Και η νέα έρευνα PISA, που δόθηκε προχθές στη δημοσιότητα, επιβεβαιώνει πόσο το εκπαιδευτικό σύστημα στη χώρα μας πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Χρόνια τώρα, όταν όλες οι άλλες χώρες του ΟΟΣΑ τρέχουν…

Και όμως, τόσα χρόνια οι κυβερνήσεις, διαδεχόμενες η μία την άλλη και όλοι/ες οι διαδοχικοί/ές υπουργοί Παιδείας για το μόνο που φαίνεται να ενδιαφέρονται ή να τους/τις απασχολεί ώστε να αφήσουν… έργο είναι η τριτοβάθμια εκπαίδευση και ακόμη ειδικότερα η αναμόρφωση του συστήματος εισαγωγής στα ελληνικά πανεπιστήμια!

Κάποια πράγματα, εκτός από καλά ή κακά, είναι αναμενόμενα. Και ως τέτοια τα αποδεχόμαστε, όπως τη ζέστη το καλοκαίρι και το κρύο τον χειμώνα. Σε αυτή την κατηγορία εμπίπτουν οι δηλώσεις πολιτικών με αφορμή εθνικές επετείους. Κοινότοπες και επιγραμματικές, απαγγέλλονται μπροστά στις κάμερες της τηλεόρασης για να παίξουν στα δελτία. Είναι επίσης κατά κανόνα βαρύγδουπες «ανοησίες» (προφανής η αυτολογοκρισία).

Το πανεπιστημιακό άσυλο προσδιορίζει ένα χώρο ελεύθερης διακίνησης ιδεών και πρέπει να προστατεύεται και να αξιοποιείται από την πανεπιστημιακή κοινότητα για την ευρεία ανταλλαγή απόψεων και την καλλιέργεια νέων ιδεών με βασικό σκοπό το όφελος του κοινωνικού συνόλου.

Το σκεπτικό της καλλιτεχνικής «επέμβασης» που πραγματοποίησαν κατά τη διάρκεια της παρέλασης στον Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας - Νέας Χαλκηδόνας εκθέτουν τα 10 κορίτσια που πήραν μέρος στη συγκεκριμένη δράση. Σε κείμενό τους που απέστειλαν στην «Εφ.Συν.» τονίζουν μεταξύ άλλων: «Υπήρξαμε για λίγο στρατιωτάκια που αρχίζουν να ξεκουρδίζονται, να βραχυκυκλώνουν απέναντι στις διαταγές, τα παραγγέλματα, τα εμβατήρια. Ισως γιατί πλέον δεν μας πείθουν οι ιδέες που ενσαρκώνονται σε όλα αυτά».

Πλησιάζοντας χρονικά στον γιορτασμό της ημέρας του ΟΧΙ, άνοιξε και πάλι με ευθύνη της υπουργού Παιδείας η συζήτηση για επαναφορά της ανάδειξης των σημαιοφόρων στο Δημοτικό με βάση την βαθμολογία και όχι την κλήρωση που είχε νομοθετήσει η προηγούμενη πολιτική ηγεσία, η οποία, μαζί με τη συνδικαλιστική παράταξη των δασκάλων και τα αντίστοιχα όργανα του πολιτικού μας χώρου, υπερασπίζονται την απόφαση για κλήρωση ανάμεσα σε όλους τους μαθητές και μαθήτριες του/της σημαιοφόρου, αναφέροντας τα παιδαγωγικά κριτήρια υπέρ της κλήρωσης με βάση και σχετική απόφαση του ΣτΕ, προσθέτοντας εύλογα ότι με υπουργικές εγκυκλίους δεν ανατρέπεται ο νόμος που καθιέρωσε την κλήρωση.

Η Ν.Δ., εκτός από την οικονομία, το Μακεδονικό και την εκκλησία, αποφάσισε να ανοίξει μέτωπο με την κυβέρνηση και στο θέμα της ανώτατης παιδείας εξαγγέλλοντας την κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, το οποίο προβλέπει ότι στην Ελλάδα οι σπουδές στα πανεπιστήμια παρέχονται δωρεάν και μόνο από το κράτος. Ηταν αναμενόμενο μέσα σε ένα κλίμα αυξανόμενης απαξίωσης του δημόσιου από τη Ν.Δ. και τη δεδηλωμένη στο πρόσφατο συνέδριο του κόμματος πεποίθηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι στη Γη της Επαγγελίας μόνο ο ιδιωτικός τομέας θα μας οδηγήσει.

Εάν το πρώτο εξάμηνο της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίστηκε από την καταστροφική οικονομική του πολιτική το τελευταίο εξάμηνο της διακυβέρνησης θα έχει το στίγμα μιας χαοτικής πολιτικής της κυβέρνησης στο χώρο της εκπαίδευσης με πρωτεργάτη τον Κώστα Γαβρόγλου.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της ασυνενοησίας και των συγκρούσεων που εκδηλώνονται στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος είναι το άρθρο του επικεφαλής του εθνικού διαλόγου για την Παιδεία Αντώνη Λίακου με τον χαρακτηριστικό τίτλο ¨Η διάλυση του Λυκείου¨ (Εφ.Συν. 10/9/2018). Αποτέλεσμα της προχειρότητας και της βιασύνης του υπουργού, δεκάδες χιλιάδες μαθητές που θα αποφοιτήσουν απο την Γ’ Λυκείου το 2019 να βρεθούν στο «κενό».

Το παρόν και το μέλλον μιας χώρας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ποιότητα της εκπαίδευσης. Και ενώ αλλάζει το διεθνές περιβάλλον, στη χώρα μας η εκπαίδευση παραμένει ο φτωχός συγγενής. Όχι τόσο λόγω των χρημάτων που επενδύονται, αλλά επειδή το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα παραμένει εγκλωβισμένο σε δομές, προγράμματα και νοοτροπίες προηγούμενων δεκαετιών. Πολύ συγκεκριμένοι οι λόγοι. Αποσπασματικές μεταρρυθμίσεις, συντεχνιακή τακτοποίηση ειδικοτήτων, αναχρονιστικά προγράμματα, εξεταστικοκεντρισμός και βαθμοθηρία, απουσία κάθε αξιολόγησης.

Λόγω φόρτου εργασίας δεν μπόρεσα να μελετήσω το νόμο και τις συγκεκριμένες διατάξεις αναλυτικά και περιορίστηκα, εκ των πραγμάτων, σε μια σύνοψή του, από αυτές που αναρτώνται στις ειδικευμένες εκπαιδευτικές, αλλά και σε μη εκπαιδευτικές ιστοσελίδες. Από κάποια άποψη ευτυχώς.

Η άμεση αίσθηση είναι ότι το όλο κατασκεύασμα λειτουργεί ως αφηγηματικό παραπέτασμα που προστατεύει μια κυρίαρχη, βαθιά θεσμική μεταβολή, μια επέμβαση στο σώμα της ελληνικής παιδείας. Οι επιμέρους τροποποιήσεις, για παράδειγμα η αλλαγή των ισορροπιών στην Πανελλαδική εξέταση των Αρχαίων Ελληνικών, όσο σημαντικές και αν τις θεωρήσει κανείς δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία μπροστά στην τεράστια, για να μην πω τερατώδη, μεταβολή, την οποία επιφέρει η υποκατάσταση των Λατινικών από την Κοινωνιολογία.

Το άρθρο αυτό είναι αφιερωμένο στον Λευτέρη Παπαγιαννάκη, λαμπρό πανεπιστημιακό, που πέθανε πριν αρκετά χρόνια, πάνω στην ωριμότητά του, αντιπρύτανη του ΕΜΠ που αγωνίστηκε με πείσμα, θάρρος και προσωπικό κόστος, κατά την παρακμή του ελληνικού πανεπιστημίου στην οποία το ωθούσε ένα σημαντικό τμήμα του καθηγητικού κατεστημένου, σε συμπαιγνία με τους «μπάχαλους» και ορισμένες «αριστερές» νεολαίες. Μας τον ξαναέφερε στη μνήμη η επανάληψη της κυβερνητικής δημαγωγίας περί του πανεπιστημιακού ψευτοασύλου.

Η σκληρή κόντρα κυβέρνησης - αντιπολίτευσης δεν είναι άλλη μια νεοελληνική παθογένεια. Η δημοκρατία προϋποθέτει τη διαφωνία.

Υπάρχουν όμως και παρενέργειες: στην πολιτική αντιπαράθεση οι διαφωνούντες αμπαλάρουν τις προτάσεις τους σε «πακέτα» που καλούμαστε είτε να δεχτούμε είτε να απορρίψουμε στο σύνολό τους.

Η πραγματικότητα όμως δεν προσαρμόζεται πάντα στη λογική του μαύρου-άσπρου.

Για να γίνω σαφέστερος θα αναφερθώ στην πρόσφατη εκδήλωση Παταμιού - Ωρας Αποφάσεων με θέμα την Παιδεία, διευκρινίζοντας ότι δεν την παρακολούθησα και συνεπώς το τι έχω να πω στηρίζεται σε ρεπορτάζ που διάβασα.