Στο πλαίσιο της ανθρώπινης κινητικότητας το 2022 σημαδεύτηκε, τουλάχιστον στην ΕΕ, από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου η οποία έχει οδηγήσει, μέχρι σήμερα, περίπου 8 εκατ. ανθρώπους στην προσφυγιά (περίπου 6 εκατ. έχουν επιστρέψει) και προκάλεσε τον εσωτερικό εκτοπισμό περίπου άλλων 6,5 εκατομμυρίων, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία.

Η κινητοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτήν την κρίση ήταν τεράστια και άμεσα μπήκε σε εφαρμογή ο μηχανισμός προσωρινής προστασίας, όπως προβλέπεται από την οδηγία 2001/55/ΕΚ. Αυτό σημαίνει ότι οι Ουκρανοί με μια αίτηση λαμβάνουν αυτόματα προσωρινή προστασία σε χώρες της ΕΕ και απολαμβάνουν προνομίων ανάλογα με το πως εφαρμόζεται η προστασία αυτή ανά χώρα.

Η «γυμνή ζωή» δεν είναι ένας επιπλέον όρος των φιλοσόφων, του Γάλλου Μισέλ Φουκώ πρωτίστως και του Ιταλού Τζόρτζιο Αγκάμπεν. Δεν είναι κάποιο διανοητικό πλάσμα, χρήσιμο αποκλειστικά στον χώρο της θεωρίας. Η γυμνή ζωή είναι η ανθρώπινη ζωή που η βιοπολιτική, έτσι όπως την ασκούν στυγνές εξουσίες, της αποστερεί οτιδήποτε το ανθρώπινο.

Διακινητής ανθρώπων. «Επάγγελμα» επικερδές. Υψηλού ρίσκου, βέβαια, γιατί μπορεί η επιχείρηση να ναυαγήσει. Κυριολεκτικά, εν προκειμένω. Και να χαθούν 18, 50, 100… και βάλε, μετανάστες, ανάμεσά τους μικρά παιδιά. Τι να γίνει όμως, τα ‘χει αυτά η «δουλειά». Και παρά το γεγονός ότι οι ελληνικές φυλακές έχουν γεμίσει με διακινητές, Ελληνες και αλλοδαπούς (2.223 σε σύνολο 10.678 κρατουμένων), η δεξαμενή του τρόμου και της εξαθλίωσης συνεχώς ανατροφοδοτείται. Οσο αυξάνονται η απελπισία, η εξουθενωτική φτώχεια, οι πόλεμοι, οι κλιματικές και περιβαλλοντικές καταστροφές, τόσο όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα αναγκάζονται να μετακινούνται παράτυπα. Και ένα ποσοστό να χάνεται στη διαδρομή.

Θα πρέπει να είναι βαρύ έγκλημα να πηγαίνεις σε ελληνικό νηπιαγωγείο και να μη σε λένε Γιώργο ή Μαρία, Φώτη ή Χριστίνα, αλλά Αμπντούλ ή Αϊσέ, Ογιούλ ή Τζαφρί, Μαντί ή Λάιλα. Γιατί όλα τα κακά με αυτόν τον τρόπο αρχίζουν: εξαιτίας της καλοσύνης μας, της φιλόξενης καρδιάς μας, που τη διαθέταμε έτσι κι αλλιώς επί Ξενίου Διός, την είδαμε όμως να μεγαλώνει ακόμα περισσότερο, να διπλασιάζεται επί Ιησού του Ξενίζοντος τον Ξένο.

Μετά την άτακτη (;) υποχώρηση της Αμερικής και των συμμάχων της, έχουμε εκ νέου την παλινόρθωση των Ταλιμπάν και την εκ νέου δημιουργία χαλιφάτου στο Αφγανιστάν. Αυτό είναι επομένως το κύριο ζήτημα με το οποίο η ΕΕ και η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να ασχοληθεί. Σαράντα εκατομμύρια Αφγανοί θα βιώσουν τη φρικώδη βία των Ταλιμπάν, οι αποτρόπαιες εικόνες που ο ISIS μετέδιδε για «παραδειγματισμό» από το Χαλιφάτο Ιράκ - Συρίας θα είναι η ζωή τους.

Είναι πορεία στο στόμα του λύκου η φυγή των ασυνόδευτων ανήλικων προσφύγων προς την Εδέμ της Δύσης, ακόμη και διά μέσου χωρών με θεσμοθετημένο καθεστώς προστασίας. Κακουχίες, αστεγία, πολύμηνες κρατήσεις, απαγωγές, οικονομική και σεξουαλική εκμετάλλευση από κυκλώματα δουλεμπόρων. Αλλά και υπό τη φτερούγα επιτρόπων, ατέρμονες γραφειοκρατικές διαδικασίες, μακριές αναμονές –ο μόχθος του κάθε βήματος ελαττώνει τα αποθέματα εφηβικής καρτερίας–, αδιέξοδο μετά την αδυναμία οικογενειακής επανένωσης, καταφυγή σε παράνομες οδούς μετεγκατάστασης.

Αγαπητέ κύριε δήμαρχε,

Είναι ωραία τα Μετέωρα, επιβλητικά και υποβλητικά, είστε τυχεροί που ζείτε εκεί. Ούτε καύσωνες καταλαβαίνετε ούτε τίποτα. Δικαίως έχετε τόσο μεγάλο τουρισμό, αν και δεν θα τον χαρακτήριζα θρησκευτικό, δεν είστε δα και η Λούρδη της Θεσσαλίας. Πολλοί έρχονται μόνο για να θαυμάσουν τα βράχια και να περπατήσουν στα μονοπάτια, το ξέρετε καλά, διαβάζω άλλωστε ότι σας αρέσει η πεζοπορία και λειτούργησε ως πηγή έμπνευσης για την ενασχόλησή σας με τα κοινά.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν επιτρέπεται να αιφνιδιαστεί, όπως συνέβη με τον εμφύλιο στη Συρία

Τις τελευταίες μέρες, με ευθύνη ορισμένων υπουργών και βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος αλλά και κάποιων ΜΜΕ, διαμορφώνεται ένα οιονεί «πολεμικό κλίμα» στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της χώρας μας, όσον αφορά την πιθανότητα έλευσης προσφύγων λόγω της κρίσης στο Αφγανιστάν. Η αίσθηση ότι θα εμπλακούμε ως κράτος σε μια σχεδόν πολεμική περιπέτεια και θα αντιμετωπίσουμε μια επερχόμενη «εισβολή» σίγουρα δεν διαμορφώνει αίσθημα ασφάλειας στους πολίτες, ιδιαιτέρως σε αυτούς που διαβιούν σε παραμεθόριες περιοχές.

Συζητάμε με τον πρώην υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα, με το βλέμμα στο Αφγανιστάν και την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν, εξέλιξη που θα οδηγήσει, όπως όλοι εκτιμούν, σε ένα νέο προσφυγικό κύμα προς την Ευρώπη. "Η αντιμετώπιση των προσφύγων υπόκειται στο Διεθνές, το Ευρωπαϊκό και το Εθνικό Δίκαιο. Δεν επαφίεται δηλαδή στην πολιτική βούληση της κάθε χώρας και της κάθε κυβέρνησης" μας λέει.

Μετά την άνοιξη του 2020, η κυβέρνηση στήριξε την αντιπροσφυγική πολιτική της στα σύνορα στη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Συνοροφυλακής και Ακτοφυλακής, της γνωστής Frontex. Zήτησε και πέτυχε την αποστολή της Δύναμης Ταχείας Συνοριακής Επέμβασης της Frontex στον Εβρο, της ανέθεσε την απέλαση χιλιάδων προσφύγων στην Τουρκία, στήριξε τη γιγάντωση της υπηρεσίας.

Κριτική και μάλιστα υψηλών τόνων δέχεται η ελληνική κυβέρνηση για την επιλογή της να χρησιμοποιεί κανόνια ήχου ως αποτρεπτικό μέσο κατά των προσφύγων και μεταναστών στα σύνορα με την Τουρκία. Η Κομισιόν επιφυλάχθηκε να απαντήσει αν το μέσο εμπίπτει στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών νόμων, όταν θα λάβει τις απαραίτητες εξηγήσεις από τις ελληνικές αρχές.

Πού διδάσκονται ελληνικά οι μετανάστες; Οχι σε επίσημα κέντρα εκπαίδευσης, διότι δεν υπάρχουν. Και λίγα που στήνονταν με ευρωπαϊκά προγράμματα, σύντομα ξεστήνονταν. Σε σπίτια όπου προσέχουν ηλικιωμένους όταν κοιμούνται οι ηλικιωμένοι; Ή σε σπίτια με μωρά, όταν κοιμούνται τα μωρά. Ή τις ελεύθερες ώρες από δουλειές σκληρές, με μεγάλο ωράριο; Στην κουκέτα που μοιράζονται με τον αδερφό τους; Κανείς δεν ξέρει.