Ευρώπη και Κυπριακό

Η ανάδειξη του κυπριακού προβλήματος, πέρα απ’ τις πτυχές του δίκαιου τρόπου επίλυσης και κατανομής βαρών, της άρσης των επιπτώσεων της παράνομης εισβολής και κατοχής, της αποστρατικοποίησης και της επανένωσης του κυπριακού κράτους, έδωσε την ευκαιρία να τεθούν στο κέντρο της συζήτησης, απόψεις και αντιλήψεις για τις σχέσεις εθνοτικών μειονοτήτων και λειτουργιών ομοσπονδιακής δημοκρατίας, τα όρια της δημοκρατικής αρχής πλειοψηφίας-μειοψηφίας, τη δυνατότητα συνύπαρξης, σε ενιαίο κράτος, εθνοτικών ομάδων μετά από πολεμικές συγκρούσεις και εκκαθαρίσεις, την λειτουργία και την επιρροή των εθνικών κέντρων, την αρχή της συναίνεσης και τα όρια της ελαστικότητας του κοινοτικού κεκτημένου.

Αν ξύσουμε ακόμη περισσότερο, έρχεται μπροστά μας –σε μια εποχή που η στρατιωτική παντοκρατορία των ΗΠΑ και η μιλιταριστική εκδοχή της ιμπεριαλιστικής εξωτερικής πολιτικής τους λειτουργούν αχαλίνωτες από διεθνείς περιορισμούς– μια δειλή, ατελής, σαφώς προσδιορισμένη από τα όρια της περιόδου προσπάθεια πολιτικοδιπλωματικής επίλυσης ενός προβλήματος εισβολής και κατοχής από τον ΟΗΕ. Έναν οργανισμό που παρά τις υπαρκτές αδυναμίες του, αποτελεί το κυριότερο βήμα διεκδίκησης και απόδοσης δικαίου στις διεθνείς σχέσεις.

Η ενεργοποίηση της ΕΕ με κύρια αιχμή της παρέμβασής της, την ελαστικότητα και όχι τις μόνιμες παρεκκλίσεις από το κοινοτικό κεκτημένο, χωρίς άλλη ουσιαστική εμπλοκή και πρωτοβουλίες, αντιστοιχεί στην εικόνα της ως οικονομικού γίγαντα και πολιτικού νάνου. Το είδαμε στο ΙΡΑΚ, το βλέπουμε στην Παλαιστίνη.

Η αναγκαιότητα της πολιτικής διακυβέρνησης της παγκοσμιοποίησης ορθώνεται ξεκάθαρη μπροστά μας. Οι ουσιαστικές κινηματικές δράσεις που αναπτύξαμε και που ακόμα περισσότερο οφείλουμε να προωθήσουμε στο μέλλον, από μόνες τους δεν αρκούν, αποτελούν προϋπόθεση αλλά όχι ικανή συνθήκη επιβολής της, χρειάζονται πολιτικά υποκείμενα που θα διαμορφώνουν υπερεθνικά θεσμικά δημοκρατικά μορφώματα.

Χρειάζεται δηλαδή μια Αριστερά κινηματική και θεσμική με αντίστοιχες διεθνικές δράσεις και δομές. Το Ευρωπαϊκό Κόμμα της Αριστεράς αποτελεί ένα υβρίδιό της, λόγω τόσο του ιδεολογικού εύρους όσο και του μεγέθους του, που οφείλουμε να στηρίξουμε. Αυτή η Αριστερά οφείλει να γνωρίζει ότι για τις μεγάλες ανατροπές που επαγγέλλεται χρειάζονται ευρύτερες κοινωνικοπολιτικές πλειοψηφίες και γι’ αυτό απαιτείται σχέδιο, πλαίσιο συμμαχιών και επιθετικές διεθνείς πρωτοβουλίες(π.χ. φόρος Tobin).

Απαραίτητη προϋπόθεση, κατά τη γνώμη μου, η αλλαγή του τρόπου ιστορικής πολιτικής ανάγνωσης σε μεγάλο κομμάτι της Αριστεράς, π.χ. φαντάζει δημοκρατική υποχώρηση το δικαίωμα veto του 25% (των μισών τουρκοκυπρίων δηλαδή γερουσιαστών) στο σχέδιο Ανάν στα ομοσπονδιακά ζητήματα της Κύπρου, ενώ ταυτόχρονα, μάχεται ανυποχώρητα, παρά τις προφανείς δυσλειτουργίες , για όλες τις αποφάσεις της Ευρ. Ένωσης να υπάρχει το δικαίωμα veto π.χ. από το 0,2% (τόσο είναι η ενιαία Κύπρος πληθυσμιακά στην Ε.Ε.). Εδώ δεν αναφέρομαι καθόλου για τη πίστη της Αριστεράς στην αναγκαιότητα και τη δυνατότητα ύπαρξης πολυπολιτισμικών και πολυεθνικών κοινωνιών.

Σε μεγάλο κομμάτι της Αριστεράς κάθε πρωτοβουλία των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, που προφανώς εξυπηρετεί τα συμφέροντα και τους σχεδιασμούς τους στη συγκυρία, είναι εξ ορισμού αντίθετη προς κάθε ορθή, εθνική και δημοκρατική επιδίωξη π.χ. ποια θα ήταν η τύχη της Ελληνικής Επανάστασης του 21 χωρίς την καθοριστική συμβολή των αποικιοκρατικών, ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της εποχής (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) στην ναυμαχία του Ναυαρίνου και μετέπειτα;
Η βάρβαρη, εγκληματική εισβολή και κατοχή των αμερικανοβρετανών και της συμμαχίας των πρόθυμων για τον έλεγχο των πετρελαϊκών κοιτασμάτων στο ΙΡΑΚ έχει μέσα στα άλλα ως αποτέλεσμα, την ισχυρή πιθανότητα δημιουργίας ανεξάρτητου κουρδικού κράτους, δικαίωση πολυετών αιματηρών προσπαθειών του κουρδικού έθνους.
Αυτές οι ιστορικές αντιφάσεις και αντινομίες πρέπει να αποτελούν πεδία παρέμβασης της Αριστεράς και όχι αιτίες αμηχανίας, βερμπαλισμού και εσωτερικών αντιπαραθέσεων.

Δεν μπορεί από την μια να ζητάς ουσιαστική πολιτική παρέμβαση της Ευρώπης και από την άλλη να υπονομεύεις κάθε απόπειρα περαιτέρω πολιτικής ενοποίησης π.χ. Ευρωσύνταγμα, λόγω των υπαρκτών συντηρητικών και νεοφιλελεύθερων ιδεολογικών αναφορών του, που αποτυπώνουν όμως το σημερινό συσχετισμό πολιτικών δυνάμεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και που οφείλεις να αγωνισθείς πολιτικά να ανατρέψεις και να αναθεωρήσεις, γιατί προφανώς τίποτε καλύτερο δεν μπορείς να αναμένεις από την ανυπαρξία συνταγματικών πολιτικών εγγυήσεων και στοιχειώδους δημοκρατικού έλεγχου στον τεράστιο, οικονομικά ενοποιούμενο, ευρωπαϊκό χώρο.

Δεν μπορεί να ζητάς θωράκιση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, ευρωπαϊκές εγγυήσεις για την Κύπρο, χωρίς να ανέχεσαι τα ατελή βήματα δημιουργίας κοινής Ευρωπαϊκής Άμυνας, λόγω του σαφούς συντηρητικού προσανατολισμού της, απόρροια των σημερινών συσχετισμών καθώς και των υπαρκτών κινδύνων μετατροπής του ευρωστρατού σε δύναμη ιμπεριαλιστικής παρέμβασης, λες και η άφεση των αποφάσεων αποκλειστικά στο εθνικό επίπεδο, με τους σημερινούς συσχετισμούς στο πολύπλοκο σημερινό κόσμο μπορεί να αποτελέσει ουσιαστικό ανάχωμα στο πρόβλημα.

Επειδή δεν μπορείς να φτιάξεις ομελέτα χωρίς αυγά, αλλά και αν τα σπάσεις, χωρίς τηγάνι, θα πάνε χαμένα, ας γίνουμε το «τηγάνι» διαμόρφωσης και όχι η σακούλα υποδοχής των απορριμμάτων για τα υλικά, προσπαθειών άλλων «τηγανιών».