Κόβοντας την Ιστορία...ΣΥΡΙΖΑ

Στην τελευταία συνεδρίαση της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του Συνασπισμού συζητήθηκε και εγκρίθηκε από την πλειοψηφία η διακήρυξη του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥ.ΡΙΖΑ) που υπογράφτηκε την 10/02/07 από τις κινήσεις και κόμματα: ΑΚΟΑ, ΔΕΑ, Ενεργοί Πολίτες, ΚΕΔΑ, ΚΟΕ, ΚΟΚΚΙΝΟ, ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ, Ανένταχτοι Αριστεροί. Προσπάθησα να βρω το κείμενο αυτό και παραδόξως το βρήκα μόνο στην ιστοσελίδα της Ανανεωτικής Συσπείρωσης (www.ananeotiki.gr) δηλαδή εκείνου ακριβώς του ιδεολογικού ρεύματος που την καταψήφισε. Στις ιστοσελίδες του ΣΥΝ (www.syn.gr) και του ΣΥ.ΡΙΖ.Α (www.syriza.gr) ήταν ηχηρά απούσα.

Από το κείμενο αυτό ξεχώρισα το παρακάτω απόσπασμα που το παραθέτω αυτούσιο ”η ιστορική προοπτική που άνοιξε η Παρισινή κομμούνα και η Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 δεν έκλεισε. Αυτή είναι η ιστορική προοπτική που εξακολουθεί να εμπνέει κινήματα, κόμματα, οργανώσεις και αγωνιστές σε κάθε γωνιά του πλανήτη, αυτή είναι η προοπτική που αποτελεί τον άξονα της δικής μας δράσης και των δικών μας αναζητήσεών, αυτή είναι η προοπτική που μας παρέχει το πολύτιμο συνεκτικό υλικό της συντροφικότητας ανάμεσά μας, σε αυτήν την προοπτική λογοδοτεί η πολιτική μας”. Tο επέλεξα γιατί θεωρώ ότι η συγκεκριμένη αναφορά στην Παρισινή κομμούνα και την Οκτωβριανή Επανάσταση ως άξονα της δράσης και των αναζητήσεων του ΣΥΡΙΖΑ είναι η ψυχή του όλου κειμένου. Θεωρώ δηλαδή ότι ακόμα και αν η αναφορά αυτή εκλείψει, όπως προτείνουν κάποιοι ως υποτιθέμενη κίνηση καλής θέλησης προς την ανανεωτική πτέρυγα του Συνασπισμού, η λογική της έχει διαχυθεί στο κείμενο αυτό και το έχει σφραγίσει.

Είναι εύγλωττο το γιατί τέθηκαν ιστορικές αναφορές στο πολυτάραχο και πολύπαθο αριστερό κίνημα όπως εύγλωττο είναι και το γιατί περιορίζονται σε δυο, όσο κορυφαίες και αν είναι αυτές, όσο και αν πράγματι μας ανήκουν ως συλλογικό μας παρελθόν. Απλούστατα γιατί μονοσήμαντα οδηγούν στην μια από τις εκδοχές της αριστεράς, αυτήν της λενινιστικής και αργότερα της σταλινικής ορθοδοξίας. Παραλείπεται πχ η Άνοιξη της Πράγας που αποτέλεσε κορυφαία στιγμή της σύγχρονης Αριστεράς καθώς έβαλε στην ημερησία διάταξη της ιστορίας το αίτημα για σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία όχι γιατί οι συντάκτες του κειμένου την αγνοούσαν η την ξέχασαν αλλά απλούστατα για να μπορούν στο κείμενο της διακήρυξης να ξεχάσουν αυτό το πρόταγμα. Ετσι ως ζητούμενο της διακήρυξης αβίαστα προκύπτει ο σοσιαλισμός, νέτος σκέτος. Η ελευθερία και η δημοκρατία πεταχτήκαν στα σκουπίδια μαζί με την ιστορία ολόκληρων γενεών αριστερών για ένα σοσιαλισμό χωρίς βαρβαρότητα. Με την ίδια μέθοδο διαγράφεται εντέχνως με τις ιστορικές αναφορές που επιλεχτήκαν και ένα ολόκληρο ρεύμα της Αριστεράς, αυτό της σοσιαλδημοκρατίας.

Άλλωστε με αυτήν την αφετηρία τι κριτική να κάνεις στην πολιτική του ΚΚΕ; Σαφέστατα μπορείς μόνον να ψελλίσεις όπως γίνεται στην διακήρυξη ότι «στο όνομα της ιδεολογικής καθαρότητας και θέτοντας ως απόλυτη προτεραιότητα την κομματική οικοδόμηση –υποτιμώντας την ανάπτυξη του κινήματος- ύψωνε και υψώνει τείχη, όχι μόνο στον διάλογο των δυνάμεων της Αριστεράς, αλλά και στις στοιχειώδεις πολιτικές μάχες που πρέπει να δοθούν από κοινού» σαν την μικρή Ελένη που δεν την παίζουν οι φιλενάδες της.

Είναι προφανές ότι μια διακήρυξη που εμπνέεται μόνο από την Κομμούνα και την Οκτωβριανή επανάσταση είναι μια διακήρυξη που δεν μπορεί να εκφράσει την αριστερά των μεταρρυθμίσεων, της ανοικτής κοινωνίας των πολιτών, των ποικιλόμορφων κινημάτων και των Μ.Κ.Ο. Απομένουν μόνο οι γενικόλογες ηρωικές επικλήσεις στην δράση των «εργαζόμενων» (αλήθεια γιατί όχι και των ανέργων) και των «συνδικάτων» στο γνωστό λεκτικό και λογικό μοντέλο αναλόγων διακηρύξεων των μέσων του προηγούμενου αιώνα.

Είναι επίσης προφανές ότι εξαντλώντας τις ιστορικές σου αναφορές στην Κομμούνα και την Οκτωβριανή επανάσταση δείχνεις ότι δεν έχεις πάρει χαμπάρι τις αλλαγές που έχουν γίνει στον κόσμο μας. Όχι μονό τον τεράστιο πάταγο της κατάρρευσης του σοβιετικού σοσιαλισμού αλλά ούτε την τεράστια έκρηξη ενός νέου κόσμου που αναδύθηκε. Για αυτό και από την διακήρυξη απουσιάζει και η παραμικρή νύξη για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του παγκοσμιοποιημενου κόσμου αλλά και νέων φαινομένων όπως είναι η τρομοκρατία. Το μόνο που κατάλαβαν οι συντάκτες του κειμένου είναι η ποσοτική πλευρά . Χαρακτηριστική είναι η φράση «Σήμερα που η επίθεση των δυνάμεων του νεοφιλελευθερισμού στην Ελλάδα και διεθνώς παίρνει μορφές πρωτόγνωρες για τα τελευταία 30 χρόνια, σήμερα που κατεδαφίζονται κατακτήσεις αιώνων…» λες και ο χρόνος αυτός ήταν γραμμικός και οι αλλαγές περιορίστηκαν στις μορφές.

Δεν είναι να απορεί κάνεις γιατί στο κείμενο, πέραν της πανέξυπνης, πρωτότυπης και διεισδυτικής παρατήρησης ότι ο νεοφιλελευθερισμός για την επικράτηση του οδηγεί στην «οικολογική καταστροφή άνευ όρων και άνευ ορίων» δεν υπάρχει ούτε μια (1) αναφορά στην οικολογία και το οικολογικό κίνημα. Και αυτό αποτελεί διακήρυξη ενός κόμματος που έβαλε την οικολογία στον τίτλο του αλλά από ότι φαίνεται την έγραψε και στα παλαιοτέρα των υποδημάτων του.

Προφανώς στην εποχή της Παρισινής Κομμούνας δεν αναζητήθηκαν μόνο οι πηγές έμπνευσης αλλά και τα ιδεολογικά και πολιτικά εργαλεία της αριστεράς που προδιαγραφεί το κείμενο φαίνεται να προέρχονται από την ιδία εποχή. Διαφορετικά πώς να ερμηνεύσει κάνεις το γεγονός ότι την ώρα που η Ιταλική Αριστερά κάνει μια μεγάλη προσπάθεια, με μεγάλες αντιφάσεις και προβλήματα πράγματι, η διακήρυξη κάνει κριτική και μάλιστα «αφ’ υψηλού» σε κάθε ανάλογη προσπάθεια προσέξτε όχι μόνο ελληνική αλλά και διεθνή τονίζοντας με εμβρίθεια ότι δήθεν «ο συνολικός απολογισμός από τέτοιες μορφές διακυβέρνησης κρίνεται αρνητικός». Πώς να ερμηνεύσεις ότι μετά από την καθοριστική συμβολή της ανανεωτικής αριστεράς στην ευρωπαϊκή πορεία της χωράς διολισθαίνουμε ταχύτατα στον αντιευρωπαϊσμό;

Είναι λοιπόν κάτι παραπάνω από μια απλή ιστορική αναφορά. Είναι η προσπάθεια μετάλλαξης ενός ολόκληρου χώρου με τεράστια προσφορά όχι μονό στην πολιτική αλλά συνολικά στην πνευματική και κοινωνική ζωή της χώρας.

Παναγιώτης Παπαθεοδωρόπουλος

Μέλος της Γραμματείας ΝΕ ΑΧΑΪΑΣ