περιφερειακό επίπεδο αυξάνουν τις ανισότητες.
Εμπορικές συγκρούσεις, πόλεμος δασμών και εθνικισμοί μεταξύ των μεγάλων χωρών του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού απειλούν την προοδευτική πορεία της ανθρωπότητας. Παράλληλα, τα μεσαία στρώματα, αλλού περισσότερο κι αλλού λιγότερο, υποχωρούν βαθμιαία τα τελευταία τριάντα χρόνια. Η όποια δικαιότερη αναδιανομή του παραγόμενου πλούτου έγινε κάποτε τώρα επιστρέφεται.
Λένε πως «Μια επανάσταση δεν προκύπτει ποτέ από εκείνους που ούτως ή άλλως δεν έχουν πια τίποτα να χάσουν. Μια επανάσταση προκύπτει όταν η μεσαία τάξη φοβάται για την ίδια της την ύπαρξη». Δεν είμαι βέβαιος αν αυτό είναι ακριβώς έτσι, κι αν θα συμβεί και πότε. Όμως η τάση πραγμάτων είναι η εξής: εργαζόμενοι μίας χρήσης, μεσοστρώματα σε καθίζηση, φυλετικές διακρίσεις, εξαναγκασμός σε εκπατρισμό εκατομμυρίων μεταναστών, προσφύγων, και με συνοδεία την περιβαλλοντική κακοποίηση. Εφιαλτικό οργουελικό χρονικό σημείο της ανθρωπότητας. Πάνω σε αυτά θα γίνει η επόμενη μεγάλη σύγκρουση. Από την αριστερά και την οικολογία, για κοινωνικό έλεγχο και την ίδια τη δημοκρατία, απέναντι στον εθνικισμό, στον δεξιό προστατευτισμό, στην αδίστακτη συγκεντροποίηση των πάντων, στη διεύρυνση των ανισοτήτων.
Όλοι οι κίνδυνοι προ των πυλών
Στην Ελλάδα, όλοι οι κίνδυνοι είναι προ των πυλών. Εκατοντάδες χιλιάδες νέοι άνεργοι, ή σε αναστολή, δεκάδες χιλιάδες μικροεπιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες βυθισμένοι σε πηχτό βάλτο. Οι καταναλωτικές δαπάνες στέγνωσαν, η παραγωγή στη μεταποίηση δοκιμάζεται σκληρά (ο ειδικός δείκτης PMI επέστρεψε σε εποχές ανυπαρξίας), οι εξαγωγές δεινοπαθούν, ο βιομηχανικός γενικός δείκτης ανάπτυξης μειώθηκε κατά 35%. Ο σχηματισμός παγίου κεφαλαίου της ελληνικής οικονομίας μειώθηκε και το 2019.
Η ΝΔ, που θα έφερνε ανάπτυξη 4% και συναρπαστικές επενδύσεις! Το πρώτο δικό της οχτάμηνο, προ πανδημίας, ήταν ελεύθερη πτώση δίχως αλεξίπτωτο. Από το «βλέποντας και κάνοντας» πέρασε στο «βλέπω και δεν κάνω αυτά που πρέπει». Αλλά ο ρόλος μιας κυβέρνησης είναι να προλαμβάνει τις κρίσεις, όχι να τις ακολουθεί. Όχι όταν έχουν ανατινάξει όλα τα βασικά κύτταρα οικονομίας και κοινωνίας…
Οι προειδοποιητικές βολές είχαν πέσει πάνω της από το τρίτο τρίμηνο του 2019, όπου από 2,8% ανάπτυξη που παρέλαβε από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πήγε σε επιβράδυνση της οικονομίας κατά 2,3% και 1,5% του ΑΕΠ στα δύο επόμενα τρίμηνα του 2019. Δηλαδή σε ρυθμούς ύφεσης, ενώ από το πρώτο τρίμηνο του 2020 η χώρα εισήλθε σε πορεία καθαρής αρνητικής ύφεσης. Τα ελλείμματα επανήλθαν με σφοδρότητα, ο ΕΦΚΑ καταρρέει ξανά, με ήδη καταγεγραμμένο έλλειμμα ενόςδισεκατομμυρίου.
Ο ιδιωτικός τομέας ψυχορραγεί
Εφιάλτης! Εφιάλτης βαριάς αγρύπνιας για την κοινωνία κι ενώ η κυβέρνηση βρίσκεται σε επιτηδευμένο λήθαργο. Ένας στους τρεις μικρομεσαίους δηλώνει πως δεν θα βγάλει τη χρονιά και η αναγκαία ρευστότητα πέφτει με το σταγονόμετρο από κυβέρνηση και τράπεζες. Ακόμα και αυτή την ισχνή ρευστότητα της επιστρεπτέας προκαταβολής των δύο δισεκατομμυρίων, ψίχουλα δηλαδή, θα τη δουν γύρω στις 100.000 επιχειρήσεις, από σύνολο 700.000. Όταν όλα τα ταμειακά διαθέσιμα δημοσίου χρήματος, τραπεζών και ευρωπαϊκών λοιπών κονδυλίων, χωρίς να λάβουμε υπόψη τι θα εισρεύσει από το Ταμείο Ανάπτυξης, ξεπερνούν τα 80 δισ. Γύρω στα 30 δισ. από το πρόγραμμα TLTRO, μόλις τελευταία, για ρευστότητα στην αγορά και με αρνητικό κόστος επιτοκίου (-0,5% έως -1%) με παρέμβαση της ΕΚΤ ως προς αυτό! Αλήθεια, πού είναι όλα αυτά τα χρήματα; Όταν οι μισές μόνο υγιείς επιχειρήσεις της χώρας είναι σε θέση να απορροφήσουν κεφάλαια άνω των 30 δισ. για επενδύσεις. Επίσης, επιχειρήσεις που λόγω της καραντίνας πνέουν τα λοίσθια και θα μπορούσαν να σωθούν με μικρές ενέσεις ρευστότητας. Την ίδια στιγμή η Γερμανία ρίχνει 150 δισ. στη μάχη κατά των επιπτώσεων και η συγκρίσιμη με μας χώρα, η Πορτογαλία, επιτίθεται με τετραπλάσια από τα δικά μας πραγματικά κεφάλαια.
Κι ενώ ο ιδιωτικός τομέας στη φάση αυτή ψυχορραγεί, η ΝΔ αναστέλλει, αντί να αυξάνει, δημόσια έργα στρατηγικής σημασίας και παραγωγής νέων θέσεων εργασίας. Αντί, λοιπόν, μιας εμπροσθοβαρούς οικονομικής παρέμβασης, ο κ. Μητσοτάκης θεωρεί ως πανάκεια τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους, τη μείωση της μισθωτής εργασίας(-20%) και τη μείωση της φορολογίας. Παράγοντες που επηρεάζουν αλλά δεν διαμορφώνουν ουσιαστικά μια βιώσιμη, δίκαιη αναπτυξιακή οικονομία. Ιδεοληψίες ή προμελετημένο σχέδιο αποδυνάμωσης της παραγωγικής εργατικής δύναμης και αφανισμός δεκάδων χιλιάδων μικροεπιχειρήσεων για νέα αναδιανομή πλούτου από τους πολλούς στους λίγους; Ό,τι κι αν ισχύει, γίνονται επικίνδυνοι σε μια κρίσιμη, κρισιμότατη περίοδο, όπου όλες οι χώρες και όλα τα πράγματα αναδιατάσσονται. Επιστροφή σε μέτρα μνημονίων ουδείς αντέχει. Ούτε η χώρα ούτε οι πολίτες της. Και όσα παραπάνω να διαθέσουν από τα είκοσι αδιαφανή εκατομμύρια προς απόκρυψη της σκληρής πραγματικότητας, τόσο χειρότερα για την πραγματικότητα, για την κοινωνία και, τελικά, γι’ αυτούς τους ίδιους.
Στις κρίσεις δεν κάνεις πρόβες, μόνο πρεμιέρα!
