Με μόνο εργαλείο τους μισθούς απέναντι στην οικονομική επιδείνωση

Ελίζα Παπαδάκη, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2008-04-06

Από τις αρχές του έτους ήταν προφανές ότι οι αισιόδοξες προβλέψεις του προϋπολογισμού για την ελληνική οικονομία βρίσκονταν εκτός πραγματικότητας. Από το Φεβρουάριο είχαμε ήδη επίσημες δυσμενέστερες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ευρωζώνη. Μην μπορώντας να το αναβάλλει άλλο, την Πέμπτη ο υπουργός Οικονομίας παραδέχθηκε ότι θα έχουμε φέτος υψηλότερο πληθωρισμό, 3,5%, χαμηλότερη μεγέθυνση, 3,6%, μεγαλύτερη ανεργία, 7,5%.

Η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, αποτέλεσμα της χρηματοοικονομικής κρίσης που ξέσπασε στις ΗΠΑ και μεταδόθηκε και στην Ευρώπη και της αμερικανικής ύφεσης που αναχαιτίζει την ανάπτυξη στον υπόλοιπο κόσμο αφενός, αφετέρου η άνοδος του πληθωρισμού επίσης σε παγκόσμια κλίμακα λόγω της μεγάλης διεθνούς ανατίμησης του πετρελαίου, αλλά και των τροφίμων και των πρώτων υλών, δεν μπορούσαν να αφήσουν αλώβητη την ελληνική οικονομία. Ενόψει της νέας εξαμηνιαίας έκθεσης που θα εκδώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Απρίλιο για την Ε.Ε. συνολικά και αναλυτικά για κάθε χώρα, ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Αλογοσκούφης ήταν πλέον υποχρεωμένος να παρουσιάσει πιο ρεαλιστικές προβλέψεις για την ελληνική οικονομία.

Με δεδομένα τα σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα στη σύνθεση της παραγωγής και στη λειτουργία των αγορών στην Ελλάδα, δεν μπορεί να αποκλεισθεί άλλωστε και αυτή η αναθεώρηση να αποδειχθεί συντηρητική και τα τελικά αποτελέσματα να προκύψουν χειρότερα: για τον πληθωρισμό κατά πρώτο λόγο, οπωσδήποτε όμως και για το εξωτερικό έλλειμμα, το οποίο αυξάνεται εκρηκτικά τα τελευταία χρόνια: από 10,5% του ΑΕΠ το 2001, το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, η διαφορά δηλαδή ανάμεσα στα πολύ περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες που εισάγουμε και όσα εξάγουμε, έφθασε 13,4% του ΑΕΠ το 2005, 14,4% το 2006, 16,4% το 2007, και δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς γιατί θα πέσει πάλι στο 14,4% του ΑΕΠ φέτος και ακόμα χαμηλότερα τα επόμενα δύο χρόνια, όπως αναφέρουν οι νέοι πίνακες που δημοσίευσε ο κ. Αλογοσκούφης. Καθώς δεν προβλέπεται κάποια υποχώρηση της εγχώριας ζήτησης που θα περιόριζε τις εισαγωγές, ενώ, όπως παραδέχθηκε ο υπουργός, για τις εξαγωγές οι δυσκολίες θα ενταθούν λόγω της χαμηλότερης μεγέθυνσης στην Ευρώπη, της ανατίμησης του ευρώ, και του υψηλότερου πληθωρισμού στην Ελλάδα, πολύ πιθανότερο φαίνεται ότι η αυξητική πορεία του ελλείμματος θα συνεχισθεί.

Η διόγκωση του εξωτερικού ελλείμματος σε τόσο υψηλά επίπεδα υπονομεύει μεσοπρόθεσμα την ανάπτυξη της χώρας: κάθε χρόνο απαιτεί ολοένα μεγαλύτερο μερίδιο του ΑΕΠ για την εξυπηρέτηση του διαρκώς υψηλότερου εξωτερικού χρέους, δημόσιου και ιδιωτικού, και αντανακλάται στην επίμονη μεγάλη ανεργία, στην αδυναμία να αυξηθεί η απασχόληση με καλύτερες ποιοτικά και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Αλλά τη σοβαρή αυτή απειλή, κατά την πάγια τακτική του, άφησε και πάλι ασχολίαστη ο κ. Αλογοσκούφης, εφόσον δεν διαθέτει καμία πολιτική για να την αντιμετωπίσει.

Το μαγείρεμα των μισθών

Άλλο ήταν το κύριο πολιτικό του πρόβλημα: Να περάσει μια εισοδηματική πολιτική για το δημόσιο τομέα φέτος που να πείθει ότι θα καλύψει την άνοδο του κόστους ζωής, χωρίς να κάνει καμία αλλαγή στα μεγέθη του κρατικού προϋπολογισμού, και ιδίως στο στόχο για το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης που έχει δεσμευθεί απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση ότι πέσει φέτος στο 1,6% του ΑΕΠ (από το 2,8% που έχει αναγνωρίσει για το 2007). Γι’ αυτό άλλωστε και καθυστέρησε τόσο πολύ, μέχρι τον Απρίλιο, την αναγγελία της εισοδηματικής πολιτικής, με αποτέλεσμα οι αυξήσεις μισθών και συντάξεων που έπρεπε να είχαν χορηγηθεί από την 1η Ιανουαρίου να καταβληθούν αναδρομικά τέσσερες μήνες αργότερα.

Η "λύση" που βρήκε ήταν να σπάσει τη γενική αύξηση των βασικών μισθών 3,5%, που αντιστοιχούσε στις προβλέψεις του προϋπολογισμού, σε δύο δόσεις: 2,5% από 1.1.2008 και άλλο 2% από 1.10.2008, που αθροίζονται σε 4,5%, αλλά για το ετήσιο φετινό εισόδημα ενός δημοσίου υπαλλήλου που αμείβεται με το βασικό μισθό σε σύγκριση με ολόκληρο το εισόδημα που είχε ο ίδιος υπάλληλος πέρυσι, εφόσον τότε δεν είχε μεταβληθεί στη διάρκεια του έτους, αντιστοιχούν σε μιαν αύξηση 3,5%, όσο ακριβώς και ο προβλεπόμενος μέσος ετήσιος πληθωρισμός. Τους πρώτους μήνες του χρόνου, βέβαια, ο υπάλληλος αυτός ζούσε με μειωμένη αγοραστική δύναμη, αφού έπαιρνε τον ίδιο βασικό μισθό με πέρυσι όταν ο πληθωρισμός έτρεχε με 4,4% και πλέον, αλλά για την απώλεια αυτή ο κ. Αλογοσκούφης ελπίζει να τον καθησυχάσει με το "μποναμά" των αναδρομικών, ένα 10% που θα πάρει εφ’ άπαξ (2,5% για κάθε μήνα) μετά μάλλον το δώρο του Πάσχα.

Επιπλέον, ο κ. Αλογοσκούφης ανακοίνωσε την ενσωμάτωση του ενός τρίτου του "κινήτρου απόδοσης" στο βασικό μισθό (τα άλλα δύο τρίτα θα ενσωματωθούν το 2009 και το 2010), που μπορεί να επηρεάσει τον υπολογισμό κάποιων επιδομάτων και θα έχει θετική επίπτωση στις αυξήσεις των επομένων ετών, μια πρόσθετη μέση αύξηση 1,13% που θα προκύψει από την "ωρίμανση" (το επίδομα γάμου που θα πάρει όποιος παντρευτεί, παιδιού όποια γεννήσει, πτυχίου όποιος αποφοιτήσει, και τους αυξημένους μισθούς όσων πάρουν προαγωγή), ειδικές αυξήσεις 35 ευρώ που θα ισχύσουν για τους εκπαιδευτικούς και για το προσωπικό των νοσοκομείων, αρκετά μεγαλύτερες που θα εφαρμοσθούν στις ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι η συνολική δαπάνη του προϋπολογισμού για μισθούς θα αυξηθεί φέτος κατά 8,6%. Όλη μαζί η αύξηση είναι σημαντική, κατανέμεται όμως με αδιαφάνεια και άνισα στις διάφορες κατηγορίες εργαζομένων του δημοσίου. Γεγονός παραμένει ότι όποιος δεν έχει τις προϋποθέσεις να επωφεληθεί από πρόσθετες αυξήσεις, θα μείνει στο 2,5 συν 2%, που ως ένα βαθμό μόνο και πάντως καθυστερημένα θα καλύπτει την άνοδο του κόστους ζωής. Εύλογα επομένως θα αισθάνεται φτωχότερος από πέρυσι, και αυτήν την αίσθηση συμμερίζονται οι περισσότεροι εργαζόμενοι στο Δημόσιο και οι συνδικαλιστικοί τους εκπρόσωποι στην ΑΔΕΔΥ.

Ανάλογα αδιαφανείς και άνισες είναι οι αυξήσεις των συντάξεων, που επίσης έσπασαν σε 3% και 2%, ενώ περιλαμβάνουν πλήθος επιμέρους ρυθμίσεις για διάφορες κατηγορίες (ΕΚΑΣ, ΟΓΑ, αλλά και επιστροφές ΛΑΦΚΑ που καταβάλλονται για τελευταία χρονιά), με πιο ευνοημένους και εδώ τους στρατιωτικούς, με αποτέλεσμα η δαπάνη του προϋπολογισμού για συντάξεις να είναι αυξημένη κατά 8,9%.

Φταίνε τα κατώτατα!

Πέντε φορές στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε την Πέμπτη αναφέρθηκε ο κ. Αλογοσκούφης στις αυξήσεις των κατώτατων αμοιβών που συμφώνησαν η ΓΣΕΕ με τον ΣΕΒ και τις άλλες εργοδοτικές οργανώσεις στη νέα Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, επαναλαμβάνοντας ότι θεωρεί σεβαστές τις αποφάσεις των "κοινωνικών εταίρων", χωρίς να κρύψει όμως τη δυσφορία του για τις "παρενέργειες", τον υψηλότερο πληθωρισμό, τη χαμηλότερη μεγέθυνση και τη μεγαλύτερη ανεργία που θεωρεί ότι συνεπάγονται. Είχα ζητήσει, είπε, "να είχαμε ένα αποτέλεσμα στις διαπραγματεύσεις, το οποίο δεν θα οδηγούσε σε αυτή τη διαιώνιση της διαφοράς πληθωρισμού" με την Ευρωζώνη. Αλλά "είχαμε το αποτέλεσμα που είχαμε". Ο υπουργός φάνηκε έτσι να αγνοεί ότι μόλις με την προηγούμενη ΕΓΣΣΕ του 2006-2007 έπαψε να ανοίγει η ψαλίδα εις βάρος των χαμηλόμισθων, που από το 1995 ως το 2005 είχαν γίνει 20% φτωχότεροι σε σύγκριση με το μέσο μισθωτό, και να αδιαφορεί για την ανάγκη να αντιστραφεί η διεύρυνση αυτής της ανισότητας.

Μετά τη νέα ΕΓΣΣΕ, που προβλέπει μέση ονομαστική ετήσια αύξηση των κατώτατων αμοιβών κατά 6,2% φέτος και κατά 5,7% το 2009 (με τις τελευταίες επίσημες προβλέψεις για τον πληθωρισμό μεταφράζονται σε πραγματικές αυξήσεις 2,6% και 2,4% αντίστοιχα) το υπουργείο αναθεώρησε προς τα πάνω τις προβλέψεις του για το μέσο πραγματικό μισθό των εργαζομένων, σύμφωνα με τις οποίες θα αυξηθεί κατά 4% φέτος και κατά 3,4% το 2009. Το πραγματικό μέσο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών (μετά την αφαίρεση του φόρου), αντίστοιχα, θα αυξηθεί κατά 3% και κατά 2,7%, αναφέρουν οι ίδιες προβλέψεις.

Αναθεώρησε επίσης σε 7,5% την πρόβλεψή του για την ανεργία φέτος, από 6,8% που την εκτιμούσε το Δεκέμβριο.

Αλλά για την ώρα ο υπουργός Οικονομίας δεν βλέπει καμία ανάγκη να αλλάξει τις προβλέψεις του για τον προϋπολογισμό, εφόσον κατάφερε να διατηρήσει την ίδια συνολική ετήσια αύξηση των δαπανών για μισθούς και συντάξεις, ενώ η χαμηλότερη πραγματική αύξηση του ΑΕΠ (3,6% αντί 4%) υπεραντισταθμίζεται με τον υψηλότερο πληθωρισμό στην αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ (7,2% αντί 7%), οπότε προσβλέπει σε αυξημένα φορολογικά έσοδα. Η αυξημένη δαπάνη από το ακριβότερο πετρέλαιο, ειδικότερα, θα καλυφθεί από αυξημένα έσοδα ΦΠΑ του πετρελαίου, είπε.

Με τις δύο δόσεις των αυξήσεων των μισθών και των συντάξεων, βέβαια, θα εκκινήσει από μια υψηλότερη αφετηρία δαπανών για τον προϋπολογισμό του 2009, αλλά έως τότε έχει καιρό, φαίνεται να πιστεύει...

Άρθρα/ Οικονομία-Εργασία

Κώστας Καλλίτσης

Η εθνική μας αφωνία

Κώστας Καλλίτσης, 2024-04-14

Βαδίζουμε προς τις ευρωεκλογές συζητώντας επί παντός επιστητού,...

Κώστας Καλλίτσης

Η Eurostat και η θωρακισμένη οικονομία

Κώστας Καλλίτσης, 2024-03-31

Στα καθήκοντα κάθε κυβέρνησης είναι και η διαχείριση της...

Χωρίς επιδόματα

Νίκος Φιλιππίδης, 2024-03-13

Επειδή πολλοί αναρωτιούνται τι άλλαξε ξαφνικά φέτος σε...

Κώστας Καλλίτσης

Καίγοντας χρόνο

Κώστας Καλλίτσης, 2024-03-10

Λοιπόν, πώς πάμε; Η οικονομία μεγεθύνεται, αν όχι με υψηλούς...

Τι συμβαίνει με την οικονομία της Ευρώπης;

2024-03-06

Πριν από 18 μήνες, σχεδόν όλοι οι αναλυτές προέβλεπαν ότι...

Κώστας Καλλίτσης

Κάτι βλέπουν;..

Κώστας Καλλίτσης, 2024-03-03

Εν αρχή, οι τιμές είχαν αρχίσει να πιέζονται λόγω της σταδιακής...

Κώστας Καλλίτσης

Τί έμαθε ο αγρότης;

Κώστας Καλλίτσης, 2024-02-18

Ποιο είναι το πρόβλημα της αγροτικής μας οικονομίας; Αν...

Κώστας Καλλίτσης

Εργασία κάτω του κόστους

Κώστας Καλλίτσης, 2024-02-11

Πόσο ισχυρή είναι στ’ αλήθεια η ελληνική οικονομία; Οσα...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

24ωρη ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ της ΓΣΕΕ στις 17 Απριλίου

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2024-01-31

Η απόφαση του Γενικού Συμβουλίου της ΓΣΕΕ το περασμένο...

Κώστας Καλλίτσης

Στην Ευρώπη, θέλουμε βιομηχανία;

Κώστας Καλλίτσης, 2024-01-28

Πριν βιαστείτε να απαντήσετε καταφατικά, διαβάστε δύο σημαντικές...

Κώστας Καλλίτσης

Ελντοράντο

Κώστας Καλλίτσης, 2024-01-14

Ο πληθωρισμός είχε αρχίσει ανοδικά τινάγματα ήδη από το...

Κώστας Καλλίτσης

Κυκλοφορεί και παράγει ευφορία

Κώστας Καλλίτσης, 2023-12-30

Οι προβλέψεις των αναλυτών των διεθνών οργανισμών για την...

×
×