Αναβιώνει το φάσμα του στασιμοπληθωρισμού
Ελίζα Παπαδάκη, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2008-01-13
Η οικονομική ύφεση φαίνεται να φθάνει πλέον στις ΗΠΑ φρενάροντας τη μεγέθυνση στην Ευρώπη και όχι μόνο, αλλά ταυτόχρονα ενισχύεται παντού στον κόσμο ο πληθωρισμός. Εκφράζονται έτσι ανησυχίες για το ενδεχόμενο "στασιμοπληθωρισμού", ενός όρου ξεχασμένου μετά τη δεκαετία του 1980, που περιέγραφε πώς στις ανεπτυγμένες δυτικές οικονομίες παραγωγή και επενδύσεις είχαν πάψει να αυξάνονται και η ανεργία διογκωνόταν ενώ παράλληλα κάλπαζαν οι τιμές των αγαθών, ακολουθώντας τις απότομες μεγάλες ανατιμήσεις του πετρελαίου εκείνης της εποχής.
Ένα κλίμα συναγερμού για την αμερικανική οικονομία μετέδωσε την Πέμπτη ο πρόεδρος της εκεί κεντρικής τράπεζας, της Fed, Μπεν Μπερνάνκε, μιλώντας για επιδείνωση των ενδείξεων για τη μεγέθυνση το 2008 και διαβεβαιώνοντας ότι η Fed "είναι έτοιμη να αναλάβει ουσιαστική πρόσθετη δράση, όση απαιτείται για να στηριχθεί η μεγέθυνση και να διασφαλισθεί κατά των καθοδικών κινδύνων".
Η δήλωση αυτή ερμηνεύθηκε ως προαναγγελία νέας μείωσης των εκεί επιτοκίων κατά μισή μονάδα –οπότε θα έπεφταν κάτω από το 4% των επιτοκίων του ευρώ. Ανάλογες ανησυχίες εκφράζουν και πολιτικοί των Δημοκρατικών ιδίως, ζητώντας μιαν ισχυρή δημοσιονομική τόνωση της οικονομίας (για 100 δισ. δολάρια έκανε λόγο μαζί με άλλους εμπειρογνώμονες ο πρώην υπουργός Οικονομικών επί Κλίντον Ρόμπερτ Ρούμπιν). Όσον αφορά τον πληθωρισμό, ο Μπερνάνκε είπε ότι η Fed παρακολουθεί την ανοδική τάση των τιμών καταναλωτή λόγω του πετρελαίου, χωρίς να διακρίνει μέχρι στιγμής αλλαγές στις πληθωριστικές προσδοκίες που θα επηρέαζαν την πολιτική της σε άλλη κατεύθυνση.
Εντελώς διαφορετική ήταν την ίδια μέρα η τοποθέτηση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ: αναγνώρισε μεν την υψηλή αβεβαιότητα για τη μεγέθυνση στην Ευρωζώνη και τους υπαρκτούς κινδύνους ανάσχεσής της, έδωσε όμως όλο το βάρος στην ανάγκη να επανέλθει ο πληθωρισμός γύρω στο 2% σε μερικούς μήνες (από 3,1% που ήταν το Δεκέμβριο), προειδοποιώντας με ιδιαίτερη αυστηρότητα τα συνδικάτα, τις επιχειρήσεις, αλλά και τις κυβερνήσεις να αποστούν από μεγαλύτερες αυξήσεις των μισθών ή τιμαριθμοποίησή τους για να ενσωματώσουν την αύξηση του κόστους ζωής.
Οι δηλώσεις Τρισέ εκλήφθηκαν ευρύτατα στον ευρωπαϊκό Τύπο ως απειλή ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει τα επιτόκια, εφόσον δεν εισακουσθούν οι υποδείξεις της. Το γεγονός είναι ότι στην Ευρώπη, στη Γερμανία ιδίως, όπου οι πραγματικοί μισθοί παραμένουν καθηλωμένοι, ή και μειώνονται, επί πολλά χρόνια (το μερίδιό τους στο εθνικό εισόδημα βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο, έχουν απώλεια αγοραστικής δύναμης 4% από το 1991, 0,4% στα χρόνια της κυβέρνησης Μέρκελ), τα συνδικάτα διεκδικούν αυξήσεις 7-8% και στηρίζονται ώς ένα βαθμό από την κυβέρνηση. Αν η ΕΚΤ πραγματοποιήσει την απειλή της παρεμβαίνοντας σε αντίθετη κατεύθυνση από τη Fed, θα διευκολύνει τη μετάδοση της αμερικανικής ύφεσης στην Ευρώπη.
"Έρχεται στασιμοπληθωρισμός" είναι ο τίτλος πρόσφατου άρθρου του βραβευμένου με Νόμπελ Τζόζεφ Στίγκλιτς, όπου επισημαίνεται ότι τα τελευταία "καλά" χρόνια για την παγκόσμια οικονομία σημειώθηκε μια τεράστια αναδιανομή εισοδήματος από τις χώρες που εισάγουν πετρέλαιο προς εκείνες που το εξάγουν, αλλά και από τους εργαζόμενους παντού στον κόσμο προς τους πολύ πλούσιους.
Τις μεγάλες ανισότητες εντοπίζουν στη ρίζα της σημερινής χρηματοοικονομικής κρίσης και δύο διόλου αριστεροί γνωστοί Αμερικανοί οικονομολόγοι, ο Κένεθ Ρόγκοφ και η Κάρμεν Ράινχαρτ, αναδεικνύοντας τις ομοιότητες ανάμεσα στην ανακύκλωση των πετροδολαρίων στις αναπτυσσόμενες χώρες που έφερε την κρίση υπερχρέωσης της δεκαετίας του 1980 με την ανακύκλωση πόρων από όλον τον κόσμο στην αναπτυσσόμενη χώρα εντός των ΗΠΑ, τους φτωχούς που πήραν τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια, που έφερε την κατάρρευση της αγοράς.
Και ενώ η κάμψη δεν αγγίζει την Κίνα, όπου η οικονομική μεγέθυνση συνεχίζεται με διψήφιους ρυθμούς, ο ανερχόμενος πληθωρισμός ανησυχεί τις αρχές που επιβάλλουν πλέον ελέγχους στις τιμές.
Ο πληθωρισμός αναδιανέμει το εισόδημα στην Ελλάδα
Σε μας στην Ελλάδα το άμεσο πρόβλημα για την ώρα είναι ο πληθωρισμός. Μακροχρόνια, ούτε οι προοπτικές για την ανάπτυξη δεν διαγράφονται ευνοϊκές με τα διαρθρωτικά δεδομένα της ελληνικής οικονομίας (ισχνή παραγωγική βάση, υψηλό και διευρυνόμενο εξωτερικό έλλειμμα και χρέος). Όμως για φέτος τουλάχιστον το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, οι επενδύσεις αλλά και η κατανάλωση, αναμένεται ότι θα εξακολουθήσουν να αυξάνονται με ρυθμούς πάνω από 3%, όπως γράφεται σε όλες τις εγχώριες και διεθνείς προβλέψεις.
Σημαντική διατηρείται εδώ η συμβολή των κοινοτικών πόρων, ενώ η εγχώρια ζήτηση συνεχίζεται πολύ δυναμική, έστω και αν την αύξησή της αρχίσει να περιορίζει στη διάρκεια του έτους η αναμενόμενη άνοδος των επιτοκίων. Ο πληθωρισμός, όπως μετριέται με το δείκτη τιμών καταναλωτή, έφθασε το 3,9% το Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο (από 2,9% που ήταν στα τέλη του 2006) και εκτιμάται πολύ πιθανό να κινηθεί πάνω από το 4% τους επόμενους μήνες, καθώς το ακριβότερο πετρέλαιο θα ενσωματώνεται στις τιμές των προϊόντων και των μεταφορών/συγκοινωνιών, αλλά "επί τη ευκαιρία" θα γίνονται και άλλες ανατιμήσεις.
Όσο ανεβαίνει, διαβρώνει τη συνολική λειτουργία της οικονομίας, ενώ παράλληλα αποτελεί ένα μηχανισμό ολοένα εντονότερης ανακατανομής του εισοδήματος: Αφενός ανάμεσα στη χώρα μας και άλλες χώρες, όταν τα αγαθά που ακριβαίνουν περισσότερο είναι εισαγόμενα, με κεντρικό παράδειγμα το πετρέλαιο. Αφετέρου όμως και στο εσωτερικό της χώρας, ανάμεσα στους εμπόρους, τους επαγγελματίες και τους παραγωγούς αγαθών και υπηρεσιών, στον βαθμό που έχουν συνεχώς τη δυνατότητα να αυξάνουν τις τιμές τους, άρα και τα κέρδη και τα εισοδήματά τους, και εκείνους που τα εισοδήματά τους καθορίζονται σε τακτά διαστήματα (μια φορά το χρόνο συνήθως), τους συνταξιούχους και τους μισθωτούς κατά πρώτο λόγο.
Αν απέναντι στην απώλεια εθνικού εισοδήματος που συνιστά η πρώτη περίπτωση η οικονομική πολιτική είναι ανίσχυρη να αντιδράσει άμεσα (μόνο μακροπρόθεσμα επιβάλλεται να σχεδιασθεί η απεξάρτηση από βασικά εισαγόμενα αγαθά, όπως κάνουν με το πετρέλαιο άλλες μικρές επίσης χώρες, με φωτεινό παράδειγμα τη Σουηδία), ως προς την εγχώρια ανακατανομή εισοδήματος μέσω κερδοσκοπίας στις τιμές εις βάρος ιδίως των κοινωνικά ασθενέστερων, εύλογη είναι η απαίτηση να ληφθούν μέτρα προστασίας.
Χειρότερη η ακρίβεια για τα φτωχά νοικοκυριά
Σύμφωνα με τα αναλυτικά στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας για το Δεκέμβριο, κατά μία μονάδα και πλέον ανέβασε τον ετήσιο πληθωρισμό το πετρέλαιο: κατά 26,7% ακριβότερο από το Δεκέμβριο του 2006 το πετρέλαιο θέρμανσης, προσθέτοντας στον γενικό δείκτη τιμών καταναλωτή 0,52%, και κατά 15,3% η βενζίνη των αυτοκινήτων, που προσέθεσε 0,56% στο δείκτη. Κατά 7,2% ακριβότερο ήταν εξάλλου το ηλεκτρικό ρεύμα, που προσέθεσε άλλο 0,12% στο δείκτη.
Λόγω της θέρμανσης και του ηλεκτρικού, αλλά και των ενοικίων που αυξήθηκαν κατά 4%, της ύδρευσης-αποχέτευσης κατά 6,3%, των εργασιών επισκευής-συντήρησης κατά 5,7%, η στέγαση κόστιζε συνολικά 8,7% ακριβότερα από τον προηγούμενο Δεκέμβριο. Αλλά και κατά 4,8% ακριβότερα ήσαν συνολικά τα τρόφιμα, καθώς οι τιμές στο αλεύρι και τα ζυμαρικά ήσαν 21,3% υψηλότερες από πέρυσι, στο ψωμί 14,9%, στο γάλα 5,8-6,2%, στα πουλερικά 10,9%, στα αυγά 14%, στα όσπρια 10,4%, στα τυριά 12,9%, στο βούτυρο 11,5% (φυτικό) και 26,7% (γάλακτος), και μόνο στο ελαιόλοδο η τιμή έπεσε 7,2%, αλλά στα σπορέλαια ανέβηκε 26,9%.
Γίνεται έτσι φανερό ότι το κόστος ζωής αυξάνεται περισσότερο από το 3,9% του γενικού δείκτη για τα φτωχότερα νοικοκυριά των συνταξιούχων, των ανέργων και των χαμηλόμισθων. Διότι είναι αναγκασμένα να ξοδεύουν μεγαλύτερο μέρος του συνολικού τους εισοδήματος για στέγη και διατροφή από το μέσο όρο και ελάχιστα επηρεάζονται π.χ. από την οπωσδήποτε θετική μείωση των τιμών κατά 3% στους υπολογιστές και τα στερεοφωνικά.
Επιπλέον, περισσότερο επιβαρύνονται τα φτωχά νοικοκυριά με παιδιά καθώς τα δίδακτρα ήσαν 4,6% ακριβότερα και όλα σχεδόν πληρώνουν για φροντιστήρια, αφού δεν επαρκεί η δημόσια εκπαίδευση.
Αλλά σε αυξήσεις 3% εμμένει ο Αλογοσκούφης
Με τα δεδομένα αυτά ακούγονται απολύτως δικαιολογημένες οι συνδικαλιστικές διεκδικήσεις για αυξήσεις πολύ πάνω από τον επίσημο τιμάριθμο στους χαμηλούς μισθούς και συντάξεις.
Τα αιτήματα αυτά απέκρουε την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Αλογοσκούφης με το πάγιο επιχείρημα ότι αν δοθεί αύξηση ονομαστική μεγαλύτερη από το 3%, που ο ίδιος θεωρεί ότι καλύπτει τον πληθωρισμό (καθώς επιμένει διόλου πειστικά να τον προβλέπει σε 2,8% για φέτος), "θα δώσει έναυσμα για δεύτερο κύκλο πληθωριστικών αυξήσεων και θα φαλκιδεύσει την ίδια την αύξηση των μισθών, αλλά και την αύξηση των υπολοίπων εισοδημάτων στη χώρα".
Επικαλέσθηκε εξάλλου την επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας που προκύπτει από τη διαφορά πληθωρισμού ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ευρωζώνη, την οποία πάντως δεν αντιμετωπίζει, αφού στο πρόγραμμα σταθερότητας προβλέπει αυτή τη διαφορά σταθερή ως το 2009, λέγοντας μόνο ότι "ιδανικά θα θέλαμε να μειωθεί".
Αλλά καμία απάντηση δεν έδωσε για τις τωρινές κερδοσκοπικές ανατιμήσεις στην αγορά, όταν ρωτήθηκε συγκεκριμένα, αν θα ληφθούν κάποια μέτρα πέρα από τις συστάσεις για αυτοσυγκράτηση. Ούτε είχε γενικότερα κάτι να πει για την αναδιανομή του εισοδήματος που συντελείται μέσω του πληθωρισμού εις βάρος των φτωχότερων, δείχνοντας ότι αγνοεί παντελώς την ανάγκη μιας πολιτικής που να τους προστατεύει.
Ένα κλίμα συναγερμού για την αμερικανική οικονομία μετέδωσε την Πέμπτη ο πρόεδρος της εκεί κεντρικής τράπεζας, της Fed, Μπεν Μπερνάνκε, μιλώντας για επιδείνωση των ενδείξεων για τη μεγέθυνση το 2008 και διαβεβαιώνοντας ότι η Fed "είναι έτοιμη να αναλάβει ουσιαστική πρόσθετη δράση, όση απαιτείται για να στηριχθεί η μεγέθυνση και να διασφαλισθεί κατά των καθοδικών κινδύνων".
Η δήλωση αυτή ερμηνεύθηκε ως προαναγγελία νέας μείωσης των εκεί επιτοκίων κατά μισή μονάδα –οπότε θα έπεφταν κάτω από το 4% των επιτοκίων του ευρώ. Ανάλογες ανησυχίες εκφράζουν και πολιτικοί των Δημοκρατικών ιδίως, ζητώντας μιαν ισχυρή δημοσιονομική τόνωση της οικονομίας (για 100 δισ. δολάρια έκανε λόγο μαζί με άλλους εμπειρογνώμονες ο πρώην υπουργός Οικονομικών επί Κλίντον Ρόμπερτ Ρούμπιν). Όσον αφορά τον πληθωρισμό, ο Μπερνάνκε είπε ότι η Fed παρακολουθεί την ανοδική τάση των τιμών καταναλωτή λόγω του πετρελαίου, χωρίς να διακρίνει μέχρι στιγμής αλλαγές στις πληθωριστικές προσδοκίες που θα επηρέαζαν την πολιτική της σε άλλη κατεύθυνση.
Εντελώς διαφορετική ήταν την ίδια μέρα η τοποθέτηση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ: αναγνώρισε μεν την υψηλή αβεβαιότητα για τη μεγέθυνση στην Ευρωζώνη και τους υπαρκτούς κινδύνους ανάσχεσής της, έδωσε όμως όλο το βάρος στην ανάγκη να επανέλθει ο πληθωρισμός γύρω στο 2% σε μερικούς μήνες (από 3,1% που ήταν το Δεκέμβριο), προειδοποιώντας με ιδιαίτερη αυστηρότητα τα συνδικάτα, τις επιχειρήσεις, αλλά και τις κυβερνήσεις να αποστούν από μεγαλύτερες αυξήσεις των μισθών ή τιμαριθμοποίησή τους για να ενσωματώσουν την αύξηση του κόστους ζωής.
Οι δηλώσεις Τρισέ εκλήφθηκαν ευρύτατα στον ευρωπαϊκό Τύπο ως απειλή ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει τα επιτόκια, εφόσον δεν εισακουσθούν οι υποδείξεις της. Το γεγονός είναι ότι στην Ευρώπη, στη Γερμανία ιδίως, όπου οι πραγματικοί μισθοί παραμένουν καθηλωμένοι, ή και μειώνονται, επί πολλά χρόνια (το μερίδιό τους στο εθνικό εισόδημα βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο, έχουν απώλεια αγοραστικής δύναμης 4% από το 1991, 0,4% στα χρόνια της κυβέρνησης Μέρκελ), τα συνδικάτα διεκδικούν αυξήσεις 7-8% και στηρίζονται ώς ένα βαθμό από την κυβέρνηση. Αν η ΕΚΤ πραγματοποιήσει την απειλή της παρεμβαίνοντας σε αντίθετη κατεύθυνση από τη Fed, θα διευκολύνει τη μετάδοση της αμερικανικής ύφεσης στην Ευρώπη.
"Έρχεται στασιμοπληθωρισμός" είναι ο τίτλος πρόσφατου άρθρου του βραβευμένου με Νόμπελ Τζόζεφ Στίγκλιτς, όπου επισημαίνεται ότι τα τελευταία "καλά" χρόνια για την παγκόσμια οικονομία σημειώθηκε μια τεράστια αναδιανομή εισοδήματος από τις χώρες που εισάγουν πετρέλαιο προς εκείνες που το εξάγουν, αλλά και από τους εργαζόμενους παντού στον κόσμο προς τους πολύ πλούσιους.
Τις μεγάλες ανισότητες εντοπίζουν στη ρίζα της σημερινής χρηματοοικονομικής κρίσης και δύο διόλου αριστεροί γνωστοί Αμερικανοί οικονομολόγοι, ο Κένεθ Ρόγκοφ και η Κάρμεν Ράινχαρτ, αναδεικνύοντας τις ομοιότητες ανάμεσα στην ανακύκλωση των πετροδολαρίων στις αναπτυσσόμενες χώρες που έφερε την κρίση υπερχρέωσης της δεκαετίας του 1980 με την ανακύκλωση πόρων από όλον τον κόσμο στην αναπτυσσόμενη χώρα εντός των ΗΠΑ, τους φτωχούς που πήραν τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια, που έφερε την κατάρρευση της αγοράς.
Και ενώ η κάμψη δεν αγγίζει την Κίνα, όπου η οικονομική μεγέθυνση συνεχίζεται με διψήφιους ρυθμούς, ο ανερχόμενος πληθωρισμός ανησυχεί τις αρχές που επιβάλλουν πλέον ελέγχους στις τιμές.
Ο πληθωρισμός αναδιανέμει το εισόδημα στην Ελλάδα
Σε μας στην Ελλάδα το άμεσο πρόβλημα για την ώρα είναι ο πληθωρισμός. Μακροχρόνια, ούτε οι προοπτικές για την ανάπτυξη δεν διαγράφονται ευνοϊκές με τα διαρθρωτικά δεδομένα της ελληνικής οικονομίας (ισχνή παραγωγική βάση, υψηλό και διευρυνόμενο εξωτερικό έλλειμμα και χρέος). Όμως για φέτος τουλάχιστον το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, οι επενδύσεις αλλά και η κατανάλωση, αναμένεται ότι θα εξακολουθήσουν να αυξάνονται με ρυθμούς πάνω από 3%, όπως γράφεται σε όλες τις εγχώριες και διεθνείς προβλέψεις.
Σημαντική διατηρείται εδώ η συμβολή των κοινοτικών πόρων, ενώ η εγχώρια ζήτηση συνεχίζεται πολύ δυναμική, έστω και αν την αύξησή της αρχίσει να περιορίζει στη διάρκεια του έτους η αναμενόμενη άνοδος των επιτοκίων. Ο πληθωρισμός, όπως μετριέται με το δείκτη τιμών καταναλωτή, έφθασε το 3,9% το Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο (από 2,9% που ήταν στα τέλη του 2006) και εκτιμάται πολύ πιθανό να κινηθεί πάνω από το 4% τους επόμενους μήνες, καθώς το ακριβότερο πετρέλαιο θα ενσωματώνεται στις τιμές των προϊόντων και των μεταφορών/συγκοινωνιών, αλλά "επί τη ευκαιρία" θα γίνονται και άλλες ανατιμήσεις.
Όσο ανεβαίνει, διαβρώνει τη συνολική λειτουργία της οικονομίας, ενώ παράλληλα αποτελεί ένα μηχανισμό ολοένα εντονότερης ανακατανομής του εισοδήματος: Αφενός ανάμεσα στη χώρα μας και άλλες χώρες, όταν τα αγαθά που ακριβαίνουν περισσότερο είναι εισαγόμενα, με κεντρικό παράδειγμα το πετρέλαιο. Αφετέρου όμως και στο εσωτερικό της χώρας, ανάμεσα στους εμπόρους, τους επαγγελματίες και τους παραγωγούς αγαθών και υπηρεσιών, στον βαθμό που έχουν συνεχώς τη δυνατότητα να αυξάνουν τις τιμές τους, άρα και τα κέρδη και τα εισοδήματά τους, και εκείνους που τα εισοδήματά τους καθορίζονται σε τακτά διαστήματα (μια φορά το χρόνο συνήθως), τους συνταξιούχους και τους μισθωτούς κατά πρώτο λόγο.
Αν απέναντι στην απώλεια εθνικού εισοδήματος που συνιστά η πρώτη περίπτωση η οικονομική πολιτική είναι ανίσχυρη να αντιδράσει άμεσα (μόνο μακροπρόθεσμα επιβάλλεται να σχεδιασθεί η απεξάρτηση από βασικά εισαγόμενα αγαθά, όπως κάνουν με το πετρέλαιο άλλες μικρές επίσης χώρες, με φωτεινό παράδειγμα τη Σουηδία), ως προς την εγχώρια ανακατανομή εισοδήματος μέσω κερδοσκοπίας στις τιμές εις βάρος ιδίως των κοινωνικά ασθενέστερων, εύλογη είναι η απαίτηση να ληφθούν μέτρα προστασίας.
Χειρότερη η ακρίβεια για τα φτωχά νοικοκυριά
Σύμφωνα με τα αναλυτικά στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας για το Δεκέμβριο, κατά μία μονάδα και πλέον ανέβασε τον ετήσιο πληθωρισμό το πετρέλαιο: κατά 26,7% ακριβότερο από το Δεκέμβριο του 2006 το πετρέλαιο θέρμανσης, προσθέτοντας στον γενικό δείκτη τιμών καταναλωτή 0,52%, και κατά 15,3% η βενζίνη των αυτοκινήτων, που προσέθεσε 0,56% στο δείκτη. Κατά 7,2% ακριβότερο ήταν εξάλλου το ηλεκτρικό ρεύμα, που προσέθεσε άλλο 0,12% στο δείκτη.
Λόγω της θέρμανσης και του ηλεκτρικού, αλλά και των ενοικίων που αυξήθηκαν κατά 4%, της ύδρευσης-αποχέτευσης κατά 6,3%, των εργασιών επισκευής-συντήρησης κατά 5,7%, η στέγαση κόστιζε συνολικά 8,7% ακριβότερα από τον προηγούμενο Δεκέμβριο. Αλλά και κατά 4,8% ακριβότερα ήσαν συνολικά τα τρόφιμα, καθώς οι τιμές στο αλεύρι και τα ζυμαρικά ήσαν 21,3% υψηλότερες από πέρυσι, στο ψωμί 14,9%, στο γάλα 5,8-6,2%, στα πουλερικά 10,9%, στα αυγά 14%, στα όσπρια 10,4%, στα τυριά 12,9%, στο βούτυρο 11,5% (φυτικό) και 26,7% (γάλακτος), και μόνο στο ελαιόλοδο η τιμή έπεσε 7,2%, αλλά στα σπορέλαια ανέβηκε 26,9%.
Γίνεται έτσι φανερό ότι το κόστος ζωής αυξάνεται περισσότερο από το 3,9% του γενικού δείκτη για τα φτωχότερα νοικοκυριά των συνταξιούχων, των ανέργων και των χαμηλόμισθων. Διότι είναι αναγκασμένα να ξοδεύουν μεγαλύτερο μέρος του συνολικού τους εισοδήματος για στέγη και διατροφή από το μέσο όρο και ελάχιστα επηρεάζονται π.χ. από την οπωσδήποτε θετική μείωση των τιμών κατά 3% στους υπολογιστές και τα στερεοφωνικά.
Επιπλέον, περισσότερο επιβαρύνονται τα φτωχά νοικοκυριά με παιδιά καθώς τα δίδακτρα ήσαν 4,6% ακριβότερα και όλα σχεδόν πληρώνουν για φροντιστήρια, αφού δεν επαρκεί η δημόσια εκπαίδευση.
Αλλά σε αυξήσεις 3% εμμένει ο Αλογοσκούφης
Με τα δεδομένα αυτά ακούγονται απολύτως δικαιολογημένες οι συνδικαλιστικές διεκδικήσεις για αυξήσεις πολύ πάνω από τον επίσημο τιμάριθμο στους χαμηλούς μισθούς και συντάξεις.
Τα αιτήματα αυτά απέκρουε την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Αλογοσκούφης με το πάγιο επιχείρημα ότι αν δοθεί αύξηση ονομαστική μεγαλύτερη από το 3%, που ο ίδιος θεωρεί ότι καλύπτει τον πληθωρισμό (καθώς επιμένει διόλου πειστικά να τον προβλέπει σε 2,8% για φέτος), "θα δώσει έναυσμα για δεύτερο κύκλο πληθωριστικών αυξήσεων και θα φαλκιδεύσει την ίδια την αύξηση των μισθών, αλλά και την αύξηση των υπολοίπων εισοδημάτων στη χώρα".
Επικαλέσθηκε εξάλλου την επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας που προκύπτει από τη διαφορά πληθωρισμού ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ευρωζώνη, την οποία πάντως δεν αντιμετωπίζει, αφού στο πρόγραμμα σταθερότητας προβλέπει αυτή τη διαφορά σταθερή ως το 2009, λέγοντας μόνο ότι "ιδανικά θα θέλαμε να μειωθεί".
Αλλά καμία απάντηση δεν έδωσε για τις τωρινές κερδοσκοπικές ανατιμήσεις στην αγορά, όταν ρωτήθηκε συγκεκριμένα, αν θα ληφθούν κάποια μέτρα πέρα από τις συστάσεις για αυτοσυγκράτηση. Ούτε είχε γενικότερα κάτι να πει για την αναδιανομή του εισοδήματος που συντελείται μέσω του πληθωρισμού εις βάρος των φτωχότερων, δείχνοντας ότι αγνοεί παντελώς την ανάγκη μιας πολιτικής που να τους προστατεύει.
