Σκηνή από έργο που όλοι έχουμε δει: το ΠΑΣΟΚ προτείνει στον Συνασπισμό να συνεργαστούν στο πλαίσιο μιας μεγάλης Αριστεράς και εισπράττει την απάντηση ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, έχοντας περάσει ιδεολογικά στην αντίπερα όχθη, δεν ανήκει καν στον χώρο της Αριστεράς.

O εντεινόμενος φόβος των επενδυτών ότι επέρχεται βαθιά ύφεση στην παγκόσμια οικονομία είναι η κύρια εξήγηση που προσφέρουν οι αναλυτές αυτές τις ημέρες για τη ραγδαία πτώση στα διεθνή χρηματιστήρια. Δεν έχει σημασία πόσο θεμελιωμένος είναι αυτός ο φόβος. Οι ενδείξεις είναι ισχυρές, ίσως όχι σε βαθμό που να δικαιολογούν μια τόσο μεγάλη πτώση, κάθετη το τελευταίο διάστημα, πάνω από 50% διεθνώς από τις αρχές του έτους. Όταν όμως πανικόβλητοι οι πολλοί πουλάνε και ελάχιστοι βρίσκονται να αγοράσουν, οι τιμές των μετοχών κατακρημνίζονται.

Πέρασαν ήδη 68 χρόνια, από τότε που η Ελλάδα ανηφόριζε στον δρόμο του μεγαλείου, που έμεινε στη νεότερη Ιστορία σαν "έπος του ’40". Ήταν η πιο φωτεινή ώρα των νεότερων χρόνων, λίγα χρόνια μετά την καταστροφή της Μικράς Ασίας και μεσούσης μιας επονείδιστης δικτατορίας, που ξεδιάντροπα μιλούσε για 3ο ελληνικό πολιτισμό πάνω στα ερείπια της δημοκρατίας, της δόξας της ελληνικής δημιουργίας, που η ίδια είχε δολοφονήσει την 4η Αυγούστου. Η επίθεση του ιταλικού φασισμού είχε όλα τα χαρακτηριστικά της αθλιότητας αυτής της ιδεολογίας.

Δύσκολη, και πολύ κρίσιμη, είναι η εβδομάδα που αρχίζει για τις μεγάλες διεθνείς χρηματαγορές, οι οποίες έχουν χάσει τη μισή κεφαλαιοποίησή τους από τις αρχές του χρόνου. Συνολικά, έχουν «εξαφανιστεί» 25 τρισεκατομμύρια δολάρια, δύο φορές το ΑΕΠ των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.

Τι σηματοδοτεί για τον φιλελευθερισμό η κατάρρευση των τραπεζών; «Ο,τι και η πτώση του Βερολίνου για τον κομμουνισμό», απαντά αβίαστα ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς. Ο διάσημος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κολούμπια, ο οποίος επί χρόνια έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για την επερχόμενη κρίση, κατηγορεί για το χάος τα golden boys της Γουόλ Στριτ αλλά και όσους υπηρέτησαν το δόγμα «εμπιστευόμαστε τις αγορές».

Οσο διαρκεί η κρίση οικοδομείται, ή ακόμη καλύτερα ανοικοδομείται η Ευρώπη. Ετσι τουλάχιστον θα θέλαμε να εξελιχθούν, σε κάθε περίπτωση, τα πράγματα. Αυτό θα ήθελε και ο Νικολά Σαρκοζί να συμβεί σε ό,τι αφορά τη Γαλλία. Η ιδέα ήταν αρχικά απλή.

Κανονικά, το γεγονός δεν θα έπρεπε να έχει ξεπεράσει τα σύνορα του Βιτζεβάνο, στην επαρχία της Παβίας (Λομβαρδία): το βράδυ της 18ης Οκτωβρίου, ο διαιτητής ενός αγώνα μπάσκετ μεταξύ του Βιτζεβάνο και του Καστέτζιο απευθύνθηκε σε έναν παίκτη που αμφισβητούσε τις αποφάσεις του ως εξής: «άντε να μαζέψεις μπανάνες στην Αφρική!».

Απέναντι στην οικονομική ύφεση που εξαπλώνεται η αναγκαία ενιαία ευρωπαϊκή απάντηση ακόμα εκκρεμεί. Στο μεταξύ δραστικά μέτρα αναγγέλλει η Γαλλία. Η Βρετανία αναθεωρεί τον προϋπολογισμό της με έμφαση στις δημόσιες επενδύσεις. Αλλά η Ελλάδα έως τώρα περιορίζεται στο νομοσχέδιο για τη στήριξη των τραπεζών.

Έτσι, και ως προς την 28η Οκτωβρίου, οι ιστορικές αλήθειες αποσιωπούνται και αντικαθίστανται από εθνικούς μύθους. Ένας τέτοιος μύθος, π.χ., λέει ότι η Ελλάδα του Μεταξά ήταν εντελώς απροετοίμαστη όταν δέχτηκε επίθεση από μια "ισχυρή και πάνοπλη" Ιταλία.

Γνωστός στη χώρα μας κυρίως από το βιβλίο του "Ο κόσμος των Mac κόντρα στους Τζιχάντ" (εκδόσεις Καστανιώτη, 1998), ο Μπένζαμιν Μπάρμπερ, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, διετέλεσε σύμβουλος του Μπιλ Κλίντον αλλά και του νυν προέδρου του Δημοκρατικού κόμματος, Χάουαρντ Ντιν.

Το μεγάλο ραντεβού κλείστηκε για τις 15 Νοεμβρίου, κάπου στην ευρύτερη περιοχή της Ουάσινγκτον. Για παγκόσμια οικονομική σύνοδο κορυφής, μιλούν οι συμμετέχοντες, και πρακτικά έχουν δίκαιο, αφού οι ηγέτες που θα κάτσουν στο τραπέζι εκπροσωπούν σχεδόν το 90% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Θεσμικά, όμως, εκπροσωπούν μόλις 20 χώρες –ή, εάν αποδεχθεί κανείς ότι οι Γερμανοί, οι Γάλλοι, οι Ιταλοί και Βρετανοί μιλούν και εκ μέρους της υπόλοιπης Ευρωπαϊκής Ένωσης, 43 χώρες.

Σε πρώτη φάση η κρίση έφερε κοινωνική ισότητα. Αυτό είναι ένα κοινό συμπέρασμα μη αμφισβητούμενο. Φτωχοί και πλούσιοι, όσο η κρίση έτρεχε και οι τράπεζες κατέρρεαν η μια πίσω από την άλλη, οι άνθρωποι βρέθηκαν με τρύπιες τσέπες. Σε δεύτερη φάση όμως, η κρίση θα κάνει τους φτωχούς φτωχότερους και τους πλούσιους πλουσιότερους.