Μια άλλη Ευρώπη
2.120 ημέρες βαρβαρότητας
Τέτα Παπαδοπούλου, Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2007-12-14
Ο Χουάν Κάρλος Λεκόμπ ναύλωσε ένα μικρό διθέσιο αεροπλάνο. Και πέταξε πάνω από αυτή την εκτενή περιοχή της Κολομβίας -αδιαπέραστη ζούγκλα-, την επικράτεια των ανταρτών που κρατούν όμηρο εδώ και χρόνια τη γυναίκα του. Το αεροπλάνο έριξε αμέτρητα φέιγ-βολάν. Ετσι όπως ρίχνει κανείς ένα μπουκάλι στον ωκεανό. Η ελπίδα τρέφεται (και) από την απελπισία. Στα φέιγ-βολάν ήταν τυπωμένη η φωτογραφία των δύο παιδιών τους. Ποιος ξέρει, ίσως κάποια να έπεσαν κοντά στο σημείο όπου βρισκόταν εκείνη: η όμηρος Ινγκριντ Μπετανκούρ.
Ινγκριντ Μπετανκούρ. Η Κολομβιανή πολιτικός (με γαλλική επίσης υπηκοότητα). Η πρώην γερουσιαστής και υποψήφια των «Πρασίνων» για την προεδρία της Δημοκρατίας, όταν την απήγαγαν οι αντάρτες στις 23 Φεβρουαρίου 2002. Εκτοτε έχουν περάσει σχεδόν πέντε χρόνια. Και είναι πάντα στα χέρια τους.
Ενα συνταρακτικό βίντεο και ένα συγκλονιστικό γράμμα έκαναν πρόσφατα τον γύρο του κόσμου.
Το βίντεο. Το έδωσε στη δημοσιότητα στις αρχές του μηνός η κυβέρνηση της Κολομβίας, μετά τη σύλληψη τριών ανταρτών. Ηταν η πρώτη απόδειξη, ύστερα από πέντε χρόνια σιωπής, ότι η Ινγκριντ Μπετανκούρ ζει. Ωχρή. Εξαντλημένη. Εξαιρετικά αδύνατη. Το βλέμμα της χαμηλωμένο. Αμίλητη. Τα χέρια της δεμένα με αλυσίδα.
Το γράμμα. Το έγραψε, χωρίς αμφιβολία, κατ’ εντολήν των απαγωγέων της. Δώδεκα σελίδες, με παραλήπτρια τη μητέρα της. Οσα αναφέρει για τις συνθήκες ζωής (ζωή τρόπος του λέγειν), επιβεβαιώνονται με το παραπάνω από την εικόνα της στο βίντεο.
Συνεχείς μετακινήσεις επί ημέρες μέσα στη ζούγκλα. Συνεχείς αλλαγές του τόπου στρατοπέδευσης. Υπνος στο ύπαιθρο, άλλοτε σε αιώρες και άλλοτε στο χώμα μέσα σε λάκκους. Κρύο. Βροχή. Υγρασία. Καταπόνηση από δυσεντερίες, ελονοσία, ηπατίτιδα. Η όμηρος έχει φθάσει στα όρια της ψυχικής και σωματικής αντοχής.
Γράφει η Ινγκριντ Μπετανκούρ: «Εδώ, ζούμε σαν νεκροί... οι δυνάμεις μου με εγκαταλείπουν».
Κάποια πρόσωπα γίνονται σύμβολα, ανεξάρτητα από το φύλο, την καταγωγή, τη θρησκεία τους (εάν έχουν). Σύμβολα ελευθερίας ακριβώς λόγω της πιο απάνθρωπης καταπάτησης της ελευθερίας τους που γίνεται στο όνομα τάχα μου μιας «Επανάστασης», η οποία τίποτα δεν έχει να ζηλέψει από τον φασισμό.
Είναι πρόσωπα που ενώνουν πέρα από ιδιαιτερότητες και διαφορετικότητες. Είναι πρόσωπα που ενώνουν όλους -εκτός από τους φανατικούς διαφόρων κατηγοριών, τους δογματικούς και λοιπούς αρτηριοσκληρωτικούς. Μια τέτοια περίπτωση είναι η ηλικίας 46 ετών Ινγκριντ Μπετανκούρ. Εδώ και πέντε χρόνια η ζωή της έχει μεταβληθεί σε έναν παρατεταμένο εφιάλτη.
Το «FARC», δηλαδή οι «Επαναστατικές Ενοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας». Αυτοί είναι οι αντάρτες που κρατούν όμηρο την Ιγκριντ Μπετανκούρ. Πρόκειται για μια ακροαριστερή στρατιωτικού τύπου οργάνωση, λενινιστική-σταλινική-μαοϊκή (όλα τα καλά μαζί), από τις πιο παλιές στον πλανήτη, η οποία συνεχίζει την εκτός τόπου και χρόνου δράση της. Τα μέλη του «FARC» έχουν αποκτήσει ...ειδικότητα στις απαγωγές.
Σε περίπου 3.000 (!) υπολογίζονται οι Κολομβιανοί που έχουν απαχθεί από τα καλά παιδιά του «FARC» και κρατούνται έως σήμερα όμηροι κάπου στη ζούγκλα. Η Ινγκριντ Μπετανκούρ -έτσι κι αλλιώς, διεθνώς γνωστή πολιτική προσωπικότητα- είναι η πιο σημαντική όμηρος στη θλιβερή ιστορία της οργάνωσης.
Πώς την απήγαγαν; Ζήτησε, ως υποψήφια πρόεδρος, να συναντηθεί μαζί τους για να συζητήσουν. Δέχτηκαν. Η συνάντηση έγινε, αλλά οι καταπληκτικοί τύποι του «FARC» άδραξαν την ευκαιρία και δεν άφησαν την Ινγκριντ Μπετανκούρ να φύγει. Συμπεριλαμβάνεται κι αυτό στο «επαναστατικό ήθος» τους.
Μανουέλ Μαρουλάντα, το πραγματικό όνομα του Πέδρο Αντόνιο Μαρίν. Είναι ο ιδρυτής και ο ηγέτης πάντα του «FARC». Ηλικίας; Ογδόντα ενός ετών! Ιδρυσε το «FARC» το 1964, υπό την αιγίδα τότε της Μόσχας. Σαράντα τρία χρόνια ένοπλης σύγκρουσης με το κράτος. Χιλιάδες νεκροί εκατέρωθεν. Δολοφονίες εκατέρωθεν. Απαγωγές (εδώ, το «FARC» έχει την αποκλειστικότητα).
Ο Μαρουλάντα στην επικράτειά του -εκεί στα παρθένα δάση και τη ζούγκλα- έχει εγκαθιδρύσει «δικτατορία του προλεταριάτου αγροτικής εκδοχής». Σε αυτή την απρόσιτη και αραιοκατοικημένη περιοχή, το κράτος μέχρι το 2002 περίπου απουσίαζε (εξάλλου, η ζούγκλα δεν ψηφίζει...).
Μετά το 2002, οι ειδικές στρατιωτικές δυνάμεις της Κολομβίας έχουν καταφέρει σημαντικά πλήγματα στους αντάρτες του Μαρουλάντα (από 30.000 μειώθηκαν σε 15.000). Τους τελευταίους μήνες, μάλιστα, συνελήφθησαν αρκετά ηγετικά στελέχη. Τι μπορεί να σημαίνει όμως αυτό για την Ινγκριντ Μπετανκούρ και τους υπόλοιπους ομήρους;
Σε πολλές χώρες στον κόσμο, στην Ευρώπη ιδίως, λειτουργούν επιτροπές αλληλεγγύης με συνεχείς εκστρατείες και εκδηλώσεις υπέρ της Κολομβιανής ομήρου. Οχι στην Ελλάδα, εξ όσων γνωρίζω.
Στην Ελλάδα, άλλα πρόσωπα της Λατινικής Αμερικής -όχι η Ινγκριντ Μπετανκούρ- κεντρίζουν το ενδιαφέρον και συγκεντρώνουν θαυμασμό. Οπως; Οπως, π.χ., ο παρ’ ολίγον ισόβιος πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες και ο εντελώς ισόβιος άρχων της Κούβας Φιντέλ Κάστρο.
Παρά ταύτα, στην ιστοσελίδα www.Betancourt.info, όποιος θέλει μπορεί να ενημερωθεί λεπτομερώς για τις διεθνείς πρωτοβουλίες αλληλεγγύης. Σήμερα, συμπληρώνονται 2.120 ημέρες ομηρίας για την Ινγκριντ Μπετανκούρ· 2.120 ημέρες βαρβαρότητας.
ΥΓ. Ο Νικολά Σαρκοζί μεσολαβεί για την απελευθέρωση της Ινγκριντ Μπετανκούρ. Μακάρι να έρθουν τα καλά νέα. Εν προκειμένω, δεν υπάρχει κίνδυνος να δούμε τον ηγέτη των απαγωγέων στο Ελυζέ, όπως έγινε τώρα με τον δικτάτορα της Λιβύης (η επίσκεψή του έχει σχέση και με την απελευθέρωση των Βουλγάρων νοσοκόμων).
-------------------------------------------------------------------
Η Μάλαγα και το περιστέρι του Πικάσσο
***Υπάρχει μια περιοχή στην ήπειρό μας που της ταιριάζει ο χαρακτηρισμός «εξωτική Ευρώπη». Γοητευτικό μπέρδεμα πολιτισμών, ανακάτεμα Ανατολής (Μαγκρέμπ) και Δύσης, μπαρόκ και αραβουργημάτων. Αναφέρομαι στην Ανδαλουσία. Δεν θα προχωρήσω όμως σε περιγραφές. Βρέθηκα προ ημερών στην παραθαλάσσια Ανδαλουσία, στη Μάλαγα, τη γενέθλια πόλη του Πικάσσο, συμμετέχοντας σε μια συνάντηση δημοσιογράφων από μεσογειακές χώρες -που μάλιστα έγινε στο πατρικό σπίτι του ζωγράφου.
***Η Μάλαγα (530.000 πληθυσμός), τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει πολύ. Και συνεχίζει να αλλάζει. Ομως προσοχή, αναμορφώνεται χωρίς να παραμορφώνεται. Μεγάλα έργα. Πεζόδρομοι. Συνεδριακά κέντρα. Και ένα «Μουσείο Πικάσσο».
***Τα έργα που γίνονται τώρα -ανακαινίσεις κτιρίων σε όλο το ιστορικό κέντρο, δημιουργία νέων δημόσιων χώρων, κατασκευή Μετρό- έχουν αφορμή το γεγονός ότι η Μάλαγα θα είναι η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2016. Δουλεύουν με πρόγραμμα για την επόμενη δεκαετία. Δηλαδή ακριβώς, μα ακριβώς, όπως κάναμε και εμείς με την ...Πάτρα.
***«Στην Ισπανία, όταν μας δίνεται μια ευκαιρία, την εκμεταλλευόμαστε», λέει η Rosa Massague, δημοσιογράφος στο «El Periodico» της Βαρκελώνης, που μετείχε στη συνάντηση. Την ακούω και ζηλεύω.
***Στη Μάλαγα, παράλληλα με τη δημοσιογραφική συνάντηση, διεξήχθη επίσης ένα ενδιαφέρον τριήμερο σεμινάριο για νέους 16-19 ετών με θέμα το δικό τους όραμα για την Ειρήνη στη Μεσόγειο (οργανωτές των δύο εκδηλώσεων ήταν το «Μουσείο Πικάσσο» της πόλης και το «Κέντρο Πέρες για την Ειρήνη» του Τελ Αβίβ). Στο σεμινάριο έλαβαν μέρος μαθητές και σπουδαστές από τον χώρο της ανατολικής Μεσογείου. Από το Κάιρο. Από το Τελ Αβίβ και τη Ραμάλα. Από τη Λευκωσία και το τουρκοκυπριακό βόρειο τμήμα του νησιού. Από την Αθήνα.
***Το «Περιστέρι της Ειρήνης» του Πικάσσο. Οι νέοι ζωγράφισαν ή έγραψαν ένα μικρό κείμενο με πηγή έμπνευσης αυτό το έργο. Κυρίως όμως γνωρίστηκαν μεταξύ τους, συζήτησαν, έγιναν μια παρέα. Και σχεδιάζουν να ξανασυναντηθούν.
«Δεν γνωριστήκαμε απλώς, δημιουργήθηκε φιλία ανάμεσά μας, ανάμεσα σε παιδιά από τόσο διαφορετικές χώρες· και αυτό για μένα είναι το πιο θετικό». Ετσι λέει η Ιλεάνα Δρίβα, πρωτοετής φοιτήτρια στο Πολυτεχνείο (μία από τις δύο ελληνικές συμμετοχές στο σεμινάριο).
Φυσικά, με το σεμινάριο των νέων στη Μάλαγα δεν θα λυθεί το Μεσανατολικό ή το Κυπριακό. Ομως η αυτή συνάντηση, όπως κάθε τέτοιας αντίληψης πρωτοβουλία, έχει ισχυρή συμβολική σημασία. Το ίδιο και η φράση της 16χρονης Παλαιστίνιας Μάριαν: «η ειρήνη δεν είναι μια ιδέα, είναι τρόπος ζωής».
-------------------------------------------------------------------
ΜΙΚΡΟ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙΟ
Π και Δ, όπως ...Πίσω από το Δάχτυλό μας...
Εγιναν πάλι τα συνήθη. Πήγε ο κ. Αλί Μπαμπατζάν, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, στη Θράκη και συνάντησε τους ομογενείς του. Και τα μέσα ενημέρωσης, ιδίως οι φωστήρες των καναλιών, έσπευσαν: «Προκλητικός ο Τούρκος υπουργός» «Σόου Μπαμπατζάν στη Θράκη». Μάλιστα. Γιατί όμως θεωρήθηκε «προκλητική» η συμπεριφορά του; Επειδή αποκάλεσε τους Τούρκους ...Τούρκους και όχι μουσουλμάνους. Επειδή είπε στους ομογενείς του να μη φοβούνται και να λένε ότι είναι Τούρκοι. Επειδή τους παρότρυνε να προσφεύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να προστατεύσουν τα δικαιώματά τους. Ακομψος διπλωματικά, ίσως. Προκλητικός, όχι. Χρειάζεται να μας πει ο κ. Μπαμπατζάν ότι τα μέλη της μειονότητας στη Θράκη (κατά το μεγαλύτερο μέρος) είναι εθνικά Τούρκοι; Τάχα μου, δεν το ξέρουμε; Οι άνθρωποι είναι Ελληνες πολίτες, μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα (όσοι είναι) και Τούρκοι στην καταγωγή, είτε το γράφει είτε δεν το γράφει η Συνθήκη της Λωζάννης. Εξάλλου, η Συνθήκη της Λωζάννης αναφέρει το θρήσκευμα και όχι την εθνική καταγωγή. «Δεν είναι Τούρκοι, αφού είναι Ελληνες πολίτες», ακούει κανείς δεξιά και αριστερά. Ωραία η κουτοπονηριά, δεν λέω. Από πότε, όμως, η υπηκοότητα υποκαθιστά την εθνική καταγωγή; Κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Οι εν λόγω Ελληνες πολίτες είναι και αισθάνονται Τούρκοι. Και Τούρκους θέλουν να τους αποκαλούν οι άλλοι. Μια παρατήρηση στο σημείο αυτό, χωρίς την παραμικρή τάση συμψηφισμού. Πολύ αμφιβάλλω εάν ο κ. Μπαμπατζάν στη χώρα του προτρέπει τους Κούρδους να μη φοβούνται να λένε ότι είναι Κούρδοι. Ακόμη περισσότερο αμφιβάλλω, εάν τους παροτρύνει να προσφεύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να προστατεύσουν τα δικαιώματά τους. Το θέμα λοιπόν δεν είναι ο κ. Μπαμπατζάν, αλλά η δική μας φοβική έλλειψη εθνικής αυτοπεποίθησης.
Ινγκριντ Μπετανκούρ. Η Κολομβιανή πολιτικός (με γαλλική επίσης υπηκοότητα). Η πρώην γερουσιαστής και υποψήφια των «Πρασίνων» για την προεδρία της Δημοκρατίας, όταν την απήγαγαν οι αντάρτες στις 23 Φεβρουαρίου 2002. Εκτοτε έχουν περάσει σχεδόν πέντε χρόνια. Και είναι πάντα στα χέρια τους.
Ενα συνταρακτικό βίντεο και ένα συγκλονιστικό γράμμα έκαναν πρόσφατα τον γύρο του κόσμου.
Το βίντεο. Το έδωσε στη δημοσιότητα στις αρχές του μηνός η κυβέρνηση της Κολομβίας, μετά τη σύλληψη τριών ανταρτών. Ηταν η πρώτη απόδειξη, ύστερα από πέντε χρόνια σιωπής, ότι η Ινγκριντ Μπετανκούρ ζει. Ωχρή. Εξαντλημένη. Εξαιρετικά αδύνατη. Το βλέμμα της χαμηλωμένο. Αμίλητη. Τα χέρια της δεμένα με αλυσίδα.
Το γράμμα. Το έγραψε, χωρίς αμφιβολία, κατ’ εντολήν των απαγωγέων της. Δώδεκα σελίδες, με παραλήπτρια τη μητέρα της. Οσα αναφέρει για τις συνθήκες ζωής (ζωή τρόπος του λέγειν), επιβεβαιώνονται με το παραπάνω από την εικόνα της στο βίντεο.
Συνεχείς μετακινήσεις επί ημέρες μέσα στη ζούγκλα. Συνεχείς αλλαγές του τόπου στρατοπέδευσης. Υπνος στο ύπαιθρο, άλλοτε σε αιώρες και άλλοτε στο χώμα μέσα σε λάκκους. Κρύο. Βροχή. Υγρασία. Καταπόνηση από δυσεντερίες, ελονοσία, ηπατίτιδα. Η όμηρος έχει φθάσει στα όρια της ψυχικής και σωματικής αντοχής.
Γράφει η Ινγκριντ Μπετανκούρ: «Εδώ, ζούμε σαν νεκροί... οι δυνάμεις μου με εγκαταλείπουν».
Κάποια πρόσωπα γίνονται σύμβολα, ανεξάρτητα από το φύλο, την καταγωγή, τη θρησκεία τους (εάν έχουν). Σύμβολα ελευθερίας ακριβώς λόγω της πιο απάνθρωπης καταπάτησης της ελευθερίας τους που γίνεται στο όνομα τάχα μου μιας «Επανάστασης», η οποία τίποτα δεν έχει να ζηλέψει από τον φασισμό.
Είναι πρόσωπα που ενώνουν πέρα από ιδιαιτερότητες και διαφορετικότητες. Είναι πρόσωπα που ενώνουν όλους -εκτός από τους φανατικούς διαφόρων κατηγοριών, τους δογματικούς και λοιπούς αρτηριοσκληρωτικούς. Μια τέτοια περίπτωση είναι η ηλικίας 46 ετών Ινγκριντ Μπετανκούρ. Εδώ και πέντε χρόνια η ζωή της έχει μεταβληθεί σε έναν παρατεταμένο εφιάλτη.
Το «FARC», δηλαδή οι «Επαναστατικές Ενοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας». Αυτοί είναι οι αντάρτες που κρατούν όμηρο την Ιγκριντ Μπετανκούρ. Πρόκειται για μια ακροαριστερή στρατιωτικού τύπου οργάνωση, λενινιστική-σταλινική-μαοϊκή (όλα τα καλά μαζί), από τις πιο παλιές στον πλανήτη, η οποία συνεχίζει την εκτός τόπου και χρόνου δράση της. Τα μέλη του «FARC» έχουν αποκτήσει ...ειδικότητα στις απαγωγές.
Σε περίπου 3.000 (!) υπολογίζονται οι Κολομβιανοί που έχουν απαχθεί από τα καλά παιδιά του «FARC» και κρατούνται έως σήμερα όμηροι κάπου στη ζούγκλα. Η Ινγκριντ Μπετανκούρ -έτσι κι αλλιώς, διεθνώς γνωστή πολιτική προσωπικότητα- είναι η πιο σημαντική όμηρος στη θλιβερή ιστορία της οργάνωσης.
Πώς την απήγαγαν; Ζήτησε, ως υποψήφια πρόεδρος, να συναντηθεί μαζί τους για να συζητήσουν. Δέχτηκαν. Η συνάντηση έγινε, αλλά οι καταπληκτικοί τύποι του «FARC» άδραξαν την ευκαιρία και δεν άφησαν την Ινγκριντ Μπετανκούρ να φύγει. Συμπεριλαμβάνεται κι αυτό στο «επαναστατικό ήθος» τους.
Μανουέλ Μαρουλάντα, το πραγματικό όνομα του Πέδρο Αντόνιο Μαρίν. Είναι ο ιδρυτής και ο ηγέτης πάντα του «FARC». Ηλικίας; Ογδόντα ενός ετών! Ιδρυσε το «FARC» το 1964, υπό την αιγίδα τότε της Μόσχας. Σαράντα τρία χρόνια ένοπλης σύγκρουσης με το κράτος. Χιλιάδες νεκροί εκατέρωθεν. Δολοφονίες εκατέρωθεν. Απαγωγές (εδώ, το «FARC» έχει την αποκλειστικότητα).
Ο Μαρουλάντα στην επικράτειά του -εκεί στα παρθένα δάση και τη ζούγκλα- έχει εγκαθιδρύσει «δικτατορία του προλεταριάτου αγροτικής εκδοχής». Σε αυτή την απρόσιτη και αραιοκατοικημένη περιοχή, το κράτος μέχρι το 2002 περίπου απουσίαζε (εξάλλου, η ζούγκλα δεν ψηφίζει...).
Μετά το 2002, οι ειδικές στρατιωτικές δυνάμεις της Κολομβίας έχουν καταφέρει σημαντικά πλήγματα στους αντάρτες του Μαρουλάντα (από 30.000 μειώθηκαν σε 15.000). Τους τελευταίους μήνες, μάλιστα, συνελήφθησαν αρκετά ηγετικά στελέχη. Τι μπορεί να σημαίνει όμως αυτό για την Ινγκριντ Μπετανκούρ και τους υπόλοιπους ομήρους;
Σε πολλές χώρες στον κόσμο, στην Ευρώπη ιδίως, λειτουργούν επιτροπές αλληλεγγύης με συνεχείς εκστρατείες και εκδηλώσεις υπέρ της Κολομβιανής ομήρου. Οχι στην Ελλάδα, εξ όσων γνωρίζω.
Στην Ελλάδα, άλλα πρόσωπα της Λατινικής Αμερικής -όχι η Ινγκριντ Μπετανκούρ- κεντρίζουν το ενδιαφέρον και συγκεντρώνουν θαυμασμό. Οπως; Οπως, π.χ., ο παρ’ ολίγον ισόβιος πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες και ο εντελώς ισόβιος άρχων της Κούβας Φιντέλ Κάστρο.
Παρά ταύτα, στην ιστοσελίδα www.Betancourt.info, όποιος θέλει μπορεί να ενημερωθεί λεπτομερώς για τις διεθνείς πρωτοβουλίες αλληλεγγύης. Σήμερα, συμπληρώνονται 2.120 ημέρες ομηρίας για την Ινγκριντ Μπετανκούρ· 2.120 ημέρες βαρβαρότητας.
ΥΓ. Ο Νικολά Σαρκοζί μεσολαβεί για την απελευθέρωση της Ινγκριντ Μπετανκούρ. Μακάρι να έρθουν τα καλά νέα. Εν προκειμένω, δεν υπάρχει κίνδυνος να δούμε τον ηγέτη των απαγωγέων στο Ελυζέ, όπως έγινε τώρα με τον δικτάτορα της Λιβύης (η επίσκεψή του έχει σχέση και με την απελευθέρωση των Βουλγάρων νοσοκόμων).
-------------------------------------------------------------------
Η Μάλαγα και το περιστέρι του Πικάσσο
***Υπάρχει μια περιοχή στην ήπειρό μας που της ταιριάζει ο χαρακτηρισμός «εξωτική Ευρώπη». Γοητευτικό μπέρδεμα πολιτισμών, ανακάτεμα Ανατολής (Μαγκρέμπ) και Δύσης, μπαρόκ και αραβουργημάτων. Αναφέρομαι στην Ανδαλουσία. Δεν θα προχωρήσω όμως σε περιγραφές. Βρέθηκα προ ημερών στην παραθαλάσσια Ανδαλουσία, στη Μάλαγα, τη γενέθλια πόλη του Πικάσσο, συμμετέχοντας σε μια συνάντηση δημοσιογράφων από μεσογειακές χώρες -που μάλιστα έγινε στο πατρικό σπίτι του ζωγράφου.
***Η Μάλαγα (530.000 πληθυσμός), τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει πολύ. Και συνεχίζει να αλλάζει. Ομως προσοχή, αναμορφώνεται χωρίς να παραμορφώνεται. Μεγάλα έργα. Πεζόδρομοι. Συνεδριακά κέντρα. Και ένα «Μουσείο Πικάσσο».
***Τα έργα που γίνονται τώρα -ανακαινίσεις κτιρίων σε όλο το ιστορικό κέντρο, δημιουργία νέων δημόσιων χώρων, κατασκευή Μετρό- έχουν αφορμή το γεγονός ότι η Μάλαγα θα είναι η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2016. Δουλεύουν με πρόγραμμα για την επόμενη δεκαετία. Δηλαδή ακριβώς, μα ακριβώς, όπως κάναμε και εμείς με την ...Πάτρα.
***«Στην Ισπανία, όταν μας δίνεται μια ευκαιρία, την εκμεταλλευόμαστε», λέει η Rosa Massague, δημοσιογράφος στο «El Periodico» της Βαρκελώνης, που μετείχε στη συνάντηση. Την ακούω και ζηλεύω.
***Στη Μάλαγα, παράλληλα με τη δημοσιογραφική συνάντηση, διεξήχθη επίσης ένα ενδιαφέρον τριήμερο σεμινάριο για νέους 16-19 ετών με θέμα το δικό τους όραμα για την Ειρήνη στη Μεσόγειο (οργανωτές των δύο εκδηλώσεων ήταν το «Μουσείο Πικάσσο» της πόλης και το «Κέντρο Πέρες για την Ειρήνη» του Τελ Αβίβ). Στο σεμινάριο έλαβαν μέρος μαθητές και σπουδαστές από τον χώρο της ανατολικής Μεσογείου. Από το Κάιρο. Από το Τελ Αβίβ και τη Ραμάλα. Από τη Λευκωσία και το τουρκοκυπριακό βόρειο τμήμα του νησιού. Από την Αθήνα.
***Το «Περιστέρι της Ειρήνης» του Πικάσσο. Οι νέοι ζωγράφισαν ή έγραψαν ένα μικρό κείμενο με πηγή έμπνευσης αυτό το έργο. Κυρίως όμως γνωρίστηκαν μεταξύ τους, συζήτησαν, έγιναν μια παρέα. Και σχεδιάζουν να ξανασυναντηθούν.
«Δεν γνωριστήκαμε απλώς, δημιουργήθηκε φιλία ανάμεσά μας, ανάμεσα σε παιδιά από τόσο διαφορετικές χώρες· και αυτό για μένα είναι το πιο θετικό». Ετσι λέει η Ιλεάνα Δρίβα, πρωτοετής φοιτήτρια στο Πολυτεχνείο (μία από τις δύο ελληνικές συμμετοχές στο σεμινάριο).
Φυσικά, με το σεμινάριο των νέων στη Μάλαγα δεν θα λυθεί το Μεσανατολικό ή το Κυπριακό. Ομως η αυτή συνάντηση, όπως κάθε τέτοιας αντίληψης πρωτοβουλία, έχει ισχυρή συμβολική σημασία. Το ίδιο και η φράση της 16χρονης Παλαιστίνιας Μάριαν: «η ειρήνη δεν είναι μια ιδέα, είναι τρόπος ζωής».
-------------------------------------------------------------------
ΜΙΚΡΟ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙΟ
Π και Δ, όπως ...Πίσω από το Δάχτυλό μας...
Εγιναν πάλι τα συνήθη. Πήγε ο κ. Αλί Μπαμπατζάν, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, στη Θράκη και συνάντησε τους ομογενείς του. Και τα μέσα ενημέρωσης, ιδίως οι φωστήρες των καναλιών, έσπευσαν: «Προκλητικός ο Τούρκος υπουργός» «Σόου Μπαμπατζάν στη Θράκη». Μάλιστα. Γιατί όμως θεωρήθηκε «προκλητική» η συμπεριφορά του; Επειδή αποκάλεσε τους Τούρκους ...Τούρκους και όχι μουσουλμάνους. Επειδή είπε στους ομογενείς του να μη φοβούνται και να λένε ότι είναι Τούρκοι. Επειδή τους παρότρυνε να προσφεύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να προστατεύσουν τα δικαιώματά τους. Ακομψος διπλωματικά, ίσως. Προκλητικός, όχι. Χρειάζεται να μας πει ο κ. Μπαμπατζάν ότι τα μέλη της μειονότητας στη Θράκη (κατά το μεγαλύτερο μέρος) είναι εθνικά Τούρκοι; Τάχα μου, δεν το ξέρουμε; Οι άνθρωποι είναι Ελληνες πολίτες, μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα (όσοι είναι) και Τούρκοι στην καταγωγή, είτε το γράφει είτε δεν το γράφει η Συνθήκη της Λωζάννης. Εξάλλου, η Συνθήκη της Λωζάννης αναφέρει το θρήσκευμα και όχι την εθνική καταγωγή. «Δεν είναι Τούρκοι, αφού είναι Ελληνες πολίτες», ακούει κανείς δεξιά και αριστερά. Ωραία η κουτοπονηριά, δεν λέω. Από πότε, όμως, η υπηκοότητα υποκαθιστά την εθνική καταγωγή; Κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Οι εν λόγω Ελληνες πολίτες είναι και αισθάνονται Τούρκοι. Και Τούρκους θέλουν να τους αποκαλούν οι άλλοι. Μια παρατήρηση στο σημείο αυτό, χωρίς την παραμικρή τάση συμψηφισμού. Πολύ αμφιβάλλω εάν ο κ. Μπαμπατζάν στη χώρα του προτρέπει τους Κούρδους να μη φοβούνται να λένε ότι είναι Κούρδοι. Ακόμη περισσότερο αμφιβάλλω, εάν τους παροτρύνει να προσφεύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να προστατεύσουν τα δικαιώματά τους. Το θέμα λοιπόν δεν είναι ο κ. Μπαμπατζάν, αλλά η δική μας φοβική έλλειψη εθνικής αυτοπεποίθησης.
