Τι ρεαλιστικά επιδιώκουν η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Τουρκία, η Κύπρος και η Ελλάδα σε σχέση με το σύνθετο θέμα που καλείται "ευρωτουρκική πορεία", είναι το ερώτημα που επιτρέπει μια λογική προσέγγιση στις επικείμενες εξελίξεις. Σε αυτές δηλαδή που θα εκδηλωθούν καταρχάς στις 8 Νοεμβρίου (όταν δημοσιοποιηθεί η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), στα τέλη Νοεμβρίου (όταν συγκληθεί το συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών) και τελικά στα μέσα Δεκεμβρίου, όταν συνέλθει η Σύνοδος Κορυφής. Ποια είναι η πρόθεση της κάθε πλευράς και άρα πού μπορεί να "κουμπώσει" αυτή η επιθυμία με τις προθέσεις των υπολοίπων μερών, είναι η επαγωγική συλλογιστική που καλούμαστε σε αυτή τη φάση να διερευνήσουμε.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, λοιπόν, αναντίρρητα σε αυτή τη συγκυρία θα ήθελε να μην είναι επιβαρυμένη με το πρόβλημα "Τουρκία". Η δυσκολία στη διαμόρφωση μιας κοινής πολιτικής βούλησης είναι πασιφανής και άρα, κατ απόλυτη προτεραιότητα, η Ε.Ε. καλείται να αντιμετωπίσει με θεσμικό τρόπο τα λειτουργικά της προβλήματα. Το μήνυμα Μπαρόζο -πως η διεύρυνση περατούται με την ένταξη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, ωσότου επιλυθεί το θεσμικό πρόβλημα της Ε.Ε.- αποτύπωσε φραστικά τη μύχια σκέψη όλων των Ευρωπαίων αξιωματούχων. Η Ε.Ε. επομένως θα ήθελε σε αυτή τη φάση να ακουμπήσει το θέμα της ευρωτουρκικής πορείας στο κατώφλι της, για να το ξαναβρεί όταν ρυθμίσει τα του οίκου της.

Αντιστοίχως, η τουρκική κυβέρνηση επιθυμεί επίσης να διατηρήσει στην ψύξη την ευρωτουρκική πορεία, ώστε -χωρίς ανατροπές που θα προκαλούσαν εσωτερικές παρενέργειες- να ανακτήσει τον πολιτικό έλεγχο στο εσωτερικό της χώρας ενόψει των επικείμενων διαδοχικών εκλογικών διεργασιών, των προεδρικών και των βουλευτικών εκλογών. Η ανοιχτή και έντονη αμφισβήτησή της από τον στρατό και τον πρόεδρο Σεζέρ, σε συνδυασμό με τις έντονες επιθέσεις της αντιπολίτευσης που θέτουν υπό περιορισμό ακόμη και το νομοθετικό έργο της κυβέρνησης (αφού δεν μπόρεσε να περάσει καν το νομοσχέδιο για τα Βακούφια), υπαγορεύουν στην κυβέρνηση Ερντογάν την επιλογή της εσωτερικής αναδίπλωσης. Στην πραγματικότητα, λοιπόν, η τουρκική ηγεσία θα ήθελε να ασχοληθεί με την εσωτερική πολιτική χωρίς εξωτερικούς περισπασμούς και άρα θα συμφωνούσε με ένα σχέδιο που ευσχήμως θα διατηρούσε το status quo.

Η Κύπρος πρωτίστως θα ήθελε να δει την Τουρκία να εφαρμόζει το Πρωτόκολλο -με άλλα λόγια θα ήθελε να δει την κυπριακή σημαία να κυματίζει στο λιμάνι της Σμύρνης και τον πρόεδρο της Τουρκίας να δέχεται στο Μέγαρο Τσανκάγια τη διαπίστευση του πρέσβη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αν όμως η εκπλήρωση αυτής της επιθυμίας της συνεπάγεται και την άρση της απομόνωσης των κατεχομένων, όπως φαίνεται να προωθείται από τη φινλανδική προεδρία και την Επιτροπή, τότε η Λευκωσία σαφώς θα προέκρινε την αγαπημένη της μέθοδο, τη διατήρηση του status quo.

Η Ελλάδα, τέλος, γνωρίζει ότι η λύση του Κυπριακού ελάχιστα συναρτάται με την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου και άρα η εμμονή της επί του θέματος βασίζεται σε λόγους αρχής. Αν συνεπώς οι άμεσα εμπλεκόμενοι αποδεχθούν τη διολίσθηση των κρίσιμων εξελίξεων σε μεταγενέστερο χρόνο, η Αθήνα θα συναινέσει χωρίς την παραμικρή δυσκολία.

Εφόσον λοιπόν απαξάπαντες (για διαφορετικούς λόγους ο καθένας) θεωρούν ότι η σειρά των προτεραιοτήτων υπαγορεύει τη χρονική μετακύλιση των "καθαρών λογαριασμών" στη σχέση Ε.Ε. - Τουρκίας, αναμφίβολο είναι πως θα εφευρεθεί ένα σχέδιο που θα εξυπηρετεί αυτή την ανάγκη. Και πράγματι, κατά τις σχετικές πληροφορίες, η φινλανδική προεδρία, σε συνεργασία με τον Φινλανδό επίτροπο Όλι Ρεν, έχουν επεξεργαστεί μια τέτοια πρόταση, στην οποία διά περιφοράς γίνονται ορισμένες τροποποιήσεις προκειμένου να διαμορφωθεί μία συναινετική βάση.

Σε αυτή τη φάση, όπως είθισται, τα μέρη φαίνεται να δέχονται την πρόταση επί της αρχής προβάλλοντας έντονες αντιρρήσεις σε επιμέρους αναφορές. Έτσι όμως πρέπει να γίνεται. Διότι πώς θα φανεί ως "νίκη" για τον καθένα η απόφαση της Συνόδου Κορυφής του Δεκεμβρίου, αν δεν έχει προηγηθεί μια "σκληρή διπλωματική μάχη";