Εξουσιαστικός εκτραχηλισμός στο όνομα του Εσταυρωμένου

Η ρήξη με το Πατριαρχείο

Κώστας Μπέης, Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2004-04-28

Η αδιάλλακτη εμμονή της ηγετικής ομάδας της Εκκλησίας της Ελλάδας να θέσει υπό τον αποκλειστικό έλεγχό της τις χηρεύουσες μητροπόλεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου στη Μακεδονία, είναι απλώς η ορατή για τους πολλούς κορυφή του παγόβουνου. Ετσι εύκολα περνάει στα μέσα μαζικής επικοινωνίας, υποβαθμισμένη στην ανακριβώς λεγόμενη «κόντρα Αρχιεπισκόπου και Πατριάρχη». Οπωσδήποτε η ώς προχθές προσδοκία, πως η σύνεση τελικώς θα επέβαλλε αλλαγή κατεύθυνσης, απέτρεψε όσους γνώριζαν περισσότερα από το παρασκήνιο, να υψώσουν φωνή και να καταδείξουν τον αδυσώπητο υποθαλάσσιο όγκο, πάνω στον οποίο, ακάθεκτο, σύρεται το σκάφος της Εκκλησίας του Χριστού στον τόπο μας. Τώρα πια είναι ευθύνη καθενός που γνωρίζει, ν’ ανοίξει το στόμα του και να πει τα πράγματα με τ’ όνομά των.

Από πολύ καιρό οι παροικούντες στην Ιερουσαλήμ γνωρίζαμε ότι η ηγετική ομάδα της Εκκλησίας της Ελλάδας έχει ως αμέσως επόμενο στόχο την ανάδειξή της σε πατριαρχείο. Πατριαρχείο όχι απλώς της Ελλάδας. Πατριαρχείο των απανταχού Ελλήνων.

Ασφαλώς σε μια χώρα λωτοφάγων αυτή η αποκάλυψη δεν πρόκειται να συγκινήσει, παρά μόνον ελαχίστους. Αλλοι θα αμφισβητήσουν την ακρίβειά της. Κι άλλοι θα ρωτήσουν με ιταμή αφέλεια: ε, και; Κακό ειν’ αυτό;

Οφείλεται λοιπόν καθ’ υποφοράν απάντηση και στα δύο τούτα ερωτήματα.

Αναφορικά με το πρώτο ερώτημα: Προηγήθηκαν παρακλητικά διαβήματα από την Αθήνα σε σλαβικά ομόδοξα πατριαρχεία, που εστιάστηκαν στο παράπονο, γιατί η Ελλάδα, με τέτοια εκκλησιαστική δύναμη που διαθέτει, να υστερεί σε ακτινοβολία έναντι των άλλων πατριαρχείων της Βαλκανικής. Δεν είναι καιρός ν’ αναβαπτιστεί και εκείνη σε πατριαρχείο; Στη συνέχεια, πέρσι, έγινε απόπειρα να ενεργοποιηθεί προς την ίδια κατεύθυνση το Βατικανό. Υπήρξαν επαφές με γνωστό καρδινάλιο, που κατέχει καίρια θέση στις διεθνείς σχέσεις. Του διατυπώθηκε το ίδιο παράπονο, του ζητήθηκε συνδρομή και του υποβλήθηκε κομψώς η παράκληση, να ζητηθεί από τη Μόσχα και η δική της αρωγή. Ασφαλώς θα τηρήθηκαν κάποια όρια διπλωματικής σύνεσης και δεν θα τονίστηκε πως η Μόσχα με αγαλλίαση θ’ ανταποκρινόταν σ’ ένα τέτοιο αίτημα, αφού έτσι θα διευκολυνόταν στους δικούς της στόχους, καθώς θα επιταχυνόταν η συρρίκνωση της ακτινοβολίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης, ενώ αντιστοίχως θα επισπεύδονταν οι ρυθμοί της ρωσικής πορείας για την ανάδειξη της λεγόμενης Τρίτης Ρώμης, ως νέας έδρας των Ορθοδόξων. Μάλλον λοιπόν θα τηρήθηκαν τα προσχήματα και δεν θα έγινε πρόταση απερίφραστης ανίερης συναλλαγής. Εξίσου βέβαιον όμως είναι, πως η πρόταση συνδυάστηκε με την προσφορά, εκ μέρους της ελλαδικής εκκλησιαστικής ηγετικής ομάδας, να στηρίξει το ενδιαφέρον της Ρωμαιο-Καθολικής Εκκλησίας για την ίδρυση πατριαρχείου Ουνιτών στην Ουκρανία.

Η Μόσχα, πάντως, δεν αντέδρασε, δυσαρεστημένη στο διπλό τούτο αίτημα. Ομως το σχέδιο των Αθηνών ναυάγησε, καθώς προσέκρουσε στο ύψιστο επίπεδο των όντως αγαθών και αδελφικών σχέσεων Ορθοδοξίας και Ρωμαιο-Καθολικής Εκκλησίας. Μια σχέση κοινωνίας αγάπης, όπως πρέπει να είναι οι σχέσεις των Εκκλησιών του Χριστού.

Επακολούθησε πλήθος από σπασμωδικές κινήσεις, που θυμίζουν τον γραφικό φιλόδοξο ραδιούργο Ιζνογκούντ. Χαρακτηριστικό, αν και όχι μοναδικό παράδειγμα: όταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης μας τέλεσε λαμπρή ορθόδοξη λειτουργία στη βυζαντινή Ραβέννα, ασκήθηκε υπόγεια πίεση και πέτυχε να μην αναμεταδοθεί δορυφορικώς αυτή η μυσταγωγία διά μέσου της ΕΡΤ. Το Βατικανό απλόχερα διευκόλυνε τη δορυφορική μετάδοση σ’ όλον τον πολιτισμένο κόσμο διά μέσου ιταλικού σταθμού. Γνωστός χοράρχης κλήθηκε και τέθηκε ενώπιον των ευθυνών του, να μην ξανασυνοδεύσει τον Πατριάρχη σε λειτουργίες στο εξωτερικό. Με απειλές για τον ίδιο και τη χορωδία του.

Αναφορικά, τώρα, με το δεύτερο από τα προαναφερόμενα υποθετικά ερωτήματα: γιατί τάχα να ’ναι κακό το ν’ αναδειχθεί και η Ελλάδα σε πατριαρχείο, δίπλα στη Σερβία, στη Βουλγαρία, στη Ρουμανία κ.λπ., η απάντηση, σε πρώτη προσέγγιση, είναι απλή: Επειδή έτσι καταφέρεται αμετάκλητο πλήγμα κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

-Και δεν είναι καλύτερα να ’χουμε δικό μας πατριαρχείο, πλήρως ελεγχόμενο από ελλαδικά συμφέροντα;

Η απάντηση και πάλι είναι απλή. Ενα ακόμη πατριαρχείο, δίπλα στ’ άλλα της Βαλκανικής, δεν θα έχει ποτέ την ιστορική αίγλη και τη διεθνή αποδοχή που έχει το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Από τη στιγμή που το Φανάρι θα μείνει δίχως ελληνικό ποίμνιο, αναποτρέπτως θα πάρει τα ηνία η Μόσχα. Και το Φανάρι θα κατεβεί στο επίπεδο εκείνων που πάλαι ποτέ διέλαμψαν ως πατριαρχεία Ιεροσολύμων και Αλεξανδρείας.

Κανείς μας λοιπόν δεν έχει εξουσία ελεύθερης διάθεσης του ιστορικού μέλλοντος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Δεν είναι περιουσία μας, την οποία να μπορούμε να διαχειριζόμαστε κατ’ αρέσκεια. Ανήκει βεβαίως και σ’ εμάς. Αλλά όχι μόνο σ’ εμάς. Ανήκει στις ψυχές δεκαοκτώ αιώνων ελληνικού χριστιανισμού, όπως επίσης, πολύ περισσότερο, ανήκει στην ελληνική Ορθοδοξία των αιώνων που θα έλθουν. Εμείς είμαστε προσωρινοί διαχειριστές. Ισως απερίσκεπτοι και άσωτοι διαχειριστές ενός τέτοιου σεπτού, όσο και ζωντανού πολιτισμού, με διεθνή ακτινοβολία και παραδοχή. Αλλά η αφροσύνη μας οφείλει να έχει ένα όριο: να μην είμαστ’ εμείς εκείνοι που θα καταφέρουμε το καίριο πλήγμα στην ιερή τούτη κιβωτό της Ορθοδοξίας και του έθνους.

Ξέρεις, φίλε αναγνώστη, άλλο δημόσιο βήμα του Ελληνισμού, που να γίνεται παντού δεκτό με σεβασμό και ευλάβεια, έτσι όπως γίνεται δεκτό το Οικουμενικό Πατριαρχείο μας; Εχει καταφέρει άλλος Ελληνας δημόσιος άνδρας να μιλήσει από παγκόσμια βήματα για τα εφιαλτικά προβλήματα της εποχής μας, με τόσο καθαρή φωνή αγάπης για τον βιαζόμενο άνθρωπο και τη λεηλατούμενη φύση, όπως μιλάει ο Πατριάρχης μας, με το δικό του κύρος; Εχει ορθώσει ανάστημα άλλος δημόσιος άνδρας του τόπου μας στις πιέσεις της υπερδύναμης, όπως ο Πατριάρχης, καθώς μ’ ευπρέπεια και σταθερότητα αντιπαρήλθε τις πιέσεις που του ασκήθηκαν, κι όχι μόνον από ξένες πολιτικές δυνάμεις, με στόχο να ματαιώσει την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κούβα;

Α σφαλώς, όποιος δεν έχει επισκεφθεί το Φανάρι, δεν έχει βιώσει την αληθινή μυσταγωγία που, μέσα στους πατριαρχικούς ναούς, λειτουργεί ως κλίμακα μετάγουσα τους εκ γης προς ουρανόν. Εκεί βιώνει ο ευλαβής πιστός τη μεταφυσική διάσταση της Ορθοδοξίας.

Θ’ αναρωτηθεί ίσως ο ανύποπτος αναγνώστης: αν το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει τέτοια ηθική δύναμη και τόση μυσταγωγική ακτινοβολία, πώς είναι δυνατόν να κινδυνεύει να υποστεί πλήγματα από τις μηχανορραφίες φιλόδοξων εραστών των εξουσιαστικών θρόνων;

Η απάντηση είναι πολύ απλή: το ελλαδικό εκκλησιαστικό κατεστημένο διαθέτει πακτωλό οικονομικής ισχύος, με απεριόριστες διασυνδέσεις αμοιβαίων συμφερόντων με μεγαλοεργολάβους και καναλάρχες. Εχει αναδειχθεί σε εξωθεσμική εξουσία, την οποία περιδεής χαϊδεύει ο πολιτικός κόσμος της χώρας. Σε μια χώρα, όπως η Ελλάδα, που καθόλου αστόχαστα χαρακτηρίζεται ως κακέκτυπο δημοκρατίας της τηλεθέασης, της κοκορομαχίας και του εντυπωσιασμού, συνιστά πρόδηλη απερισκεψία το να παραβλέπει κάποιος την εξουσιαστική επιβολή του ελλαδικού εκκλησιαστικού κατεστημένου. Πολλοί λοιπόν, που γνωρίζουν, σιωπούν, προσβλέποντας είτε σε θετικά και καθόλου ευκαταφρόνητα κέρδη, είτε στην αποφυγή βέβαιου κόστους. Κι ο πολύς κόσμος παραπληροφορείται και παραμυθιάζεται.

Εκεί εντοπίζεται, λοιπόν, ο υπαρκτός κίνδυνος για την ιερή υπόθεση του μέλλοντος του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

http// www.kostasbeys.gr

Θέματα επικαιρότητας: Σχέσεις εκκλησίας και κράτους

Γιώργος Σιακαντάρης

Πραγματικότητα και πίστη

Γιώργος Σιακαντάρης, 2017-04-15

Σε περιόδους θρησκευτικών εορτών, ιδιαίτερα το Πάσχα, πιστοί...

Περισσότερα

Michael Schmidt-Salomon: Η θρησκευτική ελευθερία δεν είναι λευκή επιταγή

2016-12-31

Ο Michael Schmidt-Salomon, φιλόσοφος και κριτικός της θρησκείας μιλά...

Περισσότερα
Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Ο Διαφωτισμός που ακόμα περιμένουμε

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2016-11-19

Ενα από τα θέματα που έχει ανοίξει η κυβέρνηση είναι και...

Περισσότερα

Ένας αρχιεπίσκοπος που απογοήτευσε

Μιχάλης Κυριακίδης, 2016-11-03

Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε...

Περισσότερα

ΔΗΜΑΡ: ΑΝΑΓΚΑΙΟΣ Ο ΧΩΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ – ΚΡΑΤΟΥΣ

2016-11-02

Η χθεσινή(01/11/2016) συνέντευξη του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου...

Περισσότερα
Στέργιος Καλπάκης

Θρησκευτικά: Άλλη μια ήττα του εκσυγχρονισμού στην εκπαίδευση

Στέργιος Καλπάκης, 2016-10-08

Η υποχώρηση της κυβέρνησης, από τη θέση για αναβάθμιση των...

Περισσότερα

Δημήτρης Χατζησωκράτης: Η χώρα μας δεν πρέπει να ξαναζήσει την εποχή Χριστόδουλου

2016-10-06

Μιλώντας  στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ(εκπομπή Γεωργίου...

Περισσότερα
Θόδωρος Μαργαρίτης

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ

Θόδωρος Μαργαρίτης, 2016-09-28

Ήταν το 2000 όταν στελέχη κυρίως από την ανανεωτική πτέρυγα...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Γιάννης Βούλγαρης

Μια επέτειος για 70+ ή μια υπόμνηση;

Γιάννης Βούλγαρης, 2024-04-20

...Στις ιστορικά σημαδιακές μέρες όπως η αυριανή, επαναλαμβάνουμε...

Το χαλί

Μιχάλης Μητσός, 2024-04-24

Aυτοί οι μπαγάσηδες οι δικαιωματιστές παντού έχουν διεισδύσει...

Σπύρος Δανέλλης

Ψηφαλάκια ή γνώση και ικανότητες;

Σπύρος Δανέλλης, 2024-04-24

Τον Φεβρουάριο του 2014, λίγο πριν από τις ευρωεκλογές, η κυβέρνηση...

Θόδωρος Τσίκας

Οι «κόκκινες γραμμές» Ισραήλ-Ιράν

Θόδωρος Τσίκας, 2024-04-20

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα χτυπήματα μεταξύ Ιράν και...

Η άθραυστη αλυσίδα των «αντιποίνων»

Παντελής Μπουκάλας, 2024-04-16

Στην επαληθευμένη από αμερόληπτες πηγές Ιστορία, το δόγμα...

Θόδωρος Τσίκας

Ιράν-Ισραήλ: Γόητρο, προσχήματα και ισορροπίες

Θόδωρος Τσίκας, 2024-04-14

Είναι γνωστό ότι το καθεστώς των φανατικών μουλάδων του...

Το δίλημμα της Τεχεράνης

Γιώργος Καπόπουλος, 2024-04-08

H ηγεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας βρίσκεται σε ένα άβολο...

Πώς απαντούν στην Ακροδεξιά τα άλλα κόμματα

Ξένια Κουναλάκη, 2024-04-04

Aπό την εποχή της ανόδου της Χρυσής Αυγής τα συστημικά κόμματα...

Η ατιμωρησία των ελίτ

Τάσος Παππάς, 2024-04-01

Αντιγράφω από τη στήλη «ΕΝΑ ΒΛΕΜΜΑ» στις Νησίδες της «Εφημερίδας...

Το νέο τουρκικό παζλ

Βαγγέλης Αρεταίος, 2024-04-01

Η «έκπληξη του CHP», όπως λένε από χθες το βράδυ Τούρκοι αναλυτές,...

Θόδωρος Τσίκας

Τουρκία: διαμαρτυρία για οικονομία και φθορά εξουσίας

Θόδωρος Τσίκας, 2024-04-01

Ακόμα μια φορά, η οικονομία έπαιξε ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις....

Διονύσης Τεμπονέρας

Άνθρακες ο θησαυρός της αύξησης του κατώτατου μισθού

Διονύσης Τεμπονέρας, 2024-03-28

Ανακοινώνεται στο υπουργικό συμβούλιο η αύξηση του κατώτατου...

×
×