Οι οικονομικές, δημοσιονομικές και κοινωνικές πολιτικές που σχεδιάζουν και εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις εμπεριέχουν μια ισχυρή ιστορική διάσταση. Είναι πολιτικές που εξαρτώνται από το στάδιο ωρίμανσης της οικονομίας της αγοράς, το διεθνές οικονομικό σύστημα, τις εθνικές προτεραιότητες και τις περιφερειακές στοχεύσεις.

Το περιβαλλοντικό και οικονομικοπολιτικό σκάνδαλο της Μονής Τοπλού προσφέρεται για πολιτικό προβληματισμό, γιατί εμπεριέχει τόσο τις αδυναμίες του πολιτικού μας συστήματος αλλά και γιατί περιγράφει, με μια αχνή αισιοδοξία, τους δρόμους υπέρβασής τους.

Θυμίζω συνοπτικά. Το 1989 η Μονή έρχεται σε επαφή με εγγλέζους μεσίτες. Τα μιλήσανε, τα συμφωνήσανε για να προχωρήσουν στην τουριστική αξιοποίηση της μοναστηριακής περιουσίας.

Μεγαλύτερο από τις προσδοκίες ήταν τελικά το πρόγραμμα για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας που πρότεινε η Επιτροπή. Και πάλι όμως είναι αμφίβολη τόσο η επάρκειά του απέναντι στην επιδεινούμενη ύφεση, όσο και η ίδια η δυνατότητα να εφαρμοστεί. Η ελληνική συμμετοχή προβλέπεται μηδαμινή, καθώς ο εκτροχιασμός του προϋπολογισμού απειλεί άμεσα τη χώρα μας με δημοσιονομική κρίση.

Πού είναι η Άγκελα Μέρκελ; Τι κάνει η καγκελάριος της Γερμανίας, της «οικονομικής ατμομηχανής» της Ευρώπης για την κρίση; Διστάζει, χρονοτριβεί, φρενάρει. Ως γνήσιο παιδί της Bundesbank, της πάλαι ποτέ πανίσχυρης κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας, φοβάται περισσότερο τα ελλείμματα και τον πληθωρισμό απʼ ό,τι την οικονομική επιβράδυνση. Πιστεύει ακράδαντα ότι δεν χρειάζεται «χορός δισεκατομμυρίων» για να τονωθεί η οικονομία.

Το πρόβλημα ήταν σαφές, αναμφισβήτητο και απολύτως εξακριβωμένο - ο Μ.Α. Ταλάτ δεν είναι ένας εποικοδομητικός συνομιλητής και αυτό ο Πρόεδρος Χριστόφιας το διαπίστωσε, το επιβεβαίωσε και το επαναβεβαίωσε.

Η στρατηγική που χάραξε λοιπόν η Λευκωσία για να αντιμετωπίσει τούτο το πρόβλημα έχει δύο κατευθύνσεις: επιτάσσει καταρχάς την πειθαρχία, προσήλωση και επιμονή στην προσέγγιση του στόχου στις συνομιλίες και ταυτόχρονα υποδεικνύει το άνοιγμα στον κόσμο και την αναμόρφωση του πλέγματος των εξωτερικών συνθηκών, προκειμένουν αυτός ο παράγοντας να επηρεάσει και την αναδιάταξη των συνθηκών στις συνομιλίες.

Οι τράπεζες σήμερα βρίσκονται στο επίκεντρο της επικαιρότητας παγκοσμίως, καθώς θεωρούνται υπεύθυνες για μεγάλο μέρος της κρίσης, που πλήττει το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Στο πλαίσιο αυτό αναζητούνται τρόποι για τη διάσωσή τους και για τη στήριξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος γενικότερα, προκειμένου να αποφευχθεί η κατάρρευσή του, που θα βύθιζε την παγκόσμια οικονομία σε παρατεταμένη ύφεση, με οδυνηρές συνέπειες για την κοινωνία.

Ο επί των οικονομικών υπουργός κος Αλογοσκούφης σε ομιλία του για τον προϋπολογισμό ανέφερε μεταξύ άλλων ότι αυτός «θα κινείται στην πεπατημένη του Συμφώνου Σταθερότητας το οποίο δεν αφήνει ιδιαίτερα περιθώρια για ενίσχυση των ασθενέστερων τάξεων και του κοινωνικού κράτους», (Αυγή, 19/11/08). Δηλαδή, κατά τον κ. υπουργό, για τη μισθολογική στασιμότητα, τη μείωση της αγοραστικής δύναμης και για την κατάσταση της υγείας και της παιδείας ευθύνονται οι δεσμεύσεις από τη συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Πριν 2 χρόνια η κυβέρνηση προσπάθησε να αναθεωρήσει το άρθρο 16 του Συντάγματος. Η Βουλή απέρριψε την αναθεώρηση. Έτσι παραμένει σε ισχύ η διάταξη του Συντάγματος που προβλέπει οτι:

Η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται.

Το ΥΠΕΠΘ όμως φαίνεται αποφασισμένο να παρακάμψει το Σύνταγμα και να καταργήσει στην πράξη το άρθρο που δεν αναθεωρήθηκε. Για να προωθήσει αυτό το σκοπό χρησιμοποιεί τις Οδηγίες 48/1989 και 36/2005 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την πρόσφατη απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και τον νόμο 3696/2008 για τα "Κολέγια".

Το θέμα το έφερε στην επικαιρότητα η υπόθεση Μίλαν Κούντερα. Κάποιο μέλος του «Ιδρύματος Σπουδών για τα Ολοκληρωτικά Καθεστώτα», που εδρεύει στην Πράγα, δημοσίευσε στο περιοδικό respekt στις 13/10 ένα ντοκουμέντο της τσέχικης σταλινικής ασφάλειας, απ’ όπου προέκυπτε ότι ο συγγραφέας Μίλαν Κούντερα υπήρξε χαφιές της.

Θυμάμαι μια συζήτηση πριν από πολλά χρόνια με θέμα τη συμφωνία της Γιάλτας και τη γνωστή ιστορία, όπου ο Στάλιν και ο Τσόρτσιλ σημείωσαν σε ένα χαρτί τα ποσοστά επιρροής που θα μοιράζονταν στα Βαλκάνια μετά το τέλος του πολέμου.

Ο Κέινς κι ο Μαρξ δεν συναντήθηκαν ποτέ. Όταν γεννήθηκε ο πρώτος (1883), ο δεύτερος είχε πεθάνει. Συναντιούνται, όμως, οι αναλύσεις τους. Ο Γάλλος οικονομολόγος Ζαν-Μαρί Αριμπέ, αντιπρόεδρος της Αttac, παρουσιάζει στη «Λιμπερασιόν» μια φανταστική αλληλογραφία μεταξύ των δύο δικαιωμένων.

Μιλώντας στον Ρ/Σ Φλας και στην εκπομπή του Α. Κοκορίκου αναφερόμενος στις προτάσεις ΜΠΑΡΟΖΟ και τις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας στην Ευρώπη και στην Ελλάδα μεταξύ άλλων τόνισε:

Μια ξεχωριστή περίοδος απαιτεί και ξεχωριστά μέτρα.
Γι΄ αυτό και οι προτάσεις Μπαρόζο είναι ανεπαρκείς και πολύ πίσω από τις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας και τις προτεραιότητες που οι πολίτες της Ευρώπης διεκδικούν για διέξοδο από την κρίση.
Η αντιπρόταση των ευρωπαϊκών συνδικάτων και της αριστεράς πρέπει να είναι ξεκάθαρη.