Γιατί υπάρχουν τόσες ανησυχίες για τον πληθωρισμό;

Μερικοί αξιοσέβαστοι οικονομολόγοι μιλούν σαν η οικονομία των ΗΠΑ να αντιμετωπίζει σοβαρό πληθωριστικό πρόβλημα. Ωστόσο, η τρέχουσα άνοδος των τιμών είναι πολύ πιθανό να οφείλεται στην ανάκαμψη μετά την πανδημία. Τα τελευταία τρία χρόνια, η τεχνολογική πρόοδος παρείχε περίπου μία ποσοστιαία μονάδα εγγυημένης αύξησης των πραγματικών μισθών στις ΗΠΑ κάθε χρόνο. Ωστόσο, οι πραγματικοί μισθοί είναι επί του παρόντος 4% κάτω από την αξία τους. Σας φαίνεται αυτό σαν αγορά εργασίας «υψηλής πίεσης»;

Ναι, η ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας είναι σαν οδηγός που ξαφνικά επιταχύνει και αφήνει πληθωριστικά σημάδια ολίσθησης στην άσφαλτο. Αλλά, όπως υποστήριξα τον Μάιο, αυτά δεν πρέπει να μας απασχολούν, γιατί «το να καίμε λάστιχο για να επανέλθουμε στην κυκλοφορία στον αυτοκινητόδρομο δεν είναι το ίδιο πράγμα με την υπερθέρμανση του κινητήρα».

Οι ανησυχούντες για τον πληθωρισμό υποστηρίζουν ότι η κρίση του Covid-19 έχει βλάψει μόνιμα την πλευρά της προσφοράς της οικονομίας προκαλώντας πολλές πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, καθώς και διαρκή διαταραχή στις αλυσίδες εφοδιασμού. Ομως παρόμοια υπήρχαν επιχειρήματα στις αρχές της δεκαετίας του 2010, στον απόηχο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008.

Μια συνέπεια των εξελίξεων ήταν η εκλογή του Τραμπ, του οποίου η άνοδος τροφοδοτήθηκε από την οργή εκείνων που πίστευαν ότι οι «ελίτ» νοιάζονταν περισσότερο για τους μετανάστες και τις μειονότητες παρά για τους εργάτες των οποίων οι οικονομικές ευκαιρίες δεν είχαν ανακάμψει ποτέ στα προ του 2008 επίπεδα.

Τέλος, ορισμένοι ισχυρίζονται ότι, ανεξάρτητα από το αν η αγορά εργασίας είναι σφιχτή ή όχι, ο πληθωρισμός - είτε οφείλεται σε παράγοντες από την πλευρά της προσφοράς είτε από την πλευρά της ζήτησης - είναι τόσο εμφανής που οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θα τον ενσωματώσουν γρήγορα στις προσδοκίες τους. Οτι ο πληθωρισμός πρέπει να αντιμετωπιστεί τώρα, όσο είναι νωρίς.

Ωστόσο, μέχρι στιγμής, ο αυξανόμενος πληθωρισμός δεν έχει ενσωματωθεί σε τιμές στην οικονομία. Η τρέχουσα άνοδος του πληθωρισμού στις ΗΠΑ είναι πολύ πιθανό να είναι απλό αποτέλεσμα της ανάκαμψης μετά την πανδημία. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό έχουν αποσταθεροποιηθεί.

Η αγορά εργασίας εξακολουθεί να είναι αρκετά αδύναμη ώστε οι εργαζόμενοι να μην μπορούν να απαιτήσουν ουσιαστικές αυξήσεις στους πραγματικούς μισθούς.

Οι χρηματοπιστωτικές αγορές αποδοκιμάζουν την πιθανότητα αύξησης του πληθωρισμού. Και μια ουσιαστική δημοσιονομική συρρίκνωση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.

Δεδομένων αυτών των γεγονότων, γιατί θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι το «προπατορικό αμάρτημα» ήταν το «υπερμεγέθες Αμερικανικό Σχέδιο Διάσωσης» και ότι η αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής που ξεκινά αυτή τη στιγμή είναι ο σωστός τρόπος για την εξάλειψή του; Εγώ, για αρχή, απλά δεν μπορώ να ακολουθήσω τέτοια λογική.

Ο Μπράντφορντ Ντελόνγκ είναι καθηγητής Οικονομικών στο University of California στο Berkeley και συνεργάτης του National Bureau of Economic Research των ΗΠΑ.