Ο Ζαν Μονέ, ένας από τους πατέρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, γράφει στα απομνημονεύματά του: «Η Ευρώπη θα οικοδομηθεί μέσα από κρίσεις και θα είναι το άθροισμα των λύσεων που θα έχουν δοθεί στις κρίσεις αυτές». Ούτε ο ίδιος όμως δεν θα φανταζόταν πόσες φορές και σε ποιο βαθμό θα επαληθευόταν αυτή η πρόβλεψή του.

Η ένταξη στο ευρώ πριν από 20 χρόνια έδωσε δύο μεγάλα πλεονεκτήματα στην ελληνική οικονομία. Το ένα ήταν ότι για πρώτη φορά στην Ιστορία της είχε πλέον ένα νόμισμα που ήταν σταθερό και διεθνώς αξιόπιστο. Η προγενέστερη παρόμοια εμπειρία της ήταν με το δολάριο στη συμφωνία του Μπρέτον Γουντς, αλλά εκεί είχε προσδεθεί μόνο η ισοτιμία και μπορούσε κάποια στιγμή να ανατραπεί (όπως και έγινε το 1972).

Το μήνυμα της Συνθήκης του Κυρηνάλιου που υπόγραψαν χθες στην Ρώμη οι Μακρόν και Ντράγκι είναι κάτι παραπάνω από σαφές.

Παραπέμπει στην Συνθήκη των Ηλυσίων που υπέγραψαν τον Ιανουάριο του 1963 οι Ντε Γκολ και Αντενάουερ, η οποία έγινε μια δεκαετία αργότερα το σημείο αναφοράς του Γαλλογερμανικού Άξονα που συγκρότησαν ο Ζισκάρ και ο Σμιτ μετά το 1974.

Στις 10 Νοεμβρίου, ο Φρανσουά Ολάντ θα κληθεί να καταθέσει ως μάρτυρας στη δίκη για τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο «Bataclan», τον Νοέμβριο του 2015. Η μαρτυρία του αναμένεται με ανυπομονησία. Ο γάλλος πρώην πρόεδρος, όμως, μόλις δημοσίευσε κι ένα βιβλίο, με τον τίτλο «Αντιμετώπιση». Εκεί περιγράφει, μέσα από αιχμηρά πορτρέτα, τους υποψηφίους στην πιο κρίσιμη προεδρική εκστρατεία της Πέμπτης Δημοκρατίας και αναφέρεται λεπτομερώς στις μεγάλες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσει η Γαλλία.

Υπό το φως των συνεχιζόμενων παγκόσμιων πολιτικών αλλαγών, γίνεται πολλή συζήτηση στην ΕΕ για την ανάγκη «στρατηγικής αυτονομίας». Ο συλλογισμός των ευρωπαϊκών θεσμών στις Βρυξέλλες, καθώς και των ευρωπαίων ηγετών στο Παρίσι και μερικές άλλες πρωτεύουσες, είναι πως η παγκόσμια επανεξισορρόπηση της πολιτικής και οικονομικής ισχύος μακριά από τον Βόρειο Ατλαντικό επιβάλλει να αναπτύξει η Ευρώπη μία πιο δυναμική πολιτική ασφάλειας και άμυνας ώστε να μπορεί να έχει ρόλο στον γεωπολιτικά ανερχόμενο Ινδο-Ειρηνικό.

Ποιος είναι τελικά ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (της διάσκεψης κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ενωσης ); Η Συνθήκη ορίζει ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παρέχει στην Ενωση την αναγκαία για την ανάπτυξή της ώθηση και καθορίζει τους γενικούς της προσανατολισμούς και προτεραιότητες» (άρθ. 15 ΣΕΕ). Ωστόσο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει χάσει τον πολιτικό του χαρακτήρα.

Μια αμυντική χειραφέτηση της Ε.Ε. άξια του ονόματός της, δηλαδή της αποτρεπτικής και παρεμβατικής αξιοπιστίας της, προϋποθέτει υπερεθνική δομή και κοινό παρονομαστή ζωτικών συμφερόντων των 27.

Η Κοινή Άμυνα δεν μπορεί να παρακάμψει τη δύσκολη έως αδύνατη με τα σημερινά δεδομένα αναθεώρηση των συνθηκών, γιατί πολύ απλά η μορφή μιας άτυπης συμπόρευσης κάποιων προθύμων, έστω και με τη μορφή ενισχυμένης συνεργασίας, δεν θα μπορέσει να δώσει στη Γηραιά Ήπειρο ένα εργαλείο άμεσης και αποτελεσματικής υπεράσπισης των ζωτικών της συμφερόντων.

Οταν ξέσπασε η οικονομική κρίση το 2008, το νεοφιλελεύθερο μάντρα της λιτότητας επιβλήθηκε σε όλη την Ευρώπη. Μερικές προοδευτικές κυβερνήσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν το αφήγημα που προώθησαν οι «οικονόμοι» του Βορρά. Δεν ήταν σε θέση να αποκαλύψουν τα ελαττώματα και τα ψέματα ενός δόγματος που τιμωρούσε τους πιο ευάλωτους, την ώρα που οι κερδοσκόποι γίνονταν πιο πλούσιοι και ισχυρότεροι.

Ο Λ. Τσούκαλης, καθηγητής Sciences Po στο Παρίσι και ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ακτινογραφεί τη συμφωνία που ανακοίνωσαν Μητσοτάκης-Μακρόν το πρωί. Περιγράφει γιατί είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας αυτή η στρατηγική συμμαχία με το Παρίσι. Επίσης, εκτιμά ότι «όλες οι εξελίξεις οδηγούν προς ένα ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ», προειδοποιώντας ότι απαιτείται και η συνεισφορά της Γερμανίας σε αυτό, ενώ προβλέπει την αντίδραση της Τουρκίας και του Ερντογάν.

Για άλλη μια φορά στο διεθνές θέατρο βλέπουμε να αλλάζουν τόσο το σκηνικό όσο και ο θίασος, αλλά και το έργο που παίζεται. Ομως η έννοια της ισχύος, αν και σε μεγάλο βαθμό ακαθόριστη παραμένει στο κέντρο του διεθνούς θεάτρου. Προφανώς χωρίς επαρκή ισχύ, μια χώρα δεν μπορεί να επιβιώσει, πολύ περισσότερο να κυριαρχήσει σε έναν ταραχώδη κόσμο. Ομως η ισχύς δεν πρέπει να ταυτίζεται με τη δύναμη που είναι η συγκεκριμένη χρήση στρατιωτικών μέσων.

Στις 15 του τρέχοντος μηνός, δύο θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ενωσης έλαβαν δύο σημαντικές αποφάσεις. Η πρώτη ήταν της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αφορούσε τον νόμο που ψήφισε η Ουγγαρία και απαγορεύει την προώθηση ή τη θετική παρουσίαση ομοφυλοφιλικών σχέσεων στα σχολεία. Δεδομένου ότι η Κομισιόν δεν μπορεί να παρέμβει στην εκπαιδευτική πολιτική μιας χώρας, κατηγόρησε την κυβέρνηση Ορμπαν ότι παραβιάζει την Οδηγία για τις Οπτικοακουστικές Υπηρεσίες. Τίποτα το πρωτοφανές, σχολιάζει ο Economist: και ο Αλ Καπόνε για φοροδιαφυγή συνελήφθη, όχι για εκβιασμούς ή δολοφονίες.

Πριν από τριάντα χρόνια η τότε Ευρωπαϊκή Κοινότητα των 12 αντιμετώπιζε τρεις μεγάλες προκλήσεις:

● Τον πρώτο μετά το 1945 πόλεμο επί ευρωπαϊκού εδάφους, τη σύγκρουση στη Γιουγκοσλαβία που πυροδοτήθηκε με την απόσχιση της Σλοβενίας και της Κροατίας στις 25.6.1991.