Μεταρρυθμισμός αλλά με συμμετοχή

H 30ή επέτειος από την πτώση της χούντας, όπου εν τω μεταξύ σύμφωνα με τη στατιστική. ..μιάμιση γενιά έχει παρέλθει, αποτελεί τουλάχιστον ένα επαρκές χρονικό διάστημα για να δούμε σήμερα το 2004 που βρισκόμαστε.
Η πτώση της δικτατορίας και η σταθερή αποκατάσταση και λειτουργία της Δημοκρατίας αποτελούν ιστορική κατάκτηση. Βιώνουμε μια, αληθινά πρωτόγνωρη για την ελληνική ιστορία, 30χρονη πορεία εν δημοκρατία της χώρας μας.
Έχω επανειλημμένα, εδώ και χρόνια, διατυπώσει την άποψη ότι ο τρόπος που έπεσε η δικτατορία, χωρίς λαϊκή κινητοποίηση και μαζικό αγώνα, είναι αυτός που προσδιόρισε και τη διάδοχη πολιτική κατάσταση αλλά κυρίως τις μετέπειτα εξελίξεις, το εύρος και το βάθος των πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτισμικών αλλαγών. Τη δοσμένη περίοδο η κύρια, υπαρκτή, ρεαλιστική με όλα τα δεδομένα, τους αντικειμενικούς και κυρίως τους υποκειμενικούς παράγοντες, αντιπαράθεση, από την οποία μπορούσαν και να υπάρξουν πολιτικές λύσεις, ήταν: ή το μοντέλο διακυβέρνησης της χούντας ή του Καραμανλή.
Η προοπτική επικράτησης μιας άλλης πολιτικής διεξόδου με τον λαϊκό παράγοντα στο προσκήνιο ήταν... «εκτός παιδιάς».
Η πτώση της χούντας και η σταθερή αποκατάσταση της Δημοκρατίας δυστυχώς δεν οδήγησαν και στην ήττα των αναχρονιστικών δομών και αντιλήψεων που εξακολουθούν να κυριαρχούν για δεκαετίες στη δημόσια ζωή, τους θεσμούς και την οικονομία. Οι βασικές πολιτικές επιλογές που προωθήθηκαν από το 1974, στο πλαίσιο της δικομματικής εναλλαγής στην κυβέρνηση, κινούνταν πάντα σε υστέρηση σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες και τα προβλήματα που καλούνταν να αντιμετωπίσουν στην Ελλάδα μέσα σε μια διαρκώς μεταλλασόμενη Ευρώπη. Και στο κοινωνικό πεδίο είχαν την συνέπεια ώστε αθροιστικά να συσσωρεύονται μεγάλες ανισότητες σε βάρος των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων.

Η επέτειος της πτώσης της δικτατορίας, με το βάρος των 30 χρόνων μπορεί να σηματοδοτεί τη διαχρονική σημασία των αγώνων για δημοκρατία, εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική πρόοδο, μόνο εφ΄ όσον νοηματοδοτεί τους προβληματισμούς και αποφάσεις των πολιτικών ηγεσιών τις κινητοποιήσεις του λαού μας και της σημερινής νεολαίας για τα μεγάλα προβλήματα της σύγχρονης εποχής.
Η Ελλάδα, σήμερα το 2004 έχει να αντιμετωπίσει ένα σύνθετο και πολύπλοκο σύνολο επιλογών. Ο εκσυγχρονισμός δομών και λειτουργιών της οικονομίας, της κοινωνίας και της πολιτικής προβάλλεται από πολλές πλευρές ως η απάντηση σε αυτήν την ανάγκη. Αν όμως δεν έχει σαφή γενικό προσανατολισμό και σαφή κριτήρια επιλογών ανάμεσα σε πολλές υπαρκτές πολιτικές και λύσεις για κάθε πρόβλημα, τότε ο εκσυγχρονισμός μπορεί να καταλήγει σε απλή προσπάθεια αμυντικής και παθητικής προσαρμογής και μάλιστα προς συχνά αντιφατικά πρότυπα, εις βάρος των πιο αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων και χωρίς κοινωνική προοπτική. Ο αναγκαίος εκσυγχρονισμός σε προοδευτική κατεύθυνση, ο νέος μεταρρυθμισμός έχει νόημα και γόνιμες προοπτικές μόνον όταν επιχειρείται σε κάθε βήμα με τη συμμετοχή, την πάλη και τον έλεγχο των εργαζομένων, όταν οι συγκεκριμένες λύσεις και πολιτικές που προωθεί εμπνέονται και χαρακτηρίζονται από τις αρχές του δημοκρατικού σοσιαλισμού και της οικολογίας, όταν είναι δηλαδή κοινωνικά γενικεύσιμες και υπηρετούν την ελευθερία, την ισότητα και την αλληλεγγύη, όταν είναι συμβατές με την προστασία και την αναβάθμιση του περιβάλλοντος, όταν εγγράφονται στη λογική της αειφόρου ανάπτυξης.